IBPP1/443-629/13/BM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 lipca 2013 r. (data wpływu 17 lipca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia:

* czy Gmina i jej jednostki budżetowe dla celów rozliczeń z tytułu podatku VAT powinny być traktowane jako jeden podatnik VAT i w konsekwencji powinny posługiwać się jednym numerem NIP nadanym Gminie - jest nieprawidłowe,

* czy do celów rozliczeniowych w podatku dochodowym od osób fizycznych jednostki budżetowe powinny posiadać swój odrębny NIP - jest prawidłowe.

W dniu 17 lipca 2013 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy Gmina i jej jednostki budżetowe dla celów rozliczeń z tytułu podatku VAT powinny być traktowane jako jeden podatnik VAT i w konsekwencji powinny posługiwać się jednym numerem NIP nadanym Gminie oraz czy do celów rozliczeniowych w podatku dochodowym od osób fizycznych jednostki budżetowe powinny posiadać swój odrębny NIP.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Gmina wyodrębniła ze swoich struktur organizacyjnych następujące gminne jednostki budżetowe:

* Zespół Szkolno-Gimnazjalny,

* Zespół Szkolno-Przedszkony,

* Zespół Szkolno-Przedszkolny,

* Przedszkole,

* Zespół Szkolno-Przedszkolny oraz

* Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.

Jednostki te działają na podstawie statutu jednostki określającego w szczególności jej nazwę, siedzibę i przedmiot działalności.

Jednostki te nie posiadają osobowości prawnej, pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednich dochodów budżetowych jednostki samorządu terytorialnego z uwzględnieniem art. 223 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.).

Jednostki te zostały utworzone przez organ stanowiący stosowną uchwałą Rady Gminy tworzącą jednostkę budżetową. Ponadto każda z tych jednostek jest zarejestrowana jako odrębny płatnik podatku VAT i są zarejestrowane jako samodzielni podatnicy VAT (numer identyfikacyjny VAT jeden na daną jednostkę budżetową wykorzystywany dla potrzeb: dokumentowania transakcji handlowych, jak i dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych). Każda z tych jednostek prowadzi ewidencję uproszczoną sprzedaży VAT i w świetle ar. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) traktowana jest jako samodzielna jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej. Na fakturach będących dowodem zakupu jako nabywca widnieje dana jednostka budżetowa.

Ponadto każda z tych jednostek jest zakładem pracy dla pracowników w niej zatrudnionych i każda z tych jednostek pobiera zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych posługując się w tym zakresie własnym numerem identyfikacji podatkowej jednostki budżetowej (tym samym co dla transakcji handlowych).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy samorządowe jednostki budżetowe powinny być traktowane na podstawie art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) jako samodzielny podatnik VAT, czy też powinna w transakcjach zakupu posługiwać się numerem NIP Gminy i wtedy ich czynności zwolnione od podatku lub opodatkowane Gmina wykazywałaby w swojej deklaracji VAT-7.

2. Czy do celów rozliczeniowych w podatku dochodowym od osób fizycznych jednostki budżetowe powinny posiadać swój odrębny NIP.

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami podatku od towarów i usług. Na fakturach będących dowodem zakupu na rzecz jednostki budżetowej powinna widnieć Gmina z NIP-em Gminy. Czynności zwolnione od podatku lub opodatkowane realizowane przez jednostkę budżetową winny być ujęte w deklaracji dla podatku od towarów i usług - VAT-7 Gminy.

Natomiast dla potrzeb rozliczeń w podatku dochodowym od osób fizycznych każda z jednostek budżetowych winna mieć odrębny NIP nadany na daną jednostkę budżetową.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie ustalenia:

* czy Gmina i jej jednostki budżetowe dla celów rozliczeń z tytułu podatku VAT powinny być traktowane jako jeden podatnik VAT i w konsekwencji powinny posługiwać się jednym numerem NIP nadanym Gminie - uznaje się za nieprawidłowe,

* czy do celów rozliczeniowych w podatku dochodowym od osób fizycznych jednostki budżetowe powinny posiadać swój odrębny NIP - uznaje się za prawidłowe.

