IBPP1/443-603/13/LSz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 9 lipca 2013 r. (data wpływu 11 lipca 2013 r.), uzupełnionym pismem z 4 października 2013 r. (data wpływu 7 października 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących świadczenie usług w zakresie powstrzymania się od czynności konkurencyjnych przez Zarządzających - jest prawidłowe.

W dniu 11 lipca 2013 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących świadczenie usług w zakresie powstrzymania się od czynności konkurencyjnych przez Zarządzających.

Wniosek został uzupełniony pismem z 4 października 2013 r. (data wpływu 7 października 2013 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 30 września 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny (zdarzenie przyszłe):

. Holding Węglowy S.A. (dalej: "HW", "Spółka", "Wnioskodawca") zawarła umowy o świadczenie usługi w zakresie zarządzania (dalej "Umowa") z prowadzącymi działalność gospodarczą Zarządzającymi (dalej: "Zarządzający").

Na podstawie Umowy Zarządzający zobowiązują się do osobistego świadczenia na rzecz Spółki, usług polegających na:

w zakresie przedmiotowym określonym w przepisach prawa, statucie Spółki oraz Regulaminie Organizacyjnym Spółki dla Prezesa/Wiceprezesa Spółki ("Usługi zarządcze").

Umowa reguluje warunki wykonywania zleconych czynności, kwestie wynagrodzenia z tytułu ich wykonania, oraz zakres odpowiedzialności Zarządzającego wobec osób trzecich z tytułu wykonania czynności objętych Umową.

Zgodnie z Umową: "Zarządzający ponosi odpowiedzialność wobec Spółki i osób trzecich za szkodę wyrządzoną przez niego w związku z wykonywaniem Umowy, będącą następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania Usług Zarządczych".

Jednocześnie, na podstawie Umowy Zarządzający kształtuje sposób wykonywania usług zarządczych samodzielnie tak, aby mogły one być wykonywane należycie w czasie i zakresie ilościowym odpowiednim dla potrzeb Spółki.

Zarządzający dysponuje niezależnością i samodzielnością w działaniu i nie podlega kierownictwu innych podmiotów. Zarządzający ma współdziałać z pozostałymi członkami zarządu oraz organami Spółki. Zobowiązany jest również świadczyć usługi zgodnie z Umową, obowiązującym prawem, statutem Spółki oraz uchwałami podjętymi przez organy Spółki, jak również innymi wewnętrznymi regulacjami Spółki i jej organów.

Przychody Zarządzającego z tytułu wykonywanej Umowy kwalifikowane są do przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Spółka otrzymała interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 14 maja 2013 r. (IBPP2/443-82/13/IK), gdzie zajęto stanowisko, że w zakresie, w jakim usługi zarządcze wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych, Spółce przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Zarządzającego w zakresie świadczonych usług w zakresie zarządzania.

Na podstawie Umowy Zarządzający zobowiązuje się do powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej przez okres 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia Umowy. Za działalność konkurencyjną uważa się m.in. świadczenie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej usług na rzecz podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną.

W okresie powstrzymywania się Zarządzającego od działalności konkurencyjnej po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy, Spółka wypłaci Zarządzającemu odszkodowanie (płatne miesięcznie ostatniego dnia każdego miesiąca, w którym Zarządzający był zobowiązany do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej).

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca podał, że jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pytanie Spółki dotyczy sytuacji, gdy nabywane usługi związane są z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Spółka prowadzi działalność gospodarczą głównie w zakresie wydobycia i sprzedaży węgla. W związku z tym Spółka wykonuje czynności opodatkowane podatkiem VAT polegające m.in. na dostawie towarów.

Świadcząc usługi w zakresie zarządzania na rzecz Spółki na podstawie Umowy, z której to Umowy wynika również obowiązek powstrzymywania się od czynności konkurencyjnych przez Zarządzającego oraz obowiązek wypłaty związanego z tym odszkodowania, Zarządzający są zarejestrowani jako czynni podatnicy podatku VAT.

Pytanie Spółki dotyczy sytuacji, gdzie Spółka otrzyma fakturę wystawioną przez Zarządzającego z naliczonym podatkiem VAT.

