IBPP2/443-798/09/ICz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 września 2009 r. (data wpływu 29 września 2009 r.), uzupełnionym pismem (data wpływu 10 grudnia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy przekazanie przez Wnioskodawcę deputatów węglowych (w naturze, tj. w postaci węgla) byłym i obecnym pracownikom Spółki oraz członkom ich rodzin stanowiło w okresie od 1 maja 2004 r. do 31 maja 2005 r. czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jest nieprawidłowe

W dniu 29 września 2009 r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismem data wpływu 10 grudnia 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy przekazanie przez Wnioskodawcę deputatów węglowych (w naturze, tj. w postaci węgla) byłym i obecnym pracownikom Spółki oraz członkom ich rodzin stanowiło w okresie od 1 maja 2004 r. do 31 maja 2005 r. czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca dokonuje przekazań deputatów węglowych na rzecz pracowników Spółki oraz byłych pracowników oraz członków ich rodzin. Uprawnienie do otrzymania deputatów przez pracowników i byłych pracowników wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1981 r. w sprawie szczególnych przywilejów dla pracowników górnictwa - Karta Górnika (dalej "Rozporządzenie") oraz układu zbiorowego Podatnika, tj. Holdingowa Umowa Zbiorowa z dnia 31 grudnia 1993 r. (dalej "HUZ").

Pracownikom objętym tym prawem przysługuje deputat węglowy w naturze i w ekwiwalencie pieniężnym lub tylko w ekwiwalencie pieniężnym. Emerytom i rencistom (byłym pracownikom), którzy byli uprawnieni w okresie ich zatrudnienia do deputatu węglowego przysługuje bezpłatny węgiel opałowy lub ekwiwalent pieniężny za ten węgiel (§ 19 tego Rozporządzenia).

Uprawnienie do deputatu przysługuje również wdowcom, wdowom, sierotom i innym osobom, jeżeli spełniają warunki do otrzymywania renty rodzinnej po pracownikach kopalń (dalej "członkowie ich rodzin").

W piśmie uzupełniającym Wnioskodawca wyjaśnił, iż Spółce przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabywanymi/zakupowanymi usługami i towarami wykorzystywanymi do wydobycia (wytworzenia) węgla. Przekazywany węgiel w ramach deputatów pochodził z własnego wydobycia (wytworzenia).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przekazanie przez Spółkę deputatów węglowych (w naturze, tj. w postaci węgla) byłym i obecnym pracownikom Spółki oraz członkom ich rodzin stanowiło w okresie od 1 maja 2004 r. do 31 maja 2005 r. czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydanie deputatów węglowych pracownikom oraz byłym pracownikom Spółki oraz członkom ich rodzin pozostaje poza zakresem przedmiotowym podatku od towarów i usług i nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spółka zobowiązana jest do spełniania powyższych świadczeń na podstawie przepisów prawa pracy, tj. Rozporządzenia oraz układu zbiorowego Podatnika (HUZ).

Podatek od towarów i usług jest odmianą podatku obrotowego, który jest nakładany na strony stosunków cywilnoprawnych, w ramach których dokonywany jest obrót gospodarczy. Charakter podatku od towarów i usług wprowadzonego w Polsce ustawą z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej "ustawa o VAT z 2004 r."), jako podatku obrotowego znajduje również potwierdzenie w doktrynie - stwierdza tak m.in. Tomasz Michalik w VAT. Komentarz. Rok 2008 (C.H. Beck, 2008).

Oczywistym jest więc, iż wykluczone jest objęcie zakresem przedmiotowym podatku od towarów i usług czynności, których wykonanie wynika z obowiązku nałożonego przepisami prawa. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie m.in. w dotyczących Spółki wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 listopada 2008 r. (sygn. I FSK 1412,1413,1645,1662,1669/07). Jakkolwiek wyroki te zostały wydane w oparciu o przepisy nieobowiązującej już ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (dalej "ustawa o VAT z 1993 r."), argumentacja w nich zawarta pozostaje aktualna także na gruncie ustawy o VAT z 2004 r.

