IBPP2/443-553/09/RSz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 lipca 2009 r. (data wpływu 14 lipca 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 września 2009 r. (data wpływu 2 października 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy Spółka jest zobowiązana, w miesiącu podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji (budowy w Polsce Centrum Serwisowego), do skorygowania podatku naliczonego VAT, który to podatek odliczyła z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług wchodzących w zakres zaniechanej inwestycji - jest prawidłowe.

W dniu 14 lipca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy Spółka jest zobowiązana, w miesiącu podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji (budowy w Polsce Centrum Serwisowego), do skorygowania podatku naliczonego VAT, który to podatek odliczyła z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług wchodzących w zakres zaniechanej inwestycji.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 30 września 2009 r. (data wpływu 2 października 2009 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej również Spółka) prowadzi działalność w zakresie handlu stalą nierdzewną. Grupa kapitałowa, do której należy Spółka podjęła w 2007 r. decyzję o utworzeniu w Polsce Centrum Serwisowego, jedynego w Europie środkowo-wschodniej, którego celem było umocnienie pozycji Spółki poprzez wzrost sprzedaży towarów i usług w Polsce oraz krajach sąsiednich. Utworzony został zespół projektowy, składający się m.in. z konsultantów (ze spółek z Grupy), którzy organizowali wcześniej centra serwisowe we własnych krajach. W związku z powyższym, w latach 2007 i 2008 Spółka poniosła nakłady na zakup maszyn produkcyjnych oraz usług niematerialnych o charakterze doradczym, tj. usług zarządzania projektem inwestycyjnym, usług zarządzania projektem budowlanym, rozwiązań logistycznych, usług prawnych, koszty wynagrodzeń osób bezpośrednio zaangażowanych w projekt. Wydatki te Wnioskodawca traktował jako nakłady inwestycyjne, dokonując odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach dokumentujących ich poniesienie.

Pod koniec 2007 r. dokonano wyboru dewelopera, który miał wykonać Centrum Serwisowe, począwszy od etapu nabycia gruntu, zaprojektowania, a następnie aż do budowy hali magazynowej z budynkiem administracyjnym. Po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie budynków, deweloper miał dokonać sprzedaży gotowego Centrum Serwisowego na rzecz Spółki. Podpisana została umowa na realizację projektu z deweloperem oraz przedwstępna umowa sprzedaży będąca zobowiązaniem stron do podpisania ostatecznej umowy sprzedaży. Deweloper zawarł przedwstępną umowę na zakup gruntu z przedsiębiorstwem X, jednakże napotkał poważne problemy z finalizacją transakcji. W związku z tym, z przyczyn niezależnych od Spółki projekt rozciągał się w czasie. Zgodnie z umową, deweloper miał finansować inwestycję ze źródeł zewnętrznych (pożyczki). Pogłębiający się kryzys na rynkach finansowych w tym załamanie na rynku kredytów przyczynił się do problemów w sferze finansowania. Fakt ten miał bezpośredni wpływ na propozycję dewelopera dotyczącą zmiany w strukturze finansowania projektu. Mianowicie, deweloper zaproponował Spółce, żeby nabyła grunt jeszcze przed wybudowaniem Centrum oraz żeby regulowała zobowiązania finansowe związane z realizacją prac zgodnie z ich postępem. Ze względu na znaczne obciążenia finansowe wspomniana oferta była dla Spółki nie do zaakceptowania.

Ostatecznie w lutym 2009 r. deweloper ogłosił swoją niewypłacalność finansową. Stan ten nastąpił w momencie, kiedy - z uwagi na rozwijający się kryzys - Grupa, do której należy Spółka, znacząco ograniczyła wszelką działalność inwestycyjną. Tak poważne perturbacje związane z budową w Polsce Centrum Serwisowego oraz pogłębiające się załamanie popytu na stal nierdzewną spowodowały, iż w lutym 2009 r. Zarząd Spółki podjął decyzję o zaniechaniu inwestycji w postaci budowy w Polce Centrum Serwisowego.

