IBPP2/443-1157/08/ICz - Prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT wystawionej przez podmiot niezarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki jawnej przedstawione we wniosku z dnia 2 grudnia 2008 r. (data wpływu 15 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT wystawionej przez podmiot niezarejestrowany jako podatnik VAT czynny - jest nieprawidłowe.

W dniu 15 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT wystawionej przez podmiot niezarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 11 września 2007 r. Wnioskodawca otrzymał od dostawcy usług fakturę VAT, która po umieszczeniu w rejestrach VAT i zaksięgowaniu stanowiła podstawę do odliczenia wykazanego w niej podatku w deklaracji VAT-7 za wrzesień 2007 r. Po otrzymaniu od dostawcy usług i faktury informacji o fakcie, że w momencie wystawienia faktury nie był on prawidłowo zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, stosownie do powołanego przepisu spółka zmieniła w rejestrach VAT status przedmiotowej faktury na niepodlegającą odliczeniu, skorygowała deklarację VAT-7 za wrzesień 2007 r. i wpłaciła zaległy podatek wraz z odsetkami. Spółce nie są znane powody dla których uznano wystawcę faktury za nieprawidłowo zarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług pomimo, że wystawca faktury przedstawił spółce kopię dokumentu stwierdzającego nadanie Numeru Identyfikacji Podatkowej wystawiony na jego imię kilkanaście lat wcześniej przez właściwy urząd skarbowy. Ponadto wg zapewnień wystawcy faktury zarejestrował się on jako czynny podatnik VAT a podatek naliczony ze wzmiankowanej faktury został ujęty w prowadzonych przez niego rejestrach VAT, deklaracji VAT-7 za właściwy okres oraz wpłacony na konto urzędu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy poprawnym działaniem jest w tej sytuacji nieodliczenie podatku wykazanego we wzmiankowanej fakturze czy wobec faktu, że podatek ten został zapłacony przez wystawcę faktury można go jednak odliczyć.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z tym, że wykonawca usługi i wystawca faktury (pomimo, że w momencie wystawienia faktury nie był zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług), obecnie jest podatnikiem zarejestrowanym oraz, że odprowadził należny (wykazany we wzmiankowanej fakturze) podatek na konto urzędu Wnioskodawca sądzi, że może i powinien złożyć kolejną korektę deklaracji VAT-7 umieszczając w niej sporną kwotę podatku jako podlegającą odliczeniu oraz poprosić urząd o stwierdzenie nadpłaty podatku od towarów i usług za wrzesień 2007 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Podstawowa zasada dotycząca możliwości odliczenia podatku naliczonego została sformułowana w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT. Zgodnie z tym przepisem, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy).

Ze wskazanego przepisu wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikowi podatku od towarów i usług, od zakupów towarów i usług wykorzystywanych do dokonywania czynności opodatkowanych. Oznacza to, iż można odliczyć w całości podatek naliczony, który związany jest z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W myśl postanowień art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a) ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących.

Stosownie do regulacji art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przepisy w zakresie podatku od towarów i usług nie określają wprost kto jest uprawniony do wystawiania faktur. Wskazując w cytowanym wyżej art. 106 ustawy krąg podmiotów obowiązanych wystawić fakturę, ustawodawca posłużył się określeniem "podmioty, o których mowa w art. 15".

Artykuł 15 ustawy stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Status danego podmiotu jako podatnika VAT, w świetle powyższego przepisu jest niezależny od dokonania rejestracji dla potrzeb tego podatku. Jednakże należy podkreślić, iż mocą art. 96 ust. 1 ustawy, na podmioty, o których mowa w art. 15, nałożony został obowiązek złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia rejestracyjnego, przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 (przepis ten zawiera katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług). Z obowiązku tego wyłączone zostały jedynie podmioty zwolnione od podatku, które mogą owe zgłoszenie złożyć, aczkolwiek nie mają takiego obowiązku.

Jednocześnie należy powołać dyspozycję § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 z późn. zm.), zgodnie z którą zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT".

Należy w tym miejscu zwrócić uwagę, iż w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008 r., powyższą kwestię reguluje § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337).