W wyrokach tych sąd stwierdził, iż "obowiązek ten wynikał z wiążących spółkę przepisów prawa pracy i świadczenia te miały dla spółki charakter obligatoryjny, gdyż brak ich wykonania stanowić by mógł podstawę do powstania roszczeń prawnych, które mogłyby być dochodzone na drodze prawnej - czynności polegające na realizacji tego rodzaju świadczeń nie były na gruncie ustawy o VAT z 1993 r. objęte opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług"

Analogiczne stanowisko przedstawił Naczelny Sąd Administracyjny - Oddział Zamiejscowy w Wrocławiu w wyroku z 2 czerwca 2001 r. (sygn. I SA/Wr 1805/97), w którym stwierdził, iż "realizowanie na rzecz pracownika przez pracodawcę, na mocy obligujących go przepisów prawa pracy, świadczeń mających charakter wydania towarów na cele osobiste pracowników np. w postaci deputatów węglowych, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż podstawy tych świadczeń nie stanowi przejaw autonomii woli stron, a obowiązek wynikający z prawa pracy. Należy przy tym dodać, że nie znajduje żadnego oparcia w przepisach regulujących podatek od towarów usług twierdzenie, że nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem jedynie wydanie na podstawie przepisów prawa pracy przez pracodawcę pracownikom towarów zużywanych przez nich na terenie zakładu pracy, a podlega opodatkowaniu wydawanie towarów na tej samej podstawie, które nie są zużywane przez pracowników na terenie zakładu pracy".

W przywołanych powyżej wyrokach sądy uznały, iż przekazania towarów realizowane w wykonaniu obowiązków publicznoprawnych pozostają poza zakresem przedmiotowym podatku określonym w art. 2 ustawy o VAT z 1993 r.

W opinii Podatnika, tezy uzasadnienia wyroku pozostają wciąż aktualne na gruncie ustawy o VAT z 2004 r., obowiązującej we wskazanym we wniosku okresie.

Potwierdzeniem stanowiska Podatnika jest ukształtowanie zakresu przedmiotowego podatku od towarów i usług w obydwu ustawach, tj. w ustawie o VAT z 2004 r. i w ustawie o VAT z 1993 r.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o VAT z 1993 r., opodatkowaniu podlega sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z kolei, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT z 2004 r., opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 2 ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT z 1993 r., przepisy dotyczące sprzedaży towarów stosuje się także do "przekazania przez podatnika towarów oraz świadczenia usług na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, a także zatrudnionych przez niego pracowników oraz byłych pracowników".

Z kolei art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT z 2004 r. określa, iż przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności "przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia".

Konsekwencją zbieżności znaczeniowej zakresu opodatkowania określonego w ustawie o VAT z 2004 r. z zakresem przedmiotowym określonym w ustawie o VAT z 1993 r., jest niebudząca wątpliwości konkluzja, iż wszelkie tezy orzecznictwa administracyjnego poczynione odnośnie zakresu opodatkowania na gruncie ustawy o VAT z 1993 r. dotyczące przekazania deputatów węglowych pracownikom i byłym pracownikom, pozostają aktualne także na gruncie ustawy o VAT z 2004 r.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 listopada 2008 r. uznający, iż dokonane przez Spółkę przekazania deputatów węglowych nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 2 ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT z 1993 r., znajduje zatem bezpośrednie zastosowania do oceny analogicznej sytuacji na zasadach określonych w ustawie o VAT z 2004 r.

Spółka zauważa, że ustawodawca przewidział w ustawie o VAT z 2004 r. sytuacje, w których przekazanie własności w sposób przymusowy, w wykonaniu obowiązku nałożonego przepisami prawa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1, przez dostawę towarów rozumie się również "przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie".

