IBPP1/443-939/10/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 24 września 2010 r. (data wpływu 30 września 2010 r.), uzupełnionego pismem z dnia 20 grudnia 2010 r. (data wpływu 27 grudnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia czy odszkodowanie jakie zostanie wypłacone Wnioskodawcy w związku z wywłaszczeniem działki nr 42/1 podlegać będzie, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 września 2010 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia czy odszkodowanie jakie zostanie wypłacone Wnioskodawcy w związku z wywłaszczeniem działki nr 42/1 podlegać będzie, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 20 grudnia 2010 r. (data wpływu 27 grudnia 2010 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu podatkowego nr IBPP1/443-939/10/MS z dnia 6 grudnia 2010 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca nabył nieruchomość niezabudowaną na podstawie aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza z Kancelarii Notarialnej w K. w dniu 15 października 2007 r. na majątek odrębny za cenę 500.000 zł, działkę o pow. 1435 m ² położoną w K. przy ul. Z. oznaczona w ewidencji gruntów nr 42. Nabycie nastąpiło w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a następnie działka została podzielona na działki o numerach 42/1 i 42/2, przy czym na działce 42/2 Wnioskodawca wybudował budynek mieszkalny wielorodzinny, w którym znajdują się lokale obecnie sprzedawane. Przychód z tej sprzedaży ujęty zostanie w księgach Wnioskodawcy, podobnie w księgach tych zostanie zarachowana wartość "zużytych" części działek jako koszt uzyskania przychodów.

Działka o numerze 42/1 nie mogła być wykorzystana w działalności gospodarczej podatnika ponieważ w dniu 15 stycznia 2010 r. na skutek wniosku Dyrektora Miejskiego Zarządu Dróg w K. z dnia 30 września 2009 r. uzupełnionego pismem z dnia 3 listopada 2009 r. wydana została decyzja znak. Wojewody zgodnie z którą działka ta została przeznaczona pod realizację inwestycji drogowej pn. "...", do której mają zastosowanie przepisy ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Zgodnie z tymi przepisami własność gruntów przeznaczonych pod inwestycje przechodzi na właściwy organ z chwilą uprawomocnienia decyzji lokalizacyjnej, a ustalenie odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość staje się przedmiotem odrębnego postępowania w takim przypadku nie wszczyna się "postępowania wywłaszczeniowego", do którego, odwołuje się art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca dysponuje pisemną informacją Wojewody, że do wszczęcia postępowania w przedmiocie ustalenia lokalizacji inwestycji zakończonej opisaną decyzją doszło 3 listopada 2009 r. Decyzja nie jest ostateczna - trwa postępowanie odwoławcze. Nie wydano też decyzji ustalającej wysokość odszkodowania ani nie toczy się w tej sprawie postępowanie, nie doszło do wydania nieruchomości. Działką której dotyczy pytanie jest ogrodzona - PKOB 2420.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca nabył działkę w ramach działalności polegającej na zagospodarowaniu i sprzedaży nieruchomości, ale tylko część działki nie zajętej obecnie na inwestycję drogową mogła być wykorzystana w tej działalności z uwagi na ustalenia warunków zabudowy.

Wnioskodawca nie odliczał VAT od zakupionej działki. Działka nie była zaliczana do środków trwałych.

Przedmiotowe ogrodzenie stanowiło część nieruchomości w chwili nabycia jej przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca nie potrafi określić momentu pierwszego zasiedlenia ogrodzenia, w takim przypadku prosi by przyjąć z ostrożności, iż był to moment zakupu przez niego nieruchomości. Nabycie nieruchomości, w tym stanowiącego jej część ogrodzenia nie dawało podstawy do odliczenia podatku VAT. Wnioskodawca nie ponosił wydatków na ulepszenie przedmiotowego ogrodzenia przekraczających 30% jego wartości (poza drobnymi naprawami nie były ponoszone żadne wydatki).

