IBPP2/443-103/10/WN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2010 r. (data wpływu 4 lutego 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 1 kwietnia 2010 r. (data wpływu 9 kwietnia 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności przeniesienia na inny podmiot całości lub części Aktywów (akcji i udziałów) - jest prawidłowe.

W dniu 4 lutego 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności przeniesienia na inny podmiot całości lub części Aktywów (akcji i udziałów).

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 1 kwietnia 2010 r. (data wpływu 9 kwietnia 2010 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 25 marca 2010 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest właścicielem akcji ("Akcje") spółek kapitałowych z siedzibą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, w tym publicznych, a także udziałów ("Udziały") w spółkach kapitałowych z siedzibą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (dalej łącznie "Aktywa"). W wielu wypadkach, cena nabycia Udziałów i Akcji jest znacznie niższa od ceny rynkowej tych Udziałów i Akcji.

Wnioskodawczyni zamierza dokonać restrukturyzacji Aktywów ("Restrukturyzacja"), co w szczególności obejmie zbycie niektórych Aktywów. Chciałaby jednak, w zakresie dopuszczalnym przez prawo, zminimalizować obciążenia podatkowe związane z Restrukturyzacją, w szczególności poprzez odroczenie opodatkowania podatkiem dochodowym dochodu ze zbycia Aktywów.

Polski prawodawca przewidział i wprowadził do systemu prawa mechanizmy pozwalające odroczyć opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodu ze zbycia różnego rodzaju aktywów, głównie finansowych, w zakresie w jakim środki pieniężne uzyskane ze zbycia tych aktywów są ponownie inwestowane w podobne aktywa. Takim mechanizmem jest w szczególności zwolnienie z podatku dochodowego przewidziane w art. 6 ust. 1 punkt 10 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych ("u.p.d.o.p."), zgodnie z którym zwalnia się od podatku dochodowego fundusze inwestycyjne działające na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych ("UFI"). Dzięki temu zwolnieniu, uczestnicy funduszy inwestycyjnych, w szczególności funduszy inwestycyjnych zamkniętych ("FIZ"), korzystają z odroczenia opodatkowania dochodu ze zbycia lokat funduszu do czasu umorzenia/zbycia tytułu uczestnictwa w funduszu lub do czasu wypłaty dochodów funduszu.

Podobne mechanizmy przewidzieli i wprowadzili do swoich systemów prawnych prawodawcy innych państw członkowskich Unii Europejskiej. W szczególności, prawodawca luksemburski przewidział zwolnienie podatkowe dla transakcji kapitałowych dokonywanych przez niektóre spółki kapitałowe z siedzibą w Wielkim Księstwie Luksemburga ("Luksemburska Spółka Kapitałowa" lub "LSK"). Podobnie, zwolnienie podatkowe dla transakcji kapitałowych dokonywanych przez cypryjskie spółki kapitałowe ("Cypryjska Spółka Kapitałowa" lub "CSK") przewidział prawodawca Republiki Cypru.

W pewnym zakresie, polski prawodawca umożliwia też odroczenie opodatkowania z wykorzystaniem spółek kapitałowych z siedzibą w Polsce ("Polska Spółka Kapitałowa" lub "PSK"). A mianowicie, wniesienie do PSK w formie wkładu niepieniężnego aktywów w postaci udziałów lub akcji spółek kapitałowych nie jest przychodem PSK (zgodnie z art. 12 ust. 4 punkt 4 i punkt 11 u.p.d.o.p.), a równocześnie powoduje przeszacowanie wartości podatkowej wnoszonych udziałów i akcji do kwoty równej cenie emisyjnej udziałów lub akcji PSK wydanych za wkład niepieniężny (zgodnie z art. 16 ust. 1 punkt 8 u.p.d.o.p.). Rozwiązanie to jest jednak ułomne, w tym sensie, iż dochody PSK z późniejszej sprzedaży udziałów lub akcji nabytych w formie wkładu niepieniężnego nie korzystają ze zwolnienia podatkowego w podatku dochodowym, podobnie jak dochody PSK z późniejszej sprzedaży aktywów nabytych za środki uzyskane ze sprzedaży udziałów lub akcji nabytych w formie wkładu niepieniężnego.