Jednakże wskazana regulacja dotyczy jedynie przeniesienia własności za odszkodowaniem, podczas gdy w przedmiotowej sytuacji nie ma miejsca przekazanie odszkodowania Spółce w zamian za przeniesienie własności węgla na pracowników i byłych pracowników. Przywołany przepis dotyczy przede wszystkim sytuacji wywłaszczenia i objęcie tych sytuacji opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług ma na celu wyeliminowanie zakłóceń konkurencji podczas realizacji inwestycji publicznych, na co wskazują m.in. Zdzisław Modzelewski i Grzegorz Mularczyk (Z. Modzelewski, G. Mularczyk: Ustawa o VAT. Komentarz, LexisNexis, 2006).

"Komentowana regulacja obejmuje przede wszystkim przypadki wywłaszczenia nieruchomości oraz sprzedaży nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie. (...) Dostawą jest tylko takie wywłaszczenie czy też przymusowa sprzedaż, która następuje za odszkodowaniem." (Zob. A. Bartosiewicz, R. Kubacki Komentarz VAT, Wolters Kluwer Polska, 2009).

Nie ma on zatem zastosowania do przekazań towarów dokonywanych w wykonaniu obowiązku nałożonego na Podatnika przepisami prawa, jak ma to miejsce w opisywanym stanie faktycznym.

Należy zatem uznać, iż zarówno obrotowy charakter podatku od towarów i usług w przedmiotowych ustawach, jak i zakres przedmiotowy podatku jest tożsamy dla przedstawionego stanu faktycznego

Wprowadzenie zmian, niezbędnych w związku z procesem harmonizacji polskiego prawa z prawem wspólnotowym, nie zmienia faktu, iż zasadnicze kierunki interpretacji dotyczące podstawowych założeń podatku od towarów i usług, ukształtowane na bazie ustawy o VAT z 1993 r. pozostają aktualne także po wejściu w życie ustawy o VAT z 2004 r. w stosunku do przedstawionego stanu faktycznego. Oczywistym jest więc, iż wykluczone jest objęcie zakresem przedmiotowym podatku od towarów i usług czynności, których wykonanie wynika z obowiązku nałożonego przepisami prawa. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie m.in. w dotyczących Spółki wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 listopada 2008 r. (sygn. I FSK 1412, 1413,1645, 1662,1669/07). Jakkolwiek wyroki te zostały wydane w oparciu o przepisy nieobowiązującej już ustawy o VAT z 1993 r., argumentacja w nich zawarta pozostaje aktualna także na gruncie ustawy o VAT z 2004 r.

W opinii Spółki przedstawione powyżej argumenty wskazują jednoznacznie na to, iż teza wyroku NSA z 7 listopada 2008 r. (wyrok w sprawie Podatnika) znajduje również zastosowanie do przekazań deputatów węglowych dokonanych przez Podatnika w trakcie obowiązania ustawy o VAT z 2004 r. W ocenie Spółki przekazania deputatów węglowych pracownikom i byłym pracownikom oraz członkom ich rodzin pozostają poza zakresem przedmiotowym podatku od towarów i usług na podstawie ustawy o VAT z 2004 r.

Jednakże, nawet gdyby uznać, iż przekazanie deputatów węglowych pracownikom i byłym pracownikom pomimo, iż nie stanowi przejawu autonomii woli stron, a obowiązek ich przekazania wynika z prawa pracy zrównane jest z odpłatną dostawą - co w ocenie Podatnika nie zasługuje na aprobatę - należy zwrócić uwagę na brzmienie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT z 2004 r.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT z 2004 r. opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT z 2004 r. - w brzmieniu obowiązującym od 1 maja 2004 r. do 31 maja 2005. - przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności: (1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników (,..), (2) wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Jak zwraca się uwagę w doktrynie, "w stanie prawnym przed dniem 1 czerwca 2005 r., można się było spotkać z opinią, że skoro dalsze przepisy wprowadzają wyłączenie od opodatkowania próbek i prezentów małej wartości przekazywanych na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, to znaczy, że niektóre nieodpłatne przekazania, nawet jeśli są związane prowadzonym przedsiębiorstwem, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. To (...) stanowisko nie znajdowało dostatecznego oparcia w treści przepisów i zasadach wykładni. Nie można bowiem zmieniać treści jednoznacznej i jasnej zasady przez odwołanie się do negatywnego zakresu przepisu wyjątkowego. Stąd też prezentowany kierunek wykładni - dopatrujący się możliwości opodatkowania wszelkich nieodpłatnych przekazań towaru, niezależnie od związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa - był nieprawidłowy, biorąc pod uwagę brzmienie polskiej ustawy VAT. Dokonana w treści art. 7 ust. 3 zmiana potwierdza nieprawidłowość tego kierunku wykładni (A. Bartosiewicz, R. Kubacki: VAT. Komentarz, Woiters Kluwer, 2009)".