Z uzupełnienia do złożonego wniosku z dnia 30 września 2009 r. wynika, iż intencją Wnioskodawcy jest uzyskanie interpretacji przepisów prawa podatkowego obowiązujących w lutym 2009 r., tj. w miesiącu, w którym zarząd Wnioskodawcy podjął decyzję o zaniechaniu inwestycji opisanej we wniosku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Spółka jest zobowiązana, w miesiącu podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji (budowy w Polsce Centrum Serwisowego), do skorygowania podatku naliczonego VAT, który to podatek odliczyła z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług wchodzących w zakres zaniechanej inwestycji.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, pomimo podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji nie jest ona zobowiązana do skorygowania podatku naliczonego VAT, odliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tą inwestycją, zachowuje ona nadal prawo do odliczenia tego podatku.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) Ustawy VAT, odliczeniu podlega m.in. kwota podatku naliczonego wykazana na fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów lub usług. Odpowiednikiem przytoczonych uregulowań w prawie wspólnotowym jest art. 168 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić, podatku VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika.

Przywołane uregulowania są wyrazem fundamentalnej dla konstrukcji podatku VAT zasady neutralności, mającej na celu uwolnienie podmiotów gospodarczych od ekonomicznego ciężaru tego podatku. Z istoty podatku VAT, jako podatku obrotowego wynika bowiem, że obciąża on finalny etap obrotu, jakim jest konsumpcja dokonywana przez odbiorców prywatnych. Znaczenie zasady neutralności mocno akcentowane jest w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, czego przykładem może być m.in. orzeczenie z dnia 14 lutego 1985 r. w sprawie 268/83 (D.A. Rompelman i E.A. Rompelman-Van Deelen v. Minister van Financien),w którym wskazano: system odliczeń ma na celu całkowite uwolnienie podmiotu gospodarczego od obciążeń z tytułu podatku VAT przypadającego do zapłaty lub zapłaconego w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej. Wspólny system podatku VAT gwarantuje w ten sposób, iż wszelka działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu lub rezultatu, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny pod warunkiem, że działalność ta podłego temu podatkowi.

Podkreślenia wymaga fakt, że obok zasady neutralności z brzmienia art. 86 ust. 1 Ustawy VAT można wyprowadzić również zasadę tzw. niezwłocznego odliczania podatku naliczonego. Zgodnie z wspomnianą zasadą prawo do odliczenia podatku naliczonego nie jest uzależnione od dokonania opodatkowanej sprzedaży towarów lub usług, przy nabyciu których poniesiony został ciężar podatku naliczonego. Jedynym warunkiem odliczenia, przewidzianym przez Ustawę VAT, jest zamiar wykorzystywania nabytych towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych.

Związek podatku naliczonego poniesionego przez podatnika z działalnością opodatkowaną, uprawniający do dokonania odliczenia, oceniany musi być przez pryzmat zamiaru towarzyszącego transakcji, w związku z którą podatek odliczono, bez względu na ostateczny rezultat danej działalności. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wyroku ETS z dnia 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 pomiędzy Państwem Belgijskim a Ghent Coal Terminal NV. w którym stwierdzono, że artykuł 17 VI Dyrektywy należy interpretować w taki sposób, aby umożliwić podatnikowi działającemu w ramach swojej działalności opodatkowanej odliczenie podatku VAT przypadającego do zapłaty z tytułu nabycia towarów i usług stanowiących inwestycje z przeznaczeniem na działalność opodatkowaną. Prawo do odliczeń obowiązuje także w przypadku, gdy z powodów od niego niezależnych podatnik nigdy nie wykorzystał nabytych towarów i usług do prowadzenia działalności opodatkowanej. Również w wyroku z dnia 29 lutego 1996 r. w sprawie C 110/94 pomiędzy Państwem Belgijskim a Intercommunale voor Zeewaterontzilting (INZO), ETS przyznał podatnikom prawo do dokonywania odliczeń podatku naliczonego pomimo tego, że zamierzenia gospodarcze nie zostały zrealizowane, stwierdzając, że: zgodnie z zasadą neutralności VAT w zakresie obciążeń podatkowych nakładanych na przedsiębiorstwo, pierwsze wydatki inwestycyjne poniesione w celach i z zamiarem rozpoczęcia działalności należy traktować jako działalność gospodarczą: jednocześnie niezgodna z tą zasadą byłaby sytuacja, w której działalność ta rozpoczęłaby się dopiero (...) z chwilą rozpoczęcia generowania dochodu do opodatkowania. Jakakolwiek inna interpretacja artykułu 4 Dyrektywy obciążałaby przedsiębiorcę kosztem z tytułu podatku VAT w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej bez przyznania mu prawa do jego odliczenia zgodnie z artykułem 17 i prowadziłaby do arbitralnego rozróżnienia między wydatkami inwestycyjnymi poniesionymi przed faktycznym wykorzystaniem nieruchomości i wydatkami poniesionymi w trakcie ich użytkowania. Przytoczone uregulowania oraz orzecznictwo wskazują, że każdy wydatek na nabycie towarów i usług, poniesiony z zamiarem przyszłego wykorzystania go w opodatkowanej działalności gospodarczej, uznać należy za związany z wykonywaniem czynności opodatkowanych w rozumieniu art. 86 ust. 1 Ustawy VAT, a tym samym dający nieodwołalnie prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie tych towarów i usług.

