IBPP1/4512-1022/15/LSz - VAT w zakresie opodatkowania sprzedaży 299/300 udziału w działce.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 19 października 2015 r. (data wpływu 28 grudnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z 7 marca 2016 r. (data wpływu 10 marca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży 299/300 udziału w działce - jest prawidłowe.

W dniu 28 grudnia 2015 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży 299/300 udziału w działce.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 7 marca 2016 r. (data wpływu 10 marca 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 25 lutego 2016 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 3 listopada 1997 r. Wnioskodawca nabył wraz z żoną nieruchomość gruntową przy ul. S. w K. oznaczoną jako działka nr 23/2 przy czym - działając pod wpływem błędu - Wnioskodawca mylnie wówczas wskazał, że nieruchomość tę nabył za środki pochodzące z majątku prywatnego Wnioskodawcy, który to błąd już sprostował, poprzez oświadczenie, że nieruchomość ta została przez Wnioskodawcę nabyta za środki pochodzące z majątku wspólnego, a zatem wchodzi ona w skład majątku wspólnego. Stosowne wnioski w sprawie sprostowania tego błędu zostały złożone do Sądu prowadzącego księgę wieczystą dla nieruchomości, celem ujawnienia małżonki Wnioskodawcy jako współwłaściciela na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej.

W chwili nabycia nieruchomość nie była objęta Miejscowym Planem Zagospodarowania ani też nie wydano dla niej żadnej decyzji o warunkach zabudowy. Na nieruchomości - pomimo starań Wnioskodawcy i jego małżonki - aż do roku 2012 znajdował się barak mieszkalny wybudowany w 1960 r. przez Gminę a administrowany przez Zarząd Budynków Komunalnych, barak ten znajdował się na trzech działkach: 23/2, 23/4 i 23/6 co praktycznie uniemożliwiało Wnioskodawcy i jego małżonce jakiekolwiek zagospodarowanie czy korzystanie z nieruchomości. Dopiero po wyroku sądu Gmina wydała część nieruchomości w 2007 r., pozostała część została przekazana w 2012 r.

W latach 1997 do 2012 nieruchomością Wnioskodawcy i jego małżonki zarządzała Gmina Miejska poprzez Zarząd Budynków Komunalnych. Od roku 2007 Gmina przekazywała Wnioskodawcy i jego małżonce etapami poszczególne pomieszczenia znajdujące się w tej części baraku, który był posadowiony na nieruchomości Wnioskodawcy i jego małżonki. Taka sytuacja trwała do czerwca 2012 r. tj. do czasu gdy Gmina Miejska nie pozbyła się dzikich lokatorów z pomieszczeń baraków i wydała Wnioskodawcy i jego małżonce pozostałą część działki. W tym czasie wspólnie z Gminą Miejską Wnioskodawca wraz z małżonką postanowili dokonać rozbiórki baraków znajdujących się na działkach nr 23/2, nr 23/4, nr 23/6.

Podstawą decyzji o nabyciu nieruchomości był zamiar wybudowania na niej w przyszłości budynku wielorodzinnego, w którym mieszkania Wnioskodawca i jego małżonka chcieli przeznaczyć dla siebie oraz swoich dzieci (trzech synów i córka), razem pięć wydzielonych lokali. Wnioskodawca wraz z małżonką chcieli po prostu mieć wielorodzinny dom, który zostanie zasiedlony przez ich rodzinę. Niestety z uwagi na brak możliwości posiadania i zarządzania nieruchomością z powodu zajmowanego przez Gminę Miejską baraku i opóźnień w przekazaniu nieruchomości wolnej od obciążeń, plany te musiały ulec daleko idącej zmianie. Przekazanie części działki nastąpiło po wyroku sądu dopiero w 2007 r. W całości nieruchomość została przekazana w 2012 r. W roku 2011 Gmina Miejska wystawiła Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego pt. B., który 27 września 2013 r. wszedł w życie obejmując nieruchomość Wnioskodawcy i jego małżonki. Zapisy planu przewidują na tym terenie zabudowę wielkomiejską, tj. budowę budynku odpowiadającego swym charakterem budynkom sąsiednim (kamienicom). Powierzchnia użytkowa zabudowy budynku, który mógł zostać postawiony na działce Wnioskodawcy i jego małżonki została przewidziana na poziomie 1.500 m². Biorąc pod uwagę wielkość i rodzaj przewidzianej w Planie zabudowy oraz związany z tym koszt takiej inwestycji, która przekracza nie tylko Wnioskodawcy i jego małżonki potrzeby, ale przede wszystkim możliwości finansowe, Wnioskodawca wraz z małżonką musieli zrezygnować z planów samodzielnej budowy.

W roku 2012 zgłosiła się do Wnioskodawcy i jego małżonki spółka developerska składając ofertę zakupu nieruchomości, na co się Wnioskodawca wraz z małżonką nie zgodzili, gdyż uznawali nieruchomość za część swojego majątku rodzinnego, którego nie chcieli się pozbywać, a nadto nie chcieli definitywnie zrezygnować z planów wspólnego zamieszkania w przyszłości pod tym adresem. Rozmowy ze spółką doprowadziły do przyjęcia konstrukcji, w której spółka wybuduje za własne środki, na pozostającej nadal własnością nieruchomości Wnioskodawcy i jego małżonki, budynek spełniający przewidziane przez Miejscowy Plan Zagospodarowania kryteria, w którym dla Wnioskodawcy i jego dzieci przypadną trzy lokale mieszkalne. Według zawartej ze spółką umowy, nieruchomość miała pozostawać własnością Wnioskodawcy i jego małżonki przez cały czas trwania inwestycji, aż do czasu jej formalnego zakończenia (tekst jedn.: uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie). W celu zabezpieczenia interesów spółki Wnioskodawca i jego małżonka zgodzili się sprzedać na jej rzecz udział w prawie własności nieruchomości w wysokości 1/300 jej części, by zabezpieczyć jej interesy (spółka chciała, choć w minimalnym stopniu być współwłaścicielem nieruchomości) i ograniczyć w ten sposób ryzyka związane z przyjętą konstrukcją umowy. Po zakończeniu inwestycji Wnioskodawca i jego małżonka byli zobowiązani do zniesienia współwłasności nieruchomości w ten sposób, że biorąc pod uwagę nakłady spółki na wybudowanie budynku, przypadłoby Wnioskodawcy i jego małżonce prawo własności trzech dużych lokali mieszkalnych (o łącznej powierzchni ponad 300 m²), wraz z udziałem w gruncie i miejscami parkingowymi, zaś spółce pozostałe lokale w budynku i opowiadająca im część udziału w gruncie. Wedle poczynionych przez Wnioskodawcę i jego małżonkę ustaleń, cena rynkowa trzech lokali mieszkalnych o tej powierzchni, udział w gruncie oraz cena miejsc parkingowych odpowiadała wartości działki.

