IBPP1/443-711/13/ES

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 29 lipca 2013 r. (data wpływu 6 sierpnia 2013 r.), uzupełnionym pismem z 5 listopada 2013 r. (data wpływu 8 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zniesienia współwłasności nieruchomości położonej w K. - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 sierpnia 2013 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zniesienia współwłasności nieruchomości położonej w K.

Wniosek został uzupełniony pismem z 5 listopada 2013 r. (data wpływu 8 listopada 2013 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP1/443-711/13/ES z 25 października 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Nieruchomość składająca się z zabudowanej budynkiem mieszkalnym działki oznaczonej w ewidencji gruntów nr 343 o pow. 358 m², położona w K., objęta księgą wieczystą (...) stanowi współwłasność Gminy w 1/4 części i osób fizycznych w pozostałej części.

Wojewoda decyzją z dnia 20 grudnia 2004 r. stwierdził nabycie z mocy prawa przez Gminę nieodpłatnie, prawa własności do 1/4 części nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr 343 o pow. 358 m², objętej księgą wieczystą Nr (...), prowadzoną przez Sąd Rejonowy, Wydział Ksiąg Wieczystych. Poprzednikiem prawnym Gminy był Skarb Państwa, który na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 25 września 2003 r. nabył z dobrodziejstwem inwentarza spadek po P., zmarłym w dniu 11 czerwca 1986 r. w K. i tam ostatnio stale zamieszkałym.

Teren obejmujący działkę nr 343 nie podlega ustaleniom żadnego obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Na podstawie opinii urbanistycznej ustalono, iż zgodnie z Miejscowym Planem Ogólnym Zagospodarowania Przestrzennego Miasta obowiązującym do dnia 1 stycznia 2003 r., działka nr 343 znajdowała się w Obszarze Mieszkaniowym "M² 305". Natomiast w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta wyżej wymieniona nieruchomość znajduje się w terenie o przeważającej funkcji mieszkaniowo-usługowej "MU".

Przedmiotowa nieruchomość pozostaje w prywatnym zarządzie i administracji sprawowanym przez współwłaścicielkę. Z wniosku jednego ze współwłaścicieli przedmiotowej kamienicy od 2003 r. przed Sądem Rejonowym z udziałem Gminy prowadzone jest postępowanie w sprawie zniesienia współwłasności przedmiotowej nieruchomości. Jak wynika ze sporządzonej w 2005 r. przez biegłego sądowego w zakresie budownictwa opinii technicznej przedmiotem której było "sporządzenie wstępnego projektu wyodrębnienia samodzielnych lokali w nieruchomości położonej w K." kamienica ta należy do obiektów usytuowanych w rejonie nowszej części (...), stanowi charakterystyczny przykład budownictwa mieszkaniowego zwanego budownictwem czynszowym o standardowym układzie funkcjonalnym z lat 1938-1939, obejmuje dom mieszkalny trzypiętrowy, podpiwniczony ze strychem użytkowym. W budynku tym biegły sądowy stwierdził, iż możliwe jest wydzielenie 10-ciu samodzielnych lokali mieszkalnych oznaczonych od M-1 do M-10, 2-ch lokali o innym przeznaczeniu LU-1 i LU-2 oraz 1-go lokalu o innym przeznaczeniu S - poddasze/strych.

Następnie biegły sądowy w zakresie szacowania nieruchomości w 2010 r. wykonał opinię aktualizacyjną dotyczącą ustalenia wartości rynkowej prawa własności nieruchomości w budynku w K. dla potrzeb postępowania sądowego o zniesienie współwłasności tej nieruchomości.

Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 1 lipca 2011 r. dokonał zniesienia współwłasności nieruchomości położonej w K. poprzez ustanowienie odrębnej własności lokali i zasądzenie pomiędzy uczestnikami kwot tytułem spłat i dopłat związanych ze zniesieniem współwłasności.

