IBPP1/4512-145/16/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), w związku wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 10 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Rz 126/14 (data wpływu prawomocnego orzeczenia wraz z aktami sprawy 23 lutego 2016 r.) oraz wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 października 2015 r. sygn. akt I FSK 1254/14 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 18 lipca 2013 r. (data wpływu 22 lipca 2013 r.), uzupełnionym pismem z 18 października 2013 r. (data wpływu 24 października 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia czy przeniesienie z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT - jest prawidłowe.

W dniu 22 lipca 2013 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia czy przeniesienie z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wniosek został uzupełniony pismem z 18 października 2013 r. (data wpływu 24 października 2013 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z 10 października 2013 r.

W dniu 30 października 2013 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, wydał dla Wnioskodawcy indywidualną interpretację nr IBPP1/443-646/13/AW uznając stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Na interpretację tę Wnioskodawca złożył skargę z 14 stycznia 2014 r. (data wpływu 23 stycznia 2014 r.), w której wniósł o uchylenie zaskarżonej interpretacji w całości jako naruszającej prawo oraz interes prawny.

Wyrokiem z 10 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Rz 126/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną.

Od powyższego wyroku Minister Finansów złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z 29 października 2014 r. sygn. akt I FSK 1254/14 oddalił skargę kasacyjną Organu uznając, że nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność była przedmiotem zaskarżenia.

Wskutek powyższego wniosek strony wymaga ponownego rozpatrzenia przez tut. organ.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Pierwszym aktem było powołanie wspólnoty gruntowej.

Wspólnota Gruntowa pod nazwą Spółka Pastwiskowa powołana została decyzją Starosty z dnia 4 grudnia 2008 r. na podstawie art. 1, 2, 3, 6 ust. 1, 8 ust. 1, 2, 4, 5, 6, 9 ust. 1, 2, 3 ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowanie wspólnot gruntowych (Dz. U. Nr 28, poz. 169 z późn. zm.), art. 22 ust. 1a ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 668) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.).

Starosta ww. decyzją stwierdził, że działki nr 21 o pow. 0,86 ha, nr 22 o pow. 0,15 ha, nr 23 o pow. 23,49 ha, nr 905/1 o pow. 1,13 ha, nr 905/2 o pow. 2,0059 ha, nr 905/3 o pow. 10,37 ha, nr 986 o pow. 2,23 ha stanowią wspólnotę gruntową pod nazwą Spółka Pastwiskowa i zatwierdził jej utworzenie na podstawie przedłożonego przez Wójta Gminy na wniosek grupy osób składającej się z każdoczesnych właścicieli realności "Spółki paszenia" objętych w hl, na podstawie wpisu z 5 października 1903 r. i wobec nieuporządkowania wspólnoty gruntowej na podstawie przepisów ustawy we wspólnocie.

Dnia 28 marca 2009 r. odbyło się zebranie członków wspólnoty zatwierdzonych przez Starostę ww. decyzją, które to zebranie zatwierdziło statut.

Następnie Zarządzeniem nr 33/2009 z dnia 6 maja 2009 r. Wójt Gminy zatwierdził statut Spółki pod nazwą Spółka Pastwiskowa zatwierdzony przez członków wspólnoty gruntowej. Dzień 29 czerwca 2009 r. przyjmuje się za początek działalności Spółki Pastwiskowej. Spółka Pastwiskowa nie jest czynnym podatnikiem VAT, nie składa deklaracji VAT-7.

Dnia 30 kwietnia 2010 r. Wojewoda wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. "..." - decyzja stała się ostateczna 10 czerwca 2010 r. Decyzją z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dokonano wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa, decyzja stała się ostateczna 10 czerwca 2010 r. Faktyczne wydanie wywłaszczonych nieruchomości nastąpiło 16 czerwca 2010 r. poprzez oświadczenie złożone przez Zarząd Spółki o wydaniu działek nr 905/2, 905/5, 905/6 złożone w GDDKiA. Decyzja Wojewody z dnia 27 maja 2011 r. ustaliła wysokość odszkodowania na rzecz Spółki Pastwiskowej w wysokości ok. 500.000 zł za prawo własności nieruchomości oznaczonej jako działki nr: 905/2, 905/5 i 905/6, które przeszły z mocy prawa na własność Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna czyli 10 czerwca 2010 r.