Podkreślenia wymaga okoliczność, że od samego początku zamiarem Wnioskodawcy i jego małżonki była nie sprzedaż nieruchomości i uzyskanie z tego tytułu zysków, lecz pozyskanie mieszkań dla Wnioskodawcy, jego małżonki i ich dzieci, co było jak Wnioskodawca wraz z małżonką wspomnieli, podstawą decyzji o zakupie nieruchomości. Z tego też powodu, chcąc zabezpieczyć się przed ryzykiem związanym z konsekwencjami sprzedaży nieruchomości (i ew. utraty możliwości zamieszkania w tym miejscu) Wnioskodawca wraz z małżonką zawarli umowy, których przedmiotem nie była sprzedaż nieruchomości lecz budowa budynku na gruncie Wnioskodawcy i jego małżonki, a dopiero po jej zakończeniu dokonanie wzajemnych rozliczeń.

Tak ustalonych planów nie udało się jednak zrealizować Wnioskodawcy i jego małżonce, a to z powodu pogorszenia sytuacji finansowej spółki. Spółka uzyskała na własną rzecz i koszt - prawomocną decyzję o pozwoleniu na budowę, jednakże definitywnie utraciła możliwości pozyskania kapitału na inwestycję (tak, iż inwestycja ta nigdy nie została rozpoczęta). W zaistniałej sytuacji spółka oświadczyła, iż wycofuje się z umowy. W tym celu wskazała ona kilku pt. inwestorów, którzy mogliby przejąć od niej - za zgodą Wnioskodawcy i jego małżonki - inwestycję (wejść w prawa i obowiązki spółki).

W wyniku prowadzonych z tymi inwestorami rozmów, okazało się jednakże, że żaden z nich nie godzi się na ustaloną ze spółką konstrukcję prawną, za to każdy deklaruje chęć zakupu nieruchomości, a następnie odsprzedaży Wnioskodawcy i jego małżonce (na zasadzie umów developerskich) trzech wybranych przez Wnioskodawcę i jego małżonkę uprzednio mieszkań. Na takie też rozwiązanie Wnioskodawca wraz z małżonką się zgodził, nie mając możliwości skorzystania z innych wariantów.

Dla dopełnienia opisu sytuacji Wnioskodawca wskazuje, że od 1991 r. do 1996 r. prowadził ze wspólnikiem pracownię architektoniczną, którą to działalność kontynuuje obecnie w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Podstawowym źródłem dochodu Wnioskodawcy są dochody ze stosunku pracy. Małżonka Wnioskodawcy pozostając w stosunku zatrudnienia nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej. Wynajmuje ona jednakże mieszkania i z tego tytułu odprowadza podatek dochodowy (PP) i podatek VAT. Wnioskodawca i jego małżonka nigdy nie zajmowali się obrotem nieruchomościami, pośredniczeniem w tego typu transakcjach, jak również nie zbywali nieruchomości należących do prywatnego majątku.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca poinformował, że:

1. Aktualnie Wnioskodawca nie jest czynnym podatnikiem VAT.Równocześnie Wnioskodawca wyjaśnia, że w latach 1991 do 1996 prowadził działalność projektową ze wspólnikiem w firmie pn. Przedsiębiorstwo Architektoniczno.... (z adresem K., ul. S.). W latach 1996 - 2005, wykonując wolny zawód architekta, Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą p.n. Studio Architektoniczne...- NIP.... W dniu 2 maja 1996 r. Wnioskodawca utworzył wraz z dwoma wspólnikami spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością - Przedsiębiorstwo Architektoniczne.... - NIP... (adres: K., ul. S.), w której sprawuje funkcję Prezesa Zarządu. Przedsiębiorstwo Architektoniczne nadal prowadzi swoją działalność.

2. Żona Wnioskodawcy jest czynnym podatnikiem VAT. Złożyła deklarację VAT-R (Wnioskodawca nie jest w stanie podać dokładnej daty, ze względu na utrudnienia w odnalezieniu odpowiednich, archiwalnych dokumentów) i od tego czasu składa regularnie deklarację VAT-7. W latach 1993 do 1996 prowadziła biuro projektowe ze wspólnikiem pod nazwą B. S.C.

3. Wnioskodawca nabył nieruchomość - działkę nr 23/2 przy ul. S. w K. od osoby fizycznej, obcej w stosunku do Wnioskodawcy, w drodze umowy - kupna - sprzedaży (akt notarialny z dnia 3 listopada 1997 r., Repertorium A Nr..).