Jednocześnie, jak już wskazano we wniosku o interpretację, Spółka otrzymała interpretację indywidualną MF z dnia 14 maja 2013 r. (sygn. IBPP2/443-82/13/IK), w której zajęto stanowisko, że w zakresie w jakim usługi zarządcze wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia tych usług wynikających z faktur VAT wystawionych przez Zarządzających.

W interpretacji tej wskazano, że: "W zaistniałej sytuacji istotne jest rozstrzygnięcie, czy Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia podatku naliczonego VAT, wskazanego na fakturach, które są wystawiane przez Zarządzających, z tytułu świadczenia przez nich usług - Umowa o zarządzanie. Powyższe wymaga jednak uprzedniego rozważenia, czy dla opisanych we wniosku transakcji Zarządcy działają jako podatnicy podatku od towarów i usług oraz czy wynagrodzenie otrzymywane z tytułu zawartych Umów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Następnie w wyniku dokonanego w ten sposób ustalenia, możliwe będzie rozstrzygnięcie czy Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia ww. usług zarządzania". Dodatkowo, w tej samej interpretacji zajęto stanowisko, że "Czynności wykonywane w ramach podpisywanych umów - Umowy o zarządzanie - należy zatem uznać za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym w zakresie, w jakim usługi te są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia ww. usług wynikających z faktur wystawionych przez Zarządzających".

Spółka zostaje zwolniona z obowiązku wypłaty odszkodowania w przypadku zwolnienia Zarządzającego z zakazu działalności konkurencyjnej.

Dodatkowo, w przypadku skrócenia okresu zakazu konkurencji, wypłata odszkodowania następować powinna proporcjonalnie do okresu obowiązywania zakazu konkurencji.

Jednocześnie w przypadku naruszenia określonych w Umowie przepisów dotyczących zakazu konkurencji - Zarządzający utraci prawo do niewypłaconej części odszkodowania a Spółka będzie mogła dochodzić od Zarządzającego odszkodowania na zasadach ogólnych.

Powstrzymywanie się przez Zarządzającego od działalności konkurencyjnej w zamian za wypłacane przez Spółkę odszkodowanie może mieć wpływ na pozycję Spółki na rynku oraz w branży. Należy podkreślić, że Zarządzający z uwagi na swoje stanowisko są m.in. w posiadaniu informacji, które mogą mieć wpływ na działalność Spółki oraz jej pozycję wobec konkurencji. Wykorzystanie wiedzy, doświadczeń, kontaktów i informacji uzyskanych w Spółce do świadczenia usług o charakterze konkurencyjnym może skutkować powstaniem szkody po stronie Spółki lub też uniemożliwić Spółce uzyskanie potencjalnych korzyści np. związanych z zawarciem nowych kontraktów.

Odszkodowanie jest wypłacane przez okres powstrzymywania się od czynności konkurencyjnych po rozwiązaniu lub wygaśnięciu Umowy. Może się zdarzyć, że okres wypłaty odszkodowania przewidziany Umową będzie krótszy niż okres 12 miesięcy.

Jednocześnie, odszkodowanie będzie wypłacane w wysokości obliczonej zależnie od uprzednio wypłacanego Zarządzającemu wynagrodzenia.

Zgodnie z Umową odszkodowanie jest płatne w miesięcznych ratach na podstawie dokumentów wystawianych przez Zarządzających ostatniego dnia każdego miesiąca, w którym Zarządzający był zobowiązany do przestrzegania zakazu konkurencji.

Pytanie Spółki dotyczy sytuacji, gdy otrzyma od Zarządzającego fakturę VAT z tytułu powstrzymywania się od czynności konkurencyjnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Spółka uprawniona jest do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących świadczenie usług w zakresie powstrzymywania się od czynności konkurencyjnych wystawionych przez Zarządzających.

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W rezultacie, w celu uznania, że Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego konieczne jest spełnienie następujących warunków, tj.

* czynność, w związku z którą wystawiono fakturę i naliczono podatek VAT, powinna podlegać opodatkowaniu VAT,

* podatek naliczony związany być powinien z wykonywaniem przez Spółkę czynności opodatkowanych.

W przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania Umowy, Zarządzający zobowiązuje się do powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej przez przewidziany Umową okres obowiązywania zakazu konkurencji.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jednocześnie zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również zobowiązanie do powstrzymywania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Za świadczenie usług dla gruncie ustawy VAT może być również uznane powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej przez Zarządzającego. Za podmiot świadczący usługę powinien zostać uznany Zarządzający. Spółkę należy natomiast uznać za beneficjenta takiej usługi, której korzyść polega na zabezpieczeniu jej interesów.