Odszkodowanie otrzymała Spółka Pastwiskowa na swoje konto wpływ dnia 5 lipca 2011 r. Przelewu dokonała GDDKiA.

Działki ww. podlegające wywłaszczeniu były pastwiskami, łąkami niezabudowanymi, nie znajdowały się na tych terenach żadne zabudowania. Przedmiotowe działki nie były działkami zabudowanymi lecz łąkami, pastwiskami. Działki objęte wywłaszczeniem nie były przedmiotem najmu lub dzierżawy. Działki objęte wywłaszczeniem nie były przez Spółkę Pastwiskową wykorzystywane do celów prowadzenia działalności gospodarczej, nie dokonywała z ww. nieruchomości sprzedaży produktów rolnych.

Kwota odszkodowania w całości została wpłacona na konto Spółki, znajduje się na lokacie bankowej należącej do Spółki nie została rozdzielona na poszczególnych członków Wspólnoty Gruntowej. Spółka Pastwiskowa nie naliczała i nie odprowadziła z tytułu otrzymanego odszkodowania podatku VAT. Zapisy ewidencji gruntów na dzień przejęcia, które nastąpiło 10 czerwca 2010 r. wykazywały pastwiska i łąki.

W uzupełnieniu wniosku podano ponadto, że działki nr 905/1 o pow. 1,13 ha, 905/2 o pow. 2,0059 ha, 905/3 o pow. 10,37 ha, zgodnie z decyzją Starosty z dnia 4 grudnia 2008 r. stanowią wspólnotę gruntową pod nazwą Spółka Pastwiskowa tzn., że z tym dniem weszły w skład wspólnoty gruntowej pod nazwą Spółka Pastwiskowa.

A działki nr 905/5 o pow. 0,5361 ha, 905/6 o pow. 0,4867 ha powstały odpowiednio w wyniku podziału działek 905/1 o pow. 1,13 ha, 905/3 o pow. 10,37 ha na wniosek GDDKiA złożony do Urzędu Wojewódzkiego dnia 20 października 2009 r. i na podstawie złożonej dokumentacji geodezyjno-prawnej. Pozostała część działek będących nadal gruntami ornymi stanowi własność ww. wspólnoty gruntowej. Decyzją z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dokonano wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa, decyzja stała się ostateczna 10 czerwca 2010 r. Faktyczne wydanie wywłaszczonych nieruchomości rolnych nastąpiło 16 czerwca 2010 r. poprzez oświadczenie złożone przez Zarząd Spółki o wydaniu działek nr 905/2, 905/5, 905/6 złożone w GDDKiA.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z wydaną interpretacją ogólną nr PT10/033/12/207/WLI/13/RD/58639 Ministra Finansów Spółka Pastwiskowa może uznać, że nie zachodziły przesłanki objęcia ww. odszkodowania za te grunty zakresem ustawy o VAT i słusznie nie naliczyła i nie zapłaciła podatku VAT, a tym bardziej, że była to transakcja jednorazowa.

Zdaniem Wnioskodawcy, interpretacja ogólna nr PT10/033/12/207/WLI/13/RD/58639 Ministra Finansów ustaliła jednoznacznie, że do 31 marca 2013 r. przy obrocie gruntami decydującą stają się zapisy ewidencji gruntów, a nie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Minister Finansów określił, że w konsekwencji dostawa terenów niezabudowanych podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług i słusznie Spółka nie odprowadzała podatku VAT, tym bardziej dodatkowo, że była to transakcja jednorazowa i nie stanowi działalności gospodarczej zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zauważyć, że niniejszą interpretację wydano w oparciu o stan prawny obowiązujący na dzień zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, gdyż stanowi ona ponowne rozstrzygnięcie wniosku w wyniku zapadłych orzeczeń sądowych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z tym przepisem przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

