IBPP2/443-639/14/AB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 24 czerwca 2014 r. (data wpływu 1 lipca 2014 r.) uzupełnionym pismem z 23 września 2014 r. (data wpływu 2 października 2014 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 1 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony pismem z 23 września 2014 r. (data wpływu 2 października 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka H (zwana dalej Spółką lub Wnioskodawcą) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji przewodów wysokociśnieniowych dla branży motoryzacyjnej. Spółka jest zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca wchodzi w skład międzynarodowej Grupy, której jednostką dominującą jest Spółka (SPÓŁKA AKCYJNA PRAWA). Spółka planuje w przyszłości subskrypcje akcji dla pracowników swoich spółek zależnych (również dla pracowników Spółki H Sp. z o.o.). W związku z powyższym Wnioskodawca zamierza udzielić swoim pracownikom nieoprocentowanych pożyczek pieniężnych, z których pracownicy finansowaliby w ramach programu pracowniczego zakup akcji. Pożyczka będzie przez pracowników spłacana co miesiąc w okresie maksymalnym do 24 miesięcy, spłacana będzie proporcjonalnie przypadająca na dany okres rozliczeniowy część kapitału.

Wsparcie dla pracowników udzielone będzie ze środków obrotowych spółki i nie będzie pochodzić z żadnego zgromadzonego na ten cel kapitału lub funduszu. Zasady i warunki udzielania pożyczek zostaną przedstawione pracownikom w formie pisemnej, w formie regulaminu udzielania pożyczek, który będzie określał zasady i warunki otrzymania pożyczki. Zasady udzielania pożyczek będą jednolite dla wszystkich pracowników. Udzielanie pożyczek przez Wnioskodawcę wykracza poza zakres czynności zgłoszonych jako przedmiot działalności w KRS oraz nie jest wymienione w umowie Spółki. Umowa pożyczki nie będzie przewidywała jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu udzielenia pożyczki pracownikom np. prowizji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy udzielenie nieodpłatnej (nieoprocentowanej) pożyczki dla pracowników korzysta ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Umowa pożyczki jest umową cywilnoprawną, która została zdefiniowana w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Zgodnie z tym przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Jest to więc odpłatne bądź nieodpłatne przekazanie komuś pieniędzy (lub rzeczy) na określony czas, z zastrzeżeniem zwrotu w umówionym terminie.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy VAT podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W przypadku usług polegających na udzielaniu pożyczek obrotem, w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy VAT, są odsetki od udzielonej pożyczki.

Ponieważ Spółka będzie udzielać swoim pracownikom pożyczek nieoprocentowanych, po stronie Wnioskodawcy nie wystąpi z tytułu ich udzielania obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy VAT.

Jeżeli Wnioskodawca udziela swoim pracownikom nieoprocentowanych pożyczek uznać należy, iż świadczy te usługi nieodpłatnie.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT, udzielanie pożyczek jest czynnością zwolnioną z VAT. Przepis ten stanowi, że zwalnia się od podatku VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zdaniem Spółki udzielenie nieodpłatnej (nieoprocentowanej) pożyczki dla pracowników korzysta ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 w zw. z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz art. 8 ww. ustawy. I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Jak wynika z art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Z powyższych przepisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

* w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),

* w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem, dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Określony w ustawie zakres opodatkowania wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej - na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy - rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zmiany wprowadzone od dnia 1 kwietnia 2013 r. w treści art. 15 ust. 2 ustawy o VAT w sposób ściślejszy odwzorowują pojęcie podatnika i działalności gospodarczej, przyjęte na gruncie Dyrektywy 2006/112/WE. Zmiana ta uwzględnia również wnioski płynące z tez wyroku TSUE w sprawie C-180/10 i C-181/10. Należy wskazać, że nowe brzmienie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT jednoznacznie wskazuje, że nie jest realizowana opcja uznania za podatnika każdego, kto dokonuje określonych transakcji związanych z działalnością gospodarczą w sposób okazjonalny. W konsekwencji zawężenia definicji działalności gospodarczej nastąpiło pewne ograniczenie kręgu podmiotów będących podatnikami. Wprowadzana zmiana nie oznacza jednak, że nie jest objęty podatkiem od towarów i usług podmiot, który prowadząc działalność gospodarczą wykona np. tylko jedną transakcję.

Jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego Wnioskodawca jest zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług czynnym podatnikiem VAT i zamierza udzielić swoim pracownikom nieoprocentowanych pożyczek pieniężnych, z których pracownicy finansowaliby w ramach programu pracowniczego zakup akcji. Pożyczka będzie przez pracowników spłacana co miesiąc w okresie maksymalnym do 24 miesięcy, spłacana będzie proporcjonalnie przypadająca na dany okres rozliczeniowy część kapitału.

Wsparcie dla pracowników udzielone będzie ze środków obrotowych spółki i nie będzie pochodzić z żadnego zgromadzonego na ten cel kapitału lub funduszu. Zasady i warunki udzielania pożyczek zostaną przedstawione pracownikom w formie pisemnej, w formie regulaminu udzielania pożyczek, który będzie określał zasady i warunki otrzymania pożyczki. Zasady udzielania pożyczek będą jednolite dla wszystkich pracowników. Udzielanie pożyczek przez Wnioskodawcę wykracza poza zakres czynności zgłoszonych jako przedmiot działalności w KRS oraz nie jest wymienione w umowie Spółki. Umowa pożyczki nie będzie przewidywała jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu udzielenia pożyczki pracownikom np. prowizji.

Istota umowy pożyczki zawarta została w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Należy zauważyć, że udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy czynności te nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym. Bez znaczenia pozostaje to, że tego rodzaju czynności nie są objęte ujawnionym w Krajowym Rejestrze Sądowym zakresem działalności prowadzonym na podstawie odrębnych przepisów.

Zatem, w odniesieniu do powyższych przepisów oraz przedstawionych okoliczności sprawy, należy stwierdzić, że w opisanej sprawie Wnioskodawca z tytułu udzielenia pożyczek występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca z tytułu udzielanych pożyczek pracownikom, nie uzyska wynagrodzenia w postaci odsetek. Umowa pożyczki nie będzie przewidywała jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu udzielenia pożyczki pracownikom np. prowizji. Tym samym, czynność ta nie stanowi odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Jednocześnie treść wniosku wskazuje, że wykonywanie czynności - udzielanie pożyczek - nie będzie służyć celom działalności gospodarczej Wnioskodawcy, lecz służy jego pracownikom.

W konsekwencji oznacza to, że czynność udzielania pracownikom nieoprocentowanych pożyczek ze środków obrotowych Spółki podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w związku z uznaniem jej za świadczenie usług na mocy art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku - stosownie do art. 41 ust. 2 ustawy - wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 i 2 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, że zamierzona czynność udzielania pracownikom przez Wnioskodawcę nieoprocentowanych pożyczek ze środków obrotowych Spółki bez jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu udzielenia pożyczki stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednocześnie z uwagi na spełnienie przesłanek wynikających z powołowego art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, czynność ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Na marginesie sprawy należy zaznaczyć, że w uzasadnieniu stanowiska Wnioskodawca powołał obowiązujący do 31 grudnia 2013 r. art. 29 ustawy o VAT. Powyższe jednakże pozostaje bez wpływu na prawidłowość stanowiska.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.