IBPP1/443-700/12/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 lipca 2012 r. (data złożenia do tut. organu 4 lipca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 września 2012 r. (data wpływu 21 września 2012 r.) oraz pismem z dnia 24 września 2012 r. (data złożenia do tut. organu 24 września 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży udziału w działce - jest prawidłowe.

W dniu 4 lipca 2012 r. do tut. organu, złożony został wniosek z dnia 4 lipca 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży udziału w działce.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 20 września 2012 r. (data wpływu 21 września 2012 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP1/443-700/12/MS z dnia 18 września 2012 r. oraz pismem z dnia 24 września 2012 r. (data złożenia do tut. organu 24 września 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca wraz z matką nabył spadek 18 kwietnia po zmarłym ojcu i mężu zamieszkałym w P. wraz z wchodzącym w skład spadku gospodarstwem rolnym o pow. 0,76 ha położonym w P. W skład gospodarstwa rolnego wchodzą działki oznaczone w ewidencji gruntów numerami: 2803 - 0,06 ha, 2807 - 0,25 ha, 2811 - 0,04 ha, 2813 - 0,20 ha, 3029 - 0,21 ha, 2807 - 0,25 ha. Działka nr 2807 została podzielona na 3 części o nr: 2807/1 - 01785 m^2, 2807/2 - 0,0535 m^2, 2807/3 - 0,0294 m^2. Działkę nr 2807/3 w marcu 2012 r. Wnioskodawca wraz z matką sprzedał za cenę 45 zł za m^2, a obecnie wraz z matką zamierza sprzedać działkę budowlaną 2807/1 o pow. 0,1785 m² za kwotę 33.000 zł i chciałby wiedzieć czy będzie obciążony podatkiem VAT. Wnioskodawca nie posiada innych dochodów ma rentę w kwocie 728 zł. Mieszka wraz z matką, która jest współwłaścicielką działki i obecnie otrzymuje rentę w kwocie 1.682 zł.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT nie składał deklaracji VAT-7, VAT-R. Odziedziczył udział we współwłasności gospodarstwa rolnego 18 kwietnia 2001 r. po zmarłym ojcu. Wnioskodawca uprawiał grunty (działki) jednakże od sześciu lat już nie gospodaruje gdyż nie pozwala mu na to zdrowie jego i matki. Działki 2803, 2807, 2811, 2813, 3029, nie były wydzielone na wniosek Wnioskodawcy ani na wniosek jego matki, wchodziły w skład aktu własności ziemi. Wnioskodawca wspólnie z matką we wrześniu 2011 r. podjął decyzję o podziale działki 2807 na trzy działki celem sprzedaży działek 2807/1- 2807/3. Działka 2807/1 była użytkowana (uprawa zboża - trawa). Wnioskodawca produktów rolnych nie sprzedawał, nie był rolnikiem ryczałtowym - uprawa była dla własnych potrzeb. Działka 2807/1 wykorzystywana była do uprawy zbóż lub jako łąka. Przyczyną sprzedaży działki 2807/1 jest zdrowie Wnioskodawcy i jego matki, które nie pozwala im ją uprawiać. Środki ze sprzedaży Wnioskodawca przeznaczy na cele remontowo-mieszkaniowo-lecznicze. Działka 2807/1 jest działką budowlaną więc po sprzedaży prawdopodobnie będzie stał budynek. Wnioskodawca nie czerpał z działki 2807/1 korzyści materialnej. Działka ta jest działką budowlaną i najprawdopodobniej będzie zabudowana domkiem jednorodzinnym. Działka 2807/1 posiada dojazd, drogę gminną gruntową i kanalizację sanitarną. Wnioskodawca nie będzie inwestował w działkę bo go nie stać. W celu sprzedaży działki Wnioskodawca wynajął biuro pośrednictwa nieruchomości i sam dawał ogłoszenia w gazecie (...). Wnioskodawca nie dokonywał żadnego zakupu gruntów. Działkę nr 2807/3 o pow. 0,0294 m² Wnioskodawca sprzedał wraz z matką przy udziale biura pośrednictwa nieruchomości w Kancelarii Notarialnej w Ż. w marcu 2012 r. W przyszłości gdy zmusi go sytuacja materialna Wnioskodawca zamierza sprzedać jedną z działek 2813-3029 lub ich część.

Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego działka 2807/1 jest działką budowlaną. Działka ta nie jest działką zabudowaną i nie będzie dla niej wydana decyzja o warunkach zabudowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 24 września 2012 r.):

Czy sprzedaż udziału #189; działki nr 2807/1 o pow. 0,1785 m² będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie przedstawionym w piśmie z dnia 24 września 2012 r.), sprzedaż udziału w prawie własności działki 2807/1 nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek:

* po pierwsze - dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

* po drugie - czynność wykonywana jest przez podmiot, który jest podatnikiem VAT.

Prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielne kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Stosownie do treści art. 196 § 1 ww. Kodeksu, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 Kodeksu cywilnego). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

W ujęciu cywilistycznym istotą umowy sprzedaży jest to, że sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Art. 45 Kodeksu cywilnego definiuje rzeczy jako przedmioty materialne.

Zatem, w zakresie pojęcia towarów jako budynków, budowli i ich części jak również gruntów, mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej. Wobec powyższego, towarem jest część budynku lub budowli, a także udział w prawie własności nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, według których państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części - art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L Nr 347 s. 1 z późn. zm.).

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż właściciel udziału jest równocześnie właścicielem części ułamkowej wspólnego prawa (prawa własności). W przypadku zbycia udziału w nieruchomości, dotychczasowy współwłaściciel przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania tą nieruchomością jak właściciel, w zakresie, w jakim uprawniała go do tego wysokość jego udziału.

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie udziału we współwłasności nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednakże nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podatnikami - według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

W zakresie prawa unijnego, z mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, "Działalność gospodarcza" obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta zarówno z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, jak i art. 9 ust. 1 ww. Dyrektywy ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnika" te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność podlegającą opodatkowaniu jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia "zamiar". Zgodnie z definicją zawartą we "Współczesnym słowniku języka polskiego" (Wydawnictwo Langenscheidt, Warszawa 2007 r.), "zamiar" oznacza "intencje zrobienia czegoś, zamysł, plan, projekt, chęć".

Wobec powyższego istotą zamiaru są intencje, jakie przyświecają dokonywanym czynnościom oraz cel, który dana osoba ma osiągnąć wykonując dane czynności. Zatem przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności.

W świetle powyżej przytoczonych przepisów dostawa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzonej działalności gospodarczej, co może mieć miejsce również przy czynności dokonanej jednorazowo. Działalność gospodarcza może składać się z kilku następujących po sobie transakcji. Czynności takie jak np. poniesienie wydatków inwestycyjnych w celu i z zamiarem rozpoczęcia przyszłej działalności gospodarczej należy również uznać za działalność gospodarczą.

Dlatego też, aby uznać, że dany podmiot działa w charakterze podatnika podatku VAT należy ustalić, czy działa on jako producent, handlowiec lub usługodawca.

Wskazać należy, iż ustawodawca nie określił wymogów formalnych, którym odpowiadać ma podatnik, aby mógł być uznany za producenta lub handlowca oraz kiedy zamiar częstotliwego wykonywania czynności ma być ujawniony. Jednakże w okolicznościach niniejszej sprawy uprawniony jest wniosek, że wystarczającym jest, by okoliczności wskazujące na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy zaistniały w chwili ich wykonywania, zaś podmiot ich dokonujący zachowywał się jak handlowiec czy producent. Dla celów podatku VAT nie jest konieczne, aby działalność była działalnością zarobkową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły przez podmioty gospodarcze (przedsiębiorców). Opodatkowaniu tym podatkiem podlega dostawa towarów nie tylko wówczas, gdy dokonywana jest przez podatnika VAT, dla którego wykonywanie działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu. Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, również osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, które dokonują dostawy, czy też świadczą usługi stają się podatnikami podatku VAT, jeżeli okoliczności towarzyszące wykonywaniu czynności wskazują na zamiar wykonywania tych czynności w sposób częstotliwy.

