IBPP1/443-611/13/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 21 marca 2013 r. (data wpływu 27 marca 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 1 lipca 2013 r. (data wpływu 4 lipca 2013 r.) oraz pismem z dnia 19 lipca 2013 r. (data wpływu 23 lipca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia czy powstrzymywanie się przez Wnioskodawcę od działalności konkurencyjnej w zamian za odszkodowanie wypłacane na jego rzecz przez Spółkę stanowić będzie odpłatne świadczenie usług opodatkowane podatkiem VAT - jest prawidłowe.

W dniu 27 marca 2013 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek z dnia 21 marca 2013 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia czy powstrzymywanie się przez Wnioskodawcę od działalności konkurencyjnej w zamian za odszkodowanie wypłacane na jego rzecz przez Spółkę stanowić będzie odpłatne świadczenie usług opodatkowane podatkiem VAT.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 1 lipca 2013 r. (data wpływu 4 lipca 2013 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP1/443-293/13/MS, IBPBI/1/415-313/13/ESZ z dnia 14 czerwca 2013 r. oraz pismem z dnia 19 lipca 2013 r. (data wpływu 23 lipca 2013 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP1/443-293/13/MS z dnia 9 lipca 2013 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą m.in. w obszarze doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania sklasyfikowanego pod symbolem PKD 70.22.Z oraz usług szkoleniowych.

Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zawarł również umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania (dalej: "Umowa", "Umowa o zarządzanie"). Na podstawie Umowy o zarządzanie Wnioskodawca zobowiązuje się do osobistego świadczenia na rzecz zlecającego wykonywanie tych czynności (dalej "Spółka"), w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, usług polegających na:

Umowa o zarządzanie reguluje warunki wykonywania zleconych czynności, kwestie wynagrodzenia z tytułu ich wykonania, oraz zakres odpowiedzialności Wnioskodawcy wobec osób trzecich z tytułu wykonania czynności objętych Umową.

Zgodnie z zawartą umową o zarządzanie "Zarządzający ponosi odpowiedzialność wobec Spółki i osób trzecich za szkodę wyrządzoną przez niego w związku z wykonywaniem Umowy, będącą następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania Usług Zarządczych".

Wnioskodawca zawarł umowę odpowiedzialności cywilnej z tytułu roszczeń powstałych w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem Umowy.

Jednocześnie, na podstawie Umowy Wnioskodawca kształtuje sposób wykonywania usług zarządczych samodzielnie tak, aby mogły one być wykonywane należycie w czasie i zakresie ilościowym odpowiednim dla potrzeb Spółki.

Zarządzający (Wnioskodawca) dysponuje niezależnością i samodzielnością w działaniu i nie podlega kierownictwu innych podmiotów. Zarządzający ma współdziałać z pozostałymi członkami zarządu oraz organami Spółki. Zobowiązany jest również świadczyć usługi zgodnie z Umową, obowiązującym prawem, statutem Spółki oraz uchwałami podjętymi przez organy Spółki, jak również innymi wewnętrznymi regulacjami Spółki i jej organów.

W przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania Umowy, Wnioskodawca zobowiązuje się do powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej przez okres obowiązywania zakazu konkurencji po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy. Działalność konkurencyjna została zdefiniowana w Umowie. Między innymi działalnością konkurencyjną będzie świadczenie na podstawie umowy cywilnoprawnej usług na rzecz podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną.

W okresie powstrzymywania się Wnioskodawcy od działalności konkurencyjnej po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy, Spółka wypłaci Wnioskodawcy odszkodowanie (płatne miesięcznie ostatniego dnia każdego miesiąca, w którym Wnioskodawca był zobowiązany do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy powstrzymywanie się przez Wnioskodawcę od działalności konkurencyjnej w zamian za odszkodowanie wypłacane na jego rzecz przez Spółkę (zdarzenie przyszłe) stanowić będzie odpłatne świadczenie usług opodatkowane podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania Umowy, Wnioskodawca zobowiązuje się do powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej przez okres obowiązywania zakazu konkurencji po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy.