4. Przedmiotem umowy kupna sprzedaży z dnia 3 listopada 1997 r., była niezabudowana nieruchomość gruntowa, stanowiąca działkę nr 23/2 przy ul. S. w K.Wnioskodawca wyjaśnia, że w przywołanej wyżej umowie kupna sprzedaży ww. nieruchomości z dnia 3 listopada 1997 r., na podstawie której nabył on nieruchomość, sprzedający oświadczył, że: na przedmiotowej nieruchomości Skarb Państwa wybudował bez jego zgody baraki murowane przeznaczone na pomieszczenia użytkowe i hotelowe. Baraki te - wedle wyjaśnień sprzedającego - zostały posadowione na działkach przy ul S. w K. (nr 18 i 18a) i są one zamieszkałe przez lokatorów nieposiadających tytułu prawnego do ich zajmowania, oraz częściowo wykorzystywane na garaże. Sprzedający oświadczył ponadto, że działka nr 23/2 jest przedmiotem umów dzierżawy, jakie zawarł, najpierw ze Skarbem Państwa (3 września 1969 r.), a następnie w wyniku komunalizacji mienia państwowego, z Gminą (z dnia 20 marca 1996 r.), przy czym ta ostatnia umowa została przez niego wypowiedziana na dzień 10 grudnia 1997 r.W tym miejscu Wnioskodawca wyjaśnia, że według zawieranych przez poprzedniego właściciela umów dzierżawy z Gminą na przedmiotową działkę; przedmiotem dzierżawy był tylko i wyłącznie sam grunt, zaś znajdujące się na nieruchomości baraki, były własnością Gminy. Baraki te miały charakter tymczasowy i miały zostać wyburzone przez Skarb Państwa najpóźniej w 1982 r. Ich przeznaczeniem było kwaterowanie mieszkańców remontowanych kamienic w K., na czas trwania remontów.W konsekwencji, Wnioskodawca wyjaśnia, że przedmiotem jego zakupu był tylko i wyłącznie sam grunt, a nie grunt ze znajdującymi się na nim barakami jako, że nie stanowiły one własności sprzedającego nieruchomość, a Gminy.

5. Wnioskodawca zakupił działkę, gdyż liczył na to, że Gmina wyburzy baraki, co miało już nastąpić kilkanaście lat przed datą zawarcia umowy zakupu nieruchomości. Wnioskodawca nie zamierzał wykorzystywać baraków, ale żądał od Gminy ich wyburzenia. Wnioskodawca zamierzał wykorzystać działkę w celu budowy na niej domu wielorodzinnego dla siebie i swoich dzieci.Wnioskodawca wyjaśnia, że zarówno poprzedni właściciel działki, jak i on starali się o wydanie działki od Skarbu Państwa, a następnie od Gminy w stanie wolnym od zabudowy. Wnioskodawca prowadził spór sądowy z Gminą, w wyniku którego w dniu 12 grudnia 2000 r. Sąd Okręgowy w K. Wydział II Cywilny w sprawie sygn. akt:. po rozpoznaniu sprawy z powództwa Zbigniewa J. p-ko Gminie Miasta o wydanie nieruchomości będącej przedmiotem postępowania, oznaczonej numerem 23/2 o pow. 445 m² położonej w K. obr. 16, dla której prowadzona jest KW nr... przez Sąd Rejonowy dla K., zmienił wyrok Sądu Rejonowego dla K. sygn. Akt...., w ten sposób, że nakazał pozwanej Gminie Miasta aby wydała powodowi Zbigniewowi J. nieruchomość określoną wyżej z pominięciem słów "w stanie wolnym od wszelkich, urządzeń i zabudowań". W tym miejscu Wnioskodawca wyjaśnia, że Sąd I instancji orzekł o obowiązku Gminy wydania nieruchomości w stanie wolnym od wszelkich urządzeń i zabudowań.Wnioskodawca nie planował od początku rozbiórki, ponieważ był przekonany że otrzyma zwrot nieruchomości wolnej od zabudowy. Zabudowania na działce nr 23/2 miały charakter tymczasowy, co znajduje potwierdzenie w posiadanym przez Wnioskodawcę piśmie działu technicznego Gminy z dnia 12 lutego 1998 r., (Nr pisma...) do Wiceprezydenta Miasta pana S. " (...) z informacji od Prezesa Przedsiębiorstwa Usług... "K.", które to przedsiębiorstwo administruje budynkami przy ul. S. i od pani M. - pracownika Zarządu Budynków Komunalnych, wynika co następuje: w latach 60 barak był budynkiem czynszowym z przewidywanym okresem likwidacji w 1982 r.Również Komisja Planowania Przestrzennego i Ochrony Środowiska Rady Miasta w dniu 9 maja 2005 r. pisze do Prezydenta Miasta pismem nr..., iż podjęła wniosek nr... przyjęty na posiedzeniu Komisji Planowania Przestrzennego i Ochrony Środowiska Rady Miasta w dniu 5 maja 2005 r. o następującej treści: Komisja Planowania Przestrzennego i Ochrony Środowiska Rady Miasta wnioskuje do Prezydenta Miasta o spowodowanie wyburzenia baraku przy ul. S., wydanie decyzji o warunkach zabudowy na uzupełnienie pierzei ul. S. oraz uporządkowanie zieleni B. i włączenie go w Park B.". Pismo to podpisał Przewodniczący Komisji K.Jak widać z przytoczonych dokumentów zakup obejmował tylko działkę nr 23/2 (sam grunt, bez zabudowań), co przyznał Sąd pierwszej instancji, pomimo że zabudowania wykonane przez Miasto bez zgody właściciela i przewidziane do rozbiórki w 1982 r., wyrokiem Sądu drugiej instancji zostały niejako "dołożone" do nieruchomości Wnioskodawcy.Od wyroku Sądu II instancji w 2000 r. Wnioskodawca wspólnie z Wydziałem Spraw Lokalowych Gminy czynił starania o wydanie mu nieruchomości wolnej od dzikich lokatorów i zabudowań. Od tego czasu następują długoletnie procesy eksmisyjne, które prowadził Wydział Spraw Lokalowych Lokali UM. Sprawy te przeciągały się, gdyż baraki były cały czas zasiedlane przez "dzikich lokatorów", co prowadziło do zniszczeń i dewastacji baraków (w tym podpaleń) tak, iż nie przedstawiały one żadnej wartości. Gmina w celu uniknięcia "dzikich zasiedleń" baraków, w ostatnich latach, wynajęła firmę ochroniarską w celu pilnowania baraków przed nowymi "lokatorami". Taki stan utrzymywał się przez 12 lat, aż do roku 2012, kiedy to ostatni lokatorzy zostali wyeksmitowani.Wnioskodawca informuje również, że Gmina była gotowa do rozbiórki baraków już w 2004 r. Z-ca Dyrektora ds. eksploatacji Zarządu Budynków Komunalnych - R. w dniu 10 maja 2004 r. pismem znak... zwrócił się do Wnioskodawcy z prośbą o wyrażenie zgody na rozbiórkę baraków - budynku znajdującego się na działce nr 23/2 w związku z wystąpieniem do Wydziały Architektury UM o rozbiórkę wszystkich budynków barakowych znajdujących się pod nr 18 do 24. Wnioskodawca pismem do Zarządu Budynków Komunalnych wyraził zgodę na rozbiórkę baraków znajdujących się na działce nr 23/2 - ale rozbiórka ze względów formalnych (zasiedlenia przez dzikich lokatorów) nie mogła wówczas nastąpić.

