IBPP2/443-239/09/WN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 30 marca 2009 r. (data wpływu 31 marca 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności obejmującej wydanie wierzycielowi przedmiotu zastawu w wykonaniu zaspokojenia wierzytelności kredytowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 31 marca 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności obejmującej wydanie wierzycielowi przedmiotu zastawu w wykonaniu zaspokojenia wierzytelności kredytowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Bank w związku z pogarszającą się płynnością finansową Wnioskodawcy wypowiedział umowę kredytową i postawił w stan wymagalności całość zadłużenia kredytowego. Zabezpieczeniem udzielonego kredytu zgodnie z zawartą umową kredytową był zastaw rejestrowy na zbiorze rzeczy ruchomych - zapasach stali na magazynach.

Ponieważ wierzytelność bankowa nie została zaspokojona przez Wnioskodawcę - nie nastąpiła spłata długu - bank złożył pisemne oświadczenie o przejęciu przedmiotu zastawu rejestrowego na własność i zaspokojeniu przysługującej mu wierzytelności z tytułu umowy kredytowej do wysokości wartości przedmiotu zastawu rejestrowego przejętego na własność przez Bank - przedmiotowe pismo Banku z 11 marca 2009 r. w załączeniu.

Następnie pismem z 12 marca 2009 r. Bank zwrócił się o wskazanie daty, w której możliwe będzie wydanie przedmiotu zastawu rejestrowego.

W dniu 20 marca nastąpiło przekazanie (przejęcie) przedmiotu zastawu na własność Banku, z określeniem ilości i wartości przedmiotu przejęcia według szczegółowego wykazu.

W tym samym dniu podpisano porozumienie w celu uzgodnienia zasad i warunków współpracy dotyczących wykonania Oświadczenia złożonego przez Bank w dniu 11 marca 2009 r.

W oparciu o zapisy tego porozumienia Wnioskodawca zobowiązał się za odpłatnością do składowania i przechowywania przejętej przez Bank stali oraz jej oznakowania. Wyraził również zgodę na swobodny dostęp do przedmiotowej stali przedstawicielom Banku oraz podmiotom wskazanym przez Bank. Zgoda dotyczyła również objęcia ochroną osobistą stali przez wskazaną przez Bank Agencję Ochrony Mienia.

Kserokopię protokołu zdawczo - odbiorczego oraz porozumienia z 20 marca dołączono do niniejszego wniosku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wydanie przedmiotu zastawu w wykonaniu zaspokojenia wierzytelności kredytowej z przejmowanego przez Bank przedmiotu zastawu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i powinno być potwierdzone wystawieniem faktury VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy czynność ta nie rodzi obowiązku w zakresie podatku od towarów i usług i nie powoduje obowiązku wystawienia faktury VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju definiowane - stosownie do art. 7 ust. 1 cyt. ustawy - jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Analizując cytowaną definicję dostawy Wnioskodawca wskazał, iż istotą opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest obrót cywilnoprawny, czynności prawne dwustronne (wielostronne) obejmujące swym zakresem towary i usługi, jednakże, realizowane w warunkach odpłatności i ekwiwalencji. Można zatem stwierdzić, iż kryterium podstawowym dla opodatkowania określonych czynności podatkiem VAT jest wykonanie świadczenia za wynagrodzeniem, stanowiącym jednocześnie należność/ekwiwalent realizowanego świadczenia. Ważne aby odpłatność była związana ze świadczeniem i była jego konsekwencją.

Instytucja zastawów, jej ramy prawne i funkcjonalne regulowane są w ramach przepisów Kodeksu cywilnego, a w szczególności w ramach przepisów ustawy z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. Zasadą jest, iż zaspokajanie się przez zastawnika z przedmiotu zastawu następuje w trybie sądowego postępowania egzekucyjnego.

Jednakże, jeżeli umowa tak stanowi, zaspokojenie to może nastąpić także poprzez przejęcie przez zastawnika na własność przedmiotu zastawu. Istotnym z punktu widzenia możliwości stosowania przepisów ustawy o podatku VAT (ewentualnego opodatkowania) jest fakt, iż ww. tryb zaspokojenia zastawnika poprzez przejęcie na własność przedmiotu zastawu jest jednostronną czynnością prawną rozporządzającą, która dochodzi do skutku w następstwie złożenia stosownego oświadczenia woli przez zastawnika. Złożenie oświadczenia woli o przejęciu powoduje przejście własności przedmiotu zastawu z zastawcy na zastawnika, a dzień złożenia wniosku jest określany mianem przejęcia. Czynność ta stanowi zatem jednostronną realizację ograniczonego prawa rzeczowego jakim jest zastaw i jako taka nie wymaga wykonania czynności/świadczenia ze strony dłużnika/zastawcy.

Tym samym uznać należy, iż realizacja takiej umowy i przejęcie na własność rzeczy zastawionej, jako czynność prawna dokonywana wyłącznie przez wierzyciela, z punktu widzenia dłużnika/zastawcy nie może być traktowana jako świadczenie za wynagrodzeniem, czy też świadczenie w miejsce wykonania i jako taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a tym samym fakturowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary w świetle art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy ruchome jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Z kolei w art. 7 ust. 1 ustawodawca postanowił, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że wierzytelność bankowa nie została zaspokojona przez Wnioskodawcę - nie nastąpiła spłata długu - bank złożył pisemne oświadczenie o przejęciu przedmiotu zastawu rejestrowego na własność i zaspokojeniu przysługującej mu wierzytelności z tytułu umowy kredytowej do wysokości wartości przedmiotu zastawu rejestrowego przejętego na własność przez Bank.

W świetle cytowanych wyżej przepisów, w sytuacji przedstawionej we wniosku, ma miejsce dostawa towarów (wydanie przedmiotu zastawu jaką jest stal), w zamian za niespłaconą w terminie wierzytelność, a zatem czynność, do której wprost odnosi się art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, w tym przypadku wydanie przedmiotu zastawu pełni funkcję dostawy faktycznie odpłatnej.

Zatem obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowej dostawy powstaje według zasad określonych w art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z generalną zasadą zawartą w art. 19 ust. 1 cyt. ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jednocześnie w ust. 4 powołanego przepisu zaznaczono, iż w przypadku, gdy dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT, zatem wydanie przedmiotu zastawu powinien udokumentować fakturą VAT. Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 19 ust. 4 cyt. ustawy obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowej dostawy powstał z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu licząc od dnia wydania stali będącej przedmiotem zastawu.

Reasumując, wskutek wydania wierzycielowi przedmiotu zastawu, w świetle wyżej cyt. przepisów ustawy o VAT, dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania przez wierzyciela (zastawnika) stalą, zatem czynność ta stanowi dostawę towarów i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji oceniając stanowisko Wnioskodawcy należało uznać je za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto należy zauważyć, iż załączone do przedmiotowego wniosku kserokopie dokumentów obrazujących przedstawiony we wniosku stan faktyczny nie mogą być przedmiotem oceny przez tut. organ przy wydawaniu indywidualnej interpretacji. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny tych materiałów: jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem, co wynika wprost z przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.