IBPP2/443-1253/14/WN

Na podstawie 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 25 listopada 2014 r. (data wpływu do tut. organu 15 grudnia 2014 r.), uzupełnionym pismem z 12 marca 2015 r. (data wpływu 16 marca 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy doszło do dostawy towaru (linii produkcyjnej) w sytuacji gdy nie nastąpiło faktyczne wydanie przedmiotu przewłaszczenia - jest nieprawidłowe.

W dniu 15 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy doszło do dostawy towaru (linii produkcyjnej) w sytuacji gdy nie nastąpiło faktyczne wydanie przedmiotu przewłaszczenia.

Wniosek ten został uzupełniony pismem z 12 marca 2015 r. (data wpływu 16 marca 2015 r), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 27 lutego 2015 r. znak: IBPP2/443-1253/14/WN.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Dnia 21 kwietnia 2011 r. Wnioskodawca zawarł umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie ze spółką T., na mocy której, w celu zabezpieczenia wierzytelności T. wynikających z umów sprzedaży materiałów hutniczych na rzecz Wnioskodawcy, Wnioskodawca przeniósł na T. własność linii produkcyjnej. Na mocy umowy przewłaszczenia, linia produkcyjna pozostała we władaniu Wnioskodawcy, jednakże T. stała się właścicielem linii z dniem 1 maja 2011 r. na gruncie prawa cywilnego. Dnia 19 grudnia 2012 r. wobec nierealizowania przez Wnioskodawcę terminów płatności wynikających z faktur wystawionych przez T., T., na mocy § 7 pkt 2 oraz § 8 pkt 1 umowy przewłaszczenia wezwała Wnioskodawcę do wydania przedmiotu przewłaszczenia tj. linii produkcyjnej w terminie 3 dni roboczych. Wnioskodawca złożył pismo do T., w którym oświadczył, że nie uznaje on oświadczenia T. o przejęciu linii na własność oraz nie wyda linii produkcyjnej. Wnioskodawca nie uznał zatem żądania T. o wydanie linii produkcyjnej i w dalszym ciągu wykorzystywał ją do prowadzonej działalności gospodarczej.

Dodatkowo Wnioskodawca uzupełnił opis stanu faktycznego o następujące informacje:

Ad. 1.

Zawarta pomiędzy stronami umowa przewiduje, że w sytuacji niewywiązania się z warunków realizacji umów handlowych z T. tj. niespłacania całości wymagalnego i przeterminowanego co najmniej 30 dni zadłużenia wraz z odsetkami i innymi należnościami T. wynikającymi ze sprzedaży materiału hutniczego, T. będzie mógł w terminie 3 dni wezwać pisemnie Wnioskodawcę (Przewłaszczającego) do wydania linii produkcyjnej będącej przedmiotem przewłaszczenia, a Wnioskodawca ma obowiązek wydać przedmiot przewłaszczenia. W przypadku zaś uregulowania wszystkich należności przez Wnioskodawcę w stosunku T., nastąpi zwrotne przeniesienie prawa własności linii produkcyjnej na rzecz Wnioskodawcy poprzez złożenie pisemnego oświadczenia woli w tym zakresie przez T.

Ad. 2.

Przewłaszczenie na zabezpieczenie własności linii produkcyjnej nie zostało zawarte pod warunkiem zawieszającym.

Ad. 3.

W przedmiotowej umowie przewłaszczenia zawartej między Wnioskodawcą, a T. zastrzeżony został warunek rozwiązujący, zgodnie z którym T. stał się właścicielem linii produkcyjnej w rozumieniu cywilistycznym w dniu 1 maja 2011 r. (w dniu w którym zaczęła obowiązywać umowa przewłaszczenia), natomiast spełnienie warunku tj. uregulowanie wszelkich zobowiązań Wnioskodawcy wobec T. wskazanych w umowie, zgodnie z § 8 umowy przewłaszczenia powodować będzie obowiązek złożenia przez T. w ciągu 5 dni od ziszczenia się warunku braku zobowiązań Wnioskodawcy w stosunku do T. pisemnego oświadczenia woli o zwrotnym przeniesieniu własności linii produkcyjnej na Wnioskodawcę.