Zasada neutralności uzupełniona jest od strony negatywnej poprzez ograniczenia możliwości dokonywania odliczeń podatku naliczonego. Prawo wspólnotowe przewiduje w art. 176 Dyrektywy 2006/112, że w żadnym przypadku prawo do odliczenia VAT nie dotyczy wydatków, które nie są ściśle związane z działalnością gospodarczą, takich jak wydatki na artykuły luksusowe, rozrywkę lub wydatki reprezentacyjne. Ograniczenia prawa do odliczenia dotyczą w szczególności tych towarów i usług, które mogą być wykorzystane w całości bądź częściowo do użytku prywatnego podatnika bądź jego pracowników. Jak podkreślił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 30 kwietnia 2008 r. (sygn. III SA/Wa 173/08) zamiarem wspólnotowego ustawodawstwa było wypracowanie wspólnego stanowiska w kwestii tych wydatków, w stosunku do których występowały najczęściej problemy z rozróżnieniem, czy były poniesione na cele działalności gospodarczej, czy potrzeb osobistych podatnika. Przywołane powyżej kryterium wykorzystania towarów i usług na cele prywatne, pozbawiające podatników prawa do odliczenia, jest w ocenie Spółki decydujące dla interpretacji art. 91 ust. 7 Ustawy VAT. zgodnie z którym podatnicy obowiązani są do dokonania korekty podatku odliczonego w przypadku, gdy mieli prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonali takiego obniżenia (...), a następnie prawo to się zmieniło. W ocenie Spółki wspomniany przepis powinien znajdować zastosowanie jedynie w przypadku wykorzystania towarów lub usług, w związku z nabyciem których odliczono podatek VAT, na cele prywatne, w działalności niepodlegającej opodatkowaniu lub zwolnionej od opodatkowania. Wspomniany przepis nie powinien mieć natomiast zastosowania do towarów lub usług, których wykorzystywania zaniechano wskutek niezależnych od podatnika okoliczności.

Odnosząc powyższe uwagi do stanu faktycznego, będącego przedmiotem niniejszego wniosku. Spółka podnosi, że towary i usługi, w związku z którymi dokonywała ona odliczenia podatku naliczonego VAT, nabywane były w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością opodatkowaną. W zamierzeniu Spółki doprowadzić miały one do powstania Centrum Serwisowego, jedynego w tej części Europy. Nie może zatem budzić wątpliwości prawo Spółki do dokonania odliczenia podatku VAT naliczonego od nabywanych w związku z inwestycją towarów i usług.

