IBPP2/443-699/13/ICz

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 28 października 2013 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP2/443-699/13/ICz

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 lipca 2013 r. (data wpływu 31 lipca 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nabycia wierzytelności za cenę niższą od jej wartości nominalnej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 lipca 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nabycia wierzytelności za cenę niższą od jej wartości nominalnej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - osoba fizyczna - zamierza, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, dokonywać zakupu wierzytelności od innych podmiotów gospodarczych, w tym od Banku (pierwotnego wierzyciela) na podstawie umowy cesji wierzytelności.

Wnioskodawca jako cesjonariusz (nabywca wierzytelności) nie będzie zobowiązywał się do windykacji tej wierzytelności wobec cedenta (zbywcy) i nie wystawi cedentowi żadnej faktury z tytułu prowizji, za wykonanie takiej usługi.

Wnioskodawca, jako kupujący wierzytelność nie zobowiąże się do jej ściągnięcia wobec zbywcy, ani też nie wykona na jego rzecz usługi factoringu, która oprócz aspektu finansowego obejmuje analizę wypłacalności odbiorcy i administrowanie wierzytelnościami. Pomiędzy sprzedającym dług a Kupującym (Wnioskodawcą) nie będzie stałych i ciągłych powiązań prawnych. Dług nie będzie egzekwowany w zamian za wynagrodzenie i ewentualnie ściągany będzie dla siebie. Wierzytelność zostanie nabyta na własne ryzyko Wnioskodawcy, w celu windykacji w imieniu Wnioskodawcy, na jego ryzyko i na jego rzecz lub w celu dalszej odsprzedaży. Zapisy umowy nie będą przewidywały możliwości pierwotnego przeniesienia wierzytelności z powrotem na dotychczasowego wierzyciela pierwotnego. Wnioskodawca nabędzie wierzytelność poniżej jej wartości nominalnej, w związku z ryzykiem jakie wiąże się z zakupem wierzytelności i z trudnościami jej ściągnięcia od dłużnika. Cena sprzedaży odzwierciedlać będzie rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności w chwili jej sprzedaży i ustalana jest w drodze negocjacji między sprzedającym a nabywcą. Przy ustalaniu wartości brana będzie pod uwagę perspektywa na spłatę wierzytelności, zwiększone ryzyko niewypłacalności dłużnika, okres kiedy wierzytelność zostanie ewentualnie spłacona.

Nabywca wierzytelności płaci cenę za rynkową wartość wierzytelności i nie otrzymuje z tytułu tej umowy żadnego dodatkowego wynagrodzenia. Umowa cesji nie będzie nakładać na Wnioskodawcę żadnych dodatkowych świadczeń na rzecz zbywcy. Cena zbywanej wierzytelności nie ulegnie zmianie, bowiem nabywca (wnioskodawca) z chwilą zapłaty ceny staje się nowym wierzycielem. Zapisy umowy nie będą przewidywały pierwotnego przeniesienia wierzytelności z powrotem na dotychczasowego wierzyciela. Wnioskodawca bierze na siebie ryzyko niewypłacalności dłużnika, co znajduje odzwierciedlenie w cenie wierzytelności. Pomiędzy cedentem wierzytelności a Wnioskodawcą nie będzie istniał odrębny stosunek prawny rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Wnioskodawcy w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności. Umowa nie będzie zawierała upoważnienia dla Wnioskodawcy do występowania wobec dłużnika, po to aby wyegzekwować wierzytelność na rachunek zbywcy wierzytelności. Wnioskodawca będzie egzekwował od dłużnika wierzytelności w swoim imieniu i na własny rachunek. Relacje ze zbywcą wierzytelności kończą się w momencie zakupu wierzytelności i zapłaty ceny. Nabywane wierzytelności stanowią w dacie ich nabycia wierzytelności wymagalne. Będą to wierzytelności, co do których toczy się postępowanie egzekucyjne lub zostało ono umorzone, będą to wierzytelności nie posiadające zabezpieczenia oraz wierzytelności zabezpieczone hipotecznie. Zakupywane wierzytelności stanowić będą zdaniem Wnioskodawcy wierzytelności trudne, co do których zbywca nie osiągnął efektu w postaci ich wyegzekwowania, dlatego zdecydował się na ich sprzedaż. W ocenie zbywcy wierzytelności brak było szans na ich odzyskanie lub szanse te były odległe w czasie. Prowadzone postępowania egzekucyjne nie przyniosły rezultatów. Są to zazwyczaj wierzytelności dłużników, którzy posiadają również długi wobec innych wierzycieli. Niektóre wierzytelności będą zabezpieczone hipotecznie, ale w tym przypadku również nie ma pewności co ich zaspokojenia, gdyż aby do tego doszło musiałby znaleźć się nabywca nieruchomości, co w dzisiejszych czasach nie jest takie proste. Nabyta wierzytelność wejdzie w skład przedsiębiorstwa jako jej aktywa. W sprawie opisanej powyżej nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa ani postępowanie przed sądem administracyjnym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nabycie wierzytelności na podstawie umowy cesji wierzytelności, której podstawą jest jej sprzedaż przez cedenta za cenę niższą od jej wartości nominalnej podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a jeżeli tak to wg jakiej stawki, od jakiej podstawy oraz kiedy powstaje obowiązek podatkowy w podatku VAT-7.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy nabycie wierzytelności na podstawie umowy cesji wierzytelności której podstawą jest jej sprzedaż przez cedenta za cenę niższa od jej wartości nominalnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT:

"Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; (...)".

Artykuł 5 ustawy o VAT określa przedmiotowy zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że przepisy ustawy znajdują zastosowanie w zasadzie jedynie do określonych tam wyczerpująco czynności i zdarzeń. Czynności wskazane w art. 5 pkt 1 ustawy o VAT zostaną opodatkowane tylko wówczas, gdy będą wykonywane odpłatnie.

Podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę.

Podstawową kwestią podlegającą rozstrzygnięciu, a mającą priorytetowe znaczenie dla przedmiotowej sprawy, jest kwalifikacja czynności nabycia wierzytelności, jako czynności świadczonej nieodpłatnie. Badając konkretną transakcję powinno się poszukać bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę. Stanowisko takie podzielił również Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z dnia 19 marca 2012 r., I FPS 5/11. Dla jednoznacznego określenia, czy mamy tutaj do czynienia z odpłatną czy też nieodpłatną usługą jest ustalenie, czy przy okazji zawarcia umowy cesji wierzytelności, wystąpi świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy, za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym przez nabywcę.

Zdaniem NSA transakcja mająca charakter cesji wierzytelności opiera się na tym, iż dotyczy ona tylko przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, przy czym nabywający wierzytelność dokonuje za nią zapłaty, w której nie mieści się wynagrodzenie. Zatem nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność, za własne środki finansowe nabywca wejdzie w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Przedmiotem umowy cesji stanie się prawo majątkowe w postaci wierzytelności przysługującej cedentowi. Dalsze losy wierzytelności pozostaną poza transakcją, ponieważ cedent będzie egzekwował długi na "swoją rzecz".

W przedmiotowej sytuacji, jedyną występującą zapłatą jest zapłata ceny za wierzytelność, dlatego nie można uznać, że dochodzi do świadczenia usługi o charakterze odpłatnym. Idąc tym tropem można dojść do jednoznacznego wniosku, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła zostać zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. Ponieważ Wnioskodawca w zawieranej umowie cesji wierzytelności nie będzie zobowiązywał się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie, nie dojdzie do świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe, można jednoznacznie stwierdzić, że w przytoczonych okolicznościach sprawy, w ogóle nie mamy do czynienia ze świadczeniem odpłatnej usługi, jako czynnością opodatkowaną VAT w myśl przepisów art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.

Nie ma zatem konieczności dokonywania analizy dalszych artykułów ustawy o podatku od towarów i usług - w szczególności art. 8 ust. 1 - gdyż nie dojdzie do świadczenia usługi oraz art. 43 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. - gdyż sama kwestia zwolnienia danej usługi od podatku VAT może być rozpatrywana jedynie w odniesieniu do czynności, które podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Warto zwrócić uwagę także na wyrok TSUE rozstrzygający w sprawie C-93/10 (GFKL Financial Services AG), który został wydany 27 października 2011 r. Pytanie prejudycjalne dotyczyło kwalifikacji na gruncie VAT działalności spółki GFKL, która nabywała od banku wymagalne i zabezpieczone hipoteką wierzytelności za cenę nieznacznie przekraczającą połowę ich wartości nominalnej. W ocenie Trybunału różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowiła wynagrodzenia za ewentualną usługę świadczoną przez spółkę GFKL ponieważ cena odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która była uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników. Trybunał, powołując się na wyrok z 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 (Komisja przeciwko Finlandii) wskazał, że w ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Natomiast jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, a zatem świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT. W związku z tym Trybunał uznał, że podmiot, który nabywa na własne ryzyko wierzytelności po cenie rynkowej niższej niż wartość nominalna, nie wykonuje działalności gospodarczej ani nie świadczy na rzecz zbywcy wierzytelności usługi opodatkowanej VAT. TSUE odróżnił jednak na gruncie VAT skutki nabywania wierzytelności od usług faktoringu. Nawiązując do orzeczenia z 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01 (MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring GmbH), Trybunał podkreślił, że w przypadku usług faktoringu oprócz zbycia wierzytelności dochodzi do innego świadczenia między stronami. Zdaniem Trybunału prowizja (wynagrodzenie) czy premia należne faktorowi stanowią wynagrodzenie, co w konsekwencji powoduje, że czynności faktora należy uznać za usługi na gruncie podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy zauważyć, iż pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pojęcie usługi według ustawy jest także szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o której mowa w art. 5a ustawy.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, iż nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Reasumując, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Powyższe oznacza, że zgodnie z ustawą, usługi o charakterze nieodpłatnym, jako niemieszczące się w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług co do zasady nie podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów - w art. 7 ust. 2 oraz w przypadku świadczenia usług - w art. 8 ust. 2 ustawy.