W okresie powstrzymywania się Zarządzającego od działalności konkurencyjnej po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy, Spółka zobowiązana jest do wypłacenia Zarządzającemu odszkodowania (płatnego miesięcznie ostatniego dnia każdego miesiąca, w którym Zarządzający był zobowiązany do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej).

Tym samym, należy uznać, że z tytułu świadczenia usługi polegającej na powstrzymywaniu się od czynności konkurencyjnych, Zarządzający otrzymuje wynagrodzenie w postaci odszkodowania przewidzianego Umową.

W opinii Spółki odszkodowanie uiszczane przez Spółkę na rzecz Zarządzającego stanowi w istocie wynagrodzenie za usługę wykonywaną w ramach samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Ustawy o VAT.

Nie ma przy tym znaczenia, czy na moment wypłaty odszkodowania Zarządzający jest podmiotem formalnie zarejestrowanym, jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą.

W rezultacie, należy uznać, że na rzecz Spółki świadczona jest usługa o charakterze odpłatnym zdefiniowana w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W opinii Spółki, nie można pominąć faktu, że podstawą obowiązku świadczenia (polegającego na powstrzymywaniu się od czynności konkurencyjnych) oraz wypłaty odszkodowania jest Umowa o świadczenie usług w zakresie Zarządzania.

Tym samym, na gruncie ustawy o VAT, konsekwencje świadczenia usługi polegającej na powstrzymywaniu się od czynności konkurencyjnych powinny być analogiczne jak w przypadku usług w zakresie zarządzania.

W rezultacie, jeżeli wykonywanie usług zarządczych na podstawie Umowy stanowić będzie czynność opodatkowaną podatkiem VAT - co zostało potwierdzone w otrzymanej interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 14 maja 2013 r. (IBPP2/443-82/13/IK), również powstrzymywanie się od takich czynności stanowić powinno czynność opodatkowaną VAT, z którą wiązać się będzie prawo do odliczenia podatku naliczonego po stronie Spółki.

Jednocześnie, we wspomnianej powyżej, otrzymanej przez Spółkę interpretacji Ministra Finansów w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z usługami zarządczymi wykonywanymi na podstawie Umowy wskazano, że "W zaistniałej sytuacji istotne jest rozstrzygnięcie, czy Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia podatku naliczonego VAT, wskazanego na fakturach, które są wystawiane przez Zarządzających, z tytułu świadczenia przez nich usług - Umowa o zarządzanie. Powyższe wymaga jednak uprzedniego rozważenia, czy dla opisanych we wniosku transakcji Zarządcy działają jako podatnicy podatku od towarów i usług oraz czy wynagrodzenie otrzymywane z tytułu zawartych Umów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Następnie w wyniku dokonanego w ten sposób ustalenia, możliwe będzie rozstrzygnięcie czy Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia ww. usług zarządzania".

Dodatkowo, w tej samej interpretacji zajęto stanowisko, że "Czynności wykonywane w ramach podpisywanych umów - Umowy o zarządzanie - należy zatem uznać za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym w zakresie, w jakim usługi te są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia ww. usług wynikających z faktur wystawionych przez Zarządzających".

Natomiast jeżeli chodzi o powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej również w innych interpretacjach podatkowych organy odwołują się do zawartych wcześniej umów o zarządzanie. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Ministra Finansów Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 grudnia 2009 r. (ITPP1/443-904/09/DM) stwierdzono: "Uwzględniając powyższe wskazać należy, że czynność polegająca na powstrzymaniu się od działalności konkurencyjnej dla spółki z o.o. w zamian za wynagrodzenie ma charakter odpłatny. Zauważyć należy, że ze stanu faktycznego wynika, iż strony łączy stosunek prawny, ponadto umowa o zakazie konkurencji została zawarta przez Panią, jako podatnika podatku od towarów i usług (a zatem nie korzystała Pani w tym zakresie z wyłączenia wynikającego z art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług), zaś otrzymane wynagrodzenie za powstrzymanie się od dokonywania określonych czynności, które określa Pani odszkodowaniem, stanowi ekwiwalent za konkretną usługę, którą w niniejszej sprawie jest powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej wobec spółki z o.o. Z kolei beneficjentem usługi, z uwagi na uzyskane w ten sposób zobowiązanie (gwarancję) nieprowadzenia przez Panią działalności konkurencyjnej jest spółka z o.o. W konsekwencji uznać należy, iż otrzymywane odszkodowanie, związane z prowadzoną przez Panią działalnością gospodarczą (w ramach bowiem tej działalności została zawarta umowa o zakazie konkurencji), na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług."