Wymienionym wyżej postanowieniem sąd w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości przyznał na wyłączną odrębną własność Gminy następujące lokale mieszkalne:

* lokal mieszkalny M-8 o łącznej powierzchni użytkowej 52,40 m² o aktualnej wartości 210.989,00 zł,

* lokal mieszkalny M-9 o łącznej powierzchni użytkowej 59,78 m² o aktualnej wartości 245.089,00 zł,

* lokal mieszkalny M-10 o łącznej powierzchni użytkowej 39,88 m² o aktualnej wartości 140.942,00 zł

oraz zasądził następujące kwoty tytułem spłat i dopłat związanych ze zniesieniem współwłasności:

* od uczestniczki M. na rzecz uczestniczki Gminy kwotę 28.905,80 zł,

* od uczestników S. i K. na rzecz uczestnika Gminy kwotę 34.828,50 zł,

* od uczestnika P. na rzecz uczestniczki Gminy kwotę 93.256,60 zł,

Obecnie od postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 1 lipca 2011 r. przez Gminę została wniesiona apelacja do Sądu Okręgowego zarejestrowana pod sygn. akt (...).

Przedmiotowa dostawa udziału w zabudowanej budynkiem wielolokalowym położonym przy w K. nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia.

Według posiadanych informacji wydatki na ulepszenie przedmiotowego budynku w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym ponoszone były wyłącznie w celu utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym.

W uzupełnieniu Wnioskodawca podał, że jak ustalono na podstawie opinii sądowej sporządzonej przez biegłego sądowego w postępowaniu sądowym o zniesienie współwłasności nieruchomości położonej w K. (sygn. akt...), budynek stanowiący dom mieszkalny trzypiętrowy, podpiwniczony ze strychem użytkowym pochodzi z lat 1938-1939.

Jest to budynek mieszkalny, murowany, podpiwniczony, trwale związany z gruntem. Ponadto wyjaśnia się, iż brak jest informacji o dacie oddania budynku do użytkowania. Natomiast zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 25 września 2003 r., sąd stwierdził, że spadek po P. zmarłym w dniu 11 czerwca 1986 r. w K. i tam ostatnio stale zamieszkałym na podstawie ustawy nabył z dobrodziejstwem inwentarza w całości Skarb Państwa. Wyżej wymieniony był współwłaścicielem przedmiotowej nieruchomości w 1/4 części. Następnie Wojewoda decyzją z dnia 20 grudnia 2004 r. stwierdził nabycie z mocy prawa przez Gminę nieodpłatnie prawa własności do 1/4 części nieruchomości, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr 343 o pow. 358 m² objętej księgą wieczystą Nr (...) prowadzona przez Sąd Rejonowy, Wydział Ksiąg Wieczystych.

Jak ustalono Urząd Miasta nie dysponuje informacją na temat nadania budynkowi symbolu Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, niemniej jednak zarówno powierzchnia użytkowa budynku, jego bryła i ilość osób zameldowanych w nim na przestrzeni kilkudziesięciu lat, jak się wydaje kwalifikuje ten budynek pod symbolem PKOB 1122.

Jak zaznaczono w uzasadnieniu wniosku z dnia 29 lipca 2013 r., pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynku w K., a dostawą w ramach orzeczenia sądowego upłynie okres znacznie przekraczający 2 lata. Według posiadanych informacji wydatki na ulepszenie przedmiotowego budynku w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym ponoszone były wyłącznie w celu utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym.

Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 1 lipca 2011 r. wyodrębniono następujące lokale mieszkalne:

* lokal mieszkalny nr 1 na wyłączną odrębną własność K.,

* lokal mieszkalny nr 2 na wyłączną odrębną własność M.,

* lokal mieszkalny nr 3 na wyłączną odrębną własność H. i G.

* lokal mieszkalny nr 4 na wyłączną odrębną własność P.,

* lokal mieszkalny nr 5 na wyłączną odrębną własność A. i J.,

* lokal mieszkalny nr 6 na wyłączną odrębną własność S. i K.,

* lokal mieszkalny nr 7 na wyłączną odrębną własność H. i G.,

* lokal mieszkalny nr 8 na wyłączną odrębną własność Gminy,

* lokal mieszkalny nr 9 na wyłączną odrębną własność Gminy,

* lokal mieszkalny nr 10 na wyłączną odrębną własność Gminy,

oraz lokale o innym przeznaczeniu, a to LU1, LU2 i S (strych), które przyznano na współwłasność wszystkich współwłaścicieli.