Cele Spółki nie zostały faktycznie zrealizowane z przyczyn obiektywnych, niezależnych od Spółki (niewypłacalność finansowa dewelopera). Dodatkowo, zaniechanie budowy Centrum Serwisowego wymusił globalny kryzys finansowy nie dający możliwości efektywnego gospodarczo wykorzystania Centrum Serwisowego. Konsekwentnie kierując się zasadami racjonalnej gospodarki budowa Centrum Serwisowego nie mogła zostać ukończona. Nabyte na potrzeby inwestycji towary i usługi nie są przez Spółkę wykorzystywane na inne cele, w szczególności na cele prywatne, działalność niepodlegąjącą opodatkowaniu VAT albo działalność zwolnioną z podatku VAT. W konsekwencji, w ocenie Spółki, nie jest ona zobowiązana do dokonania korekty podatku naliczonego VAT, wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług wchodzących w zakres zaniechanej aktualnie inwestycji - Centrum Serwisowego. Na potwierdzenie swojego stanowiska, Spółka powołuje pismo Dyrektora Izby Skarbowej w P. dnia 13 marca 2009 r. (znak ILPP2/443-5/09-2/JK), w którym organ podatkowy potwierdza brak obowiązku podatnika do korygowania podatku odliczonego, stwierdzając: z uwagi na spełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonywaniem w przyszłości czynności opodatkowanych (...). Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług wykorzystywanych do realizacji opisanego projektu (...), zarówno w przypadku, gdy po 2011 r. nastąpi sprzedaż opodatkowana VAT, jak i w przypadku, gdy z przyczyn niezależnych od Zainteresowanego, w szczególności w przypadku nieosiągnięcia zakładanych rezultatów, planowana sprzedaż opodatkowana VAT nie zostanie zrealizowana. Podobne stanowisko prezentowane jest również w orzecznictwie sądów administracyjnych. Tytułem przykładu można wskazać wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 kwietnia 2008 r. (sygn. III SA/Wa 173/08), z dnia 29 października 2008 r. (sygn. 111 SA/Wa 1278/08), a także z dnia 30 marca 2009 r. (sygn. III SA/Wa 2450/08). W ostatnim z przywołanych orzeczeń, sąd wskazał: uznać należy, że skoro spółka planowała realizację inwestycji (...) i nie doszło do niej z przyczyn od skarżącej niezależnych pozbawienie Spółki możliwości odliczenia naliczonego podatku VAT godziłoby w wynikającą z art. 17 ustęp 2 Szóstej Dyrektywy zasadę neutralności podatku VAT. Brak konieczności dokonania korekty w odniesieniu do nakładów na zaniechaną inwestycję podkreślił w szczególności WSA w Warszawie w wyroku z 29 października 2008 r. (sygn. akt. III SA/Wa 1278/08). Przy ocenie prawa do odliczenia VAT naliczonego od zaniechanej inwestycji Sąd odniósł się m.in. do wyroku ETS z 22 lutego 2001 r. wydanego w sprawie C-408/98 Abbey National pic v. Commissioners of Customs Excise, zgodnie z którym prawo do odliczenia podatku przysługuje, gdy istnieje bezpośredni związek ze sprzedażą opodatkowaną. Brak bezpośredniego związku z konkretną czynnością podlegającą opodatkowaniu nie wyklucza prawa odliczenia VAT w przypadku tzw. kosztów ogólnych działania podatnika, ponieważ gdy koszty te mogą być przypisane do działalności podatnika, która opodatkowaniu podlega, wówczas podatnikowi przysługuje prawo odliczenia podatku. W przypadku zaniechanej inwestycji, prawo do korekty podatku naliczonego VAT pojawić się może wyłącznie sytuacji, gdy podatnik ponosząc nakłady inwestycyjne planował, że inwestycja posłuży mu w przyszłości do wykonywania działalności zwolnionej z VAT lub opodatkowanej i zwolnionej - nie odliczał w ogóle VAT lub odliczał tylko jego część.

W przypadku poniesionych przez podatnika wydatków na inwestycje, w postaci budowy środków trwałych, pogląd o braku konieczności korygowania odliczonego wcześniej podatku VAT naliczonego wyraził także WSA w Warszawie w najnowszym wyroku z dnia 30 kwietnia 2009 r. (sygn. III SA/Wa 3355/08). W uzasadnieniu do tego wyroku Sąd stwierdził: inwestycje określone we wniosku Skarżącej mogą być uznane za środki trwałe w budowie. (...) Wydatki na inwestycje są zatem wydatkami na środki trwałe. Zgodnie z przepisem art. 88 ust. 3 pkt 1 w związku z ust. 1 pkt 2 Ustawy VAT - w brzmieniu tego przepisu obowiązującym do dnia 30 listopada 2008 r. - zakazu odliczenia podatku naliczonego (związanego z brakiem zaliczenia wydatków do kosztów) nie stosowało się do wydatków związanych z nabyciem towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym były zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także do wydatków związanych z nabyciem gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów. Co prawda powyższy przepis stanowi o wydatkach "na nabycie" środków trwałych, jednakże w ocenie Sądu nie kwestionuje się tego, że dotyczy to wydatków na wytworzenie we własnym zakresie oraz na ulepszenie środków trwałych. W konsekwencji, zdaniem WSA, podatek naliczony od kosztów inwestycji, jako podatek związany z nabyciem środków trwałych, może podlegać odliczeniu. Jak stwierdził WSA, przepisy art. 88 ust. 3 pkt 1 Ustawy VAT - w ich brzmieniu obowiązującym do dnia 30 listopada 2008 r. - nie wymagały, aby środek trwały został przez podatnika wytworzony. Istotne jest to, że wydatki poniesione zostały na określone cele. W związku z tym samo zaniechanie inwestycji nie powoduje tego. że wydatki wcześniej poniesione tytułem inwestycji przestają być wydatkami na nabycie (wytworzenie) środków trwałych. Także po zaniechaniu inwestycji podatek naliczony, związany z tą inwestycją, jest nadal objęty art. 88 ust. 3 pkt 1 Ustawy VAT. W związku z tym podlega on odliczeniu niezależnie od tego, czy wydatek jest zaliczany do kosztów uzyskania przychodów, czy też nie.