Odnosząc się do kwestii związku przekazania towarów z prowadzonym przedsiębiorstwem należy zauważyć, że Spółka dokonując przekazania deputatów węglowych pracownikom oraz byłym pracownikom realizuje obowiązki nałożone na Spółkę bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa. Obowiązek przekazania deputatów węglowych pracownikom oraz byłym pracownikom górnictwa oraz członkom ich rodzin wynika wprost z § 19 Karty Górnika. Obowiązek ten dotyczy każdego przedsiębiorstwa działającego w branży górniczej. Nie jest zatem możliwe prowadzenie przedsiębiorstwa górniczego bez dokonywania przekazań deputatów węglowych. Konsekwentnie, uprawnione jest stwierdzenie o ścisłym związku dokonywanych przekazań towarów z prowadzonym przedsiębiorstwem. Jedyną przyczyną przekazywania towarów przez Spółkę jest bowiem stosunek pracy łączący ją z pracownikami (w przypadku byłych pracowników związek taki występował w przeszłości) i nałożony w związku z nim przepisami prawa obowiązek wydawania deputatów węglowych. Nie ulega zatem najmniejszej wątpliwości, iż przekazania towarów są ściśle związane z prowadzonym przedsiębiorstwem.

Przekazania te łączą się z funkcjonowaniem podatnika, jako podmiotu gospodarczego, a nadto są one wymuszone przepisami ustawy i regulacjami prawa pracy, od których Podatnik, jako pracodawca, nie może się uchylić.

Jak ponadto stwierdzono w doktrynie (A. Bartosiewicz, R. Kubacki, VAT. Komentarz, Wotters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2009): "Nie ulega (...) wątpliwości, że gdyby nie prowadzenie przedsiębiorstwa (działalności gospodarczej) w określonym zakresie i zatrudnianie w jego ramach pracowników mających określone przywileje, obowiązek przekazania deputatu nie powstałby. Tym samym przekazanie to w istocie następuje na cele związane z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. Podobnie także NSA w wyroku z dnia 7 listopada 2008 r. (1 FSK 1412/07)"

Zdaniem powyższych autorów "przekazanie deputatów węglowych, jak i inne sytuacje, gdy obowiązek przekazania wynika z przepisów, wiąże się z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem, wobec czego art. 7 ust. 2 ustawy o VAT z 2004 r. nie może mieć zastosowania." Ustawa o VAT z 2004 r. nie definiuje potrzeb osobistych, można jednak przyjąć, że potrzeby osobiste są to potrzeby inne, niż te, których realizacja wynika ze stosunku pracy. Potrzeby osobiste to takie, których pracodawca nie jest obowiązany zaspokoić, natomiast potrzeby pracownicze ta potrzeby, do zaspokojenia których pracodawca jest zobowiązany. Nie powinno ulegać wątpliwości, że przekazanie towarów pracownikom oraz byłym pracownikom i członkom ich rodzin na podstawie przepisów prawa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, przekazania deputatów węglowych nie można uznać za (i) niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem (ii) dokonane na potrzeby osobiste pracowników oraz byłych pracowników. Wynika z tego, iż czynność wydania deputatów węglowych pracownikom i byłym pracownikom Spółki oraz członkom ich rodzin pozostaje poza zakresem przedmiotowym podatku od towarów i usług i nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W doktrynie (Adam Bartosiewicz, Ryszard Kubacki: VAT. Komentarz. Aneks, Zakamycze, 2005) wskazywano, iż "decydujące znaczenie miało tutaj stosunkowo jednoznaczne brzmienie przepisu art. 7 ust. 2 ustawy VAT z 2004 r., z którego wynikało, że warunkiem opodatkowania nieodpłatnego przekazania jest, aby przekazanie to następowało na cele inne, niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem. Jeśli przekazanie było związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, to nie mogło ono podlegać opodatkowaniu. (...) prezentowany kierunek wykładni - dopatrujący się możliwości opodatkowania wszelkich nieodpłatnych przekazań towaru, niezależnie od związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa - był nieprawidłowy, biorąc pod uwagę brzmienie przepisów polskiej ustawy o VAT".