6. Wnioskodawca nie przewidywał rozbiórki baraków, gdyż ich nie zakupił (nie stanowiły jego własności), a ponadto obowiązek rozbiórki baraków obciążał Gminę. Wnioskodawca od początku działał na rzecz zwrotu nieruchomości wolnej od zabudowy (podobnie, jak poprzedni jej właściciel). Wnioskodawca nie chciał i nie widział podstaw, by samodzielnie i na własny koszt przeprowadzać procedury administracyjne i sądowe związane z eksmisją nielegalnych lokatorów, z uzyskiwaniem zgód i decyzji administracyjnych związanych z rozbiórką baraków i ponoszeniem kosztów tych prac, w sytuacji gdy to Gmina winna wykonać te czynności i ponieść ich koszty, gdyż bezprawnie, bez zgody właściciela dokonała zabudowy działki. W tym miejscu Wnioskodawca wyjaśnia, że dopiero wyrok Sądu II instancji w sprawie o wydanie nieruchomości Wnioskodawcy, "przysądził" wbrew jego woli przejęcie baraków znajdujących się na działce.

7. Przedmiotowa działka i barak nigdy nie były wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej. Nieruchomość stanowiła zawsze przedmiot własności prywatnej (prywatnego majątku niezwiązanego z działalnością).

8. Działka i usytuowany na niej barak nie były przedmiotem najmu czy dzierżawy.

9. Działka i barak były wykorzystywane przez Wnioskodawcę na cele prywatne. Wnioskodawca oraz członkowie jego rodziny parkowali na nieruchomości swe samochody, co miało miejsce pod koniec procesu wysiedlania dzikich lokatorów, kiedy to niebezpieczeństwo ich uszkodzenia znacznie się zmniejszyło. Gmina wysiedlając dzikich lokatorów sukcesywnie przekazywała Wnioskodawcy zajmowane przez nich lokale. Niektóre z tych lokali były wykorzystywane w celach prywatnych przez Wnioskodawcę i jego synów Wnioskodawcy na ich własne potrzeby (miejsce składowania narzędzi, używanych rzeczy, mebli, itp.).

10. Na podstawie wyżej opisanych faktów, można zauważyć, że władanie przez Wnioskodawcę zakupioną nieruchomością było znacznie ograniczone, ze względu występowanie na niej nielegalnej zabudowy barakami, dokonanej przez Gminę (wcześniej Skarb Państwa), które stanowiły jej własność. Faktycznie władającym nieruchomością nr 23/2 była Gmina, a w jej imieniu Zarząd Budynków Komunalnych. Sytuacja taka była - według wiedzy Wnioskodawcy - od "zawsze", co pamięta jako mieszkaniec sąsiedniej kamienicy.Wnioskodawca wyjaśnia, że eksmisję i jej koszty oraz obowiązek zapewnienia mieszkań socjalnych ponosiła Gmina Miejska.Wnioskodawca nie zlecał Gminie zarządu nad nieruchomością. Gmina zarządzała własnymi barakami. Tego rodzaju sytuacje, bardzo często występowały w K., gdzie Gmina odmawiała wydania nieruchomości i trzeba było przeciwko niej wytaczać sprawy sądowe.

11. Wnioskodawca nie mógł zaraz po nabyciu zagospodarować działki i z niej korzystać, bo była ona zajęta przez Gminę. Na działce tej Gmina (wcześniej Skarb Państwa) wybudował baraki, którymi Gmina zrządzała. Gmina odmawiała wydania działki w stanie wolnym od baraków, pomimo że Wnioskodawca posiadał prawo własności od 1997 r.Wyrok Sądu z 1999 r. i 2000 r. dotyczył sprawy założonej przez Wnioskodawcę przeciwko Gminie o wydanie nieruchomości. Dopiero po wyroku Sądu z 2000 r. (II instancja) Gmina rozpoczęła opróżnianie baraków i wydawanie Wnioskodawcy opróżnionych lokali. Wyrok Sądu I instancji nakazywał Gminie wydanie działki bez baraków (zabudowy). Wyrok ten, został zmieniony przez Sąd II instancji, który nakazał wydanie działki wraz z barakami, o co Wnioskodawca nie wnosił.

12. Decyzja na rozbiórkę została wydana na Gminę Miejską. Rozbiórki baraku znajdującego się na działce nr 23/2 i 23/6 dokonano na wniosek Gminy, ale rozbiórkę baraku znajdującego się na działce 23/2 dokonał Wnioskodawca systemem gospodarczym. Wnioskodawca włączył się w proces przygotowania decyzji na rozbiórkę, celem przyspieszenia jego przebiegu.