Wydaje się też, iż polski prawodawca dopuszcza, na podobnej zasadzie jak w wypadku PSK, odroczenie opodatkowania z wykorzystaniem spółek osobowych prawa handlowego z siedzibą w Polsce ("Polska Spółka Osobowa" lub "PSO").

Wnioskodawczyni rozważa dokonanie Restrukturyzacji z wykorzystaniem jednego lub kilku z wyżej wspomnianych rozwiązań przewidzianych przez polskiego prawodawcę lub prawodawców innych państw członkowskich Unii Europejskiej.

W wariancie pierwszym ("Wariant Pierwszy"), Podatnik dokonałby wniesienia całości lub części Aktywów do FIZ w zamian za tytuły uczestnictwa w FIZ (najprawdopodobniej niepubliczne certyfikaty inwestycyjne w rozumieniu UFI). Byłaby to wpłata w rozumieniu art. 7 ust. 2 w związku z ust. 3 UFI. Dalsza Restrukturyzacja Aktywów odbywałaby się w ramach FIZ.

W wariancie drugim ("Wariant Drugi"), Wnioskodawczyni objęłaby tytuły uczestnictwa w FIZ (najprawdopodobniej niepubliczne certyfikaty inwestycyjne w rozumieniu UFI) w zamian za wpłatę w formie pieniężnej lub wpłatę w rozumieniu art. 7 ust. 3 UFI. Następnie, w celu zwiększenia wartości tytułów uczestnictwa w FIZ objętych przez Wnioskodawczynię, zainteresowana dokonałaby na rzecz FIZ darowizny w postaci całości lub części Aktywów. Dalsza Restrukturyzacja Aktywów odbywałaby się w ramach FIZ.

W wariancie trzecim ("Wariant Trzeci"), Wnioskodawczyni objęłaby tytuły uczestnictwa (udziały lub akcje) w PSK lub LSK lub CSK w zamian za wkład niepieniężny w postaci całości lub części Aktywów, przy czym łączna cena emisyjna tytułów uczestnictwa w PSK lub LSK lub CSK byłaby równa wartości rynkowej Aktywów wnoszonych jako wkład niepieniężny. Natomiast łączna wartość nominalna tytułów uczestnictwa (udziałów lub akcji) w PSK lub LSK lub CSK objętych przez Wnioskodawczynię w zamian za wkład niepieniężny w postaci całości lub części Aktywów byłaby niższa od wartości rynkowej tych Aktywów. Różnica pomiędzy łączną ceną emisyjną a łączną wartością nominalną tytułów uczestnictwa zostałaby odniesiona na kapitał zapasowy lub inny podobny w PSK lub LSK lub CSK. Dalsza Restrukturyzacja Aktywów odbywałaby się w ramach PSK lub LSK lub CSK.

W wariancie czwartym ("Wariant Czwarty"), Wnioskodawczyni objęłaby tytuły uczestnictwa (udziały w spółce jawnej lub komandytowej lub akcje spółki komandytowo-akcyjnej) w PSO w zamian za wkład niepieniężny w postaci całości lub części Aktywów, przy czym łączna wartość nominalna tytułów uczestnictwa w PSO byłaby równa wartości rynkowej Aktywów wnoszonych jako wkład niepieniężny. Dalsza Restrukturyzacja Aktywów odbywałaby się w ramach PSO.

W każdym z wariantów, początkiem Restrukturyzacji Aktywów jest przeniesienie tych Aktywów do odrębnego podmiotu prawnego, który dokonywałby dalszej Restrukturyzacji. W ostatnim czasie, pojawiły się rozbieżności w kwestii oceny skutków podatkowych takiego przeniesienia, w wypadku niektórych z powyższych wariantów. W związku z tym, przed wyborem wariantu Restrukturyzacji, Wnioskodawczyni pragnie upewnić się, jakie skutki w podatku dochodowym wywoła przeniesienie Aktywów do odrębnego podmiotu prawnego, w każdym z rozważanych wariantów.

Ponadto, Wnioskodawczyni pragnie upewnić się, czy wniesienie Aktywów do PSO spowoduje przeszacowanie wartości podatkowej tych Aktywów.

Dodatkowo w piśmie uzupełniającym z dnia 1 kwietnia 2010 r. Wnioskodawczyni oświadczyła, że:

* nie uczestniczy w zarządzaniu spółkami, których akcje i udziały posiada,

* sprzedaż akcji, udziałów nie jest prowadzona w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,

* posiadanie udziałów nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej,

* Wnioskodawczyni nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług, nie dokonała zgłoszenia rejestracyjnego i nie została zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przeniesienie na inny podmiot całości lub części Aktywów w wyżej wymienionych okolicznościach podlega opodatkowaniu VAT.