Z dniem 1 grudnia 2008 r. uchylono przepis art. 88 ust. 1 pkt 2 Ustawy VAT, nakazujący każdorazowe analizowanie poniesionego wydatku jako stanowiącego bądź niestanowiącego kosztu uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego i uzależnianie od tego prawa do odliczenia podatku naliczonego. W związku z późn. zm. w ustawach o podatku dochodowym (art. 16 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 23 ust. 1 pkt 35 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) obecnie wydatki poniesione na zaniechane inwestycje stanowią koszt podatkowy, potrącany w dacie ich zbycia, bądź likwidacji.

W świetle wprowadzonych przez ustawodawcę zmian zarówno do przepisów Ustawy VAT, jak i do przepisów ustaw o podatkach dochodowych, obecnie zaniechanie procesu inwestycyjnego nie daje już żadnych podstaw do twierdzenia, że podatnik jest zobowiązany do skorygowania odliczonego uprzednio podatku naliczonego VAT ze względu na nieuznanie poniesionych wydatków za koszty uzyskania przychodów.

W świetle powyższego, przedstawione przez Spółkę stanowisko jest prawidłowe. Spółka wnosi o jego potwierdzenie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż niniejsza interpretacja rozstrzyga tylko w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług. Nie odnosi się natomiast do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dlatego też nie podlegało ocenie stanowisko Wnioskodawcy wyrażone w części końcowej wniosku w przedmiocie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Powyższy przepis art. 86 ust. 1 ustawy o VAT przyjmuje zatem zasadę, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przez czynności opodatkowane należy rozumieć w tym przypadku czynności, które faktycznie zostały (bądź zostaną) objęte opodatkowaniem.

Powyżej przedstawione prawo do odliczenia podatku naliczonego stanowi implementację prawa do odliczenia wyrażonego w przepisach wspólnotowych. Do fundamentalnych cech podatku od wartości dodanej, wynikających z postanowień artykułu 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. Nr L 347, str. 1), należy zaliczyć zasadę neutralności podatku dla podatników. Cechą podatku od wartości dodanej, wskazaną w ustępie 2 artykułu 1 ww. Dyrektywy, jest faktyczne obciążenie ciężarem podatku od wartości dodanej jedynie konsumpcji towarów i usług. Z treści tego przepisu należy wnioskować, że podatek ten nie powinien obciążać podmiotów biorących udział w obrocie towarami i usługami, niebędących ich ostatecznymi odbiorcami. Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z postanowieniami artykułu 1, podatek powinien być naliczany na wszystkich stadiach obrotu, z etapem sprzedaży detalicznej włącznie. Mechanizmem zapewniającym obciążenie podatkiem wyłącznie ostatecznych odbiorców towarów i usług, przy jednoczesnym naliczaniu podatku na każdym etapie obrotu, jest wskazane w ustępie 2 prawo do odliczenia od podatku należnego podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług. Ograniczenie prawa do odliczenia podatku przez podatnika, podobnie jak wszelkie odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania, powinny mieć charakter wyjątkowy i mogą być wprowadzane jedynie na podstawie wyraźnych przepisów prawa. Szczegółowe zasady realizacji prawa do odliczenia podatku zawierają przepisy Tytułu X Dyrektywy. Z tego powodu należy uznać, że przepisy tego Tytułu należą bez wątpienia do najistotniejszych regulacji Dyrektywy VAT. Neutralność podatku od wartości dodanej dla podatnika wyraża się m.in. dążeniem do poszukiwania, wdrażania i ochrony rozwiązań legislacyjnych zapewniających stan prawny, w którym wartość podatku zapłaconego przez podatnika w cenie zakupywanych przez niego towarów i usług wykorzystywanych do celów działalności opodatkowanej nie będzie stanowić dla podatnika ostatecznego kosztu. Podatnik musi mieć zapewnioną możliwość odzyskania podatku naliczonego związanego ze swoją działalnością opodatkowaną. Wszelkie korzystne dla podatnika konsekwencje wynikające z koncepcji neutralności podatku są traktowane w doktrynie wspólnego systemu VAT jako fundamentalne prawo podatnika, nie zaś jako jego przywilej.