13. Wnioskodawca nie podejmował żadnych działań takich jak: opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, uzyskanie decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej, lub jakiekolwiek inne działania, ponieważ takie prace wykonywała Gmina Miejska K od lat 2005 do 2012 sporządzając Miejscowy Plan Zagospodarowania Terenu pt. B., który był wystawiany w roku 2008, 2010 i 2012 do opinii publicznej i przyjęty uchwałą Rady Miasta 11 września 2013 r. Plan ten objął również działkę nr 23/2 i sąsiednie.

14. Wnioskodawca nie czynił żadnych uatrakcyjnień na działce nr 23/2.

15. Środki uzyskane ze sprzedaży udziałów w działce zostaną w całości przeznaczone na zakup trzech lokali mieszkalnych w budynku przy ul. S. w K.

16. Na pytanie tut. organu "Z wniosku wynika, że Wnioskodawca ze wspólnikiem prowadzili pracownię architektoniczną, obecnie Wnioskodawca kontynuuje tą działalność w formie spółki z o.o. Czy Wnioskodawca został zobowiązany do wykonania jakichkolwiek czynności na rzecz firmy developerskiej i jej następców w ramach zawartej umowy (np. opracowanie projektu architektonicznego budynku lub inne - jakie...), co wynikało z tej umowy...", Wnioskodawca odpowiedział, że od roku 1996 uczestniczy w Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością - Przedsiębiorstwo Architektoniczne..., w której jest jednym z trzech wspólników. Przedsiębiorstwo Architektoniczne.... podpisało z deweloperem umowę 5 września 2012 r. na wykonanie projektu i uzyskanie na rzecz developera decyzji na budowę budynku mieszkalnego sześciokondygnacyjnego z garażami podziemnymi na warunkach określonych w procedowanym planie miejscowym. Decyzję na budowę deweloper uzyskał 13 listopada 2014 r.Wnioskodawcy zależało na tym, by projekt, na którego realizację miałby jako projektant wpływ, był wykonany możliwie jak najlepiej, a także by jego realizacja następowała z zachowaniem sztuki budowlanej i przy użyciu przewidzianych w projekcie materiałów, bez zastępowania ich materiałami tańszymi i gorszej jakości.

17. Pierwsza Firma deweloperska zobowiązywała się do wybudowania na działce Wnioskodawcy budynku mieszkalnego wielorodzinnego z lokalem użytkowym na parterze oraz garażami podziemnymi. Firma ta uzyskała jako inwestor dla siebie decyzję o pozwoleniu na budowę. Budowa miała być prowadzona na nieruchomości, która przez cały czas budowy miała pozostawać własnością Wnioskodawcy, co mogło nastąpić na podstawie oświadczenia Wnioskodawcy o zgodzie - jako właściciela - na dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane. Rozwiązanie to dawało Wnioskodawcy poczucie bezpieczeństwa co do nieruchomości, której Wnioskodawca nie chciał utracić w wyniku działań developera i ryzyka związanych z inwestycją. Inwestycja miała zostać rozliczona na końcu w drodze zniesienia współwłasności poprzez sprzedaż developerowi pozostałej części udziału w nieruchomości, przy jednoczesnym rozliczeniu nakładów dewelopera na nieruchomość (budowę) i ceny mieszkań. Niestety developer stracił prywatne źródła finansowania i nie mógł wywiązać się z umowy. Z uwagi na brak zainteresowanych kontynuowaniem umowy przy zachowaniu takich rozwiązań oraz z uwagi na fakt, że jedynym sposobem wybudowania budynku była inwestycja oparta na systemie umów developerskich, koniecznym stała się sprzedaż działki. Nie może bowiem developer w myśl obowiązującego prawa prowadzić budowy na cudzym gruncie i zawierać jednocześnie umowy developerskie. Jest to zakazane przez prawo. Dlatego Wnioskodawca był zmuszony, chcąc wreszcie pozyskać mieszkania w tym miejscu, sprzedać działkę. Następca firmy developerskiej (druga firma developerska) zobowiązał się przy zakupie działki do sprzedaży Wnioskodawcy trzech wskazanych przez niego (na podstawie projektu) lokali mieszkalnych i pomieszczeń postojowych w garażu podziemnym.

18. Na działce nr 23/2 zaprojektowano 15 lokali mieszkalnych, jednego lokalu użytkowego na parterze i dwukondygnacyjnego garażu podziemnego.

19. Wnioskodawca po nabyciu trzech wybranych przez siebie mieszkań w wybudowanym budynku przeznaczy je na własne cele mieszkaniowe przekazując dwa z nich swoim dzieciom, a jedno pozostawia dla siebie, co będzie wypełnieniem założeń rodzinnych sprzed 19 lat. Mieszkania te z całą pewnością nie będą nigdy przedmiotem najmu czy dzierżawy.

20. Wnioskodawca posiada inne nieruchomości (lokale mieszkalne i dom jednorodzinny położony w odległości ok. 30 km od K.), jednakże nie zamierza żadnej z tych nieruchomości sprzedawać.Wnioskodawca podkreśla, że celem dokonywanych przez niego zakupów nieruchomości było zawsze zabezpieczenie potrzeb rodziny. Działki przy ul. S. Wnioskodawca też nie zamierzał sprzedawać, ale z uwagi na długie lata jakie upłynęły od chwili zakupu do chwili wydania jej przez Gminę, nie był już w stanie samodzielnie przeprowadzić tej inwestycji.

21. Z tytułu sprzedaży1/300 udziałów w działce nr 23/2 Wnioskodawca nie odprowadził podatku VAT, i nie składał deklaracji VAT-7 oraz nie dokonał zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.