Zasady powstania powszechnego obowiązku ewidencyjnego dla celów podatkowych, w którego zakres wchodzi w szczególności obowiązek dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego składanego w celu uzyskania numeru identyfikacji podatkowej, reguluje ustawa z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1314 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu.

Stosownie do ust. 2 i ust. 3 powołanego przepisu, obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione w ust. 1, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, oraz płatnicy podatków. Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają także podmioty będące, na podstawie odrębnych ustaw, płatnikami składek ubezpieczeniowych.

Biorąc pod uwagę regulacje prawne wskazane w art. 2 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, należy stwierdzić, że każdy podmiot, który należy do jednej z wymienionych kategorii, jest obowiązany do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego. Należy podkreślić również, że nie jest prawnie dopuszczalna sytuacja nadania jednego NIP dwóm podmiotom, (z których jeden jest podatnikiem np. podatku od towarów i usług, a drugi płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych), jak również posługiwania się numerem identyfikacji podatkowej nadanym innemu podmiotowi. Numer identyfikacji podatkowej nie może być używany w oderwaniu od nazwy podmiotu, która występuje w decyzji administracyjnej o nadaniu NIP. Konsekwencją wydania ww. decyzji jest jednoznaczna identyfikacja podmiotu poprzez jego NIP i nazwę.

W myśl art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2013 r., obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Działalność gospodarcza (zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r.) obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Podmioty, o których mowa w art. 15, stosownie do art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Stosownie do art. 96 ust. 3 ww. ustawy, podmioty wymienione w art. 15, zwolnione od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Mocą art. 99 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10 i art. 133.

Podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani - w oparciu o art. 106 ust. 1 ustawy o VAT - wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur VAT i innych dokumentów z nimi zrównanych uregulowane zostały w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.), wydanego na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 106 ust. 8 pkt 1 ustawy.

W myśl § 4 ust. 1 powołanego wyżej rozporządzenia w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2012 r., zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT".

W obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. brzmieniu ww. rozporządzenia § 4 ust. 1 pkt 1 stanowi, że fakturę wystawia zarejestrowany podatnik VAT czynny.

Natomiast, w oparciu o § 5 ust. 1 pkt 3 i pkt 4 cyt. rozporządzenia, faktura powinna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy oraz numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany dla podatku, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 11 lit. a.

Gmina, w świetle art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.), wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, posiada osobowość prawną, a zatem zdolność do działania we własnym imieniu.

Na podstawie art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 cyt. ustawy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy (...).

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 ww. ustawy).

Z powyższego wynika, że Gmina, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, działa w charakterze podatnika podatku VAT, tym samym podlega rejestracji na potrzeby tego podatku na zasadach ogólnych.

Należy wskazać, że pojęcie podatnika obejmuje swym zakresem podmioty, które dokonują czynności podlegające opodatkowaniu. Ustawodawca określił wskazane pojęcie na tyle szeroko, by w każdym przypadku profesjonalnej aktywności zawodowej, dokonywania czynności opodatkowanych podmiot mógł zostać uznany za podatnika w zakresie tych czynności. Podkreślić przy tym należy, że działalność gospodarcza ma miejsce również wówczas, gdy nie przyniosła ona żadnych widocznych efektów (bez względu na cel i rezultat takiej działalności). Charakterystyka ta pozwala na uznanie, że pojęcie podatnika na gruncie podatku od towarów i usług ma wymiar autonomiczny - niezależny od uregulowań innych aktów normatywnych regulujących stosunki prawnopodatkowe.

Wskazać ponadto należy, iż przymiot podatnika podatku od towarów i usług przypisany jest, oprócz osobie fizycznej czy prawnej, również wyodrębnionej jednostce organizacyjnej samodzielnie wykonującej działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem, gminne jednostki organizacyjne, działające w formie np. jednostek budżetowych, o ile oczywiście spełniają kryteria dotyczące statusu podatnika VAT przewidziane w powołanym wyżej art. 15 ustawy, powinny dla celów rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług rejestrować się jako odrębne podmioty tego podatku i posiadać odrębne dla potrzeb VAT oznaczenie (numery) NIP.

