IBPP1/443-534/11/BM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 marca 2011 r. (data wpływu 23 marca 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 31 maja 2011 r. (data wpływu 6 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zbycia prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz z budynkami - jest prawidłowe.

W dniu 21 marca 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zbycia prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz z budynkami. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 31 maja 2011 r. (data wpływu 6 czerwca 2011 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 17 maja 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zaistniałego stanu faktycznego (ostatecznie doprecyzowany w piśmie z dnia 31 maja 2011 r.):

W dniu 18 stycznia 2011 r. dokonano w trybie postępowania egzekucyjnego nastąpiło prawomocne przysądzenie (tożsame z dostawą towaru) prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz z prawem własności budynków posadowionych na gruncie położonym w XXX należących do dłużnika X sp. z o.o. Z ustaleń Wnioskodawcy wynika, że nieruchomość została przez dłużnika nabyta w dniu 29 kwietnia 1993 r. (co wynika z treści księgi wieczystej). Zgodnie z oświadczeniem prokurenta dłużnika w cenę nabycia nieruchomości nie był wliczony podatek VAT (wówczas był to podatek jeszcze nieobowiązujący). W okresie, w którym ww. składał Sądowi w imieniu dłużnika sprawozdania z zarządu nieruchomością tj. w latach 2004-2010 nie dokonywano żadnych ulepszeń czy remontów nieruchomości. Powyższe potwierdził również pracownik X sp. z o.o., dodając, iż w okresie 2010-2011 nie były przeprowadzane żadne remonty nieruchomości. Nieruchomość jest wydzierżawiana i wynajmowana.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, iż nieruchomość składa się z dwóch działek zabudowanych. Na nieruchomości wzniesione są następujące budynki/budowle: pięć budynków (działka nr 1), wybudowanych - jak wynika z operatu szacunkowego - na przełomie 70 i 80-tych lat ubiegłego stulecia. Są to:

* budynek piekarni

* budynek skupu złomu i surowców wtórnych,

* budynek stacji paliw,

* budynek magazynowy ze sklepem,

* budynek portierni.

Na nieruchomości znajduje się też obiekt małej architektury (działka nr 2). Obiekt wzniesiony prawdopodobnie w 2002 r. - jest to informacja uzyskana od osoby zastanej na nieruchomości należącej do Y sp. z o.o.

Żaden z budynków/budowli nie został wzniesiony po nabyciu nieruchomości, tj. po 29 kwietnia 1993 r., w związku z czym nie istnieją budynki/budowle wzniesione po 29/04/1993 r., a które były przedmiotem najmu/dzierżawy, a co za tym idzie nie powstał z tego tytułu obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług.

Natomiast działka nr 2 o pow. 130 m² wraz z obiektem małej architektury jest wykorzystywana nieodpłatnie przez sąsiadującą z X spółkę Y, w zamian za nieodpłatne udostępnienie X działki o takiej samej powierzchni ze stacją transformatorową, znajdującą się na nieruchomości należącej do Y sp. z o.o. Taki stan rzeczy utrzymuje się od 2002 r.

Jednocześnie nawiązując do rozmowy telefonicznej z dnia 19 maja br. Wnioskodawca wyjaśnia swoje stanowisko co do interpretacji pojęcia "pierwszego zasiedlenia":

"Pojęcie pierwszego zasiedlenia, a w konsekwencji również możliwość stosowania zwolnienia, należy odnosić również do czynności, które miały miejsce przed wejściem w życie ustawy z dnia 1 lipca 1993 r. - tak długo, jak byłyby one klasyfikowane z punktu widzenia obecnie obowiązujących przepisów jako czynności opodatkowane. Bez znaczenia powinien pozostawać fakt, iż czynność taka faktycznie nie podlegała opodatkowaniu VAT, gdyż podatek ten w Polsce jeszcze nie obowiązywał." - tak: komentarz do ustawy VAT autorstwa Tomasza Michalika oraz interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 3 grudnia 2009 r. sygn. ILPP1/443-1056/09/6/AI.

