IBPP2/443-1068/09/ICz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 grudnia 2009 r. (data wpływu 28 grudnia 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 marca 2010 r. znak: X (data wpływu 9 marca 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku opodatkowania czynności ustanowienia służebności gruntowej bez ustalania wynagrodzenia - jest prawidłowe.

W dniu 28 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 4 marca 2010 r. znak: RL.7200-040/09, RL.KW-00192/10 (data wpływu 9 marca 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku opodatkowania czynności ustanowienia służebności gruntowej bez ustalania wynagrodzenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej również Gmina) zamierza ustanowić aktem notarialnym na swojej nieruchomości służebność gruntową polegającą na prawie przejazdu i przechodu, na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości sąsiedniej.

Na nieruchomości gminnej zlokalizowana jest inwestycja celu publicznego (tekst jedn. układ drogowy do krytego basenu kąpielowego). Ze względu na to, że ilość użytkowników tej nieruchomości jest nieograniczona wartość służebności została przez rzeczoznawcę majątkowego określona na "0 zł".

W piśmie uzupełniającym z dnia 4 marca 2010 r. wyjaśniono, iż Gmina nabyła grunt, na którym zamierza ustanowić służebność gruntową, na podstawie decyzji Wojewody z dnia 6 lutego 1992 r. w sprawie nieodpłatnego przekazania na własność Gminy gruntów Państwowego Funduszu Ziemi. Przedmiotowa decyzja została wydana na podstawie art. 15, 16 ust. 1, art. 18 ust. 1, art. 20 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy od ustanowienia służebności gruntowej bez ustalenia wynagrodzenia należy odprowadzić podatek od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa i odpłatne świadczenie usług.

Artykuł 7 ww. ustawy precyzuje co należy rozumieć pod pojęciem "odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług". Pod żadne z pojęć wymienionych w tym przepisie, zdaniem Wnioskodawcy, nie można zakwalifikować ustanowienia służebności gruntowej.

Możliwe jest natomiast uznanie ustanowienia służebności gruntowej za pojęcie zawarte w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, tj. Zobowiązanie się...do tolerowania czynności..." (tą czynnością będzie wykonywanie przejazdu i przechodu).

Zdaniem Gminy na mocy art. 8 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy odpłatne ustanowienie służebności gruntowej jest opodatkowane 22% stawką VAT, zaś ustanowienie służebności bez wynagrodzenia nie jest objęte działaniem ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 285 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony ważności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Natomiast z dyspozycji art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, wynika, iż opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa powyżej, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Do czynności stanowiących świadczenie usług z tytułu zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji można zaliczyć m.in. służebności gruntowe bierne i czynne, które mogą powstać np. w wyniku umowy, orzeczenia sądu, zasiedzenia lub orzeczenia administracyjnego. Ustanowienie służebności czynnej (zobowiązanie do tolerowania czynności lub sytuacji) lub biernej (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności) za wynagrodzeniem podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli świadczący usługę posiada status podatnika w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zaznaczyć, iż nie każde zaniechanie czynności lub znoszenie stanów uważane jest za usługę w myśl cytowanego powyżej przepisu.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega tylko takie powstrzymanie się od dokonania czynności lub tolerowanie czynności lub sytuacji, które wynika z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego, istnieje konkretny podmiot będący bezpośrednim konsumentem tego zobowiązania, a zobowiązanie to jest odpłatne. W przypadku gdy którykolwiek z wymienionych warunków nie zostanie spełniony, przedmiotowe zobowiązanie nie będzie podlegało opodatkowaniu.

Ponadto należy wskazać, iż na mocy art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Z okoliczności sprawy wynika, iż Gmina zamierza ustanowić aktem notarialnym na swojej nieruchomości służebność gruntową polegającą na prawie przejazdu i przechodu, na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości sąsiedniej.

Na nieruchomości gminnej zlokalizowana jest inwestycja celu publicznego (tekst jedn. układ drogowy do krytego basenu kąpielowego). Ze względu na to, że ilość użytkowników tej nieruchomości jest nieograniczona wartość służebności została przez rzeczoznawcę majątkowego określona na "0 zł".

Grunt, na którym Gmina zamierza ustanowić służebność gruntową, nabyła na podstawie decyzji Wojewody z dnia 6 lutego 1992 r.

Uwzględniając powyższe zauważyć należy, iż służebność gruntowa, o której mowa we wniosku, stanowi usługę o charakterze nieodpłatnym zgodnie z powołanym wcześniej przepisem art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, jednakże aby świadczenie to podlegało opodatkowaniu muszą zostać spełnione kumulatywnie określone w tym przepisie warunki, a mianowicie:

* świadczenie musi być wykonane na potrzeby osobiste (i jedynie takie) podatnika lub jego pracownika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług,

* usługa ta nie jest związana z prowadzeniem przedsiębiorstwa,

* podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tą usługą, w całości lub w części.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż w związku z nabyciem gruntów na których będzie ustanowiona służebność gruntowa, Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zatem w przedmiotowej sprawie nie zostaną spełnione łącznie warunki określone przez normę przepisu art. 8 ust. 2 ustawy, tym samym nieodpłatne świadczenie usługi związanej z ustanowieniem służebności gruntowej w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie będzie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu.

Należy zauważyć, że w sytuacji ustanowienia odpłatnej służebności gruntowej, należy ją uznać za usługę w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, której świadczenie podlega opodatkowaniu według 22% stawki podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.