Z literalnego brzmienia art. 7 ust. 2 ustawy o VAT z 2004 r. wynika, że w przypadku nieodpłatnego przekazania towarów należących do majątku przedsiębiorstwa na cele związane z jego prowadzeniem - co ma miejsce w sytuacji Podatnika - czynność taka nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z powyższym, należy uznać, iż przekazanie przez Podatnika deputatów węglowych pracownikom i byłym pracownikom oraz członkom ich rodzin nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Biorąc powyższe pod uwagę, nie ulega wątpliwości, że w sytuacji Podatnika nieodpłatne przekazanie deputatów węglowych na rzecz pracowników oraz byłych pracowników oraz członków ich rodzin - dokonane na podstawie przepisów o charakterze publicznoprawnym oraz prawa pracy, co więcej na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem a nie cele osobiste pracowników i byłych pracowników oraz członków ich rodzin, a zatem przekazanie, które bezpośrednio wiązało się z prowadzonym przedsiębiorstwem - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W niniejszej sprawie kwestią wymagającą interpretacji jest ustalenie czy przekazanie przez Wnioskodawcę, na podstawie układu zbiorowego deputatu węglowego dla pracowników i byłych pracowników (emerytów i rencistów) było opodatkowane podatkiem od towarów i usług w okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 maja 2005 r.

Przystępując do rozstrzygnięcia przedmiotowej kwestii na wstępie należy wskazać, iż zgodnie z § 19 ust. 1-2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1981 r. w sprawie szczególnych przywilejów dla pracowników górnictwa - Karta górnika (Dz. U. z 1982 r. Nr 2, poz. 13 z późn. zm.), pracownikom objętym przepisami rozporządzenia przysługuje deputat węglowy w naturze i ekwiwalencie pieniężnym lub tylko w ekwiwalencie pieniężnym. Emerytom i rencistom uprawnionym do deputatu węglowego w okresie ich zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych objętych przepisami rozporządzenia oraz wdowom (wdowcom) i zupełnym sierotom po nich przysługuje bezpłatny węgiel opałowy lub ekwiwalent pieniężny za ten węgiel.

Tak więc, pracodawca może przekazywać swoim pracownikom określone świadczenia rzeczowe albo też wypłacać ekwiwalenty tych świadczeń na podstawie przepisów prawa pracy.

Zgodnie z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), przez przepisy o prawie pracy, rozumie się przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), zwanej dalej ustawą o VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 3 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od 1 maja 2004 r. do 31 maja 2005 r.), przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli ich przekazanie (wręczenie) wiązało się bezpośrednio z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem.

Powyższe przepisy są wyrazem realizacji dwóch naczelnych zasad podatku tzn. zasady powszechności opodatkowania i neutralności, zgodnie z którymi opodatkowaniu powinny podlegać wszystkie transakcje gospodarcze, których przedmiotem są dostawy towarów, a ciężarem tego podatku powinien być obciążony konsument będący ostatnim ogniwem obrotu danym towarem. Ponieważ w powyższych przypadkach podatnik przybiera postać finalnego konsumenta nabytych towarów należących do jego przedsiębiorstwa (następuje rozporządzenie towarem, noszące znamiona jego konsumpcji), w sytuacji gdy przy nabyciu tych towarów przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku (w całości lub w części), musi opodatkować ich przekazanie na cele niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem, gdyż w przeciwnym przypadku żaden podmiot nie poniósłby ciężaru ekonomicznego tego podatku. Celem zatem tego przepisu jest zrównanie pozycji podatnika, który wchodzące w skład jego przedsiębiorstwa towary przekazuje na jakiekolwiek cele prywatne, z klientem będącym ostatecznym konsumentem towaru.

