IBPP1/443-696/09/AZb - Zapłata bonami żywieniowymi a opodatkowanie VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 lipca 2009 r. (data wpływu 3 lipca 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 września 2009 r. (data wpływu 16 września 2009 r.) oraz pismem z dnia 28 września 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania dostawy towarów - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 lipca 2009 r. wpłynął ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania dostawy towarów.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 15 września 2009 r. (data wpływu 16 września 2009 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu Nr IBPP1/443-696/09/AZb z dnia 10 września 2009 r., oraz pismem z dnia 28 września 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność handlową w zakresie handlu m.in. artykułami spożywczymi. Realizuje również bony kopalniane. Fizycznie wygląda to tak, iż pracownik kopalni wykupuje towar płacąc bonami. Sprzedaż ewidencjonowana jest za pomocą kasy fiskalnej. Następnie na podstawie bonów wystawiana jest nota obciążeniowa na H.

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towaru i usług podlega odpłatna dostawa towaru i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie zaś do art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast jako świadczenie usług ustawodawca określa każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy (art. 8 ust. 1).

Bon towarowy to dowód uprawniający do otrzymania w oznaczonym terminie pewnych towarów, sum pieniędzy lub korzystania z usług. Bon towarowy nie jest więc towarem, lecz jedynie dokumentem uprawniającym do odbioru towaru, zastępuje on zatem środki pieniężne, za które nabywa się towary. Wobec faktu, że bon towarowy stanowi rodzaj znaku legitymacyjnego upoważniającego do odbioru świadczenia, nie mieści się w definicji towaru ani usługi.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy podatku VAT są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą dokonanie sprzedaży, jednakże gdy przedmiotem transakcji są czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wówczas w celu potwierdzenia transakcji powinna zostać wystawiona nota księgowo - obciążeniowa.

Wnioskodawca jest czynnym i zarejestrowanym podatnikiem VAT w Urzędzie Skarbowym oraz składa co miesiąc deklarację VAT-7.

Pomiędzy Wnioskodawcą, a H została zawarta w dniu 31 marca 2009 r. umowa, na podstawie której Wnioskodawca realizuje bony żywnościowe dla pracowników H. Zgodnie z umową przyjmuje na siebie obowiązek sprzedaży za ww. bony żywnościowe artykułów żywnościowych, potrzebnych do przygotowania posiłków regeneracyjnych i profilaktycznych (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie posiłków i napojów profilaktycznych, Dz. U. Nr 60, poz. 279 z późn. zm., k.p. art. 232). Strony dopuszczają możliwość okresowego fakturowania usługi będącej przedmiotem umowy.

Zgodnie z umową zrealizowane bony towarowe rozlicza się przedstawiając fakturę i zrealizowane bony naklejone na "Arkusz rozliczenia zrealizowanych bonów żywnościowych" wg załączonego wzoru. Podstawą przekazania środków pieniężnych jest bon towarowy przyjęty uprzednio do realizacji przez Wnioskodawcę, a nie określona ilość danego rodzaju towarów. Środki pieniężne przekazywane przez H stanowią zapłatę za zrealizowane bony towarowe (żywnościowe).

W momencie ewidencjonowania na kasie fiskalnej sprzedaży towarów wydanych pracownikowi kopalni na podstawie bonu towarowego przedmiotowa sprzedaż jest wyspecyfikowana na paragonie, który dostaje pracownik kopalni. Wnioskodawca nie ma możliwości identyfikacji towarów. Wartość sprzedaży zrealizowanej na podstawie bonów określa zliczając bony towarowe w danym okresie, a nie towary.

W przedmiotowej sytuacji bon towarowy pełni jedynie funkcję środka płatniczego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy podatnik prawidłowo wystawia notę obciążeniową, której odbiorcą jest H za zakupione towary przez odbiorców indywidualnych (pracowników kopalni) opłacone bonami kopalnianymi.

Zdaniem Wnioskodawcy, całkowicie zgodne z ustawą jest regulowanie przez H zobowiązania za zrealizowane bony żywnościowe na podstawie zapłaty noty obciążeniowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w prawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl przepisu art. 2 pkt 6 ww. ustawy o podatku VAT przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Jak stanowi przepis art. 7 ust. 8 ww. ustawy, w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stosownie do art. 19 ust. 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Natomiast w myśl art. 19 ust. 4 ww. ustawy, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W myśl ust. 4 powołanego wyżej przepisu podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur, dane, które powinny zawierać, oraz sposób i okres ich przechowywania zostały określone w rozdziale 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337), obowiązującego od dnia 1 grudnia 2008 r.

I tak, stosownie do § 4 ust. 1 ww. rozporządzenia, zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT".

