IBPP2/443-837/13/WN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 26 sierpnia 2013 r. (data wpływu 12 września 2013 r.), uzupełnionym pismem z 22 października 2013 r. (data wpływu 23 października 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przeniesienia własności udziału w nieruchomości na rzecz wspólnika zgodnie z umową konsorcjum - jest prawidłowe.

W dniu 12 września 2013 r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismem z 22 października 2013 r. (data wpływu 23 października 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przeniesienia własności udziału w nieruchomości na rzecz wspólnika zgodnie z umową konsorcjum.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej również Uniwersytet) jest uczelnią publiczną działającą na podstawie ustawy o szkolnictwie wyższym, jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług świadczącym usługi zwolnione jak i opodatkowane.

Do katalogu świadczonych usług zaliczają się:

* usługi edukacyjne,

* usługi naukowe,

* usługi badawcze,

* usługi wynajmu powierzchni,

* usługi reklamowe i promocyjne,

* usługi sprzedaży wydawnictw,

* usługi krótkotrwałego zakwaterowania w Domach Studenta oraz Domach Asystenckich.

Uniwersytet odlicza podatek naliczony, między innymi według wskaźnika proporcji wyliczanego na podstawie art. 90 ustawy o podatku od towarów i usług.

Uniwersytet wspólnie z Uniwersytetem zrealizowały wspólne przedsięwzięcie inwestycyjne o nazwie "...". W tym celu uczelnie zawarły Umowę Konsorcjum w dniu 21 kwietnia 2008 r. Efektem współpracy członków konsorcjum jest nieruchomość, stanowiąca współwłasność uczelni w częściach równych.

Realizacja projektu została sfinansowana z następujących źródeł:

* dotacja z EFRR

* wkład własny uczelni.

W celu realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia nieodpłatnie przekazano Uniwersytetowi w formie darowizny połowę udziałów w nieruchomości gruntowej. Przedmiotowy grunt stanowił własność Uniwersytetu nabytą z mocy prawa w 2005 r. Uniwersytet jest w posiadaniu gruntu na podstawie umowy darowizny użytkowania wieczystego, zawartej w dniu 7 grudnia 2000 r. z miastem Katowice.

W umowie konsorcjum uczelnie ustaliły, że Wnioskodawca jako lider projektu będzie reprezentował konsorcjum. Do zadań Uniwersytetu jako lidera w trakcie realizacji projektu należało:

* podpisywanie umów z wykonawcami robót budowlanych i inżynieryjnych,

* rozliczanie inwestycji,

* prowadzenie rachunkowości projektu,

* uzgadnianie z UE wszystkich zobowiązań Konsorcjum,

* prowadzenie obsługi administracyjnej Konsorcjum.

Konsekwencją tego rozwiązania było wystawianie wszystkich faktur na Uniwersytet.

Przy realizacji inwestycji Wnioskodawca nie posiadał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, gdyż nabywane towary i usługi nie były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Naliczony podatek stanowił koszt kwalifikowany podczas realizacji projektu, 73,17% podatku naliczonego pokryte zostało przez EFRR natomiast 26,83% przez lidera projektu czyli Wnioskodawcę.

Inwestycja będąca przedmiotem umowy konsorcjum została ostatecznie zakończona w grudniu 2012 r. Budynek został oficjalnie oddany do użytkowania.

Koszty funkcjonowania budynku są ponoszone przez obydwie uczelnie, przy czym lider projektu obciąża nimi Uniwersytet poprzez faktury oraz noty księgowe.

Zgodnie z umową konsorcjum Wnioskodawca przekaże Uniwersytetowi jako współwłaścicielowi połowę nieruchomości.

Ponadto w piśmie uzupełniającym wniosek z 22 października 2013 r. Wnioskodawca dodał, że Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka jako wspólna Instytucja Uniwersytetu oraz Uniwersytetu została sfinansowana w 73,17% w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa wraz w 26,83% z wkładu własnego członków konsorcjum. Wkład własny członków konsorcjum to dotacja otrzymana z Województwa, Urzędu Miasta oraz środki pozyskane z rezerwy celowej budżetu państwa.

Uniwersytet otrzymaną dotację z Województwa w wysokości 5 000 000 zł przekazał na konto Uniwersytetu w trakcie realizacji inwestycji. Pozostałe dotacje wpłynęły na konto Wnioskodawcy jako lidera konsorcjum.

Inwestycja została zakończona w grudniu 2012 r.

Zgodnie z umową konsorcjum przekazane Uniwersytetowi połowy własności udziałów w budynku Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej nastąpi nieodpłatnie na podstawie umowy darowizny, a następnie na podstawie dokumentu PT. (Protokół przekazania-przejęcia środka trwałego).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przeniesienie własności udziału w nieruchomości na rzecz Uniwersytetu - partnera w projekcie, spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054) zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Opodatkowaniem podatkiem VAT podlega również każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania nim jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tego towaru. Uniwersytet realizując inwestycje pod nazwą "..." nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z realizacja tego projektu. Całość podatku od towarów i usług, który wystąpił w tym projekcie została zaliczona w koszty realizacji inwestycji. Przekazanie połowy wartości udziałów w nieruchomości nie będzie stanowić czynności opodatkowanej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Zmiana własności budynku w części ułamkowej zgodnie z umową konsorcjum nie spowoduje więc żadnych skutków na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług a jej przekazanie może nastąpić na drodze dowolnego dokumentu niebędącego fakturą.

