IBPP2/443-814/11/BW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 lipca 2011 r. (data wpływu 15 lipca 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 września 2011 r. (data wpływu 22 września 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* opodatkowania świadczeń finansowanych z ZFŚS,

* dokumentowania tychże świadczeń oraz

* prawa do odliczania podatku naliczonego z faktur zakupu usług wypoczynkowych finansowanych z ZFŚS

- jest prawidłowe.

W dniu 15 lipca 2011. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* opodatkowania świadczeń finansowanych z ZFŚS,

* dokumentowania tychże świadczeń oraz

* prawa do odliczania podatku naliczonego z faktur zakupu usług wypoczynkowych finansowanych z ZFŚS.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 września 2011 r. (data wpływu 22 września 2011 r.), przesłanym w związku z wezwaniem tut. organu z dnia 12 września 2011 r. znak: IBPP2/443-814/11/BW.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca (Spółka) działając jako administrator Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych dokonuje zakupu od kontrahentów usług turystycznych (wczasy, kolonie) finansując zakup w całości ze środków ZFŚS. Zakup ww. usług dokumentowany jest fakturami VAT z wyszczególnioną kwotą podatku lub "fakturami VAT marża", które podatku nie zawierają. Zasadą jest nie odliczanie podatku naliczonego od zakupów finansowanych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Z zakupionych przez Wnioskodawcę usług uprawnione osoby korzystają za częściową odpłatnością uzależnioną od ich sytuacji materialnej. Wpłaty dokonywane przez pracowników wnoszone są w kasie lub poprzez potrącenie z listy wynagrodzeń. Wpływ ww. środków pieniężnych zwiększa środki ZFŚS. Środki te gromadzone są na wyodrębnionym rachunku bankowym, a Wnioskodawca jedynie administruje tymi środkami. Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnił, że do kwot stanowiących obciążenie pracowników nie dolicza żadnej marży.

Natomiast w ww. piśmie z dnia 16 września 2011 r. (stanowiącym uzupełnienie ww. opisu zaistniałego stanu faktycznego) Wnioskodawca wskazał, że prowadzi działalność zarówno opodatkowaną jak i nieopodatkowaną, jednakże jego zdaniem administrowanie funduszem socjalnym jest czynnością pozostającą poza zakresem podstawowej działalności Spółki jak również poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Oznacza to, że wydatki sfinansowane z ZFŚŚ nie są związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Faktury dokumentujące zakupione usługi wypoczynkowe w większości nie zawierają podatku naliczonego, gdyż zakup ten dokumentowany jest w przeważających przypadkach fakturą VAT marża. Natomiast występują przypadki faktur z wyszczególnionym podatkiem naliczonym, jednak podatek ten w związku z tym, iż Wnioskodawca nie nalicza podatku należnego, nie jest przez niego odliczany w deklaracji podatkowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy pobierając od pracowników częściową odpłatność za zakupione przez Wnioskodawcę wczasy i kolonie, Wnioskodawca jest obowiązany do opodatkowania tych kwot podatkiem od towarów i usług, biorąc pod uwagę, że w fakturach zakupowych nie występuje kwota podatku VAT naliczonego, a jeśli nawet jest wykazywany to Wnioskodawca nie odlicza podatku z takiej faktury. Jeżeli tak to czy istnieje obowiązek dokumentowania powyższego fakturą VAT, czy wystarczy sporządzenie zestawienia i naliczenie VAT należnego zbiorczo od kwot potrąceń pracowników. Jeżeli powinien być odprowadzany VAT należny, to czy przysługiwać będzie odliczenie podatku naliczonego VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, administrowanie funduszem socjalnym jest czynnością pozostającą poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Oznacza to, że wydatki sfinansowane z ZFŚŚ nie są związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych, a Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia VAT z faktur dokumentujących ww. wydatki. Zasada ta ma zastosowanie zarówno w przypadku, gdy całą wartość usługi pokrywa pracodawca za środków ZFŚS, jak i w przypadku gdy częściową odpłatnością obciążani są pracownicy. Wnioskodawca występuje tu jedynie w roli pośrednika, a zakupu w rzeczywistości dokonuje w imieniu pracownika.

Dlatego też zdaniem Wnioskodawcy:

* nie przysługuje odliczenie podatku naliczonego z faktur zakupu

* nie ma obowiązku wykazania VAT należnego ani w części pokrywanej ze środków ZFŚS, ani też w części, za którą płacą pracownicy,

* w związku z brakiem konieczności wykazywania VAT należnego, nie wystąpi obowiązek wystawienia faktury wewnętrznej VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Wstępnie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zauważa, iż w ww. piśmie z dnia 16 września 2011 r. Wnioskodawca uzupełnił opis zaistniałego stanu faktycznego oraz zmodyfikował własne stanowisko w porównaniu do treści zawartej we wniosku o interpretację indywidualną z dnia 5 lipca 2011 r. Ponieważ ww. pismo Wnioskodawcy z dnia 16 września 2011 r. było konsekwencją wezwania tut. organu z dnia 12 września 2011 r. znak: IBPP2/443-814/11/BW do uzupełnienia przedmiotowego wniosku, przyjęto, że stanowisko Wnioskodawca przedstawione w tym właśnie piśmie jest ostateczne i w tej wersji zostało ono przywołane powyżej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Ponadto, stosownie do ust. 2 powołanego artykułu przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

Natomiast, w myśl art. 7 ust. 3 ww. ustawy o VAT, przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek.

Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Natomiast zgodnie z ust. 2 cyt. artykułu, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Na podstawie art. 8 ust. 2a ww. ustawy o VAT, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Stosownie do art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w cytowanej ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Z zawartego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca działając jako administrator Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych dokonuje zakupu od kontrahentów usług turystycznych (wczasy, kolonie) finansując zakup w całości ze środków ZFŚS. Zakup ww. usług dokumentowany jest fakturami VAT z wyszczególnioną kwotą podatku lub "fakturami VAT marża", które podatku nie zawierają. Z zakupionych przez Wnioskodawcę usług uprawnione osoby korzystają za częściową odpłatnością uzależnioną od ich sytuacji materialnej. Wpłaty dokonywane przez pracowników wnoszone są w kasie lub poprzez potrącenie z listy wynagrodzeń. Wpływ ww. środków pieniężnych zwiększa środki ZFŚS. Środki te gromadzone są na wyodrębnionym rachunku bankowym, a Wnioskodawca jedynie administruje tymi środkami. Wnioskodawca wyjaśnił też, że do kwot stanowiących obciążenie pracowników nie dolicza żadnej marży.

Obowiązek tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nakładają przepisy ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o ZFŚS.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. ustawy, ustawa ta określa zasady tworzenia przez pracodawców zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, zwanego dalej "Funduszem", i zasady gospodarowania środkami tego Funduszu, przeznaczonego na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu oraz na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych.

Jak wynika z treści art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS, w brzmieniu obowiązującym od dnia 4 kwietnia 2011 r., przez działalność socjalną rozumie się usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową. W myśl pkt 5 powołanego przepisu, osobami uprawnionymi do korzystania z Funduszu są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści - byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał, w regulaminie, o którym mowa w art. 8 ust. 2, prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Jak stanowi ust. 2 cyt. przepisu, zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu, z uwzględnieniem ust. 1, oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo z art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych.

W myśl natomiast art. 10 i art. 12 ust. 1 ustawy o ZFŚS, środkami Funduszu administruje pracodawca i gromadzi je na odrębnym rachunku bankowym.

Dokonując analizy powołanych powyżej przepisów należy stwierdzić, iż w przypadku, gdy pracodawca dokonuje zakupu usług i towarów sfinansowanych w całości z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz w sytuacji, w której dany wydatek jest częściowo finansowany również przez pracownika (wkład własny pracownika zostanie wpłacony na rachunek Funduszu Świadczeń Socjalnych), to działa on jedynie jako swego rodzaju pośrednik, a jego czynności związane są ściśle z rolą administratora ZFŚS. Tym samym, w takich sytuacjach, w których pracodawca realizuje swoje zadania socjalne poprzez zakup finansowanych z ZFŚS towarów i usług od podmiotów trzecich - zakup usług turystycznych (wczasy, kolonie) - występuje jedynie jako podmiot administrujący środkami Funduszu i nie jest w tym zakresie podatnikiem podatku od towarów i usług.

Ponadto, w przypadku częściowego partycypowania w kosztach nabytych usług obcych przez pracownika, trudno uznać, że odpłatność ma charakter wynagrodzenia za usługę pracodawcy, gdyż jego usługa w tym zakresie - jako administratora Funduszu - ma charakter jedynie pośredniczenia w udostępnianiu pracownikowi usługi obcej, sfinansowanej ze środków Funduszu, z tytułu którego to działania pracodawca nie uzyskuje żadnego wynagrodzenia, gdyż odpłatność pracownika przekazywana jest na rachunek ZFŚS.

Zatem w sytuacji przedstawionej we wniosku, Wnioskodawca nie występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, a w konsekwencji działalność w zakresie administrowania funduszem socjalnym nie podlega opodatkowaniu VAT.

Reasumując, biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie występuje jako podatnik podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, w związku z tym działalność socjalna wykonywana przez niego jako administratora ZFŚS (tj. nabywanie towarów i usług, jak również ich udostępnianie uprawnionym osobom) nie podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając na względzie powyższe przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie braku opodatkowania świadczeń finansowanych z ZFŚS należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do kwestii dokumentowania świadczeń finansowanych z Zakładowego funduszu Świadczeń Socjalnych należy powołać przepis art. 106 ust. 1 ww. ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast stosownie do § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360), zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT".

Przy czym zgodnie z art. 106 ust. 4 ww. ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Mając na względzie ww. przepisy należy stwierdzić, iż ponieważ (jak wykazano wyżej) Wnioskodawca w zakresie świadczeń finansowanych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, to świadczenia te nie powinny być dokumentowane wystawieniem faktury wewnętrznej.

W świetle powyższego przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawcy w zakresie braku dokumentowania świadczeń finansowanych z ZFŚS również należy uznać za prawidłowe.

Z kolei, odnosząc się do kwestii dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie usług finansowanych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych należy wskazać, iż zgodnie z art. 86 ust. 1 ww. ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast w myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ww. ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższych regulacji wynika, iż podstawową zasadą dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego, jest związek tego podatku z wykonywaniem czynności opodatkowanych przez podatnika tego podatku. Aby zatem podatnik miał prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wystawionych faktur VAT, zakupy dokumentowane tymi fakturami muszą być związane (w sposób bezpośredni i bezsporny) z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Powyższa zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych (czynności zwolnione od podatku VAT, czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT). Ustawodawca dopuszcza zatem możliwość obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego wyłącznie z transakcjami opodatkowanymi czyli takimi, w wyniku których następuje określenie podatku należnego.

Skoro zaś działalność Wnioskodawcy w zakresie administrowania funduszem socjalnym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (nie występuje on w tym przypadku jako podatnik podatku od towarów i usług), to nie przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu poniesionych na rzecz osób uprawnionych wydatków sfinansowanych z ZFŚS.

W świetle powyższego, także stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących zakup usług wypoczynkowych, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.