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż pomiędzy Wnioskodawcą, a H została zawarta w dniu 31 marca 2009 r. umowa, na podstawie której Wnioskodawca realizuje bony żywnościowe dla pracowników H. Zgodnie z umową Wnioskodawca przyjmuje na siebie obowiązek sprzedaży za ww. bony żywnościowe artykułów żywnościowych, potrzebnych do przygotowania posiłków regeneracyjnych i profilaktycznych (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie posiłków i napojów profilaktycznych, Dz. U. Nr 60, poz. 279 z późn. zm., k.p. art. 232).

Zgodnie z umową zrealizowane bony towarowe rozlicza się przedstawiając fakturę i zrealizowane bony naklejone na "Arkusz rozliczenia zrealizowanych bonów żywnościowych" wg załączonego wzoru. Strony dopuszczają możliwość okresowego fakturowania usługi będącej przedmiotem umowy. Podstawą przekazania środków pieniężnych jest bon towarowy przyjęty uprzednio do realizacji przez Wnioskodawcę, a nie określona ilość danego rodzaju towarów. Środki pieniężne przekazywane przez H stanowią zapłatę za zrealizowane bony towarowe (żywnościowe).

Zgodnie z art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania.

Natomiast w myśl § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60, poz. 279), jeżeli pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy:

Stosownie do przepisu § 8 ww. rozporządzenia pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za posiłki i napoje.

Wobec przytoczonych wyżej regulacji prawnych stwierdzić należy, iż H na mocy przepisów ustawy Kodeks pracy oraz ww. rozporządzenia w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, jako pracodawca obowiązany jest do nieodpłatnego zapewnienia pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych odpowiednich posiłków i napoi profilaktycznych, przy czym w sytuacji, gdy pracodawca nie ma możliwości wydawania takich posiłków może zapewnić w czasie pracy przyrządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów.

Tak więc H, realizując nałożone na niego jako pracodawcę obowiązki ustawowe w zakresie zapewnienia profilaktycznych posiłków i napojów pracownikom, zawarł umowę z Wnioskodawcą, na podstawie której Wnioskodawca przyjmuje na siebie obowiązek sprzedaży za bony żywnościowe artykułów żywnościowych, potrzebnych do przygotowania posiłków regeneracyjnych i profilaktycznych przez pracowników H.

Należy zatem stwierdzić, iż Wnioskodawca dokonuje sprzedaży towarów (artykułów żywnościowych) na rzecz H, z tym że towary te wydaje bezpośrednio pracownikom H, za okazaniem przez nich bonów żywnościowych, zgodnie z postanowieniami umowy.

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem art. 7 ust. 8 ww. ustawy, w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.

Tak więc pomimo faktu, iż podmiotami korzystającymi faktycznie z danych towarów (artykułów żywnościowych, potrzebnych do przygotowania posiłków regeneracyjnych i profilaktycznych) są osoby fizyczne - pracownicy H, to jednak rzeczywistym nabywcą tych towarów jest H.

W przedmiotowej sprawie należy zatem uznać, iż bony towarowe (żywnościowe) w tej sytuacji nie są formą zapłaty za wydane bezpośrednio pracownikom H towary, lecz stanowią dokument uprawniający ich do odbioru produktów zapewnianych przez pracodawcę.

Odnosząc przedstawiony stan faktyczny do powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że Wnioskodawca dokonuje sprzedaży towarów (artykułów żywnościowych), na rzecz H, wydając towary te bezpośrednio pracownikom H, za okazaniem przez nich bonów żywnościowych, zgodnie z postanowieniami umowy. W konsekwencji, Wnioskodawca będący zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, zobowiązany jest do dokumentowania ww. czynności dostawy towarów na rzecz nabywcy (H) fakturami VAT, spełniającymi wymogi § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r., obowiązującego od dnia 1 grudnia 2008 r.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy, iż "zgodne z ustawą jest regulowanie przez H zobowiązania za zrealizowane bony żywnościowe na podstawie zapłaty noty obciążeniowej" należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowo, odnosząc się do kwestii dotyczącej ewidencjonowania wydania towarów pracownikom H przy użyciu kasy fiskalnej, zaznaczyć należy, iż obowiązek stosowania kas rejestrujących wynika bezpośrednio z art. 111 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zauważyć jednak należy, iż w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia ze sprzedażą towarów na rzecz osób fizycznych, lecz na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, jakim jest H, tak więc wydanie przez Wnioskodawcę ww. towarów bezpośrednio pracownikom w imieniu H nie podlega ewidencjonowaniu przy użyciu kasy rejestrującej. W tej sytuacji Wnioskodawca winien dysponować jakimikolwiek dokumentami potwierdzającymi fakt wydania przez niego ww. towarów na rzecz pracowników H, zawierającymi dane umożliwiające prawidłowe wystawienie faktur VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Należy podkreślić, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.