Również w innej interpretacji organ podatkowy stanął na stanowisku, że uwzględniając powyższe należy wskazać, że czynność polegająca na powstrzymywaniu się od działalności konkurencyjnej dla spółki w zamian za wynagrodzenie ma charakter odpłatny. Zważyć należy, że ze stanu faktycznego wynika, iż strony łączy stosunek prawny, ponadto umowa o zakazie konkurencji została zawarta przez Wnioskodawcę jako podatnika podatku od towarów i usług (a zatem podatnik nie korzysta w tym zakresie z wyłączenia wynikającego z art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług), zaś otrzymywane wynagrodzenie za powstrzymywanie się od dokonywania określonych czynności, które zostało określone mianem odszkodowania, stanowi ekwiwalent za konkretną usługę, którą w niniejszej sprawie jest powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej wobec spółki. Z kolei beneficjentem usługi, z uwagi na uzyskane w ten sposób zobowiązanie (gwarancję) nieprowadzenia przez Wnioskodawcę działalności konkurencyjnej jest spółka. W konsekwencji uznać należy, iż otrzymywane odszkodowanie związane z prowadzoną przez wnioskodawcę działalnością (w ramach bowiem tej działalności została zawarta umowa o zakazie konkurencji), na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 28 lutego 2013 r. sygn. IBPP4/443-74/13/PK).

W związku z powyższym, w opinii Wnioskodawcy, w zakresie, w jakim usługi wykorzystywane są przez Spółkę do wykonywania czynności opodatkowanych, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Zarządzającego dokumentujących powstrzymywanie się od czynności konkurencyjnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) uznaje się za prawidłowe.

Kwestię odliczenia podatku reguluje przepis art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, który stanowi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast, zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

- z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Z ww. przepisów wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Przedstawiona wyżej zasada, wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

W myśl art. 106 ust. 1 ww. ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Faktura stanowi podstawę dla nabywcy towaru lub usługi do odliczenia podatku naliczonego, bowiem z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT wynika, że podatkiem naliczonym jest kwota wynikająca z faktury.

Należy zauważyć, że ustawodawca przewidział sytuacje, których wystąpienie wyłącza możliwość obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego albo zwrotu podatku naliczonego. Sytuacje takie zostały wskazane w art. 88 ustawy o VAT.

Jednym z ograniczeń do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jest wyłączenie wynikające z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.

W myśl ww. przepisu, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zawarł umowy o świadczenie usługi w zakresie zarządzania z prowadzącymi działalność gospodarczą Zarządzającymi. Na podstawie Umowy Zarządzający zobowiązuje się do powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej przez okres 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia Umowy. Za działalność konkurencyjną uważa się m.in. świadczenie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej usług na rzecz podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną.

W okresie powstrzymywania się Zarządzającego od działalności konkurencyjnej po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy, Spółka wypłaci Zarządzającemu odszkodowanie (płatne miesięcznie ostatniego dnia każdego miesiąca, w którym Zarządzający był zobowiązany do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej).

Zgodnie z Umową odszkodowanie jest płatne w miesięcznych ratach na podstawie dokumentów (faktur) wystawianych przez Zarządzających ostatniego dnia każdego miesiąca, w którym Zarządzający był zobowiązany do przestrzegania zakazu konkurencji. Pytanie Wnioskodawcy dotyczy sytuacji, gdy otrzyma fakturę z tytułu powstrzymywania się od czynności konkurencyjnych, wystawioną przez Zarządzającego z naliczonym podatkiem VAT. Wnioskodawca wykonuje czynności opodatkowane podatkiem VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących świadczenie usług przez Zarządzających w zakresie powstrzymywania się od czynności konkurencyjnych.