W okresie powstrzymywania się Zarządzającego od działalności konkurencyjnej po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy, Spółka wypłaci Wnioskodawcy odszkodowanie (płatne miesięcznie ostatniego dnia każdego miesiąca, w którym Wnioskodawca był zobowiązany do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej).

Zgodnie z 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jednocześnie zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również zobowiązanie do powstrzymywania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

W opinii Wnioskodawcy odszkodowanie uiszczane przez Spółkę na rzecz Wnioskodawcy stanowi w istocie wynagrodzenie z tytułu świadczenia usługi wykonywanej w ramach samodzielnej działalności gospodarczej.

Podobne stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Ministra Finansów Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 grudnia 2009 r. (ITPP1/443-904/09/DM) stwierdzono: "Uwzględniając powyższe wskazać należy, że czynność polegająca na powstrzymaniu się od działalności konkurencyjnej dla spółki z o.o. w zamian za wynagrodzenie ma charakter odpłatny. Zauważyć należy, że ze stanu faktycznego wynika, iż strony łączy stosunek prawny, ponadto umowa o zakazie konkurencji została zawarta przez Panią, jako podatnika podatku od towarów i usług (a zatem nie korzystała Pani w tym zakresie z wyłączenia wynikającego z art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług), zaś otrzymane wynagrodzenie za powstrzymanie się od dokonywania określonych czynności, które określa Pani odszkodowaniem, stanowi ekwiwalent za konkretną usługę, którą w niniejszej sprawie jest powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej wobec spółki z o.o. Z kolei beneficjentem usługi, z uwagi na uzyskane w ten sposób zobowiązanie (gwarancję) nieprowadzenia przez Panią działalności konkurencyjnej jest spółka z o.o. W konsekwencji uznać należy, iż otrzymywane odszkodowanie, związane z prowadzoną przez Panią działalnością gospodarczą (w ramach bowiem tej działalności została zawarta umowa o zakazie konkurencji), na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług."

W związku z powyższym, w opinii Wnioskodawcy, powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej przez Zarządzającego w zamian za odszkodowanie ze strony Spółki, stanowić będzie odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 tej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć zatem, każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tej ustawy.

Należy jednak zaznaczyć, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

A zatem, aby powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji mogło zostać uznane za usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, zobowiązanie to winno być odpłatne, wynikać ze stosunku zobowiązaniowego, jak również musi istnieć konkretny podmiot będący bezpośrednim beneficjentem (konsumentem) tego zobowiązania.

Istotnym elementem do tego, aby daną czynność opodatkować podatkiem od towarów i usług, oprócz ustalenia przedmiotu opodatkowania jest również określenie podmiotu opodatkowania. Opodatkowanie usług polegających na powstrzymywaniu się czy też na tolerowaniu określonych stanów rzeczy, powstrzymywaniu się od określonego rodzaju zachowań w ramach tzw. klauzuli konkurencji (zakazu konkurencji) może mieć miejsce wówczas, jeśli podmiot świadczący taką usługę jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2013 r., obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r., działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W oparciu o art. 15 ust. 3 ustawy o VAT za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

Zgodnie z art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się:

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą m.in. w obszarze doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania sklasyfikowanego pod symbolem PKD 70.22.Z oraz usług szkoleniowych.

Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zawarł również umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania (dalej: "Umowa", "Umowa o zarządzanie"). Na podstawie Umowy o zarządzanie Wnioskodawca zobowiązuje się do osobistego świadczenia na rzecz zlecającego wykonywanie tych czynności (dalej "Spółka"), w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, usług polegających na:

Umowa o zarządzanie reguluje warunki wykonywania zleconych czynności, kwestie wynagrodzenia z tytułu ich wykonania, oraz zakres odpowiedzialności Wnioskodawcy wobec osób trzecich z tytułu wykonania czynności objętych Umową.

Zgodnie z zawartą umową o zarządzanie "Zarządzający ponosi odpowiedzialność wobec Spółki i osób trzecich za szkodę wyrządzoną przez niego w związku z wykonywaniem Umowy, będącą następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania Usług Zarządczych".