Zatem w celu skutecznej realizacji prawa, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, podatnik wywodzący takie prawo winien je udokumentować fakturami VAT spełniającymi wymogi formalne określone w rozporządzeniu. Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami uprawnieni do wystawiania faktur VAT są wyłącznie zarejestrowani dla celów podatku od towarów i usług podatnicy tego podatku.

Przytoczone powyżej uregulowania zawarte w ustawie i rozporządzeniu korespondują z zasadą regulującą prawo do odliczenia wyrażoną w art. 178 lit. a) i b) dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 347, poz. 1 z późn. zm.), która stanowi, że podatnik w celu dokonania odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. a) i b), musi posiadać fakturę sporządzoną zgodnie z art. 220-236 i art. 238, 239 i 240 i stosować się do wymogów formalnych ustalonych przez każde Państwo Członkowskie. Artykuł 226 wyraźnie wskazuje jakie elementy winna zawierać faktura, tj. m.in. numer identyfikacyjny VAT, pod którym podatnik dostarczył towary dostawę lub świadczył usługi.

W przypadku transakcji zrealizowanej przez sprzedawcę, który nie jest zarejestrowanym podatnikiem, nie można mówić o wystawieniu faktury przez podmiot uprawniony i o dysponowaniu przez nabywcę fakturą uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego. W przypadku takiej transakcji podatnik (nabywca) dysponuje dokumentem nie zawierającym danych przewidzianych postanowieniami prawa wspólnotowego. Nie można bowiem uznać, iż dokument (faktura) taki zawiera numer identyfikacyjny podatnika, który dla potrzeb stosowania przepisów o podatku od towarów i usług nierozerwalnie związany jest z dokonaniem rejestracji w tym podatku (samo posługiwanie się numerem identyfikacji podatkowej nie oznacza, że jest to numer, o którym mowa w art. 226 Dyrektywy), skoro sprzedawca posługuje się numerem fikcyjnym, lub został wykreślony z rejestru podatników VAT.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w dniu 11 września 2007 r. otrzymał od dostawcy usług fakturę VAT która po umieszczeniu w rejestrach VAT i zaksięgowaniu stanowiła podstawę do odliczenia wykazanego w niej podatku w deklaracji VAT-7 za wrzesień 2007 r. Po otrzymaniu od dostawcy usług i faktury informacji o fakcie, że w momencie wystawienia faktury nie był on prawidłowo zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, stosownie do powołanego przepisu spółka zmieniła w rejestrach VAT status przedmiotowej faktury na niepodlegającą odliczeniu, skorygowała deklarację VAT-7 za wrzesień 2007 r. i wpłaciła zaległy podatek wraz z odsetkami. Spółce nie są znane powody dla których uznano wystawcę faktury za nieprawidłowo zarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług pomimo, że wystawca faktury przedstawił spółce kopię dokumentu stwierdzającego nadanie Numeru Identyfikacji Podatkowej wystawiony na jego imię kilkanaście lat wcześniej przez właściwy urząd skarbowy. Ponadto wg zapewnień wystawcy faktury zarejestrował się on jako czynny podatnik VAT a podatek naliczony ze wzmiankowanej faktury został ujęty w prowadzonych przez niego rejestrach VAT, deklaracji VAT-7 za właściwy okres oraz wpłacony na konto urzędu.

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny, stwierdzić należy, iż faktura VAT wystawiona przez kontrahenta, który w dacie jej wystawienia nie posiadał statusu podatnika VAT czynnego nie może stanowić podstawy do obniżenia podatku należnego, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a) ustawy. Zatem Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego określonego w fakturze VAT wystawionej przez podmiot niezarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług.

Dodatkowo należy nadmienić, że w ustawie o podatku od towarów i usług zawarto przepis umożliwiający weryfikację kontrahentów - art. 96 ust. 13 ustawy. Zgodnie z tym unormowaniem, na wniosek zainteresowanego naczelnik urzędu skarbowego jest obowiązany potwierdzić, czy podatnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony. Zainteresowanym może być zarówno sam podatnik, jak i osoba trzecia mająca interes prawny w złożeniu wniosku.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa St. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.