W powołanej interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdza: "Zapis definicji pierwszego zasiedlenia nie związany jest z faktycznym naliczeniem podatku należnego od danej czynności, w związku z tym ma zastosowanie do dostaw dokonanych przed lipcem 1993 r., czyli przed wejściem w życie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Stwierdzić należy, iż jeśli spółka, od której wnioskodawca kupiłby nieruchomość zabudowaną kupiłaby te budynki w latach przed wejściem w życie ustawy o podatku od towarów i usług, to wówczas miałoby miejsce pierwsze zasiedlenie w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r.".

Dodatkowo Wnioskodawca wyjaśnia, że niniejszą sprawę przejął kilka miesięcy po licytacji nieruchomości, a przed wydaniem postanowienia o przysądzeniu własności. Dopiero wówczas Wnioskodawca stwierdził, iż sprawa VAT-u, która powinna być rozstrzygnięta na etapie oszacowania nieruchomości, w ogóle nie była przedmiotem badania przez poprzednika. Niestety, na tym etapie postępowania, wszelkie próby uzyskania wiarygodnych danych od osób związanych ze spółką X nie powiodły się. Jedynym źródłem informacji jest operat szacunkowy. Dlatego też, Wnioskodawca po raz kolejny skorzystał z pomocy biegłego, który dnia 30 maja 2011 r. dokonał oględzin działki 2 i opisał znajdujący się na niej obiekt małej architektury.

W rozmowie z Naczelnikiem US w lutym br. Wnioskodawca uzyskał informację, iż we władzach spółki-dłużnika, jak i spółki-nabywcy występują powiązane ze sobą osoby. W tej samej rozmowie po wstępnym rozpatrzeniu wszelkich znanych faktów, sformułowany został wniosek, iż najprawdopodobniej dostawa tej nieruchomości nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Organ egzekucyjny chcąc wyeliminować niebezpieczeństwo narażenia Skarbu Państwa na stratę (w przypadku gdyby nabywca zwrócił się o zwrot VAT-u) powiadomił o zaistniałej sytuacji Sąd nadzorujący egzekucję z nieruchomości i w porozumieniu z tym Sądem zwrócił się do Izby Skarbowej o indywidualną interpretację podatkową. Jednocześnie Wnioskodawca regularnie podejmuje próby skontaktowania się z władzami spółki-dłużnika, w celu uzyskania dodatkowych, bardziej szczegółowych informacji, które mogłyby być przydatne w niniejszym postępowaniu. Dotychczas, żadna z tych prób nie powiodła się.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy dostawa prawa użytkowania wieczystego gruntu i własności budynków będzie zwolniona z podatku VAT czy też powinno się taki podatek naliczyć.

Wnioskodawca uważa, że dostawa użytkowania wieczystego gruntu i własności budynków posadowionych na gruncie położonym w XXX będzie podlegała zwolnieniu z podatku od towarów i usług (VAT) na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, albowiem dostawa użytkowania wieczystego i budynków nie była dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim i pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nieruchomości upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami natomiast, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Podstawowa stawka podatku - w myśl art. 41 ust. 1 ustawy o VAT - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Przy czym zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o VAT, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki lub zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Zatem z powyższych przepisów wynika, iż dostawa nieruchomości, spełniających określone w przepisach warunki, może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili dokonania dostawy nie minęły co najmniej dwa lata.

Zgodnie z przepisem art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Z powyższego wynika, że przez pierwsze zasiedlenie należy rozumieć objęcie we władanie budynku, budowli lub ich części przez pierwszego nabywcę lub pierwszego użytkownika. Przedmiotowa nieruchomość nie musi być faktycznie zamieszkała, lecz winna być przejęta przez nabywcę do użytkowania. Wydanie przedmiotowego obiektu nabywcy winno nastąpić w ramach wykonania przez sprzedającego czynności podlegających opodatkowaniu.

Z powyższej definicji wynika, iż oddanie do użytkowania powinno nastąpić w ramach czynności podlegających opodatkowaniu, a za takie należy rozumieć m.in. dostawę, a także najem oraz dzierżawę.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zwalnia się również dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

Warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b) - stosownie do art. 43 ust. 7a - nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Ponadto, jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części może korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a staje się bezzasadne.