Potwierdzeniem powyższego jest treść § 13 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 247 z późn. zm.), który stanowi, iż zwalnia się od podatku usługi świadczone pomiędzy:

- z wyjątkiem usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy oraz usług komunikacji miejskiej.

Z powyższego wynika więc, iż jednostki budżetowe Gminy niemające osobowości prawnej są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi, które po przekroczeniu określonego progu obrotu dla celów podatku VAT powinny zarejestrować są jako (odrębni) podatnicy VAT.

Z wniosku wynika, że Gmina wyodrębniła ze swoich struktur organizacyjnych 6 gminnych jednostek budżetowych.

Jednostki te działają na podstawie statutu jednostki określającego w szczególności jej nazwę, siedzibę i przedmiot działalności.

Jednostki te nie posiadają osobowości prawnej, pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednich dochodów budżetowych jednostki samorządu terytorialnego.

Jednostki te zostały utworzone przez organ stanowiący stosowną uchwałą Rady Gminy tworzącą jednostkę budżetową. Ponadto każda z tych jednostek jest zarejestrowana jako odrębny płatnik podatku VAT i są zarejestrowane jako samodzielni podatnicy VAT (numer identyfikacyjny VAT jeden na daną jednostkę budżetową wykorzystywany dla potrzeb: dokumentowania transakcji handlowych, jak i dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych). Każda z tych jednostek prowadzi ewidencję uproszczoną sprzedaży VAT i w świetle ar. 15 ust. 1 i 2 ustawy o traktowana jest jako samodzielna jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej. Na fakturach będących dowodem zakupu jako nabywca widnieje dana jednostka budżetowa.

Z przytoczone powyżej przepisy wskazują, że Gmina i jednostki budżetowe wykonują czynności w swoim własnym imieniu (każdy). Zatem Gmina nie dokonuje czynności w imieniu jej jednostek budżetowych. Powołane przez Gminę jednostki budżetowe (wyodrębnione jednostki organizacyjne) niemające osobowości prawnej prowadzą własną działalność gospodarczą wykonując czynności we własnym imieniu. Podmioty te po przekroczeniu limitu obrotów uprawniającego do zwolnienia od podatku mają obowiązek zarejestrować się jako podatnicy VAT i uzyskać odrębny od Gminy NIP dla celów podatku VAT. Oznacza to, że Gminę i jej jednostki budżetowe należy uznać za odrębnych podatników podatku VAT.

Tym samym podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT jest dana jednostka budżetowa jako odrębna jednostka organizacyjna. Gmina nie jest uprawniona zatem do wystawiania, otrzymywania faktur VAT oraz składania deklaracji (tekst jedn.: używając własnej nazwy i numeru NIP) w imieniu takiej jednostki budżetowej.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie, należało uznać za nieprawidłowe.

Ponadto z wniosku wynika, że każda z tych jednostek jest zakładem pracy dla pracowników w niej zatrudnionych i każda z tych jednostek pobiera zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych posługując się w tym zakresie własnym numerem identyfikacji podatkowej jednostki budżetowej (tym samym co dla transakcji handlowych).

W oparciu o art. 8 cyt. wyżej ustawy - Ordynacja podatkowa, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Status prawny pracowników samorządowych określają przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm.).

Stosownie do art. 2 pkt 3 przepisy tej ustawy stosuje się do pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin, jednostkach pomocniczych gmin, gminnych jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych.

Gminna jednostka budżetowa jest więc zakładem pracy dla pracowników samorządowych w niej zatrudnionych i to na niej spoczywa obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od dokonywanych wypłat ze stosunku pracy.

W związku z powyższym gminna jednostka budżetowa, dokonując rozliczeń jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych powinna na potrzeby tych rozliczeń posiadać swój odrębny NIP.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że dla potrzeb rozliczeń w podatku dochodowym od osób fizycznych każda z jednostek budżetowych winna mieć odrębny NIP nadany na daną jednostkę budżetową, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.