IBPP2/443-229/11/Cz - Ustalenie podstawy opodatkowania podatkiem VAT przy sprzedaży produktów poniżej ceny zakupu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 2 lutego 2011 r. (data wpływu 11 luty 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania przy sprzedaży produktów poniżej ceny zakupu - jest prawidłowe.

W dniu 11 lutym 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania przy sprzedaży produktów poniżej ceny zakupu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

"Wnioskodawca jest firmą prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej mebli. Oferta spółki skierowana jest do szerokiego grona klientów. W związku z prowadzoną działalnością w celu zachęcenia klientów do dokonywania zakupów w swoich sklepach spółka podejmuje różnego rodzaju działania promocyjne i reklamowe zmierzające w efekcie do zwiększenia wolumenu sprzedaży i przychodów spółki.

Celem przeprowadzanych promocji jest zachęcenie klientów do dokonywania większych zakupów w sklepach należących do jej sieci poprzez oferowanie klientom rabatów do cen towarów.

Promowanie towarów poprzez oferowanie rabatów jest działaniem szeroko rozpowszechnionym na rynku detalicznym. Promocje rabatowe w sklepach spółki są prowadzone często i mają charakter cykliczny.

Jednym z rodzajów promocji, jakie spółka ma zamiar organizować, jest sprzedaż towarów wcześniej przez spółkę nabytych, oferowanych dla klientów po znacznie obniżonej cenie promocyjnej. Zasady i warunki sprzedaży określone będą każdorazowo w regulaminie sprzedaży. Spółka zamierza wprowadzić specjalną ofertę promocyjną dla klientów, polegającą na:

* możliwości zakupu określonego "towaru promocyjnego" po znacznie obniżonej cenie, tzw. "cenie promocyjnej" w przypadku spełnienia warunku zakupu przez nabywcę innych towarów niż "promocyjnych" za określoną w regulaminie promocji kwotę,

* możliwości zakupu w pierwszym dniu działalności nowo otwartego sklepu przez pierwszych kilku (np. pięciu) klientów określonego towaru po znacznie obniżonej cenie, tzw. "cenie promocyjnej", w przypadku spełnienia warunku zakupu przez nabywcę innych towarów niż "promocyjnych" za określoną w regulaminie promocji kwotę,

* możliwości zakupu w pierwszym dniu działalności nowo otwartego sklepu przez pierwszych kilku (np. pięciu) klientów określonego towaru po znacznie obniżonej cenie, tzw. "cenie promocyjnej".

Wprowadzenie tych promocji przez spółkę spowodowane jest dużą konkurencją na rynku i potrzebą dopasowywania oferty spółki do życzeń kontrahentów/klientów. Z tych względów, na skutek objęcia określonych towarów promocją, cena sprzedaży będzie obniżona nawet o około 99% np. do jednego złotego netto.

Spółka pragnie podkreślić, iż każdorazowa sprzedaż dokonana w ramach promocji dokumentowana będzie fakturą VAT (lub paragonem fiskalnym w przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych). Poszczególne faktury (paragony) mogą równocześnie dokumentować sprzedaż produktów zarówno po cenach standardowych, jak i po cenach promocyjnych. Co do zasady towary, których dotyczy promocja, ujmowane będą na fakturze (paragonie) w oddzielnych pozycjach.

Czynności podejmowane przez spółkę mają na celu zwiększenie wolumenu sprzedaży produktów spółki i są uzasadnione ekonomicznie i gospodarczo.

W związku ze sprzedażą promocyjną, spółka dla celów podatku dochodowego od osób prawnych, będzie rozpoznawać przychód w wysokości odpowiadającej cenie promocyjnej wykazanej na fakturze. Przykładowo, w przypadku sprzedaży towaru za 1 PLN netto, spółka rozpozna przychód podatkowy w wysokości 1 PLN. Jednocześnie spółka uzna za koszt uzyskania przychodów, wszystkie koszty poniesione w związku z zakupem sprzedawanych w ramach promocji towarów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym powyżej stanie faktycznym spółka będzie prawidłowo określać wysokość podstawy opodatkowania z punktu widzenia podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy w opisanym powyżej stanie podstawą opodatkowania towarów sprzedawanych po znacznie obniżonej cenie nie jest cena rynkowa lecz rzeczywista cena sprzedaży np. jeden złoty.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak wynika z zapisu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Obrót zmniejsza się - zgodnie z art. 29 ust. 4 - o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur.