Natomiast w myśl art. 46 § 1 ww. Kodeksu nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Zgodnie zatem z ww. przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy pod pojęciem dostawy towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Przepis powyższy określa szczególny przypadek dostawy towarów, który ma na celu wskazanie, że dostawą towarów jest nawet tak nietypowa sytuacja, jak władcze działanie organu lub samego przepisu prawa, w którym towar (także wbrew woli) zmienia właściciela za odszkodowaniem. Własność towaru nie jest tu najistotniejszą cechą opisanego przypadku, lecz nierówna pozycja stron takiej specyficznej dostawy, w której jedna niejako "zmuszona" jest poddać się określonym nakazom płynącym z organu lub z mocy prawa.

Zatem jeśli przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel następuje za odszkodowaniem, to wówczas stanowi ono odpłatną dostawę towarów i ze względu na przedmiot czynność taka jest objęta opodatkowaniem. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Zaznaczyć należy, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Zatem dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

W świetle art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Stosownie do art. 12 ust. 4 ww. ustawy nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

- z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Na mocy art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe.

Na podstawie art. 12 ust. 4a cyt. ustawy, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

Decyzję ww. wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna (art. 12 ust. 4b powołanej ustawy).

W oparciu o art. 12 ust. 5 ww. ustawy do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

W myśl art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

Z powołanych przepisów wynika zatem, iż istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - stosownie do art. 15 ust. 2 cyt. ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. Nr 28, poz. 169 z późn. zm.) wspólnotami gruntowymi podlegającymi zagospodarowaniu w trybie i na zasadach określonych w ustawie są nieruchomości rolne, leśne oraz obszary wodne:

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ww. ustawy zagospodarowanie wspólnot gruntowych użytkowanych rolniczo oraz nadających się do zagospodarowania rolniczego przeprowadza się w sposób przewidziany w niniejszej ustawie.

W myśl art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy osoby uprawnione do udziału we wspólnocie gruntowej powinny utworzyć spółkę do sprawowania zarządu nad wspólnotą i do właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład tej wspólnoty.

Utworzenie spółki następuje w drodze uchwały powziętej większością głosów uprawnionych do udziału we wspólnocie przy obecności przynajmniej ich połowy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, spółka jest osobą prawną i działa na podstawie statutu.

Jak stanowi art. 15 ust. 2 tej ustawy minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, wzór statutu spółki, biorąc pod uwagę wymagania, o których mowa w art. 17.

W myśl art. 17 ww. ustawy statut spółki powinien określać:

Zgodnie z art. 20 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, za zobowiązania spółki odpowiada spółka całym swoim majątkiem.

W wyroku z 10 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Rz 126/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uznając, że skarga zasługuje na uwzględnienie stwierdził, iż w opisanej we wniosku sytuacji, powstałej niezależnie od woli i działania Spółki, jednokrotna dostawa gruntów nie świadczy o tym, że tylko z tego powodu jest ona podatnikiem VAT.

W wyroku z 29 października 2015 r. sygn. akt I FSK 1254/14 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż znaczenie w rozpatrywanej sprawie miało to, że przebieg autostrady wytyczony został między innymi na spornych działkach, a zatem zmiana przeznaczenia tych działek - z działek rolnych na działki pod budowę autostrady - nie nastąpiła z inicjatywy Spółki. Ponadto Sąd wskazał, że w rozpoznawanej sprawie nie ma jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia, że Spółka podjęła działania mając na celu zmianę przeznaczenia działek (z rolnych na budowlane) czy też dokonywała innych czynności, które wpłynęłyby na taką a nie inną lokalizację autostrady.

Sąd podkreślił nadto, że w ustawie o VAT brak jest jednoznacznego i precyzyjnego unormowania, z którego wynikałoby, że Polska skorzystała z możliwości określonej w art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, na podstawie której za podatnika należy uznać każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy VAT, w szczególności dokonując pojedynczej dostawy terenu budowlanego. Wywodzenie z normy art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, że Polska skorzystała z możliwości przewidzianej w art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE nie jest możliwe w świetle orzecznictwa ETS i samego sformułowania art. 15 ust. 2 ustawy VAT.