Na rzecz Gminy zasądzono od pozostałych uczestników postępowania kwoty dopłaty za przyznane na ich rzecz niżej wymienione lokale:

* lokal mieszkalny nr 2 na wyłączną odrębną własność M., z którego własnością związany jest udział w częściach wspólnych nieruchomości w 70/760 cz., na którą składają się niewydzielone części budynku niesłużące wyłącznie do użytku właścicieli wyodrębnionych lokali oraz grunt tj. działka nr 343, za dopłatą na rzecz Gminy w wysokości 28.905,80 zł,

* lokal mieszkalny nr 4 na wyłączną odrębną własność P., z którego własnością związany jest udział w częściach wspólnych nieruchomości w 75/760 cz., na którą składają się niewydzielone części budynku niesłużące wyłącznie do użytku właścicieli wyodrębnionych lokali oraz grunt tj. działka nr 343, za dopłatą na rzecz Gminy w wysokości 93.256,60 zł,

* lokal mieszkalny nr 6 na wyłączną odrębną własność S. i K., na zasadach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, z którego własnością związany jest udział w częściach wspólnych nieruchomości w 77/760 cz., na którą składają się niewydzielone części budynku niesłużące wyłącznie do użytku właścicieli wyodrębnionych lokali oraz grunt tj. działka nr 343, za dopłatą na rzecz Gminy w wysokości 34.828,50 zł.

Jak ustalono na podstawie wpisów w księdze wieczystej obejmującej nieruchomość położoną w K. współwłaściciele nabyli udziały w tej nieruchomości na podstawie niżej wymienionych dokumentów, a to:

* K. - akt notarialny, umowa zamiany z 7 października 2003 r.,

* M. - akt notarialny, umowa sprzedaży z dnia 26 listopada 2003 r., umowa darowizny z 22 lutego 2007 r.,

* H. i G. - akt notarialny, umowa sprzedaży z dnia 11 lutego 2002 r., akt notarialny, umowa sprzedaży z dnia 28 lutego 2002 r. i akt notarialny, umowa sprzedaży z dnia 2 lipca 2002 r.,

* P. - akt notarialny, umowa sprzedaży z dnia 19 marca 2002 r., akt notarialny, umowa darowizny 25 października 2004 r.,

* i J. - akt notarialny, umowa sprzedaży z dnia 30 września 2009 r.,

* S. i K. - postanowienie sądowe z dnia 24 marca 2003 r., akt notarialny, umowa sprzedaży z 28 sierpnia 2003 r.

W świetle wyżej przedstawionych danych wyżej wymienieni współwłaściciele nie są pierwszymi użytkownikami lokali mieszkalnych, o których wyżej mowa, bowiem nabyli oni udziały od poprzednich współwłaścicieli tej nieruchomości w latach 2002-2009, a budynek pochodzi z lat 1938-1939. W rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towaru i usług, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich: wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły, co najmniej 30% wartości początkowej. Żeby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do oddania budynków (budowli) do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pomiędzy zatem pierwszym zasiedleniem budynku w K., a dostawą w ramach prawomocnego orzeczenia sadowego upłynie okres znacznie przekraczający 2 lata.

Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 18 września 2013 r. uchylił postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 1 lipca 2011 r. o zniesieniu współwłasności nieruchomości w K. oraz przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez sąd I instancji. W tym stanie rzeczy nie jest obecnie możliwe podanie terminu w jakim zostanie zakończona sprawa sądowa o zniesienie współwłasności nieruchomości w K.

Gmina nie ponosiła, ani też nie poniesie przed dostawą wydatków na ulepszenie tych części budynku, za które otrzyma kwoty spłat i dopłat w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Udziały w przedmiotowej działce i częściach budynku, za które Gmina otrzyma kwoty spłat i dopłat nie były przez Gminę wykorzystywane, natomiast prawomocne orzeczenie sądowe o zniesieniu współwłasności przedmiotowej nieruchomości dokona podziału rzeczy wspólnej.

Gmina nie wykorzystywała działki jak również lokali mieszkalnych do prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT.