Natomiast, treść art. 29 ust. 5 ustawy o VAT stanowi, iż w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak dla dostawy budynków, budowli lub ich części na tym gruncie posadowionych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Analogiczna sytuacja ma miejsce, gdy wraz z dostawą budynków lub budowli następuje również zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu, na którym budynki te są posadowione. Jak wskazuje przepis § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 246, poz. 1649), zwalnia się od podatku zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku.

Z opisu zaistniałego stanu faktycznego wynika, że nieruchomość nabyta w dniu 29 kwietnia 1993 r. stanowi prawo użytkowania wieczystego gruntu i składa się z dwóch działek zabudowanych.

Na działce nr 1 wzniesione są następujące budynki/budowle wybudowane na przełomie lat 70 i 80-tych ubiegłego stulecia:

* budynek piekarni,

* budynek skupu złomu i surowców wtórnych,

* budynek stacji paliw,

* budynek magazynowy ze sklepem,

* budynek portierni.

Ta część nieruchomości nie była przedmiotem najmu/dzierżawy.

Na działce nr 2 znajduje się obiekt małej architektury. Obiekt wzniesiono prawdopodobnie w 2002 r. i od tego czasu jest nieodpłatnie wykorzystywany przez sąsiadującą spółkę, w zamian za nieodpłatne udostępnienie działki o takiej samej powierzchni ze stacją transformatorową.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz odnosząc się do opisu zaistniałego stanu faktycznego, stwierdzić należy, że by określić prawidłowo stawkę podatku VAT przy transakcji zbycia prawa wieczystego użytkowania gruntu wraz z budynkami na nim posadowionymi, należy w pierwszej kolejności rozważyć, czy doszło do pierwszego zasiedlenia ww. nieruchomości w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług.

Kluczową rolę w rozwiązaniu przedstawionego wyżej problemu odgrywa przepis art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Aby stwierdzić, czy przedmiotowa nieruchomość będzie korzystała ze zwolnienia z podatku VAT w pierwszej kolejności ustalić należy kiedy miało miejsce pierwsze zasiedlenie oraz jaki okres upłynął od niego do momentu dokonania dostawy nieruchomości. W tym celu należy odwołać się do brzmienia art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym przez pierwsze zasiedlenie należy rozumieć oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu użytkownikowi budynków, budowli lub ich części po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Zatem za pierwsze zasiedlenie należy uznać moment oddania budynku (budowli) do użytkowania pierwszemu nabywcy (najemcy, dzierżawcy), mając na względzie, iż sformułowanie "w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu" dotyczy czynności wymienionych w art. 5 obecnie obowiązującej ustawy o VAT i dokonanych w okresie jej obowiązywania, jak również dokonanych pod rządami ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Zatem nie dotyczy dostaw i usług dokonywanych przez podmioty wykonujące działalność przed dniem 5 lipca 1993 r.

W analizowanej sytuacji należy stwierdzić, iż w przypadku działki nr 1, nabytej wraz z budynkami dnia 29 kwietnia 1993 r., która nie była przedmiotem najmu/dzierżawy w latach 1993-2011, do pierwszego zasiedlenia doszło dnia 18 stycznia 2011 r., gdy w trybie postępowania egzekucyjnego nastąpiło prawomocne przysądzenie, tożsame z dostawą. W związku z tym dostawa tej części nieruchomości nie korzysta ze zwolnienia od podatku VAT wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Jednakże ta część nieruchomości korzysta ze zwolnienia od podatku VAT wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, gdyż w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu nieruchomości, przy jednoczesnym założeniu, że w latach 1993-2011 nie ponoszono wydatków na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiłyby co najmniej 30% wartości początkowej tej części nieruchomości.

Natomiast dostawa działki nr 2, na której znajduje się obiekt małej architektury, będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, bowiem nie zachodzą wyjątki w nim przedstawione, tzn. dostawa nieruchomości zabudowanej nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim (oddanie do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu pierwszemu nabywcy miało miejsce w roku 2002 r.), a pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nieruchomości zabudowanej upłynął okres dłuższy niż 2 lata. Powyższe ma zastosowanie przy założeniu, że nie ponoszono wydatków na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiłyby co najmniej 30% wartości początkowej tej części nieruchomości.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy uznaje się za prawidłowe, z tym, że część nieruchomości korzysta ze zwolnienia od podatku VAT wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, a część z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.