Ponadto w piśmie z dnia 22 października 2013 r. Wnioskodawca uzupełniając własne stanowisko dodał, że stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

- jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Z cytowanego przepisu wynika, że nieodpłatna dostawa towarów (przekazanie towarów) podlega opodatkowaniu, o ile zostaną spełnione określone warunki. Ustawodawca wymienia dwa podstawowe warunki:

* przekazanie towaru musi nastąpić na cele inne niż związane z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem,

* podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Jeżeli przynajmniej jeden z tych warunków nie zostanie spełniony, wówczas nieodpłatne przekazanie towaru nie podlega opodatkowaniu VAT.

W omawianej sytuacji, już pierwszy warunek nie zostanie spełniony, gdyż dokonuje się przekazania udziałów nieruchomości w ściśle określonym celu. Uczelnie wyższe będące członkami konsorcjum będą wykorzystywać tę nieruchomość do prowadzenia własnej działalności.

Jednak nawet w sytuacji, gdyby założyć, że w przedmiotowej sytuacji mamy do czynienia ze "zwykłą" darowizną (czyli brak byłoby jakiegokolwiek związku przekazania towaru z prowadzoną przez Uniwersytet działalnością statutową), należy pamiętać, że ustawodawca przewidział jeszcze jeden warunek konieczny do opodatkowania takiego przekazania. Warunkiem tym jest przysługiwanie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tej czynności tymczasem w trakcie realizacji inwestycji podatek naliczony stanowił koszt kwalifikowalny i nie był odliczany.

Reasumując przekazanie połowy wartości udziałów w nieruchomości nie spowoduje żadnych skutków w ramach podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Zgodnie z przedstawionym opisem, Uniwersytet wspólnie z Uniwersytetem zrealizowały wspólne przedsięwzięcie inwestycyjne o nazwie "...". W tym celu uczelnie zawarły Umowę Konsorcjum w dniu 21 kwietnia 2008 r. Efektem współpracy członków konsorcjum jest nieruchomość, stanowiąca współwłasność uczelni w częściach równych.

Realizacja projektu została sfinansowana z następujących źródeł:

* dotacja z EFRR

* wkład własny uczelni.

W celu realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia nieodpłatnie przekazano Uniwersytetowi w formie darowizny połowę udziałów w nieruchomości gruntowej. Przedmiotowy grunt stanowił własność Uniwersytetu nabytą z mocy prawa w 2005 r. Uniwersytet jest w posiadaniu gruntu na podstawie umowy darowizny użytkowania wieczystego.

W umowie konsorcjum uczelnie ustaliły, że Wnioskodawca jako lider projektu będzie reprezentował konsorcjum.

Do zadań Uniwersytetu jako lidera w trakcie realizacji projektu należało:

* podpisywanie umów z wykonawcami robót budowlanych i inżynieryjnych,

* rozliczanie inwestycji,

* prowadzenie rachunkowości projektu,

* uzgadnianie z UE wszystkich zobowiązań Konsorcjum,

* prowadzenie obsługi administracyjnej Konsorcjum.

Konsekwencją tego rozwiązania było wystawianie wszystkich faktur na Uniwersytet.

Przy realizacji inwestycji Wnioskodawca nie posiadał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, gdyż nabywane towary i usługi nie były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Naliczony podatek stanowił koszt kwalifikowany podczas realizacji projektu, 73,17% podatku naliczonego pokryte zostało przez EFRR natomiast 26,83% przez lidera projektu czyli Wnioskodawcę.

Koszty funkcjonowania budynku są ponoszone przez obydwie uczelnie, przy czym lider projektu obciąża nimi Uniwersytet poprzez faktury oraz noty księgowe.

Zgodnie z umową konsorcjum przekazane Uniwersytetowi połowy własności udziałów w budynku Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej nastąpi nieodpłatnie na podstawie umowy darowizny, a następnie na podstawie dokumentu PT.

Przechodząc zatem na grunt prawa podatkowego, należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Dodać należy, że polski ustawodawca nie skorzystał z możliwości wynikającej z art. 11 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym, każde państwo członkowskie, z zastrzeżeniem konsultacji z Komitetem ds. VAT, może uznać za jednego podatnika osoby mające siedzibę na terytorium kraju, które będąc prawnie niezależne, są ściśle związane ze sobą finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie.

Konsorcjum - w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego - nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu - będzie wystawiał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

A zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

W myśl art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Niepodzielność oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy, a nie do jej części odpowiadającej udziałowi.

Stosownie do art. 196 § 1 ww. Kodeksu współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości. Udział we współwłasności, w aspekcie regulacji zawartych w przepisach Kodeksu cywilnego, wyraża zakres uprawnień, współwłaściciela względem rzeczy wspólnej (także w stosunku do pozostałych współwłaścicieli) i określony jest odpowiednim ułamkiem. Każdemu ze współwłaścicieli przysługują atrybuty prawa własności, ma on względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela ze względu na charakter udziału.

Stosownie do art. 198 Kodeksu cywilnego współwłaściciel może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, co wynika z treści art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Czynność ta daje otrzymującemu towar prawo dysponowania rzeczą jak właściciel. Przepis nie mówi o przeniesieniu prawa własności. W związku z powyższym, sprzedaż udziału w nieruchomości należy traktować jako dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1, która będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie natomiast z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis zdarzenia należy stwierdzić, iż przeniesienie przez Wnioskodawcę udziału w nieruchomości na podstawie umowy darowizny na rzecz Uniwersytetu nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przedstawionych okolicznościach nie została bowiem spełniona przesłanka art. 7 ust. 2 ustawy dotycząca istnienia prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z inwestycją będącą przedmiotem umowy konsorcjum. Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego wyklucza możliwość uznania czynności darowizny za odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu.

Reasumując, przekazanie przez Wnioskodawcę udziałów w nieruchomości w formie darowizny, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Przedmiotowa darowizna nie spełnia przesłanek zawartych w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy i nie może być uznana za dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a więc za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w..., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.