IBPP2/443-181/13/RSz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 lutego 2013 r. (data wpływu 26 lutego 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 23 maja 2013 r. (data wpływu 28 maja 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest:

* nieprawidłowe - w zakresie ustalenia, czy w sytuacjach występowania na fakturze zakupu jako nabywcy jednego z nich, każdy z małżonków będzie mógł odliczyć po 50% podatku od towarów i usług, czy prawo do odliczenia całości podatku będzie miała tylko osoba figurująca na fakturze jako nabywca,

* prawidłowe - w zakresie ustalenia, czy w sytuacji występowania na fakturze zakupu jako nabywcy obojga małżonków każdy z nich będzie mógł odliczyć po 50% podatku od towarów i usług.

W dniu 26 lutego 2013 r. został złożony, ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia:

* czy w sytuacjach występowania na fakturze zakupu jako nabywcy jednego z nich, każdy z małżonków będzie mógł odliczyć po 50% podatku od towarów i usług, czy prawo do odliczenia całości podatku będzie miała tylko osoba figurująca na fakturze jako nabywca,

* czy w sytuacji występowania na fakturze zakupu jako nabywcy obojga małżonków każdy z nich będzie mógł odliczyć po 50% podatku od towarów i usług.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 23 maja 2013 r. (data wpływu 28 maja 2013 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 7 maja 2013 r. znak: IBPP2/443-181/13/RSz.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca kupił wraz z żoną na zasadzie wspólnoty majątkowej małżeńskiej mieszkanie w stanie deweloperskim w celu wynajmowania go na biuro. Wnioskodawca nie zawarł umowy o rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Każdy z nich zarejestrował się jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Oboje - Wnioskodawca z żoną - będą stroną umowy najmu, jako wynajmujący. Na fakturach zakupów materiałów i usług dokonywanych w celu wykończenia mieszkania będą występować razem, jako nabywcy lub jedno z nich (gdy nie będzie możliwe z przyczyn technicznych fakturowanie na dwie osoby).

W piśmie uzupełniającym z dnia 23 maja 2013 r. dodatkowo wyjaśniono, iż:

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Stanowisko Wnioskodawcy:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

* nieprawidłowe - w zakresie ustalenia, czy w sytuacjach występowania na fakturze zakupu jako nabywcy jednego z nich, każdy z małżonków będzie mógł odliczyć po 50% podatku od towarów i usług, czy prawo do odliczenia całości podatku będzie miała tylko osoba figurująca na fakturze jako nabywca,

* prawidłowe - w zakresie ustalenia, czy w sytuacji występowania na fakturze zakupu jako nabywcy obojga małżonków każdy z nich będzie mógł odliczyć po 50% podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ustawodawca stworzył podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ww. ustawy.

Przepis ten określa listę wyjątków, która pozbawia podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, np. art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Przedstawione wyżej unormowania wykluczają możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi.

Z regulacji art. 106 ust. 1 ustawy wynika, że podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Na mocy delegacji ustawowej zawartej w ust. 8 powołanego artykułu, Minister Finansów w rozporządzeniu z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.) określił m.in. szczegółowe zasady wystawiania faktur.

Zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 3 i 4 ww. rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać m.in.:

* imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;

* numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany dla podatku, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 11 lit. a.

Należy zauważyć, iż odliczenie podatku VAT jest możliwe jedynie w przypadku posiadania przez podatnika faktury VAT potwierdzającej nabycie przez podatnika towarów bądź usług ujętej w ewidencji prowadzonej dla potrzeb rozliczenia podatku VAT, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT.

Z wniosku wynika, iż Wnioskodawca kupił wraz z żoną na zasadzie wspólnoty majątkowej małżeńskiej mieszkanie w stanie deweloperskim w celu wynajmowania go na biuro. Każdy z nich zarejestrował się jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Wnioskodawca z żoną będzie stroną umowy najmu, jako wynajmujący. Na fakturach zakupów materiałów i usług dokonywanych w celu wykończenia mieszkania będą występować razem, jako nabywcy lub jedno z nich (gdy nie będzie możliwe z przyczyn technicznych fakturowanie na dwie osoby). Mieszkanie będzie wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług i nie będzie wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku lub czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Nabyte mieszkanie będzie służyło w równych częściach, tj. 50% (na zasadzie wspólnoty majątkowej małżeńskiej) do wykonywania przez Wnioskodawcę i współmałżonkę czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Towary i usługi nabywane przez Wnioskodawcę w celu wykończenia mieszkania będą miały związek z wykonywaniem przez niego wyłącznie czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zauważyć należy, że przepisy prawa obowiązujące w zakresie wystawiania faktur i elementów, jakie winny one zawierać, nie regulują w sposób szczegółowy sytuacji, gdy towary i usługi nabywają małżonkowie, pozostający we wspólnocie majątkowej. Uznać zatem należy, że faktura VAT wystawiona na nazwisko obojga małżonków nie narusza obowiązujących przepisów prawa i nie powoduje negatywnych skutków w zakresie odliczania podatku naliczonego z niej wynikającego.