Przedstawiając powyższe wyjaśnienia Wnioskodawca podtrzymuje stanowisko zawarte we wniosku z dnia 29 lipca 2013 r., iż zniesienie współwłasności nieruchomości w K. poprzez ustanowienie odrębnej własności lokali i zasądzenie miedzy innymi na rzecz Gminy spłat i dopłat podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i jednocześnie jest zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zniesienie współwłasności przedmiotowej nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i czy w związku z powyższym dopłata na rzecz Gminy jaka zostanie ustalona w orzeczeniu sądowym o zniesieniu współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej w K. poprzez ustanowienie odrębnej własności lokali winna zostać powiększona o wartość podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, zniesienie współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym położonej w K. poprzez ustanowienie odrębnej własności lokali i zasądzeniu od innych uczestników na rzecz uczestnika Gminy spłat i dopłat pieniężnych w drodze orzeczenia sądowego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT i jednocześnie jest zwolniona od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług jako dostawa budynków, budowli lub ich części.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 wyżej wymienionej ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W zaistniałym stanie faktycznym przedmiotem dostawy w ramach orzeczenia sądowego w sprawie zniesienia współwłasności nieruchomości jest udział (część) w nieruchomości zabudowanej budynkiem wielorodzinnym położonym w K. poprzez wyodrębnienie własności lokali mieszkalnych oraz zasądzenie spłat i dopłat. Art. 29 ust. 5 ustawy stanowi, iż w przypadku dostawy budynków i budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Oznacza to, że grunt z którym trwale złączone są budynki lub budowle również będące przedmiotem dostawy - opodatkowany jest wedle tej samej stawki podatkowej co budynki i budowle na nim położone, a co do zasady dostawa budynków, budowli, gruntów jest opodatkowana stawką podatkową 23% zgodnie z brzmieniem art. 146a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nadanym ustawą z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1578) w związku z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jednocześnie zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 wyżej wymienionej ustawy zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz gdy pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Działka nr 343 zabudowana jest wielorodzinnym budynkiem mieszkalnym wybudowanym w latach 1938-1939 r. Pomiędzy zatem pierwszym zasiedleniem budynku w K., a dostawą w ramach orzeczenia sądowego upłynął okres znacznie przekraczający 2 lata.

Według posiadanych informacji wydatki na ulepszenie przedmiotowego budynku w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym ponoszone były wyłącznie w celu utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego, własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Udział we współwłasności, w aspekcie regulacji zawartych w przepisach Kodeksu cywilnego, wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej (także w stosunku do pozostałych współwłaścicieli) i jest określony odpowiednim ułamkiem. Każdy ze współwłaścicieli - stosownie do art. 198 Kodeksu cywilnego - może swym udziałem swobodnie rozporządzać, bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Wyjątki wynikać mogą jedynie z przepisów prawa. Zatem w zakresie pojęcia towarów jako budynków, budowli i ich części jak również gruntów mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej.

Zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Na mocy art. 211 ww. ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Stosownie do art. 212 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

Przytoczone regulacje jednoznacznie wskazują, że ustawodawca przyznał każdemu ze współwłaścicieli roszczenie o zniesienie współwłasności. Zaspokojenie tego żądania może nastąpić w trybie umownego zniesienia współwłasności lub na drodze orzeczenia sądowego. Żaden ze współwłaścicieli nie może zaś skutecznie sprzeciwiać się zniesieniu współwłasności. W przypadku, gdy na skutek zniesienia współwłasności poprzez podział rzeczy wspólnej powstaje różnica między wartością udziału a wartością rzeczy nabytej na własność, sąd może zasądzić wyrównanie udziałów w formie dopłaty pieniężnej.

Przenosząc powyższe na grunt ustawy o podatku od towarów i usług należy stwierdzić, że jeśli w związku ze zniesieniem współwłasności nieruchomości ma miejsce wydanie nieruchomości w zamian za świadczenie pieniężne, mamy do czynienia z dostawą towarów zdefiniowaną w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Podkreślić jednak należy, iż aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2013 r., obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Działalność gospodarcza (zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r.) obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Gmina, stosownie do art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.), jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną, wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.

Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy.

Zatem Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego, posiadająca osobowość prawną jest podatnikiem podatku od towarów i usług w zakresie czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z wniosku wynika, że Gmina jest współwłaścicielem w udziale 1/4 działki nr 343 zabudowanej budynkiem mieszkalnym trzypiętrowym, podpiwniczonym ze strychem użytkowym (PKOB 1122). W pozostałej części nieruchomość stanowi współwłasność osób fizycznych.

Poprzednikiem prawnym Gminy był Skarb Państwa, który na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego 25 września 2003 r. nabył z dobrodziejstwem inwentarza spadek po zmarłym P. Następnie Wojewoda decyzją z 20 grudnia 2004 r. stwierdził nabycie z mocy prawa przez Gminę nieodpłatnie, prawa własności do 1/4 części nieruchomości.