Ad. 4.

W umowie co do zasady nie został określony termin, którego bezskuteczne upłyniecie decyduje o ostatecznym potwierdzeniu prawa własności przez wierzyciela (T.), z tym zastrzeżeniem, że zgodnie z § 8 pkt 1 umowy przewłaszczenia niewywiązania się z warunków realizacji umów handlowych z T. tj. niespłacania całości wymagalnego i przeterminowanego co najmniej 30 dni zadłużenia wraz z odsetkami i innymi należnościami T. wynikającymi ze sprzedaży materiału hutniczego, konstytuuje prawo T. do pisemnego wezwania Wnioskodawcy (Przewłaszczającego) do wydania linii produkcyjnej będącej przedmiotem przewłaszczenia. Wydanie przedmiotu (linii produkcyjnej) winno być potwierdzone protokołem przejęcia podpisanym przez obie strony.

Wnioskodawca wskazał, iż w zaistniałym stanie faktycznym nie nastąpiło wydanie linii produkcyjnej na podstawie § 8 umowy przewłaszczenia, bowiem Wnioskodawca nie uznał oświadczenia T. za skuteczne, tym samym nie został podpisany żaden protokół wydania linii produkcyjnej. W konsekwencji Wnioskodawca nadal korzystał z linii produkcyjnej jak właściciel wykorzystując ja na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z faktem, iż nie nastąpiło faktyczne wydanie przedmiotu przewłaszczenia linii produkcyjnej, po stronie Wnioskodawcy nie nastąpiła dostawa towaru (linii produkcyjnej) w rozumieniu ustawy z dnia 22 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W ocenie Wnioskodawcy brak faktycznego wydania linii technologicznej, skutkuje brakiem istnienia dostawy w rozumieniu ustawy o VAT, a tym samym nie doszło do czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do postanowień art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W ocenie Wnioskodawcy pojęcie "rozporządzania towarami jak właściciel" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT należy rozumieć szeroko. Zdaniem Wnioskodawcy należy podkreślić, iż art. 7 ust. 1 ustawy o VAT definiujący pojęcie "dostawa towarów" nie odwołuje się wyłącznie do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego. Zdaniem Wnioskodawcy przez "przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel" należy rozumieć taki rodzaj czynności, które dają podmiotowi na rzecz którego dokonywana jest dostawa prawo do postępowania z danym towarem jak właściciel. Przede wszystkim podmiot ten musi mieć prawo i faktyczną możliwość dysponowania daną rzeczą będącą przedmiotem, w tym prawo do rozporządzania, obciążania i korzystania z tego towaru dla realizacji ekonomicznych celów z nim związanych.

Zatem według Wnioskodawcy elementem najważniejszym dostawy jest faktyczne wydanie towaru, czyli umożliwienie wykonywania ekonomicznego (gospodarczo racjonalnego) i faktycznego władztwa nad towarem. Powyższe potwierdza przykładowo, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 sierpnia 2013 r., nr IPPP1/443-526/13-2/AP, zgodnie z którą: "W tym miejscu zauważyć należy, iż z wydaniem towaru przez dostawcę łączy się istotny skutek dokonania sprzedaży towarów, polegający m.in. na przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru jest - co do zasady - wydanie towaru. Dokonanie dostawy, o którym mowa w art. 19a ust. 1 ustawy oznacza zatem faktyczne zrealizowanie dostawy."

Co należy rozumieć przez "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" określił również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 8 lutego 1990 r. o sygn. C-320/88 w sprawie Staatssecretaris van Financien versus Shipping and Forwarding Enterprise Safe BV. Zgodnie z tym wyrokiem "dostawa towarów" oznacza także przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, nawet jeżeli nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w sensie cywilistycznym. Trybunał posłużył się terminem przeniesienia "własności w sensie ekonomicznym", podkreślając tym samym uniezależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Oznacza to więc, że na gruncie przedmiotowego przepisu kluczowym elementem jest przeniesienie, w istocie rzeczy, praktycznej kontroli nad rzeczą i możliwości dysponowania nią.