Z powołanych wyżej przepisów wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nie tylko nieodpłatne przekazanie towarów na cele niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem, ale także nieodpłatne przekazanie wszelkich towarów związanych bezpośrednio z prowadzonym przedsiębiorstwem. Dla opodatkowania danej czynności nieodpłatnego przekazania istotne jest jednak to czy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności w całości lub w części.

Zatem nieodpłatne czynności, o których mowa, mające niewątpliwie charakter wydania towarów na cele osobiste pracowników, są uznawane za odpłatną dostawę towarów, jeśli przy nabyciu towarów będących przedmiotem tych świadczeń podatnikowi przysługiwało przy ich nabyciu prawo do całkowitego albo częściowego odliczenia podatku naliczonego.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca dokonuje przekazań deputatów węglowych na rzecz pracowników Spółki oraz byłych pracowników oraz członków ich rodzin. Uprawnienie do otrzymania deputatów przez pracowników i byłych pracowników wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1981 r. w sprawie szczególnych przywilejów dla pracowników górnictwa - Karta Górnika (dalej "Rozporządzenie") oraz układu zbiorowego Podatnika, tj. Holdingowa Umowa Zbiorowa z dnia 31 grudnia 1993 r. (dalej "HUZ").

Pracownikom objętym tym prawem przysługuje deputat węglowy w naturze i w ekwiwalencie pieniężnym lub tylko w ekwiwalencie pieniężnym. Emerytom i rencistom (byłym pracownikom), którzy byli uprawnieni w okresie ich zatrudnienia do deputatu węglowego przysługuje bezpłatny węgiel opałowy lub ekwiwalent pieniężny za ten węgiel (§ 19 tego Rozporządzenia).

Uprawnienie do deputatu przysługuje również wdowcom, wdowom, sierotom i innym osobom, jeżeli spełniają warunki do otrzymywania renty rodzinnej po pracownikach kopalń (dalej "członkowie ich rodzin").

Spółce przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabywanymi/zakupowanymi usługami i towarami wykorzystywanymi do wydobycia (wytworzenia) węgla. Przekazywany węgiel w ramach deputatów pochodził z własnego wydobycia (wytworzenia).

Wydanie towaru w postaci deputatu węglowego nie jest wydaniem ani na potrzeby zakładu pracy, ani w ramach bezpieczeństwa i higieny pracy.

W związku z powyższym należy podkreślić, że zaspokojenie celu osobistego pracownika jest niezależne od tego, czy obowiązek przekazania pracownikowi lub byłemu pracownikowi towaru wynika z mocy prawa, czy też wyłącznie z inicjatywy pracodawcy.

Zatem należy uznać, iż w przedmiotowej sprawie, mamy do czynienia z przekazaniem towarów, które nie jest związane z prowadzeniem przez podatnika przedsiębiorstwa, a czynione jest w celu zaspokojenia osobistych potrzeb pracowników.

Zgodnie z art. 5 (6) Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej; ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 z późn. zm.), zastosowanie przez podatnika towarów stanowiących część aktywów jego przedsiębiorstwa albo bardziej ogólnie użycie ich do celów innych niż prowadzona przez niego działalność, jeśli podatek od wartości dodanej od powyższych towarów lub ich części składowych podlegał w całości lub w części odliczeniu, będzie traktowane jako dostawa odpłatna. Jednakże jako takie nie jest traktowane przekazanie próbek towarów lub towarów stanowiących prezenty o małej wartości do celów działalności podatnika.

W świetle przedstawionych regulacji nieodpłatne przekazanie pracownikom, byłym pracownikom oraz ich rodzinom towarów, które nastąpiło w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 maja 2005 r.), podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż Wnioskodawcy przy nabyciu towarów, będących przedmiotem wydania, przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych towarów.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.