Sąd Rejonowy postanowieniem z 1 lipca 2011 r. dokonał zniesienia współwłasności nieruchomości poprzez ustanowienie odrębnej własności lokali i zasądzenie pomiędzy uczestnikami kwot tytułem spłat i dopłat związanych ze zniesieniem współwłasności.

Na podstawie ww. postanowienia Sądu wyodrębniono 10 lokali mieszkalnych (w tym 7 lokali na wyłączną odrębną własność osób fizycznych oraz 3 lokale na wyłączną odrębną własność Gminy). Ponadto wyodrębniono 3 lokale o innym przeznaczeniu - LU1, LU2 i S (strych), które przyznano na współwłasność wszystkich współwłaścicieli. Na rzecz Gminy zasądzono od pozostałych uczestników postępowania kwoty dopłaty za przyznane na ich rzecz niżej wymienione lokale:

* lokal mieszkalny nr 2 na wyłączną odrębną własność M., z którego własnością związany jest udział w częściach wspólnych nieruchomości w 70/760 cz., na którą składają się niewydzielone części budynku niesłużące wyłącznie do użytku właścicieli wyodrębnionych lokali oraz grunt, za dopłatą na rzecz Wnioskodawcy w wysokości 28.905,80 zł,

* lokal mieszkalny nr 4 na wyłączną odrębną własność P., z którego własnością związany jest udział w częściach wspólnych nieruchomości w 75/760 cz., na którą składają się niewydzielone części budynku niesłużące wyłącznie do użytku właścicieli wyodrębnionych lokali oraz grunt, za dopłatą na rzecz Wnioskodawcy w wysokości 93.256,60 zł,

* lokal mieszkalny nr 6 na wyłączną odrębną własność S. i K., na zasadach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, z którego własnością związany jest udział w częściach wspólnych nieruchomości w 77/760 cz., na którą składają się niewydzielone części budynku niesłużące wyłącznie do użytku właścicieli wyodrębnionych lokali oraz grunt, za dopłatą na rzecz Wnioskodawcy w wysokości 34.828,50 zł.

Gmina nie ponosiła, ani też nie poniesie przed dostawą wydatków na ulepszenie tych części budynku, za które otrzyma kwoty spłat i dopłat w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Udziały w przedmiotowej działce i częściach budynku, za które Gmina otrzyma kwoty spłat i dopłat nie były przez Gminę w jakikolwiek sposób wykorzystywane.

Gmina nie wykorzystywała działki jak również lokali mieszkalnych do prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT.

Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 18 września 2013 r. uchylił postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 1 lipca 2011 r. o zniesieniu współwłasności przedmiotowej nieruchomości oraz przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez sąd I instancji. W tym stanie rzeczy nie jest obecnie możliwe podanie terminu w jakim zostanie zakończona sprawa sądowa o zniesienie współwłasności nieruchomości.

Wątpliwości wnioskodawcy budzi kwestia czy zniesienie współwłasności przedmiotowej nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym poprzez ustanowienie odrębnej własności lokali i zasądzenie na rzecz Gminy spłat i dopłat pieniężnych w drodze orzeczenia sądowego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie jest zwolniona od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku VAT jako dostawa budynków, budowli lub ich części.

Zgodnie z brzmieniem art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem art. 41 ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 146a pkt 1 ww. ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

Stosownie do treści art. 41 ust. 2 ustawy, dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 2 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.

Stawkę podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, stosuje się - w myśl art. 41 ust. 12 tej ustawy - do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym - zgodnie z art. 43 ust. 12a ustawy o VAT - rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem ust. 12b.

Do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, zgodnie z art. 41 ust. 12b wskazanej ustawy, nie zalicza się:

Przy czym zgodnie z art. 2 pkt 12 ustawy o VAT przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11.

Stosownie do postanowień art. 41 ust. 12c ustawy o VAT w przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej limity określone w ust. 12b stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej.

Jak wynika z ww. art. 2 pkt 12, ustawa o podatku od towarów i usług, poprzez podanie klasyfikacji, odwołuje się do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, która stanowi usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych. Zatem, dla celów podatku od towarów i usług stosuje się przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316 z późn. zm.), stanowiącego usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych.