Małżeństwo nie należy do żadnej kategorii wymienionej w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z uregulowaniami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) istotą współwłasności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej jest to, iż każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Stosownie bowiem do art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ww. Kodeksu oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 ustawy oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Należy jednak zaznaczyć, iż autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy, bowiem każdy z nich wykonując samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest odrębnym podatnikiem tego podatku. Każdy z małżonków może dokonywać czynności prawnych, w tym również czynności określonych w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, samodzielnie i na własny rachunek. Zatem, na gruncie przepisów VAT małżonkowie posiadają odrębność podmiotową.

O tym, który z małżonków jest (będzie) podatnikiem podatku od towarów i usług rozstrzyga w istocie rzeczy wola tychże małżonków co do tego, który z nich określone czynności zarządu majątkiem wspólnym będzie w konkretnej sytuacji wykonywał.

Jeżeli zatem, przedmiotem najmu jest rzecz (nieruchomość) stanowiąca majątek wspólny małżonków, to na gruncie cyt. ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikiem w rozumieniu w art. 15 ustawy jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Należy zauważyć, że w niniejszej sprawie podatnikiem podatku od towarów i usług jest każdy z małżonków odrębnie, a nabyte mieszkanie będzie służyło w równych częściach, tj. 50% (na zasadzie wspólnoty majątkowej małżeńskiej) do wykonywania przez Wnioskodawcę i współmałżonkę czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W powołanym powyżej § 5 ust. 1 pkt 3 i 4 cyt. rozporządzenia, ustawodawca użył sformułowania "nabywcy", tj. w liczbie pojedynczej - jednakże nie może to oznaczać niestosowanie tych przepisów w przypadku nabycia tej samej rzeczy przez kilku nabywców - zatem z uwagi na fakt, iż prawodawca wymaga wpisania do faktury imienia, nazwiska lub nazwy nabywcy, to w wypadku nabycia towaru przez dwóch nabywców wpisaniu podlegają te dwa podmioty występujące jako nabywcy danej transakcji.

Ponadto, skoro należny podatek został uregulowany w poprzedniej fazie obrotu i znajdował odbicie w cenie, kolejny nabywca może przy obliczaniu swojego podatku odliczyć odpowiednią część ceny, w zależności od swojego udziału, zatem wystawienie faktury na dwa lub więcej podmiotów, które nabyły wspólnie ten sam towar, nie stoi na przeszkodzie obniżaniu przez każdy z nich należnego podatku o odpowiadającą udziałowi we współwłasności część kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towaru.

Ad. 1.

Mając na uwadze powyższe oraz treść powołanych przepisów należy stwierdzić, iż w sytuacji gdy lokal mieszkalny (stanowiący majątek wspólny małżonków) zostanie nabyty z wyłącznym przeznaczeniem dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, z tytułu której każdy z małżonków jest odrębnym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, i będzie on związany w równych częściach, tj. 50%, do wykonywania przez Wnioskodawcę i jego współmałżonka czynności opodatkowanych, a na fakturze dokumentujących nabycie materiałów i usług w celu wykańczania ww. mieszkania jako nabywca zostanie wskazany jedynie jeden z małżonków (np. Wnioskodawca), to wskazany na fakturze nabywca będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z tej faktury jedynie jednak w takiej części w jakiej nabyte towary i usługi związane będą z opodatkowaną działalnością nabywcy prowadzoną w ww. lokalu. Oczywiście przy założeniu, iż nie wystąpią okoliczności wskazane w art. 88 ustawy o VAT skutkujące wyłączeniem prawa do odliczenia podatku należnego.

Tak więc, stanowisko Wnioskodawcy, iż cyt. " (...) w takiej sytuacji prawo do odliczenia całości podatku będzie miała tylko osoba figurująca na fakturze, jako nabywca", należało uznać za nieprawidłowe.

Ad. 2.

Mając na uwadze powyższe oraz treść powołanych przepisów należy stwierdzić, iż skoro lokal mieszkalny (stanowiący majątek wspólny małżonków) zostanie nabyty z wyłącznym przeznaczeniem dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, z tytułu której każde z małżonków jest odrębnym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, i będzie on związany w równych częściach, tj. 50%, do wykonywania przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych, to wówczas Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w wysokości stanowiącej równowartość 50% kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu dokumentujących nabycie materiałów i usług w celu wykończenia mieszkania, z zachowaniem zasad zawartych w art. 86 ustawy o VAT, pod warunkiem, że faktury te będą wystawione zgodnie z cyt. § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia i nie zaistnieją inne przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy, w powyższym zakresie, należało uznać za prawidłowe.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Z powyższego wynika, że wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego, nie zaś innego podmiotu. Z tych też względów z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Wnioskodawcy. A zatem, nie wywołuje ona skutków prawnych dla żony Wnioskodawcy.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego a także zmiany stanu prawnego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.