Wnioskodawca zawarł umowę odpowiedzialności cywilnej z tytułu roszczeń powstałych w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem Umowy.

Jednocześnie, na podstawie Umowy Wnioskodawca kształtuje sposób wykonywania usług zarządczych samodzielnie tak, aby mogły one być wykonywane należycie w czasie i zakresie ilościowym odpowiednim dla potrzeb Spółki.

Zarządzający (Wnioskodawca) dysponuje niezależnością i samodzielnością w działaniu i nie podlega kierownictwu innych podmiotów. Zarządzający ma współdziałać z pozostałymi członkami zarządu oraz organami Spółki. Zobowiązany jest również świadczyć usługi zgodnie z Umową, obowiązującym prawem, statutem Spółki oraz uchwałami podjętymi przez organy Spółki, jak również innymi wewnętrznymi regulacjami Spółki i jej organów.

W przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania Umowy, Wnioskodawca zobowiązuje się do powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej przez okres obowiązywania zakazu konkurencji po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy. Działalność konkurencyjna została zdefiniowana w Umowie. Między innymi działalnością konkurencyjną będzie świadczenie na podstawie umowy cywilnoprawnej usług na rzecz podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną.

W okresie powstrzymywania się Wnioskodawcy od działalności konkurencyjnej po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy, Spółka wypłaci Wnioskodawcy odszkodowanie (płatne miesięcznie ostatniego dnia każdego miesiąca, w którym Wnioskodawca był zobowiązany do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej).

W dniu 25 lipca 2013 r. dla Wnioskodawcy została wydana interpretacja znak: IBPP1/443-293/13/MS w zakresie podatku od towarów i usług uznająca, że Wnioskodawca w ramach umowy o zarządzanie wykonuje i będzie wykonywał samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem nie wystąpią wszystkie przesłanki wynikające z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT, których spełnienie oznaczałoby, że usługi świadczone w ramach umowy o zarządzanie, nie zostałyby uznane za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą. Zatem Wnioskodawca z tytułu zawartej umowy o zarządzanie będzie podatnikiem podatku od towarów i usług, tym samym wynagrodzenie uzyskiwane za wykonanie tych czynności będzie podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

Uwzględniając powyższe wskazać należy, że czynność polegająca na powstrzymaniu się od działalności konkurencyjnej dla Spółki, z którą Wnioskodawca miał zawartą umowę o zarządzanie, w zamian za wynagrodzenie ma charakter odpłatny. Zauważyć należy, że z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że strony (Spółkę i Wnioskodawcę) łączy stosunek prawny, ponadto umowa o zarządzanie (w tym w zakresie zakazu konkurencji) została zawarta przez Wnioskodawcę, jako podatnika podatku od towarów i usług (a zatem Wnioskodawca w zakresie świadczenia usług w zakresie zarządzania nie korzystała z wyłączenia wynikającego z art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług), zaś otrzymane wynagrodzenie za powstrzymanie się od dokonywania określonych czynności, które Wnioskodawca nazywa odszkodowaniem, stanowi ekwiwalent za konkretną usługę, którą w niniejszej sprawie jest powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej wobec Spółki po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy o zarządzanie. Z kolei beneficjentem usługi, z uwagi na uzyskane w ten sposób zobowiązanie (gwarancję) nieprowadzenia przez Wnioskodawcę działalności konkurencyjnej jest Spółka. W konsekwencji uznać należy, iż otrzymywane wynagrodzenie, związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą (w ramach bowiem tej działalności została zawarta umowa o zarządzanie a w niej postanowienia o zakazie konkurencji po wygaśnięciu lub rozwiązaniu przedmiotowej umowy), na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej w zamian za odszkodowanie ze strony Spółki, stanowić będzie odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Na marginesie należy też zauważyć, że powołana przez Wnioskodawcę interpretacja indywidualna została wydana w indywidualnej sprawie, w której indywidualnie oceniano stan faktyczny i stanowisko wnioskodawcy. Powołana interpretacja nie stanowi źródła prawa i tut. organ nie jest nią związany.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

W pozostałym zakresie objętym wnioskiem wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.