Zgodnie z ww. rozporządzeniem, w dziale 11 mieszczą się budynki mieszkalne. Dział ten obejmuje grupy budynków: 111 - mieszkalnych jednorodzinnych, 112 - o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe, 113 - zbiorowego zamieszkania.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.) samodzielnym lokalem mieszkalnym jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych.

Stosownie natomiast do ust. 4 powołanego artykułu do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej "pomieszczeniami przynależnymi".

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Ponadto stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

Według art. 43 ust. 7a ustawy, warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Przez pierwsze zasiedlenie - zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy - rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Zatem, przez pierwsze zasiedlenie należy rozumieć objęcie we władanie budynku, budowli lub ich części przez pierwszego nabywcę lub pierwszego użytkownika. Przedmiotowa nieruchomość nie musi być faktycznie zamieszkała, lecz winna być przejęta przez nabywcę do użytkowania. Wydanie przedmiotowego obiektu nabywcy winno nastąpić w ramach wykonania przez sprzedającego czynności podlegających opodatkowaniu.

Ponadto, zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Wobec powyżej powołanych przepisów, koniecznym dla rozstrzygnięcia, czy sprzedaż udziału Gminy w ww. lokalach mieszkalnych wraz z udziałem w częściach wspólnych nieruchomości oraz w gruncie będzie stanowiła czynność opodatkowaną podatkiem VAT, czy też korzystała będzie ze zwolnienia przedmiotowego wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, jest w pierwszej kolejności zbadanie, czy przedmiotowa dostawa zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, oraz czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą tego udziału w prawie do ww. lokali upłynie okres krótszy niż 2 lata.

Z wniosku wynika, że dotychczas nie doszło jeszcze do pierwszego zasiedlenia ww. lokali (mieszczących się w budynku mieszkalnym wybudowanym w latach 1938-1939) w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, bowiem Gmina nabyła udziały w nieruchomości na podstawie decyzji administracyjnej, nie wykorzystywała działki jak również lokali mieszkalnych do prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT. Udziały w przedmiotowej działce i częściach budynku, za które Gmina otrzyma kwoty spłat i dopłat nie były przez Gminę w jakikolwiek sposób wykorzystywane.

Tak więc uznać należy, że w przedmiotowej sprawie nie doszło do oddania lokali mieszkalnych do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi w ramach czynności podlegających opodatkowaniu i tym samym do jego pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT.

Oznacza to, że w stosunku do dostawy udziału Gminy w ww. lokalach mieszkalnych nie znajdzie zastosowania zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, ponieważ dostawa ta nastąpi - zgodnie z lit. a tego przepisu - w ramach pierwszego zasiedlenia.

Z konstrukcji katalogu zwolnień wymienionego w art. 43 ustawy o VAT wynika, że jeżeli nie znajduje zastosowania zwolnienie z podatku od towarów i usług wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, konieczna jest weryfikacja, czy dana czynność podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Jak wynika z powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

Z wniosku wynika, że w stosunku do tych lokali Wnioskodawca nie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (Wnioskodawca nabył udział w ww. lokalach mieszkalnych w drodze decyzji administracyjnej) oraz, że Wnioskodawca nie ponosił żadnych wydatków na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym tych części budynku, za które otrzyma kwoty spłat i dopłat, tym samym dostawa udziału Gminy w ww. lokalach mieszkalnych i częściach wspólnych budynku, będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, ponieważ Wnioskodawca spełnia łącznie przesłanki wymienione w lit. a i b tego przepisu.

Przepis art. 29 ust. 5 cyt. ustawy o VAT stanowi, iż w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Powyższe oznacza, iż w przypadku gdy dla budynku lub budowli obowiązuje zwolnienie od podatku, zwolnieniem objęta jest również dostawa gruntu, na którym to gruncie budynek lub budowla są posadowione.

Zatem, skoro dla dostawy udziału Gminy w ww. lokalach mieszkalnych i częściach wspólnych budynku, posadowionego na wymienionej we wniosku działce nr 343 zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, to również dostawa gruntu (w części przynależnej udziałowi w tych lokalach wraz z przynależnymi im udziałami w częściach wspólnych budynku), będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 29 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy, że zniesienie współwłasności przedmiotowej nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym poprzez ustanowienie odrębnej własności lokali i zasądzenie na rzecz Gminy spłat i dopłat pieniężnych w drodze orzeczenia sądowego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie jest zwolniona od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku VAT jako dostawa budynków, budowli lub ich części, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.