Z orzeczenia WSA w niniejszej sprawie wynika, że w kwestii opodatkowania sprzedaży działek (gruntów) przeznaczonych w planie zagospodarowania przestrzennego na cele budowlane (działek przekształconych z gruntów rolnych) wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C 181/10, udzielając odpowiedzi na zadane przez Naczelny Sąd Administracyjny pytania prejudycjalne.

W wyroku tym Trybunał stwierdził między innymi, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznane za prowadzenie działalności gospodarczej, a sama liczba i zakres transakcji sprzedaży dokonywanych nie ma charakteru decydującego. Zakres transakcji sprzedaży nie może tym samym stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.

Według Trybunału także okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej sama z siebie nie jest decydująca. Nie ma takiego charakteru również długość okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokości osiągniętego z nich przychodu. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast - w ocenie Trybunału - w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działanie w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE. Takie aktywne działania mogą polegać na przykład na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym, w związku z czym w takiej sytuacji dostawy terenu budowlanego nie można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy. Takie transakcje nie stanowią zaś same z siebie działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Trybunał zaznaczył ponadto, że dostawą gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem VAT na podstawie prawa krajowego państwa członkowskiego, jeżeli państwo to skorzystało z możliwości przewidzianej w art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, niezależnie od częstotliwości takich transakcji oraz od kwestii, czy sprzedawca prowadzi działalność producenta, handlowca lub usługodawcy, pod warunkiem że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę stanął na stanowisku, że w ustawie o VAT brak jest jednoznacznego i precyzyjnego unormowania, z którego wynikałoby, że Polska skorzystała z możliwości określonej w art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, na podstawie której za podatnika należy uznać każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy VAT, w szczególności dokonując pojedynczej dostawy terenu budowlanego.

Wywodzone z normy art. 15 ust. 2 ustawy VAT, że Polska skorzystała z możliwości przewidzianej w art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE nie jest możliwe w świetle orzecznictwa ETS i samego sformułowania art. 15 ust. 2 ustawy VAT (tak m.in. NSA w wyroku z 18 października 2011 r. sygn. akt I FSK 1536/10 oraz z dnia 7 marca 2012 r. sygn. akt I FSK 1740/11).

Państwo członkowskie, korzystając z opcji przewidzianej w dyrektywie VAT musi to uczynić w przepisie ustawowym, mającym bezwzględną moc wiążącą, który będzie odpowiadał wymogom szczególności, precyzji i jasności koniecznym dla zagwarantowania pewności sytuacji prawnych i kontroli sądów krajowych. Oznacza to, że państwo członkowskie musi sformułować wyraźne unormowanie, aby mogło powoływać się na przewidziane w art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE (poprzednio art. 4 ust. 3 VI Dyrektywy) prawo, według którego za podatnika można uznać każdego kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy, w szczególności pojedynczej dostawy terenu budowlanego (orzeczenie Trybunału z dnia 4 czerwca 2009 r. w sprawie C-102/08 SAL, X Grundstücks-Vermietungsgesellschaft).

W świetle wyżej wskazanego wyroku Trybunału z dnia 15 września 2011 r. wciąż aktualne są wywody zawarte w wyroku NSA w składzie siedmiu sędziów z dnia 29 października 2007 r. sygn. akt I FPS 3/07, wskazujące na kryteria jakimi należy kierować się przy określaniu, czy w danym przypadku mamy do czynienia z działalnością gospodarczą, czy też z zarządem majątkiem prywatnym. Stwierdzenie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik VAT wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznej danej sprawy. Wykonywanie danej czynności jednorazowo jednakże w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy nie przesądza automatycznie, że z tego tylko powodu dany podmiot staje się podatnikiem VAT. Konieczne jest bowiem ustalenie, że w odniesieniu do tej czynności występował on w charakterze podatnika tj. osoby angażującej środki podobne do wykorzystywanych przez handlowca, a nie osoba wykonująca prawo własności w stosunku do tego gruntu.

Przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając działki budowlane działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czyli stałą.

W konsekwencji istotne jest to, czy z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że sprzedający w celu dokonania spornej sprzedaży gruntów podjęli aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy VAT, co skutkuje koniecznością uznania ich za podmiot prowadzący "działalność gospodarczą" w rozumieniu tego przepisu. Podjęcie np. takich czynności jak uzbrojenie terenu, wydzielenie dróg wewnętrznych oraz działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczają poza zwykłą formę ogłoszenia, stanowią o takiej aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami, które mogą wskazywać, że czynności sprzedającego przybierają formę zawodową a w konsekwencji zorganizowaną (analogicznie wyrok NSA z dnia 28 października 2011 r. I FSK 1554/10).

Przenosząc powyższe na grunt stanu faktycznego zarysowanego we wniosku o wydanie interpretacji stwierdzić należy, że nie wynika z niego aby Spółka podejmowała jakiekolwiek działania wykraczające poza zwykły zarząd gruntami wspólnoty i korzystanie z nieruchomości które wskazywałyby na zamiar prowadzenia działalności gospodarczej o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy VAT a w szczególności w zakresie obrotu nieruchomościami.

Przedmiotowe działki stanowią część wspólnoty gruntowej, która jest podmiotem o swoistym statusie prawnym, opartym na regulacji wynikającej z ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych.

Z art. 1 ust. 1 tej ustawy wynika, że wspólnotami gruntowymi podlegającymi zagospodarowaniu w trybie i na zasadach określonych w ustawie są nieruchomości rolne, leśne oraz obszary wodne - o określonych przymiotach.

Udział uprawionych we wspólnocie i w korzyściach wynikających z zagospodarowania wspólnoty są określone w idealnych (ułamkowych) częściach w sposób wymieniony w art. 9 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy osoby uprawnione do udziału we wspólnocie gruntowej powinny utworzyć spółkę do sprawowania zarządu nad wspólnotą i do właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład tej wspólnoty. Spółka taka jest osobą prawną i działa na podstawie statutu (art. 15 ust. 1 ustawy).

Z regulacji ww. ustawy wynika obowiązek utworzenia spółki, która z mocy tej ustawy posiada osobowość prawną i reprezentuje podmioty wspólnoty gruntowej. Pomimo że Spółka posiada osobowość prawną, nie jest właścicielem gruntu. Ma za zadanie wyłącznie zarządzać majątkiem wspólnoty.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego Spółka sprawowała zarząd działkami stanowiącymi wspólnotę gruntową zgodnie z decyzją Starosty z 4 grudnia 2008 r., nie była czynnym podatnikiem VAT.

Działki objęte wywłaszczeniem nie były działkami zabudowanymi były zaś łąkami, pastwiskami. Nie były przedmiotem najmu lub dzierżawy i nie były wykorzystywane do celów prowadzenia działalności gospodarczej.

Należy w związku z tym wskazać, że przedmiotowe działki były wykorzystywane rolniczo jako łąki, pastwiska do czasu wydania przez Wojewodę decyzji z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. "...".

Przebieg autostrady wynikający z powyższej decyzji wytyczony został między innymi na spornych działkach. Zatem zmiana przeznaczenia tych działek - z działek rolnych na działki pod budowę autostrady - nie nastąpiła z inicjatywy Spółki. Ponadto z wniosku nie wynika, by Spółka podjęła działania mające na celu zmianę przeznaczenia działek (z rolnych na budowlane) czy też dokonywała innych czynności, które wpłynęłyby na taką a nie inną lokalizację autostrady.

Zdaniem Sądu w opisanej sytuacji, powstałej niezależnie od woli i działania Spółki, jednokrotna dostawa gruntów nie świadczy o tym, że tylko z tego powodu jest ona podatnikiem VAT.

Przyjmując zatem stanowisko Sądu należy stwierdzić, że Spółka dokonując dostawy terenów nie ma obowiązku odprowadzenia podatku VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego.

Ponadto w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, iż analiza dokumentów dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Wnioskodawcę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Rzeszowie, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.