22. Wnioskodawca posiadał od 1995 r. garaż przy ul. W., który sprzedał w 2008 r. Poza ww. garażem, Wnioskodawca nigdy nie sprzedał zakupionej przez siebie nieruchomości. Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnia, że zbliża się do wieku emerytalnego i przygotowuje się do przejścia na emeryturę. Dzieci już w wieku dorosłym. Wnioskodawca zamierza po wykupieniu trzech mieszkań w powstającym budynku mieszkalnym przy ul S. przekazać dwa mieszkania swoim dzieciom: pierwsze zamężnej córce Emilii, drugie synowi Erykowi a trzecie pozostawić dla siebie. Domek w S. będzie traktowany jako letnia rezydencja całej rodziny. Pozostała dwójka dzieci ma już zapewnione mieszkania "po sąsiedzku" przy ul. S. Działka we wsi S. oddalona ok. 25 km od K. została nabyta w 1995 r. i w tamtych trudnych latach przy wychowywaniu czwórki dzieci była miejscem pobytów wakacyjnych i feryjnych czy sobotnio-niedzielnych wyjazdów, zabudowana budynkiem mieszkalnym w 2009 r. po wykształceniu dzieci jest obecnym miejscem zamieszkania Wnioskodawcy i jego rodziny.W przedstawiony powyżej sposób zrealizują się wieloletnie starania i ciężka praca, oraz marzenia Wnioskodawcy i jego żony wypełniając potrzeby mieszkalne i lokalowe najbliższej rodziny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Z uwagi na niespójne informacje, jakie Wnioskodawca pozyskał w tej sprawie w zakresie ew. skutków podatkowych zamierzonej transakcji, koniecznym staje się zwrócenie z wnioskiem o udzielenie indywidualnej wykładni prawa podatkowego w zakresie wyjaśnienia, czy sprzedaż przez Wnioskodawcę udziału w nieruchomości (299/300 części) będzie objęta podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Według oceny Wnioskodawcy, ew. transakcja sprzedaży udziału w nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż czynność ta nie będzie wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, zaś zakup nieruchomości nastąpił nie w celu jej dalszej odsprzedaży, ale zaspokojeniu potrzeb rodziny Wnioskodawcy. Nieruchomość ta nigdy nie służyła prowadzeniu działalności gospodarczej, a ponadto Wnioskodawca nie jest formalnie zarejestrowany, jako osoba prowadząca działalność gospodarczą i podatnik podatku VAT. Nieruchomość zawsze stanowiła część majątku prywatnego Wnioskodawcy, który zamierzał wykorzystać na prywatne cele mieszkaniowe. Z nieruchomości Wnioskodawca nie mógł korzystać (przez ponad 15 lat od jej nabycia) w sposób zgodny z zamiarem, który leżał u podstaw decyzji o jej nabyciu, jako że zarząd nieruchomością sprawował przez okres 15 lat Zarząd Budownictwa Komunalnego Miasta.

Prócz wyburzenia baraków, które były zajmowane przez Gminę, Wnioskodawca nie podejmował żadnych aktywnych działań zmierzających do zwiększenia atrakcyjności i wartości nieruchomości, czy to w postaci uzbrojenia terenu, czy nakładów na nieruchomość.

Przyczyną, dla której plany Wnioskodawcy musiały ulec zmianie było wejście w życie Miejscowego Panu Zagospodarowania Przestrzennego, który zdeterminował sposób korzystania i zabudowy nieruchomości. Przyczyna ta nastąpiła całkowicie od Wnioskodawcy niezależnie i praktycznie wymusiła ona zmianę planów Wnioskodawcy. Celem zamierzonej obecnie ew. umowy sprzedaży udziału w nieruchomości nie jest uzyskanie dochodu, czy w jakikolwiek inny sposób wykorzystanie nieruchomości dla celów zarobkowych, ale pozyskanie trzech mieszkań, które mają służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych rodziny Wnioskodawcy (a w przyszłości potrzeb rodzin jego dzieci).

W konsekwencji - w ocenie Wnioskodawcy - zamierzona sprzedaż nie wypełni przesłanek z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem nie będzie ona objęta tym podatkiem.

Zdaniem Wnioskodawcy - opartym o przepis art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatkowego, nie sposób uznać Wnioskodawcy za osoby będące podatnikami prowadzącymi działalność gospodarczą, jako że m.in. Wnioskodawca nie wykorzystuje (i nie wykorzystywał) tej nieruchomości w sposób ciągły w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. Zamierzona zatem sprzedaż nie będzie mogła być poczytaną za dostawę towarów i nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, a nadto Wnioskodawca nie wykonuje działań w takim charakterze w przypadku tej transakcji.

Przedsięwzięte przez Wnioskodawcę działania mieszczą się w kategorii czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem uprawnień właścicielskich w stosunku do nieruchomości. Zwykłe bowiem nabycie lub sprzedaż nieruchomości nie stanowi wykorzystania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu przywołanego wyżej przepisu Dyrektywy, a tym samym przepisu art. 15 ust. 2 ustawy VAT, jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży. Zresztą, jak wynika z orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07 podjętego w składzie siedmioosobowym, formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynności została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT. Sporadyczna wyprzedaż swojego prywatnego majątku nie może być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy VAT. Sama zaś częstotliwość dokonywania tego rodzaju czynności lub jej brak nie może decydować o tym, czy ktoś jest podatnikiem podatku VAT, czy nie. Podobne stanowisko zajął Europejski Trybunał Sprawiedliwości, który w wyroku z dnia 15 września 2011 r. stwierdził, iż nie jest działalnością handlową sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celach odsprzedaży, lecz spożytkowania w celach prywatnych, jako mieszcząca się w zakresie wykonywania prawa własności. - (wyrok TSUE z 15 września 2011 r., w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10).

Reasumując, Wnioskodawca uważa, że zamierzona przez Wnioskodawcę transakcja sprzedaży swojego udziału w nieruchomości nie będzie objęta podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Dostawa towaru mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, zgodnie z którym przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielne kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Z kolei zgodnie z art. 196 k.c. współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 k.c.). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział. Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

W ujęciu cywilistycznym istotą umowy sprzedaży jest to, że sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Art. 45 k.c. definiuje rzeczy jako przedmioty materialne.

Zatem, w zakresie pojęcia towarów, jako rzeczy oraz ich części, mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej. Wobec powyższego, towarem jest udział w prawie własności nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, według których państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy udziały lub inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części - art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, s. 1 z późn. zm.).