Zgodnie z art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE (odpowiednik art. 17 ust. 2 Szóstej Dyrektywy), jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić:

W tym miejscu należy podkreślić również, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości wielokrotnie stwierdzał, iż prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny. Powyższe stwierdzenie znakomicie obrazuje rolę, jaką prawo do odliczenia podatku naliczonego odgrywa w systemie podatku od wartości dodanej.

Potwierdzeniem powyżej przedstawionej linii orzecznictwa są m.in. wyroki ETS w sprawach C-268/83 Rompelman oraz C-408/98 Abbey National, z których to wynika, że regulacja dotycząca odliczenia ma za cel całkowicie odciążyć podmiot podlegający opodatkowaniu VAT od podatku od wartości dodanej, który jest winien zapłacić w związku ze swoją działalnością gospodarczą. Wspólny system wartości dodanej zapewnia, że obciążenie podatkiem VAT jest całkowicie neutralne wobec każdego przedsiębiorstwa, niezależnie od celów i wyników przedsiębiorstwa, pod warunkiem, że takie przedsiębiorstwo samo w sobie podlega opodatkowaniu VAT.

Na zasadę neutralności podatku od wartości dodanej powoływano się również w sprawach dotyczących przypadków, gdy z powodów niezależnych od podatnika, podatnik nigdy nie wykorzystał nabytych towarów i usług do prowadzenia działalności opodatkowanej, ale nabycie zostało dokonane z zamiarem takiego wykorzystania. Sytuacja tego rodzaju miała miejsce m.in. w przypadku spółki belgijskiej, która dokonała odliczenia podatku VAT związanego z robotami inwestycyjnymi przeprowadzonymi na nabytej przez firmę działce w porcie Gheut (sprawa C-37/95).

Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że w sytuacji kiedy nabycie towarów i usług zostało poczynione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale z powodów pozostających poza kontrolą podatnika nie wykorzystał on nabytych towarów i usług w prowadzeniu tej działalności, prawo do odliczenia zostaje zachowane.

Należy podkreślić, że do dnia 30 listopada 2008 r. przepisy ustawy o podatku od towarów i usług zawierały ograniczenie do odliczenia podatku naliczonego wynikające z art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 88 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosowało się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego.

Ustawodawca, biorąc pod uwagę przepisy Dyrektywy dokonał zmiany przepisów w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego. Z dniem 1 grudnia 2008 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1320), z zastrzeżeniem przepisów wymienionych w art. 15 tejże ustawy. Powyższą nowelizacją ustawy o podatku od towarów i usług, ustawodawca uchylił cyt. wyżej przepis art. 88 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy o VAT, który ograniczał prawo do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego w stosunku do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Zatem prawo do odliczenia VAT naliczonego nie jest już uzależnione od możliwości zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Jednakże obowiązuje zasada, że wydatki te muszą być związane z opodatkowaną działalnością podatnika.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie handlu stalą nierdzewną. Grupa kapitałowa, do której należy Spółka podjęła w 2007 r. decyzję o utworzeniu w Polsce Centrum Serwisowego, jedynego w Europie środkowo-wschodniej, którego celem było umocnienie pozycji Spółki poprzez wzrost sprzedaży towarów i usług w Polsce oraz krajach sąsiednich. Utworzony został zespół projektowy, składający się m.in. z konsultantów (ze spółek z Grupy), którzy organizowali wcześniej centra serwisowe we własnych krajach. W związku z powyższym, w latach 2007 i 2008 Spółka poniosła nakłady na zakup maszyn produkcyjnych oraz usług niematerialnych o charakterze doradczym, tj. usług zarządzania projektem inwestycyjnym, usług zarządzania projektem budowlanym, rozwiązań logistycznych, usług prawnych, koszty wynagrodzeń osób bezpośrednio zaangażowanych w projekt. Wydatki te Wnioskodawca traktował jako nakłady inwestycyjne, dokonując odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach dokumentujących ich poniesienie.