W analizowanym przypadku nie obowiązują żadne przepisy szczególne, które regulowałyby zakaz lub ograniczenie obniżania ceny towaru (udzielania rabatu) na zasadach przewidzianych w regulaminie przygotowanym przez spółkę, a tym samym obniżenie ceny należy uznać za prawnie dopuszczalne. Tym samym warunek z art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, zgodnie z którym rabat musi być prawnie dopuszczalny - zostanie w omawianym przypadku spełniony.

Rabaty funkcjonujące w obrocie gospodarczym można podzielić na dwa rodzaje - te przyznane przed ustaleniem ceny i te, które zostały przyznane po ustaleniu ceny, a wynikające zarówno z działania sprzedawcy, jak i zachowań nabywcy. Spółka pragnie podkreślić, iż z przedstawionego stanu przyszłego wyraźnie wynika, że rabat w formie "promocyjnej ceny" sprzedawanych towarów znany będzie nabywcom wcześniej.

Dokonując zakupów wskazanych w regulaminie promocji towarów kontrahenci/klienci będą wiedzieć, że zgodnie z regulaminem promocji, nabędą prawo do zakupu wskazanego towaru po preferencyjnej cenie. Spółka wystawi odbiorcom faktury VAT lub paragony fiskalne po cenach promocyjnych obliczając podatek należny od tej dostawy. Zatem rabaty udzielone przed ustaleniem ceny nie będą miały wpływu na podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, ponieważ kwotą należną z tytułu sprzedaży jest kwota żądana od nabywcy, a więc w takim przypadku uwzględniająca już przyznany rabat. Na powyższe nie ma również wpływu fakt, iż cena, po której spółka ostatecznie sprzeda określony towar uprawnionym na podstawie regulaminu kontrahentom będzie niższa niż cena zakupu tego towaru przez spółkę. Żaden bowiem przepis nie zabrania udzielania spółce również takich rabatów na gruncie ustawy o VAT.

Z uwagi na wskazane powyżej argumenty, iż spółka w takim przypadku udzielać będzie rabatu od razu przy transakcji, to na wystawionej fakturze VAT lub paragonie fiskalnym oraz w ewidencji VAT nie będzie ona miała, obowiązku wykazywania odrębnie ceny po której towar zostałby sprzedany przez spółkę w cenie standardowej i w odrębnej pozycji wykazywania kwoty rabatu.

W ocenie spółki dopuszczalne jest na gruncie ustawy o VAT, iż w takim przypadku spółka od razu wykaże jako kwotę obrotu wartość stanowiącą różnicę pomiędzy ceną katalogową towarów a udzielonym rabatem. W takim przypadku obrotem z tytułu tej transakcji będzie rzeczywista kwota, którą kontrahent/klient obowiązany jest zapłacić spółce po pomniejszeniu o kwotę podatku należnego, a więc np. kwota jednego złotego.

Takie samo stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 9 stycznia 2009 r. Nr IBPP2/443-1055/08/WN, w której wskazał, iż: "określając podstawę opodatkowania Wnioskodawca powinien zatem uwzględnić przyznane przez niego rabaty i jako obrót przyjąć rzeczywistą kwotę należną z tytułu sprzedaży prawa do korzystania z wydzielonego miejsca postojowego tj. kwotę 1 zł i udokumentować powyższą sprzedaż fakturą VAT na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy"

Podobnie Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 24 kwietnia 2008 r. Nr IPPP2-443-788/07-4/PS wskazał, iż:

"na gruncie ustawy o VAT w przypadku, gdy wypłacony rabat związany jest z konkretną dostawą to powinien być traktowany jako rabat, o którym mowa w art. 29 ust. 4 ustawy. Nie dochodzi do wypłaty rabatu, lecz jest on automatycznie uwzględniony w momencie sprzedaży towarów. W takim przypadku obrotem powinna być kwota 1 zł."