Kwestia sprzedaży gruntów była również przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości UE. Z treści orzeczeń w sprawach C-180/10 i C-181/10 wynika, że za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje środki podobne do wykorzystywanych przez handlowca, producenta tj. wykazuje aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność "handlową" wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Analizując przedstawiony przez Wnioskodawcę opis zdarzenia przyszłego w kontekście powyższych orzeczeń TSUE stwierdzić należy, że Wnioskodawca w zakresie odnoszącym się do wskazanej we wniosku nieruchomości (działki nr 2807/1), nie będzie podejmował działań porównywalnych z działalnością podmiotu profesjonalnie zajmującego się obrotem nieruchomościami. Wnioskodawca nie nabył terenu przeznaczonego pod zabudowę celem dalszej jego odsprzedaży lecz na cele osobiste. Przedmiotem sprzedaży będzie bowiem udział w prawie własności działki nr 2807/1 powstałej w wyniku podzielenia działki nr 2807. Udział w prawie własności działki nr 2807 Wnioskodawca odziedziczył 18 kwietnia 2001 r. po zmarłym ojcu. Działka ta stanowiła część gospodarstwa rolnego wchodzącego w skład masy spadkowej.

Działka nr 2807, którą Wnioskodawca odziedziczył była początkowo wykorzystywana przez niego na potrzeby własne (uprawa zbóż, trawa). Jednakże od około sześciu lat Wnioskodawca już jej nie wykorzystuje rolniczo z uwagi na zły stan zdrowia jego i jego matki.

Nieruchomość ta w okresie jej posiadania przez Wnioskodawcę również nie była przez niego użytkowana na cele inne niż osobiste. Wnioskodawca stwierdza bowiem, że działka, którą odziedziczył była użytkowana rolniczo (uprawa zboża - trawa). Wnioskodawca produktów rolnych nie sprzedawał, nie był rolnikiem ryczałtowym - uprawa była na własne potrzeby. Wnioskodawca nie czerpał z działki 2807/1 korzyści materialnej.

Ponadto z opisu sprawy wynika, że powodem podjęcia decyzji sprzedaży udziału w działce 2807/1 jest zamiar uzyskania środków na cele remontowo-mieszkaniowo-lecznicze Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie posiada innych dochodów ma rentę w kwocie 728 zł. Mieszka wraz z matką, która jest współwłaścicielką działki i obecnie otrzymuje rentę w kwocie 1.682 zł.

Działka o numerze ewidencyjnym 2807/1 określona jest w ewidencji gruntów oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako działka budowlana. Wnioskodawca nie będzie wnosił o wydanie decyzji o warunkach zabudowy. Stwierdza, że działka ta jest działką budowlaną i najprawdopodobniej będzie zabudowana domkiem jednorodzinnym.

Wnioskodawca nie dokonywał żadnych przedsięwzięć związanych z uatrakcyjnieniem nieruchomości. Działka 2807/1 posiada dojazd, drogę gminną gruntową i kanalizację sanitarną. Wnioskodawca nie będzie inwestował w działkę bo go nie stać. W celu sprzedaży działki Wnioskodawca wynajął biuro pośrednictwa nieruchomości i sam dawał ogłoszenia w gazecie (...). Wnioskodawca nie dokonywał żadnego zakupu gruntów. Działkę nr 2807/3 o pow. 294 m² Wnioskodawca sprzedał wraz z matką przy udziale biura pośrednictwa nieruchomości w Kancelarii Notarialnej w marcu 2012 r. W przyszłości gdy zmusi go sytuacja materialna Wnioskodawca zamierza sprzedać jedną z działek 2813-3029 lub ich część.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie w celu dokonania sprzedaży udziału w prawie własności działki nr 2807/1, Wnioskodawca nie będzie zaangażował środków podobnych do wykorzystywanych przez handlowca, tj. nie będzie wykazywał aktywności w przedmiocie zbycia udziałów we wskazanej we wniosku nieruchomości porównywalnej do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem.

Wprawdzie jak wynika z wniosku w celu dokonania sprzedaży udziału w prawie własności działki nr 2807/1 Wnioskodawca dokonał wraz z matką podziału działki nr 2807 oraz wynajął biuro pośrednictwa nieruchomości i sam dawał ogłoszenia w gazecie (...) jednakże powyższych zdarzeń (stanowiących pojedyncze z przykładowo wskazanych w orzeczeniach w sprawach C-180/10 i C-181/10 okoliczności) nie można uznać za zespół środków zbliżonych do tych jakie podejmują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami lecz za zwykły zarząd prywatną nieruchomością.

Tym samym Wnioskodawca dokonując sprzedaży udziału w prawie własności działki nr 2807/1 korzystał będzie z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem osobistym, a zatem czynność ta nie będzie uznana za wykonaną w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a co za tym idzie przedmiotowa sprzedaż nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczyć zatem należy, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.