Pod koniec 2007 r. dokonano wyboru dewelopera, który miał wykonać Centrum Serwisowe, począwszy od etapu nabycia gruntu, zaprojektowania, a następnie aż do budowy hali magazynowej z budynkiem administracyjnym. Po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie budynków, deweloper miał dokonać sprzedaży gotowego Centrum Serwisowego na rzecz Spółki. Podpisana została umowa na realizację projektu z deweloperem oraz przedwstępna umowa sprzedaży będąca zobowiązaniem stron do podpisania ostatecznej umowy sprzedaży. Deweloper zawarł przedwstępną umowę na zakup gruntu z przedsiębiorstwem X, jednakże napotkał poważne problemy z finalizacją transakcji. W związku z tym, z przyczyn niezależnych od Spółki projekt rozciągał się w czasie. Zgodnie z umową, deweloper miał finansować inwestycję ze źródeł zewnętrznych (pożyczki). Pogłębiający się kryzys na rynkach finansowych w tym załamanie na rynku kredytów przyczynił się do problemów w sferze finansowania. Fakt ten miał bezpośredni wpływ na propozycję dewelopera dotyczącą zmiany w strukturze finansowania projektu. Mianowicie, deweloper zaproponował Spółce, żeby nabyła grunt jeszcze przed wybudowaniem Centrum oraz żeby regulowała zobowiązania finansowe związane z realizacją prac zgodnie z ich postępem. Ze względu na znaczne obciążenia finansowe wspomniana oferta była dla Spółki nie do zaakceptowania.

Ostatecznie w lutym 2009 r. deweloper ogłosił swoją niewypłacalność finansową. Stan ten nastąpił w momencie, kiedy - z uwagi na rozwijający się kryzys - Grupa, do której należy Spółka, znacząco ograniczyła wszelką działalność inwestycyjną. Tak poważne perturbacje związane z budową w Polsce Centrum Serwisowego oraz pogłębiające się załamanie popytu na stal nierdzewną spowodowały, iż w lutym 2009 r. Zarząd Spółki podjął decyzję o zaniechaniu inwestycji w postaci budowy w Polce Centrum Serwisowego.

Oceniając zaniechanie przedmiotowej inwestycji w konfrontacji z obowiązującymi od dnia 1 grudnia 2008 r. w tym zakresie przepisami prawa podatkowego a także mając na uwadze cyt. wyżej wyrok ETS w sprawie C-37/95 stwierdzić należy, iż jeżeli faktycznie zaniechanie inwestycji nastąpiło z powodów niezależych od Wnioskodawcy, nie będzie on zobowiązany do korekty podatku naliczonego uprzednio odliczonego, związanego z zaniechaną inwestycją dotyczącą budowy Centrum Serwisowego.

Mając powyższe na względzie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w miesiącu lutym 2009 r., zgodnie ze wskazaniem Wnioskodawcy.

Odnośnie wyroków przywołanych przez Wnioskodawcę w opisie własnego stanowiska, tut. organ wyjaśnia, iż są one rozstrzygnięciami w danej konkretnej sytuacji. Nie mogą być źródłem prawa dla sytuacji będącej przedmiotem niniejszego wniosku. Sędziowie oceniali każdą sytuację indywidualnie, w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach przy wydawaniu interpretacji indywidualnej nie ma kompetencji do prowadzenia postępowania dowodowego czy porównawczego, opiera się tylko i wyłącznie na przedstawionym stanie faktycznym korzystając oczywiście z dorobku orzecznictwa sądów i innych organów podatkowych, ale ostateczna decyzja jest podejmowana o konkretne dane zawarte we wniosku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku- Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.