W opisanym stanie faktycznym, Wnioskodawca zawarł z T. umowę przewłaszczenia, tj. w celu zabezpieczenia wierzytelności T. wynikających z umów sprzedaży materiałów hutniczych na rzecz Wnioskodawcy, Wnioskodawca przeniósł na T. własność linii produkcyjnej. Przejście prawa własności nastąpiło jednak wyłącznie na gruncie prawa cywilnego, gdyż linia produkcyjna w dalszym ciągu wykorzystywana była przez Wnioskodawcę w prowadzonej działalności gospodarczej.

Jak zostało wskazane powyżej, aby nastąpiła czynność opodatkowana podatkiem VAT tj. dostawa towarów, musi nastąpić faktyczne wydanie towaru (linii produkcyjnej). Innymi słowy, dopóki T. nie uzyskał prawa do wykonywania ekonomicznego (gospodarczo racjonalnego) i faktycznego władztwa nad towarem, które to prawo związane byłoby z faktycznym wydaniem przez Wnioskodawcę linii produkcyjnej, po stronie Wnioskodawcy nie nastąpiła dostawa towarów na rzecz T. w rozumieniu ustawy o VAT.

Powyższe potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 czerwca 2008 r., sygn. akt I FSK 760/07: "W kontekście dotychczasowych spostrzeżeń należy przyznać słuszność sądowi pierwszej instancji, że samo zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie nie rodzi powstania obowiązku podatkowego, bowiem nie dochodzi wówczas do faktycznego przeniesienia prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, natomiast w przypadku późniejszego wydania towaru niezaspokojonemu wierzycielowi powstaje obowiązek podatkowy. Wynika to z faktu, iż wydanie towaru w zamian za wierzytelności objęte jest katalogiem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług".

Takie samo stanowisko prezentuje Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 24 września 2009 r., sygn. IPPP1-443-679/09-5/JB: "w związku z powyższym uznać należy, iż samo zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie wierzytelności nie jest czynnością skutkującą powstaniem obowiązku podatkowego w podatku VAT i obowiązku wystawienia faktury. Dopiero wydanie towarów będących przedmiotem przewłaszczenia, w związku z zawartą umową, przesądza o uznaniu tej czynności za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT."

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy prawidłowe jest stanowisko, iż samo zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie wierzytelności nie jest czynnością skutkującą powstaniem obowiązku podatkowego w podatku VAT i nie kreuje tym samym obowiązku wystawienia faktury przez dłużnika. Dopiero wydanie towarów będących przedmiotem przewłaszczenia, w związku z zawartą umową, przesądza o uznaniu tej czynności za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem w przedmiotowej sytuacji brak faktycznego wydania linii technologicznej, skutkuje brakiem istnienia dostawy w rozumieniu ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwana dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Należy zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W określeniu "jak właściciel" zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy "dostawa" oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu).

Co należy rozumieć przez "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" określił Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-320/88. W orzeczeniu tym stwierdza się, że dla uznania danej czynności za opodatkowaną dostawę towarów, nie ma znaczenia to, czy dochodzi do przeniesienia własności według prawa właściwego dla danego kraju. Regulacja ta ma zastosowanie do każdego przeniesienia prawa do rozporządzania towarem na inny podmiot, które to przeniesienie skutkuje tym, że strona ta uzyskuje de facto możliwość korzystania z rzeczy tak jak właściciel, nawet jeżeli nie wiąże się to z przeniesieniem własności. W tym orzeczeniu, odnosząc się do dostawy towarów, Trybunał posłużył się terminem przeniesienia "własności w sensie ekonomicznym", podkreślając tym samym uniezależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Oznacza to więc, że na gruncie przedmiotowego przepisu kluczowym elementem jest przeniesienie, w istocie rzeczy, praktycznej kontroli nad rzeczą i możliwości dysponowania nią.