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie udziału w prawie własności nieruchomości gruntowej (działki), dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Jednakże nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podatnikami - według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które są konieczne do przyszłego wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o VAT, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Natomiast nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Powyższe oznacza, że dostawa towarów, w tym przypadku sprzedaż nieruchomości, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy czynność podlegającą opodatkowaniu wykona podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności powinny nosić znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie o VAT, tzn. powinny polegać na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym przypadku nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Tym samym nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Skutkiem powyższego, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów cytowanej wyżej ustawy.

Podkreślić także należy, że w kwestii opodatkowania dostawy nieruchomości istotne jest, czy zbywca w celu dokonania sprzedaży podejmie aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi bowiem wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu zarobków w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do przyszłego wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Odnosząc przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe do obowiązujących w sprawie przepisów prawa, stwierdzić należy, że nabycie nieruchomości do majątku prywatnego przez Wnioskodawcę nie może przesądzać o tym, że automatycznie w przedmiotowej sprawie sprzedaż nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Istotne znaczenie będą miały bowiem okoliczności towarzyszące wykorzystaniu zakupionej nieruchomości i przygotowaniu do sprzedaży.

Zauważyć należy, że zakup działki nr 23/2, w dniu 3 listopada 1997 r. został dokonany na cele prywatne współmałżonków, z zamiarem wybudowania domu wielorodzinnego. Przedmiotowa nieruchomość wchodzi w skład majątku wspólnego.

W tym miejscu należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

W związku z powyższym należy przytoczyć przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2082). W świetle art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 ww. Kodeksu).

Zgodnie z brzmieniem art. 36 § 1 oraz § 2 cyt. ustawy, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku

W oparciu o art. 37 § 1 pkt 1 ww. ustawy, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania

czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Stosownie do zapisu zawartego w art. 43 § 1 ww. Kodeksu, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dotyczących stosunków majątkowych między małżonkami, nic nie uprawnia do wniosku, że wykonywanie czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług przez jednego z małżonków (sprzedaż towarów, odpłatne świadczenie usług, import itp.) czyni podatnikiem tego podatku również drugiego małżonka, gdy czynności te dotyczą składników ich majątku wspólnego, a przychód uzyskany z wykonywania tych czynności stanowi ich majątek dorobkowy.

Skoro każdy z małżonków jest uprawniony do samodzielnego zarządzania majątkiem wspólnym, to może on samodzielnie, we własnym imieniu i na własny rachunek dokonywać czynności prawnych będących wykonywaniem tego zarządu, jakkolwiek skuteczność czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymaga akceptacji drugiego małżonka.

Prawno-podatkowa skuteczność czynności podjętej przez jednego z małżonków nie jest uzależniona od zgody drugiego z nich na jej dokonanie, skoro taka czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niezależnie od tego, czy została wykonana z zachowaniem warunków i form określonych przepisami prawa. Czynności określone w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa (art. 5 ust. 2 ustawy o VAT).

Jak już wyżej stwierdzono, ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Zatem dostawa towarów (w tym nieruchomości) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Jak wskazano wyżej nie zawsze sprzedaż nieruchomości stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT. Sprzedaż nieruchomości nie stanowi takiej czynności przede wszystkim wówczas, gdy jest ona dokonywana przez podmioty niebędące podatnikami VAT lub przez podmioty będące, co prawda takimi podatnikami, lecz niedziałające jako podatnicy w odniesieniu do tej czynności.

W kwestii opodatkowania dostawy nieruchomości istotne jest zatem czy w świetle zaprezentowanego we wniosku stanu sprawy Wnioskodawca w celu dokonania dostawy nieruchomości podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też dostawa nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Podkreślenia wymaga, że wprawdzie pojęcie "majątku prywatnego" nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. "Majątek prywatny" to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Zaznaczyć należy również, że nie ma przeszkód aby podatnik prowadzący działalność gospodarczą nabył nieruchomość do majątku prywatnego, który byłby wyłączony z systemu VAT i sprzedaż takiego majątku również nie podlegałaby opodatkowaniu podatkiem VAT. Należy mieć jednak na uwadze, że stwierdzenie czy dany przedmiot sprzedaży stanowi składnik majątku prywatnego, czy też jest związany z prowadzoną czy planowaną działalnością gospodarczą jest konsekwencją oceny prawnej dokonanej przez organ wydający interpretację, a nie elementem stanu faktycznego.

Ze wskazanego powyżej orzeczenia C-291/92 wynika bowiem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania działki mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.

W tym miejscu - dla wyjaśnienia zakresu zwykłego wykonywania prawa własności - konieczne jest sięgnięcie do zapisów prawa cywilnego, tj. ustawy - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 140 ustawy - Kodeks cywilny w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Z powyższych wyjaśnień wynika zatem, iż dokonanie sprzedaży określonej rzeczy materialnej stanowi naturalny (oczywisty, podstawowy) element wykonywania prawa własności.

Z kolei z treści orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawach C-180/10 i C-181/10 wynika, że za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje środki podobne do wykorzystywanych przez handlowca, producenta tj. wykazuje aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność "handlową" wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie fakt wystąpienia pojedynczych z nich.

Analizując opis sprawy przedstawiony przez Wnioskodawcę we wniosku w kontekście powyższych orzeczeń TSUE stwierdzić należy, że Wnioskodawca w zakresie odnoszącym się do wskazanej we wniosku działki (udziału w działce) nie podejmował działań porównywalnych z działalnością podmiotu profesjonalnie zajmującego się obrotem nieruchomościami.

Wnioskodawca nie nabył bowiem działki nr 23/2 celem jej dalszej odsprzedaży, ale w celu wybudowania na tej działce budynku wielorodzinnego. Jednak z uwagi na brak możliwości posiadania i zarządzania nieruchomością z powodu wybudowanego i zajmowanego przez Gminę Miejską baraku i opóźnień w przekazaniu Wnioskodawcy nieruchomości wolnej od obciążeń, plany te musiały ulec zmianie. Przekazanie Wnioskodawcy części działki nastąpiło w 2007 r. po wyroku sądu w sprawie założonej przez Wnioskodawcę przeciwko Gminie o wydanie nieruchomości. W całości nieruchomość została przekazana w 2012 r.

Po otrzymaniu działki po wieloletnim sporze, z uwagi na wejście w życie Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego przewidującego na tym terenie zabudowę wielkomiejską, której koszt przekracza nie tylko Wnioskodawcy i jego małżonki potrzeby, ale przede wszystkim możliwości finansowe, Wnioskodawca zgodził się na wybudowanie domu wielorodzinnego przez spółkę developerską. Spółka ta po nabyciu od Wnioskodawcy 1/300 udziału w działce nr 23/2 celem zabezpieczenia swoich interesów, oświadczyła, że wycofuje się z umowy z powodu pogorszenia się jej sytuacji finansowej. Spółka wskazała jednocześnie kilku potencjalnych inwestorów, którzy mogliby przejąć inwestycję (wejść w prawa i obowiązki Spółki). W wyniku prowadzonych z tymi inwestorami rozmów, okazało się, że żaden z nich nie godzi się na ustaloną ze spółką konstrukcję prawną, za to każdy deklaruje chęć zakupu nieruchomości, a następnie odsprzedaży Wnioskodawcy (na zasadzie umów developerskich) trzech wybranych przez Wnioskodawcę mieszkań.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca w stosunku do działki nie podejmował żadnych działań w celu jej uatrakcyjnienia ani działań takich jak: opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, uzyskanie decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej, lub jakichkolwiek innych działań, ponieważ takie prace wykonywała Gmina od lat 2005 do 2012 sporządzając Miejscowy Plan Zagospodarowania Terenu przyjęty uchwałą Rady Miasta 11 września 2013 r. Działka nie była też przedmiotem najmu czy dzierżawy. Ponadto działka i barak nigdy nie były wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej. Nieruchomość stanowiła zawsze przedmiot własności prywatnej - Wnioskodawca oraz członkowie jego rodziny po otrzymaniu działki wraz z barakiem parkowali na działce swe samochody, niektóre z lokali były wykorzystywane także na własne potrzeby (miejsce składowania narzędzi, używanych rzeczy, mebli, itp.).

Jak wynika z wniosku korzystanie z działki było ograniczone dlatego Wnioskodawca nie mógł od razu zagospodarować działki i z niej korzystać, bo była ona zajęta przez Gminę, która wybudowała na działce baraki i nimi zarządzała.

Wnioskodawca wskazał we wniosku, że oprócz działki wymienionej we wniosku posiada dom letniskowy, który jest obecnie miejscem zamieszkania Wnioskodawcy i jego rodziny. Ponadto oprócz sprzedaży ww. 1/300 udziału w działce nr 23/2 Wnioskodawca dokonał sprzedaży garażu w 2008 r. Środki pieniężne ze sprzedaży udziału w działce Wnioskodawca ma zamiar przeznaczyć na wykupienie 3 lokali w wybudowanym przez firmę developerską domu na działce nr 23/2.

Wprawdzie z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest wspólnikiem w Spółce z o.o. - Przedsiębiorstwie Architektonicznym, które podpisało z deweloperem umowę na wykonanie projektu i uzyskanie na rzecz developera decyzji na budowę budynku mieszkalnego sześciokondygnacyjnego z garażami podziemnymi, jednak okoliczność ta nie może mieć wpływu na kwestię opodatkowania posiadanej przez Wnioskodawcę w majątku prywatnym działki, która nie była wykorzystywana w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie w celu dokonania sprzedaży 299/300 udziału w działce nabytej w 1997 r., Wnioskodawca nie zaangażował środków podobnych do wykorzystywanych przez handlowca, tj. nie wykazał aktywności w przedmiocie zbycia wskazanej we wniosku nieruchomości porównywalnej do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem.

Dlatego dostawę ww. udziału w działce uznać należy za transakcję okazjonalną, jednorazową czyli taką, która nie była czyniona z zamiarem nadania jej stałego charakteru.

Tym samym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, nie można uznać Wnioskodawcy za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ustawy o VAT w odniesieniu do zamierzonej dostawy działki budowlanej, bowiem przedmiotowy grunt nie był w żaden sposób wykorzystywany w celach zarobkowych. Działka nie była wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, nie była przedmiotem najmu, dzierżawy, Wnioskodawca nie czerpał z faktu jej posiadania żadnych korzyści a wręcz wystąpiły liczne problemy, które musiał rozwiązywać w drodze postępowania sądowego.

Powodem podjęcia decyzji o sprzedaży udziału w działce jest warunek postawiony przez firmę developerską, która poprzez nabycie pozostałego udziału w działce zobowiązała się wybudować budynek, w którym Wnioskodawca zamierza nabyć 3 mieszkania. Wnioskodawca po nabyciu mieszkań w wybudowanym budynku przeznaczy je na własne cele mieszkaniowe przekazując dwa z nich swoim dzieciom, a jedno sobie, co będzie wypełnieniem założeń rodzinnych sprzed 19 lat. Mieszkania te nie będą nigdy przedmiotem najmu czy dzierżawy.

Tym samym Wnioskodawca dokonując dostawy 299/300 udziału w działce nabytej w 1997 r. będzie korzystał z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem osobistym, a zatem czynność ta nie będzie uznana za wykonywaną w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a co za tym idzie sprzedaż 299/300 udziału w gruncie nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ sprzedający nie będzie działał w tym przypadku jako podatnik podatku VAT, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Na marginesie zauważyć należy, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Wnioskodawcy i nie wywołuje skutków prawnopodatkowych dla żony Wnioskodawcy.

Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), zatem interpretację wydać można na rzecz jednej osoby fizycznej, a nie dla małżonków.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygniecie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.