Działalność Wnioskodawcy w okresie nabycia polegała na produkcji mebli i sprzedaży płyt meblarskich. Wnioskodawca początkowo planował zabudowę związaną z tą działalnością, która nie mogła być z powodu projektowanej inwestycji drogowej zrealizowana na przedmiotowej działce. Obecnie Wnioskodawca wykonuje także działalność polegającą na zagospodarowaniu i sprzedaży nieruchomości (działalność deweloperska). Na sąsiadującej działce nabytej równocześnie (Wnioskodawca wybudował budynek z lokalami na sprzedaż).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odszkodowanie jakie zostanie wypłacone Wnioskodawcy w odniesieniu do działki nr 42/1 będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie nie będzie podlegało podatkowi od towarów i usług z uwagi na fakt iż nabycie działki 42 nastąpiło bez zamiaru częstotliwego świadczenia - w odniesieniu do części wywłaszczonej - wobec czego obrót nią nie może być opodatkowany.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami natomiast, w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Przepisy art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o VAT definiują pojęcie dostawy towarów i świadczenia usług za wynagrodzeniem.

W art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy postanowiono, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W przedstawionego we wniosku opisu wynika, że działka nr 42/1 (za której przeniesienie prawa własności z nakazu organu władzy publicznej Wnioskodawca otrzyma odszkodowanie) jest działką zabudowana z uwagi na posadowione na niej ogrodzenie, które Wnioskodawca sklasyfikował w PKOB 2420.

Należy wskazać, że zgodnie z objaśnieniami zawartymi w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316) przez obiekty budowlane rozumie się konstrukcje połączone z gruntem w sposób trwały, wykonane z materiałów budowlanych i elementów składowych, będące wynikiem prac budowlanych.

Zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. a) i b i pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć:

Natomiast budynkiem jest taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Analogicznie definiuje budynek Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych wprowadzona do stosowania rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (Dz. U. Nr 112, poz. 1316 z późn. zm.) stanowiąc, iż przez obiekty budowlane rozumie się konstrukcje połączone z gruntem w sposób trwały, wykonane z materiałów budowlanych i elementów składowych, będące wynikiem prac budowlanych. Zaś budynki to zadaszone obiekty budowlane wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane dla potrzeb stałych. Przystosowane są do przebywania ludzi, zwierząt lub ochrony przedmiotów.

Obiekty budowlane nie będące budynkami Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych zalicza do obiektów inżynierii lądowej i wodnej stanowiąc, iż obiekty inżynierii lądowej i wodnej są to wszystkie obiekty budowlane nie sklasyfikowane jako budynki, tj.: drogi kołowe, drogi kolejowe, mosty, autostrady, drogi lotniskowe, zapory wodne, itp.

Pojęcie obiektów inżynierii lądowej i wodnej odpowiada swym zakresem definicji budowli zawartej w art. 3 pkt 3 ustawy - Prawo budowlane.

Zgodnie z art. 3 pkt 3 ww. ustawy - Prawo budowlane przez budowle należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: lotniska, obiekty liniowe, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że zarówno grunt mający być przedmiotem dostawy jak i ogrodzenie sklasyfikowane przez Wnioskodawcę w PKOB 2420 jest towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT. Zatem - co do zasady - ich dostawa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ustawodawca w ww. przepisach poza wskazaniem, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, wskazał ponadto, że za świadczenie usług uznawana jest każda transakcja, która nie stanowi dostawy towarów.

Przyjęcie podziału na dostawę towaru oraz świadczenie usług oznacza w praktyce, że wolą ustawodawcy było określenie maksymalnie szeroko przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług, jeżeli nawet wykazane zostałoby w konkretnym przypadku, że nie występuje dostawa towarów to i tak z reguły należy opodatkować czynność kwalifikowaną wówczas jako świadczenie usług. Głównym celem wprowadzenia takiej konstrukcji jest zagwarantowanie, aby każda transakcja, która nie mogłaby zostać uznana za dostawę towarów była opodatkowana jako świadczenie usług, za wyjątkiem tych transakcji, które zostały taksatywnie wyłączone lub zwolnione z opodatkowania.