Interpretacja potwierdzająca prawidłowość stanowiska przedstawionego przez spółkę potwierdzona jest także w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 listopada 2008 (sygn. akt. IPPP1/443-1495/08-2/MPE):

"Wnioskodawca dokonuje sprzedaży określonego towaru po cenie ustalonej w warunkach promocji, co oznacza, że powyższa sprzedaż następuje po cenie uwzględniającej określony rabat na dany towar (rabat przysługuje kontrahentowi po spełnieniu warunków określonych w warunkach promocji). Określając podstawę opodatkowania, Wnioskodawca powinien uwzględnić przyznane przez niego rabaty i jako obrót przyjąć rzeczywistą kwotę należną z tytułu sprzedaży tj. kwotę 1 zł i udokumentować powyższą sprzedaż fakturą VAT na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy".

Podobne stanowisko prezentują również m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu (interpretacja indywidualna z dnia 23 września 2008 r. ILPP1/443-621/08-3/BD oraz z dnia 22 kwietnia 2009 r. Nr ILPP2/443-145/09-4/EWW) i Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacja indywidualna z dnia 17 listopada 2009 r. Nr IPPP1-443-894/09-5/IZ).

Ponadto należy zauważyć, że podmioty gospodarcze, w tym spółka, mają prawo swobodnie układać swoją działalność gospodarczą tak, by zawierane transakcje były opłacalne pod względem ekonomicznym, również po zastosowaniu znacznych upustów cenowych, jeśli jest to, w uznaniu podmiotu gospodarczego, zasadne dla osiągnięcia tego celu. W przedstawionym stanie przyszłym zastosowanie rabatu jest uzasadnione ekonomicznie i prowadzić będzie w końcowym efekcie do osiągnięcia celu jaki został wytyczony dla działalności gospodarczej tj. zwiększenia wolumenu sprzedaży podlegającej opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii, o czym stanowi art. 2 pkt 6 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 29 ust. 1 cyt. wyżej ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Zgodnie z ust. 4 art. 29 ustawy o VAT podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Przepisy ustawy nie ograniczają podatnika w swobodzie ustalania ceny, czyli możliwa jest sprzedaż po cenie niższej niż rzeczywista wartość tych towarów i usług. Taka sytuacja nie różni się niczym od normalnej sprzedaży towaru z zyskiem. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży i nie ma znaczenia, że podatnik w danej chwili sprzedaje ten towar bądź usługę za cenę znacznie niższą.

Wyjątek od powyższych zasad ogólnych zachodzi w sytuacjach wskazanych w art. 32 ustawy. Na podstawie art. 32 ust. 1 cyt. ustawy, w przypadku gdy między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą istnieje związek, o którym mowa w ust. 2, oraz w przypadku gdy wynagrodzenie jest:

Natomiast w myśl ust. 2 tego przepisu, związek, o którym mowa w ust. 1, istnieje, gdy między kontrahentami lub osobami pełniącymi u kontrahentów funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Związek ten istnieje także, gdy którakolwiek z wymienionych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów. Przez powiązania rodzinne, o których mowa w ust. 2, rozumie się - w świetle ust. 3 ww. artykułu - małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia. Natomiast przez powiązania kapitałowe, o których mowa w ust. 2, rozumie się sytuację, w której jedna z osób lub jeden z kontrahentów posiada prawo głosu wynoszące co najmniej 5% wszystkich praw głosu lub dysponuje bezpośrednio lub pośrednio takim prawem (art. 32 ust. 4). Ponadto, w ust. 5 cyt. artykułu postanowiono, iż przepisy ust. 1-4 nie mają zastosowania w przypadku transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi, w odniesieniu do których właściwy organ podatkowy, na podstawie ustawy - Ordynacja podatkowa, wydał decyzję o uznaniu prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi.

Z powołanych przepisów wynika, iż udzielenie rabatu, o ile nie sprzeciwiają się temu inne niż podatkowe przepisy prawa, a ponadto jest ściśle skorelowane z konkretną transakcją, w związku z którą zostało zastosowane i powoduje obniżenie ceny dostarczanych towarów lub świadczonych usług, wpływa na zmniejszenie obrotu, a tym samym podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie, należy zauważyć, że sprzedaż towaru po tzw. cenie promocyjnej następuje po spełnieniu przez kontrahenta określonych warunków promocji a zatem nie jest wynikiem przypadku lecz wynika z relacji istniejących pomiędzy kontrahentami.

Rabaty funkcjonujące w obrocie gospodarczym można podzielić na dwa rodzaje - te przyznane przed ustaleniem ceny i te, które zostały przyznane po ustaleniu ceny, a wynikające zarówno z działania (zachowania) sprzedawcy, jak i zachowań nabywcy.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu zdarzenia przyszłego wynika, że rabat w formie promocyjnej ceny sprzedawanych towarów znany będzie nabywcom wcześniej. Dokonując zakupu określonego produktu, będą wiedzieli, jakie warunki należy spełnić, aby zakupić ten produkt po "cenie promocyjnej" i jaka jest wysokość takiej "ceny promocyjnej".

Są to więc rabaty udzielone przed ustaleniem ceny - a zatem nie mają one wpływu na podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, ponieważ kwotą należną z tytułu sprzedaży jest kwota żądana od nabywcy, a więc w takim przypadku kwota uwzględniająca już przyznany rabat.

Ponadto należy zauważyć, że podatnik ma prawo swobodnie układać swoje interesy tak, by działalność gospodarcza była dla niego opłacalna pod względem ekonomicznym, w tym stosując znaczne upusty cenowe jeśli jest to w jego uznaniu zasadne dla osiągnięcia tego celu. Jednakże stosując upusty cenowe i mając na uwadze obowiązek dokumentowania zdarzeń gospodarczych zgodnie ze stanem faktycznym, podatnik powinien ten fakt udokumentować odpowiednimi dowodami, z których jednoznacznie wynikać będzie jakim odbiorcom towarów i w jakich okolicznościach oraz w jakim zakresie upust przysługuje.

Należy przy tym wyraźnie zaznaczyć, że stosowanie znacznych rabatów jest niedopuszczalne w zakresie jakim ma ono służyć tzw. obejściu przepisów prawa i uniknięciu opodatkowania tej czynności. Tak więc każdy zastosowany upust winien być uzasadniony ekonomicznie i prowadzić w końcowym efekcie do osiągnięcia celu jaki został wytyczony dla działalności gospodarczej tj. zarobku.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu zdarzenia przyszłego wynika, że spółka jest firmą prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej mebli. W związku z prowadzoną działalnością w celu zachęcenia klientów do dokonywania większych zakupów w swoich sklepach spółka podejmuje różnego rodzaju działania promocyjne i reklamowe zmierzające w efekcie do zwiększenia wolumenu sprzedaży i przychodów spółki. Jednym z rodzajów promocji, jakie spółka ma zamiar organizować, jest sprzedaż towarów wcześniej przez spółkę nabytych, oferowanych dla klientów po znacznie obniżonej cenie promocyjnej. Zasady i warunki sprzedaży określane będą każdorazowo w regulaminie sprzedaży. Wprowadzenie tych promocji przez spółkę spowodowane jest dużą konkurencją na rynku i potrzebą dopasowywania oferty spółki do życzeń kontrahentów/klientów. Z tych względów, na skutek objęcia określonych towarów promocją, cena sprzedaży będzie obniżona nawet o około 99% np. do jednego złotego netto.

Ponadto z przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego nie wynika, żeby Wnioskodawca prowadził sprzedaż towarów dla kontrahentów/klientów, którzy są powiązani z Wnioskodawcą w sposób określony w art. 32 ustawy o VAT.

Biorąc pod uwagę przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa stwierdzić należy, iż sprzedaż towaru w "cenie promocyjnej" (poniżej ceny zakupu) wyczerpuje znamiona odpłatnej dostawy towarów i tym samym będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast co do podstawy opodatkowania produktu sprzedawanego w "cenie promocyjnej" uznać należy, iż obrót stanowi rzeczywista kwota żądana od nabywcy, a więc w tym przypadku "cena promocyjna" uwzględniająca już przyznane rabaty.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.