I tak, w świetle art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1.

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2.

nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Analizując natomiast treść art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy zauważyć należy, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują. Podkreślić należy przy tym, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne świadczenie usług (inne niż wskazane w pkt 1) na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika, bez względu na to, czy podatnikowi przysługiwało, czy też nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku.

W przedmiotowej sprawie wyjaśnić również należy, iż wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zwanej dalej k.c.

Zgodnie z brzmieniem art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 k.c., umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zamierza, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, dokonywać zakupu wierzytelności od innych podmiotów gospodarczych, w tym od Banku (pierwotnego wierzyciela) na podstawie umowy cesji wierzytelności.

Wnioskodawca jako cesjonariusz (nabywca wierzytelności) nie będzie zobowiązywał się do windykacji tej wierzytelności wobec cedenta (zbywcy) i nie wystawi cedentowi żadnej faktury z tytułu prowizji, za wykonanie takiej usługi.

Wnioskodawca, jako kupujący wierzytelność nie zobowiąże się do jej ściągnięcia wobec zbywcy, ani też nie wykona na jego rzecz usługi factoringu, która oprócz aspektu finansowego obejmuje analizę wypłacalności odbiorcy i administrowanie wierzytelnościami. Pomiędzy sprzedającym dług a Kupującym (Wnioskodawcą) nie będzie stałych i ciągłych powiązań prawnych. Dług nie będzie egzekwowany w zamian za wynagrodzenie i ewentualnie ściągany będzie dla siebie. Wierzytelność zostanie nabyta na własne ryzyko Wnioskodawcy, w celu windykacji w imieniu Wnioskodawcy, na jego ryzyko i na jego rzecz lub w celu dalszej odsprzedaży. Zapisy umowy nie będą przewidywały możliwości przeniesienia wierzytelności z powrotem na dotychczasowego wierzyciela pierwotnego. Wnioskodawca nabędzie wierzytelność poniżej jej wartości nominalnej, w związku z ryzykiem jakie wiąże się z zakupem wierzytelności i z trudnościami jej ściągnięcia od dłużnika. Cena sprzedaży odzwierciedlać będzie rzeczywistą ekonomiczna wartość wierzytelności w chwili jej sprzedaży i ustalana jest w drodze negocjacji między sprzedającym a nabywcą. Przy ustalaniu wartości brana będzie pod uwagę perspektywa na spłatę wierzytelności, zwiększone ryzyko niewypłacalności dłużnika, okres kiedy wierzytelność zostanie ewentualnie spłacona.

Nabywca wierzytelności płaci cenę za rynkową wartość wierzytelności i nie otrzymuje z tytułu tej umowy żadnego dodatkowego wynagrodzenia. Umowa cesji nie będzie nakładać na Wnioskodawcę żadnych dodatkowych świadczeń na rzecz zbywcy. Cena zbywanej wierzytelności nie ulegnie zmianie, bowiem nabywca (wnioskodawca) z chwilą zapłaty ceny staje się nowym wierzycielem. Zapisy umowy nie będą przewidywały pierwotnego przeniesienia wierzytelności z powrotem na dotychczasowego wierzyciela. Wnioskodawca bierze na siebie ryzyko niewypłacalności dłużnika, co znajduje odzwierciedlenie w cenie wierzytelności. Pomiędzy cedentem wierzytelności a Wnioskodawcą nie będzie istniał odrębny stosunek prawny rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Wnioskodawcy w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności. Umowa nie będzie zawierała upoważnienia dla Wnioskodawcy do występowania wobec dłużnika, po to aby wyegzekwować wierzytelność na rachunek zbywcy wierzytelności. Wnioskodawca będzie egzekwował od dłużnika wierzytelności w swoim imieniu i na własny rachunek. Relacje ze zbywcą wierzytelności kończą się w momencie zakupu wierzytelności i zapłaty ceny. Nabywane wierzytelności stanowią w dacie ich nabycia wierzytelności wymagalne. Będą to wierzytelności, co do których toczy się postępowanie egzekucyjne lub zostało ono umorzone, będą to wierzytelności nie posiadające zabezpieczenia oraz wierzytelności zabezpieczone hipotecznie. Zakupywane wierzytelności stanowić będą zdaniem Wnioskodawcy wierzytelności trudne, co do których zbywca nie osiągnął efektu w postaci ich wyegzekwowania, dlatego zdecydował się na ich sprzedaż. W ocenie zbywcy wierzytelności brak było szans na ich odzyskanie lub szanse te były odległe w czasie. Prowadzone postępowania egzekucyjne nie przyniosły rezultatów. Są to zazwyczaj wierzytelności dłużników, którzy posiadają również długi wobec innych wierzycieli.