Powyższe regulacje wynikające z ustawodawstwa wspólnotowego dotyczącego harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych, wprowadzono w tym celu, aby nie dopuścić do:

Podstawowe bowiem znaczenie dla kształtu i funkcjonowania wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (podatku od towarów i usług) mają fundamentalne cechy tego podatku, tj.:

W przypadku wywłaszczenia nieruchomości na cele budowy lub poszerzenia dróg w roli organu władzy publicznej wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej występuje organ dokonujący wywłaszczenia. Organem tym może być wojewoda lub starosta (na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm. i ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych - Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.), dokonujący wywłaszczenia w imieniu Skarbu Państwa.

Czynność wykonywana przez organy dokonujące wywłaszczenia nie stanowi dla tych organów dostawy towaru, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podmiotem, który realizuje dostawę jest dotychczasowy właściciel nieruchomości, którym w przedmiotowej sprawie jest Wnioskodawca. Zbywając ogrodzenie (wraz z nieruchomością na której jest ono posadowione) Wnioskodawca dokonuje przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej prawa własności towaru w zamian za odszkodowanie. Wykonuje zatem czynność, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 cyt. ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Określony w cytowanej ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o VAT, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia "częstotliwości", przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności.

O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania czynności (rok, dwa czy pięć lat), ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności. Dlatego też, w każdym przypadku należy indywidualnie rozstrzygnąć, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowoprawne, było dokonywanie tej czynności wielokrotnie i w okolicznościach noszących znamiona działalności gospodarczej.

W kontekście powyższego nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Z opisu zawartego we wniosku wynika, że nabycie przez Wnioskodawcę w dniu 15 października 2007 r. ogrodzonej działki nr 42 z której wydzielona została działka nr 42/1 (zabudowana ogrodzeniem) mająca być przedmiotem wywłaszczenia nastąpiło w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, polegającej na produkcji mebli i sprzedaży płyt meblarskich. Wnioskodawca początkowo planował zabudowę związaną z tą działalnością. Przy czym działka o numerze 42/1 nie została wykorzystana w działalności gospodarczej podatnika ponieważ w dniu 15 stycznia 2010 r. wydana została decyzja znak Wojewody zgodnie z którą działka ta została przeznaczona pod realizację inwestycji drogowej pn. "...". Natomiast na działce nr 42/2 (druga działka wydzielona przez Wnioskodawcę z działki nr 42) Wnioskodawca wybudował budynek mieszkalny wielorodzinny, w którym znajdują się lokale obecne sprzedawane.

Mając zatem na uwadze, że Wnioskodawca całą działkę nr 42, z której następnie wydzielił dwie działki, nabył w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i dla celów tej działalności wykorzystał działkę nr 42/2 oraz zamierzał wykorzystać działkę nr 42/1 uznać należy, że zbycie działki nr 42/1 wraz z posadowionym na niej ogrodzeniem dokonane w ramach przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej prawa własności w zamian za odszkodowanie, nosi znamiona działalności gospodarczej.

Podkreślić bowiem należy, iż jedynie w sytuacji, w której czynność ta miałaby związek z zaspokajaniem potrzeb czysto osobistych osoby ją wykonującej, można byłoby uznać, że nie jest to czynność wykona przez podatnika podatku od towarów i usług. Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego nie wynika jednak by nabycie działki nr 42, z której wydzielono m.in. działkę 42/1 związane było z zaspokojeniem potrzeb osobistych.

W tych okolicznościach zbycie przedmiotowego gruntu wraz z ogrodzeniem dokonane w ramach przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej prawa własności w zamian za odszkodowanie należy uznać za czynność, która będzie objęta zakresem działalności gospodarczej wykonywanej przez Wnioskodawcę jako podatnika podatku VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, iż odszkodowanie jakie zostanie mu wypłacone w związku przeniesieniem z nakazu organu władzy publicznej prawa własności towaru w zamian za odszkodowanie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy uznać za nieprawidłowe.

Dokonując dostawy Wnioskodawca winien mieć na uwadze przepisy art. 41 ust. 1, art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a oraz art. 29 ust. 5 ustawy o VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.