Innymi słowy pojęcie "przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel" dotyczy tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawa własności". Idąc dalej należy wskazać, że czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym, bowiem "dostawa towarów" nie ogranicza się wyłącznie do prawa własności rzeczy. Jednocześnie należy podkreślić, że dla celów powstania obowiązku podatkowego dokonanie czynności następuje z chwilą jej faktycznego dokonania, za wyjątkiem przypadków, w których przepisy ustawy określają wprost ten moment.

Z powyższego wynika, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług uzależniają co do zasady dokonanie dostawy od przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel (władztwo ekonomiczne).

Nie można jednakże stwierdzić, że dostawa towarów jest określona całkowicie w oderwaniu od postanowień umów cywilnoprawnych. Należy zgodzić się, że co do zasady przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, jednakże we przypadku wątpliwości, postanowienia umów cywilnoprawnych mogą pełnić funkcję pomocniczą przy definiowaniu pojęć.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca zawarł umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie, na mocy której, w celu zabezpieczenia wierzytelności wynikających z umów sprzedaży materiałów hutniczych na rzecz Wnioskodawcy, Wnioskodawca przeniósł na rzecz wierzyciela własność linii produkcyjnej. Na mocy umowy przewłaszczenia, linia produkcyjna pozostała we władaniu Wnioskodawcy, jednakże wierzyciel stał się właścicielem linii z dniem 1 maja 2011 r. na gruncie prawa cywilnego. Dnia 19 grudnia 2012 r. wobec niezrealizowania przez Wnioskodawcę terminów płatności wynikających z faktur wystawionych przez wierzyciela, wierzyciel na mocy § 7 pkt 2 oraz § 8 pkt 1 umowy przewłaszczenia wezwał Wnioskodawcę do wydania przedmiotu przewłaszczenia tj. linii produkcyjnej w terminie 3 dni roboczych. Wnioskodawca złożył pismo do wierzyciela, w którym oświadczył, że nie uznaje on oświadczenia wierzyciela o przejęciu linii na własność oraz nie wyda linii produkcyjnej. Wnioskodawca nie uznał zatem żądania wierzyciela o wydanie linii produkcyjnej i w dalszym ciągu wykorzystywał ją do prowadzonej działalności gospodarczej.

Zawarta pomiędzy stronami umowa przewiduje, że w sytuacji niewywiązania się z warunków realizacji umów handlowych z T. tj. niespłacania całości wymagalnego i przeterminowanego co najmniej 30 dni zadłużenia wraz z odsetkami i innymi należnościami T. wynikającymi ze sprzedaży materiału hutniczego, T. będzie mógł w terminie 3 dni wezwać pisemnie Wnioskodawcę (Przewłaszczającego) do wydania linii produkcyjnej będącej przedmiotem przewłaszczenia, a Wnioskodawca ma obowiązek wydać przedmiot przewłaszczenia. W przypadku zaś uregulowania wszystkich należności przez Wnioskodawcę w stosunku T., nastąpi zwrotne przeniesienie prawa własności linii produkcyjnej na rzecz Wnioskodawcy poprzez złożenie pisemnego oświadczenia woli w tym zakresie przez T. W przedmiotowej umowie przewłaszczenia zawartej miedzy Wnioskodawcą, a T. zastrzeżony został warunek rozwiązujący, zgodnie z którym T. stał się właścicielem linii produkcyjnej w rozumieniu cywilistycznym w dniu 1 maja 2011 r. (w dniu w którym zaczęła obowiązywać umowa przewłaszczenia), natomiast spełnienie warunku tj. uregulowanie wszelkich zobowiązań Wnioskodawcy wobec T. wskazanych w umowie, zgodnie z § 8 umowy przewłaszczenia powodować będzie obowiązek złożenia przez T. w ciągu 5 dni od ziszczenia się warunku braku zobowiązań Wnioskodawcy w stosunku do T. pisemnego oświadczenia woli o zwrotnym przeniesieniu własności linii produkcyjnej na Wnioskodawcę.

W umowie co do zasady nie został określony termin, którego bezskuteczne upłyniecie decyduje o ostatecznym potwierdzeniu prawa własności przez wierzyciela (T.), z tym zastrzeżeniem, że zgodnie z § 8 pkt 1 umowy przewłaszczenia niewywiązania się z warunków realizacji umów handlowych z T. tj. niespłacania całości wymagalnego i przeterminowanego co najmniej 30 dni zadłużenia wraz z odsetkami i innymi należnościami T. wynikającymi ze sprzedaży materiału hutniczego, konstytuuje prawo T. do pisemnego wezwania Wnioskodawcy (Przewłaszczającego) do wydania linii produkcyjnej będącej przedmiotem przewłaszczenia. Wydanie przedmiotu (linii produkcyjnej) winno być potwierdzone protokołem przejęcia podpisanym przez obie strony.

Wnioskodawca wskazał, iż w zaistniałym stanie faktycznym nie nastąpiło wydanie linii produkcyjnej na podstawie § 8 umowy przewłaszczenia, bowiem Wnioskodawca nie uznał oświadczenia T. za skuteczne, tym samym nie został podpisany żaden protokół wydania linii produkcyjnej. W konsekwencji Wnioskodawca nadal korzystał z linii produkcyjnej jak właściciel wykorzystując ja na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

Wskazać należy, że umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie należy do umów nienazwanych i jest zawierana na podstawie przepisów art. 155, art. 156 oraz art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). Jej istotą jest zabezpieczenie wierzytelności przez przeniesienie przez dłużnika własności jego oznaczonej rzeczy (oznaczonych rzeczy) na wierzyciela z równoczesnym zobowiązaniem wierzyciela do korzystania z rzeczy w sposób oznaczony w umowie i do powrotnego przeniesienia własności rzeczy na dłużnika po zaspokojeniu zabezpieczonej wierzytelności. W przypadku niespełnienia świadczenia przez dłużnika wierzyciel może zaspokoić się z rzeczy - według wcześniejszego umownego uzgodnienia - przez definitywne zachowanie własności rzeczy, jej sprzedaż, wynajęcie, itp.

Zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

W myśl art. 156 Kodeksu cywilnego, jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przenoszącej własność zależy od istnienia tego zobowiązania.

Stosownie do art. 353 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Zgodnie z art. 3531 Kodeksu cywilnego, Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Natomiast w myśl art. 453 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa (...).

Zatem dłużnik za zgodą wierzyciela może dla zwolnienia się z zobowiązania spełnić inne świadczenia. Świadczenie w miejsce wykonania może być dokonywane w ramach wszelkiego typu zobowiązań o charakterze cywilnoprawnym (tekst jedn.: wynikających z czynności prawnych). Zakres modyfikacji dotychczasowego zobowiązania uzależniony jest jedynie od ogólnie obowiązujących przepisów, ale to od uznania stron zależy, jakie świadczenie zgodzi się przyjąć wierzyciel w miejsce dotychczasowego i jakie dłużnik będzie mógł wykonać.

Zasadniczym celem umowy przewłaszczenia nie jest ostateczne przeniesienie własności na rzecz drugiego podmiotu, lecz wyłącznie zabezpieczenie roszczeń (interesów) wierzyciela do momentu spłaty zobowiązania.

Jednakże w przypadku niewywiązania się z zawartej umowy przewłaszczenia (tekst jedn.: w przypadku braku spłaty należności) wierzyciel może zadecydować o skorzystaniu z zapisów umowy i przejęciu przedmiotów będących zabezpieczeniem wierzytelności oraz swobodnie dysponować przewłaszczoną rzeczą, a dokonana dostawa nabiera odpłatnego charakteru.

Z ww. cytowanych przepisów ustawy wynika, że istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Mowa jest tu o tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel.

W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że przewłaszczenie na zabezpieczenie występuje w dwóch wariantach. Pierwszy wariant polega na przeniesieniu prawa własności rzeczy pod warunkiem rozwiązującym, polegającym na spłacie wierzytelności. W takiej sytuacji podmiot, na rzecz którego ustanawia się zabezpieczenie w momencie zawarcia umowy staje się właścicielem rzeczy, natomiast wypełnienie warunku - spełnienie świadczenia przez dłużnika skutkuje powrotnym przeniesieniem własności rzeczy do dłużnika.

Drugim wariantem przewłaszczenia na zabezpieczenie własności rzeczy może zostać zawarte pod warunkiem zawieszającym z określonym terminem, po upływie którego, własność rzeczy przejdzie automatycznie na wierzyciela zabezpieczenia własności, jeżeli dłużnik nie spełni ciążącego na nim zobowiązania.

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z pierwszym z wariantów, umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie została zawarta pod warunkiem rozwiązującym.

Umowa przewłaszczenia linii produkcyjnej ma charakter umowy o skutku zobowiązująco-rozporządzającym, co oznacza, że dla jej skuteczności nie jest niezbędne wydanie rzeczy, gdyż już sama umowa (w tym wypadku - spełnienie się warunku niespłacania całości wymagalnego i przeterminowanego zadłużenia wraz z odsetkami i innymi należnościami T. wynikającymi ze sprzedaży materiału hutniczego), skutkowała przeniesieniem własności.

Bez znaczenia dla sprawy jest w tym przypadku, że Wnioskodawca nie uznał oświadczenia T. za skuteczne oraz nie został podpisany protokół wydania linii produkcyjnej, a tym samym przedmiot zabezpieczenia (linia produkcyjna) nie został faktycznie wydany wierzycielowi przez Wnioskodawcę, bowiem jak wynika z umowy między stronami, z chwilą zawarcia umowy T. stał się właścicielem linii, wierzyciel nabywa prawo własności do przedmiotu przewłaszczenia i może nim rozporządzać jak właściciel. Natomiast wypełnienie warunku, innymi słowy spełnienie świadczenia przez dłużnika skutkuje automatycznym powrotem własności rzeczy do dłużnika.

Jak już wcześniej wskazano w przypadku niespełnienia świadczenia przez dłużnika wierzyciel może zaspokoić się z rzeczy - według wcześniejszego umownego uzgodnienia - przez definitywne zachowanie własności rzeczy, jej sprzedaż, wynajęcie itp.

W uzasadnieniu stanowiska Wnioskodawca wskazuje, że dostawa towarów, a więc przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel wiąże się z faktycznym wydaniem towaru, czyli umożliwieniem wykonania ekonomicznego i faktycznego władztwa nad towarem. Tymczasem jak wyjaśnił Wnioskodawca, pomimo wezwania kontrahenta do wydania przedmiotu przewłaszczenia (linii produkcyjnej), protokół przekazania nie został podpisany, do wydania przedmiotu nie doszło. Wnioskodawca nadal korzystał z linii produkcyjnej, wykorzystując ją na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Fakt, że Wnioskodawca nadal korzystał z linii produkcyjnej nie oznacza, w ocenie organu, że nie nastąpiło przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem przewłaszczenia jak właściciel na kontrahenta. Wnioskodawca nie wskazał na inne atrybuty swojego władztwa ekonomicznego w szczególności czy np. mógłby ten towar zbyć lub oddać innemu podmiotowi w użyczenie. Podkreślić trzeba, że prawo do korzystania z rzeczy może wynikać również z innego tytułu prawnego np. z umowy najmu czy dzierżawy. Może też przybrać postać bezumownego korzystania z rzeczy. Z wniosku nie wynika, aby taka sytuacja nie miała miejsca, w przypadku niespełnienia świadczenia przez dłużnika (Wnioskodawcę), kiedy wierzyciel może zaspokoić się z rzeczy przez jej sprzedaż lub wynajęcie.

W konsekwencji, z chwilą zawarcia umowy pod warunkiem rozwiązującym, kontrahent Wnioskodawcy nabył prawo własności do przedmiotu przewłaszczenia i mógł nim rozporządzać jak właściciel, co skutkuje uznaniem tej czynności za odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że zmiana elementu przedstawionego stanu faktycznego lub zmiana stanu prawnego powoduje, że interpretacja indywidualna traci ważność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.