W przedmiotowej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy nabycie przez Wnioskodawcę Wierzytelności będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W kwestii sprzedaży wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w powołanym przez Wnioskodawcę wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, iż artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

O ile więc ustalona przez strony umów przelewu (cesji) wierzytelności - cena sprzedaży wierzytelności jest niższa od jej wartości nominalnej i jednocześnie różnica między wartością nominalną tej wierzytelności a ceną jej sprzedaży, odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, nie możemy mówić o odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

W ślad za ww. orzeczeniem TSUE, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku, na który powołała się Spółka we własnym stanowisku, podjętym w składzie siedmiu sędziów z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt I FPS 5/11 stwierdził, iż "nabycie wierzytelności pieniężnej, co wymaga podkreślenia, na własne ryzyko, w celu windykacji w swoim imieniu i na swoją rzecz, nie jest odpłatną usługą w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, tym samym art. 8 ust. 1 u.p.t.u., jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży".

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy, treść powołanych przepisów oraz powołany wyżej wyrok TSUE i uchwałę NSA, należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie, skoro - jak wskazał Wnioskodawca - różnica między wartością nominalną wierzytelności a ceną ich sprzedaży na rzecz Wnioskodawcy (dyskonto) odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, a w związku z zawarciem stosownej umowy dotyczącej nabycia wierzytelności, Wnioskodawca nie otrzymuje od zbywcy żadnych świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych, w szczególności zbywca nie dokonuje na rzecz Wnioskodawcy żadnych płatności, gdyż cena sprzedaży wierzytelności jest ceną ostateczną i wyczerpuje wszystkie roszczenia zbywcy wobec Wnioskodawcy, to w sprawie będącej przedmiotem analizy nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.

Zatem opisane we wniosku transakcje dotyczą jedynie przelewu wierzytelności, która przysługuje podmiotowi (cedentowi), na rzecz Wnioskodawcy (cesjonariusza) tytułem sprzedaży w zamian za cenę ustaloną w umowie.

Jedynym świadczeniem cedenta jest przelew na rzecz Wnioskodawcy zbywanej wierzytelności, a świadczeniem Wnioskodawcy zapłata ceny za tę wierzytelność. Nabywając w imieniu i na własny rachunek wierzytelność, Wnioskodawca wchodzi w miejsce cedenta jako dotychczasowego wierzyciela, natomiast dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją.

Wnioskodawca nie dokona również nieodpłatnego świadczenia usług, zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak wynika bowiem z treści wniosku, nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności wpisuje się w zakres prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że z uwagi na fakt, iż w analizowanej sprawie Wnioskodawca nabywa wierzytelności sporne (trudne) za cenę, która - w ocenie Wnioskodawcy - odpowiada ich rzeczywistej ekonomicznej wartości, Wnioskodawca dokonuje zakupu wierzytelności po cenie niższej od jej wartości nominalnej, po dokonaniu sprzedaży wierzytelności, zbywca nie dokonuje na rzecz Wnioskodawcy żadnych świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych związanych z zawartą umową sprzedaży wierzytelności, zatem przedmiotowa czynność nabycia wierzytelności nie będzie stanowiła odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ustawy o VAT, a zatem nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponadto należy wyjaśnić, iż z uwagi na fakt, że w przedmiotowej sprawie tut. organ dokonał oceny stanowiska Wnioskodawcy odnośnie kwestii opodatkowania czynności nabycia wierzytelności na podstawie umowy cesji, której podstawą jest sprzedaż wierzytelności przez cedenta za cenę niższą od jej wartości nominalnej i przyjął, że przedmiotowa czynność nabycia wierzytelności nie będzie stanowiła odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ustawy o VAT, zatem odpowiedź na pytanie w zakresie stawki podatku, podstawy opodatkowania oraz obowiązku podatkowego dla czynności nabycia wierzytelności stała się bezprzedmiotowa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl