IBPP2/443-107/12/KO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 grudnia 2011 r. (data wpływu 27 grudnia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 8 lutego 2012 r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa przez spadkobiercę - jest prawidłowe.

W dniu 28 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 8 lutego 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa przez spadkobiercę.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione zdarzenie przyszłe:

K. D. (Wnioskodawca) jest synem S. D. Pan S. D. był użytkownikiem wieczystym nieruchomości gruntowych położonych w O. oraz właścicielem posadowionych na nich budowli i budynków. Nieruchomości te były wynajmowane na potrzeby działalności gospodarczej prowadzonej przez podmioty trzecie. W związku z wynajmem nieruchomości S. D. prowadził działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej oraz działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, tekst jedn. z późn. zm. dalej: ustawa o VAT), tj. zarejestrował się jako podatnik podatku od towarów i usług, wystawiał faktury VAT oraz składał deklaracje VAT. Nie był natomiast zarejestrowany w ewidencji działalności gospodarczej w rozumieniu art. 14 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej zwana: UoPIT).j.

S. D. był również wspólnikiem spółki jawnej P. (dalej: P). Spółka P prowadziła działalność gospodarczą zarówno w rozumieniu art. 14 UoPIT, jak również w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. P również była i jest użytkownikiem wieczystym kilku nieruchomości gruntowych oraz właścicielem posadowionych na nich budowli i budynków. Przedmiotem niniejszego wniosku nie są jednak nieruchomości stanowiące użytkowanie wieczyste /własność spółki P, lecz wyłącznie nieruchomości stanowiące użytkowanie wieczyste /własność Pana K. D., nabyte w związku ze spadkobraniem po S. D.

S. D. zmarł dnia 27 czerwca 2011 r. Przed śmiercią S. D. sporządził testament, w którym jedynym spadkobiercą ustanowił swojego syna K. D. Nieruchomości położone w O. wchodziły w skład spadku. Wnioskodawca złożył oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza w dniu 23 sierpnia 2011 r. Wnioskodawca nabył w drodze dziedziczenia po zmarłym ojcu nieruchomości (prawo użytkowania wieczystego gruntu i własność posadowionych na nim budynków i budowli) oraz wstąpił na miejsce spadkodawcy jako wspólnika w spółce osobowej - P sp.j.

Po śmierci spadkodawcy, Wnioskodawca jako spadkobierca, zgodnie z art. 96 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 11 marca 2011 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), dokonał zgłoszenia zaprzestania przez niego działalności. Ani w chwili otwarcia spadku ani w chwili obecnej Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej.

W chwili obecnej Wnioskodawca planuje zarejestrowanie i prowadzenie działalności pod własną firmą w zakresie wynajmowania i dzierżawy odziedziczonych nieruchomości zarówno dla celów VAT, jak i w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej i podatku dochodowego od osób fizycznych. Będzie to działalność w odniesieniu do tych samych nieruchomości, o takim samym przedmiocie i zakresie jak działalność prowadzona przez spadkodawcę. Na potrzeby tej działalności Wnioskodawca zaprowadzi odpowiednią ewidencję dla celów podatku VAT oraz podatkową księgę przychodów i rozchodów oraz zapewni odpowiedni sprzęt ruchomy.

Przedsiębiorstwo Wnioskodawcy będzie obejmować w szczególności firmę, czyli oznaczenie indywidualizujące, własność odziedziczonych nieruchomości oraz ruchomości niezbędnych do prowadzenia tej działalności (np. sprzęt komputerowy, biurowy, itp.), zobowiązania i wierzytelności wynikające z zawieranych umów najmu lub dzierżawy, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 8 lutego 2012 r.):

Czy zbycie opisanego w zdarzeniu przyszłym przedsiębiorstwa będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, wprowadzenie przez niego do nowo otwartej działalności gospodarczej nieruchomości nabytych w drodze dziedziczenia testamentowego i prowadzenie tej działalności pod własną firmą, oznaczać będzie utworzenie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a tym samym jego ewentualne zbycie nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT. Zgodnie z treścią art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, nie podlegają opodatkowaniu transakcje zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Ustawa o VAT zawiera jedynie definicję drugiego przedmiotu transakcji, tj. zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jest nią, zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Z kolei przedsiębiorstwo dla celów ustawy o VAT definiowane jest w doktrynie i orzecznictwie w świetle regulacji kodeksu cywilnego. Do definicji tej odsyła też wprost ustawa o p.d.o.f. (art. 5a pkt 3). Art. 55 (1) k.c. stanowi, iż przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Zwrot "w szczególności oznacza, ze powyższy katalog jest przykładowy, co oznacza, że przedsiębiorstwo może obejmować tylko niektóre z wymienionych w nim elementów, jak też inne składniki, w nim nie wymienione. Przedsiębiorstwem jest określony wyżej agregat składników, niezależnie od tego, kto jest jego właścicielem. Przedsiębiorstwo może być zarówno własnością osoby fizycznej, osoby prawnej, jak i jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Nie ulega zatem wątpliwości, że zespół składników materialnych i niematerialnych stanowiący przedsiębiorstwo osoby fizycznej, jest przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 55 (1) k.c. oraz art. 6 pkt 1 ustawy o VAT (zob. Bartosiewicz A., Kubacki R, VAT. Komentarz, Lex 2011).

W razie prowadzenia przez Wnioskodawcę opisanej wyżej działalności, przedsiębiorstwo Wnioskodawcy będzie obejmować w szczególności firmę, czyli oznaczenie indywidualizujące, własność odziedziczonych nieruchomości oraz ruchomości niezbędnych do prowadzenia tej działalności (np. sprzęt komputerowy, biurowy, itp.), zobowiązania i wierzytelności wynikające z zawieranych umów najmu lub dzierżawy, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, że tak zorganizowany zespół składników majątkowych i niemajątkowych będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 (1) k.c., a w związku z tym jego zbycie nie będzie podlegało przepisom ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W przypadku gdy przedmiotem zbycia będzie przedsiębiorstwo należy mieć na uwadze art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa - art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Pojęcie "transakcji zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji "przedsiębiorstwa". Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją "przedsiębiorstwa" sformułowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)

Według art. 55¹ Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Definicja ta określa przedsiębiorstwo w sensie przedmiotowym. Przy czym, powyższe wyliczenie jest katalogiem otwartym, więc wymienione elementy składowe przedsiębiorstwa mają jedynie charakter przykładowy. Jednakże sformułowanie przepisu tworzy domniemanie prawne, w myśl którego przedsiębiorstwo obejmuje każdy składnik zespołu, a zatem wszelkie dobra materialne i niematerialne podlegające ochronie prawnej i służące wykonywaniu celów gospodarczych.

Należy tu wskazać również art. 55² Kodeksu cywilnego, którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zatem przedsiębiorstwem jest taki zespół składników materialnych i niematerialnych, który jest zorganizowany i wyposażony w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa, funkcjonującym jako podmiot w obrocie gospodarczym, w którym decydującą rolę odgrywają więzi funkcjonalne i organizacyjne. Ponadto nie można traktować jako przedsiębiorstwo wyodrębnionej gospodarczo części będącej zespołem składników majątkowych i niemajątkowych, jeżeli nie będzie obejmować ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności.

Okolicznością determinującą możliwość uznania określonego zespołu składników niematerialnych i materialnych za przedsiębiorstwo jest takie ich zorganizowanie, żeby wspomniany zespół mógł służyć do prowadzenia działalności gospodarczej (Zdzisław Gawlik, komentarz do art. 55 (1) Kodeksu cywilnego LEX 2009).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca zamierza zbyć przedsiębiorstwo, które będzie obejmować w szczególności firmę, czyli oznaczenie indywidualizujące, własność odziedziczonych nieruchomości oraz ruchomości niezbędnych do prowadzenia tej działalności (np. sprzęt komputerowy, biurowy, itp.), zobowiązania i wierzytelności wynikające z zawieranych umów najmu lub dzierżawy, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wymienione składniki Wnioskodawca otrzymał w drodze spadku, w oparciu o które spadkodawca prowadził przedsiębiorstwo.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że opisane we wniosku składniki majątkowe i niemajątkowe w tym zobowiązania nabyte w drodze dziedziczenia przez Wnioskodawcę stanowią przedsiębiorstwo a czynność zbycia przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego stanowi czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy dotycząca kontynuacji prowadzonej działalności gospodarczej w formie przedsiębiorstwa w świetle art. 97 § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa została zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.