Zdaniem Wnioskodawczyni, co do zasady, przeniesienie na inny podmiot udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych można uznać za świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Jednakże, zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 takie świadczenie usług można uznać za czynność podlegającą VAT jeśli dokonywane jest w ramach samodzielnej działalności gospodarczej. W przeciwnym wypadku, przeniesienie udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych nie podlega podatkowi VAT.

Jeśli jednak uznać, iż przeniesienie udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych nastąpi w ramach samodzielnej działalności gospodarczej Wnioskodawczyni, to i tak korzysta ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 punkt 1 ustawy o VAT, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT.

Tak więc, zdaniem Wnioskodawczyni wyrażonym w piśmie uzupełniającym z dnia 1 kwietnia 2010 r., przeniesienie na inny podmiot całości lub części Aktywów w wyżej wymienionych okolicznościach nie podlega opodatkowaniu VAT.

Na poparcie tego stanowiska Wnioskodawczyni powołała interpretacje indywidualne: Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 grudnia 2009 r. (sygn. IPPP3/443-890/09-4/MPe), Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 czerwca 2009 r. (sygn. IPPP1/443-508/09-2/AW), Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 16 czerwca 2009 r. (sygn. ITPP1/443-260b/09/MN). W interpretacjach tych organy podatkowe przyjęły nawet, iż przeniesienie udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych na inny podmiot, co do zasady, nie mieści się w zakresie czynności określonych w art. 8 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy, należy rozumieć rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Natomiast przez dostawę towarów w świetle art. 7 ust. 1 ustawy o VAT rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 cyt. ustawy o VAT, na równi z odpłatną dostawą towarów traktuje się również nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Jak wskazuje art. 8 ust. 3 cyt. ustawy o VAT, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni zamierza dokonać restrukturyzacji Aktywów, co w szczególności obejmie zbycie niektórych posiadanych przez nią akcji i udziałów.

Wnioskodawczyni w piśmie uzupełniającym z dnia 1 kwietnia 2010 r. oświadczyła, że:

* nie uczestniczy w zarządzaniu spółkami, których akcje i udziały posiada,

* sprzedaż akcji, udziałów nie jest prowadzona w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,

* posiadanie udziałów nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej,

* Wnioskodawczyni nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług, nie dokonała zgłoszenia rejestracyjnego i nie została zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Czynności są opodatkowane podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy wykonywane są przez podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, działającego w takim charakterze w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ust. 2 powołanego powyżej przepisu ma charakter podmiotowy, odnosi się bowiem do podmiotów prowadzących tę działalność. Działalność gospodarcza, w myśl ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ponadto kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem. Od tej zasady orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania papierów wartościowych wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Dotyczy to sytuacji gdy:

* posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada,

* sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,

* posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Akcja jest to instrument finansowy (papier wartościowy) reprezentujący częściowy udział jego właściciela w kapitale spółki akcyjnej. Akcjonariusz, czyli właściciel akcji, ma ustalone prawa i obowiązki. Najważniejszym prawem akcjonariusza jest prawo do udziału w zyskach spółki.

Udział w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zauważyć, iż w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/sprzedaży akcji czy udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy.

Kwestią decydującą dla opodatkowania czynności sprzedaży papierów wartościowych spółek w przedmiotowej sprawie jest fakt, że Wnioskodawczyni nie uczestniczy w zarządzaniu spółkami, których akcje/udziały posiada, ponadto sprzedaż akcji/udziałów nie jest prowadzona w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej, natomiast posiadanie udziałów nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Zatem czynność sprzedaży przedmiotowych akcji/udziałów nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz treść powołanych przepisów stwierdzić należy, iż dokonanie restrukturyzacji akcji i udziałów przez podmiot niebędący podatnikiem w rozumieniu przepisów ustawy o VAT (z tytułu profesjonalnego obrotu akcjami), nie mieści się w przedmiotowym zakresie ustawy o VAT, tj. nie stanowi dostawy towarów ani świadczenia usług, co oznacza, że jest to czynność wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach informuje, że kwestie dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn są przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.