Wnioskodawca uważa, że przysługuje mu prawo odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Zarządzającego dokumentujących powstrzymywanie się od czynności konkurencyjnych.

Zatem w zaistniałej sytuacji istotne jest rozstrzygnięcie, czy Wnioskodawca jest uprawniony do odliczania podatku naliczonego VAT, wykazanego na fakturach, które są wystawiane przez Zarządzających z tytułu powstrzymywania się od czynności konkurencyjnych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Na mocy art. 2 pkt 22 ww. ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 tej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć zatem, każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tej ustawy.

Należy jednak zaznaczyć, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

A zatem, aby powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji mogło zostać uznane za usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, zobowiązanie to winno być odpłatne, wynikać ze stosunku zobowiązaniowego, jak również musi istnieć konkretny podmiot będący bezpośrednim beneficjentem (konsumentem) tego zobowiązania.

Istotnym elementem do tego, aby daną czynność opodatkować podatkiem od towarów i usług, oprócz ustalenia przedmiotu opodatkowania jest również określenie podmiotu opodatkowania. Opodatkowanie usług polegających na powstrzymywaniu się czy też na tolerowaniu określonych stanów rzeczy, powstrzymywaniu się od określonego rodzaju zachowań w ramach tzw. klauzuli konkurencji (zakazu konkurencji) może mieć miejsce wówczas, jeśli podmiot świadczący taką usługę jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podatnikami, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym do 31 marca 2013 r., działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r., działalność gospodarcza, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei z art. 15 ust. 3 pkt 1 i 3 cyt. ustawy wynika, że za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) oraz z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Wnioskodawca wskazał we wniosku, że na podstawie umowy w zakresie świadczenia usług zarządzania, Zarządzający zobowiązuje się do powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej przez okres 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia Umowy.

W okresie powstrzymywania się Zarządzającego od działalności konkurencyjnej, Spółka wypłaci Zarządzającemu odszkodowanie (płatne miesięcznie ostatniego dnia każdego miesiąca, w którym Zarządzający był zobowiązany do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej).

Wnioskodawca i Zarządzający są zarejestrowani jako czynni podatnicy podatku VAT.

Uwzględniając powyższe wskazać należy, że czynność polegająca na powstrzymaniu się przez Zarządzającego od działalności konkurencyjnej dla Wnioskodawcy w zamian za wynagrodzenie ma charakter odpłatny. Zauważyć należy, że z wniosku wynika, iż strony łączy stosunek prawny, ponadto umowa o zakazie konkurencji została zawarta przez Zarządzającego, jako podatnika podatku od towarów i usług (a zatem Zarządzający nie korzystał w tym zakresie z wyłączenia wynikającego z art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług), zaś otrzymane wynagrodzenie za powstrzymanie się od dokonywania określonych czynności, które zostało określone odszkodowaniem, stanowi ekwiwalent za konkretną usługę, którą w niniejszej sprawie jest powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej wobec Wnioskodawcy. Z kolei beneficjentem usługi, z uwagi na uzyskane w ten sposób zobowiązanie (gwarancję) nieprowadzenia przez Zarządzającego działalności konkurencyjnej jest Wnioskodawca. W konsekwencji uznać należy, iż otrzymywane odszkodowanie, związane z prowadzoną przez Zarządzającego działalnością gospodarczą (w ramach bowiem tej działalności została zawarta umowa o zakazie konkurencji), na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, świadczone przez Zarządzającego, w oparciu o umowę, usługi polegające na powstrzymywaniu się od prowadzenia działalności konkurencyjnej należy uznać jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku VAT, które podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zgodnie z art. 146a pkt 1 tej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Ustawodawca w przepisach ustawy o VAT nie przewidział zwolnienia dla usług polegających na powstrzymywaniu się od prowadzenia działalności konkurencyjnej.

Zatem świadczenie usług w zakresie powstrzymywania się od prowadzenia działalności konkurencyjnej podlega (będzie podlegało) opodatkowaniu 23% stawką podatku VAT, zgodnie z cyt. powyżej art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy.

Tym samym w zakresie, w jakim usługi te wykorzystywane są (będą) do wykonywania przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych, Wnioskodawcy na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT przysługuje (będzie przysługiwać) prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia ww. usług wynikających z faktur wystawionych przez Zarządzających.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.