IBPP1/443-473/12/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 kwietnia 2012 r. (data wpływu do tut. organu 7 maja 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 sierpnia 2012 r. (data wpływu 10 sierpnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania planowanej przez Wnioskodawcę darowizny - jest prawidłowe.

W dniu 7 maja 2012 r. do tut. organu, wpłynął wniosek z dnia 30 kwietnia 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania planowanej przez Wnioskodawcę darowizny.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 6 sierpnia 2012 r. (data wpływu 10 sierpnia 2012 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 27 lipca 2012 r. znak: IBPP1/443-473/12/MS.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Małżonkowie, między którymi panuje ustrój wspólności majątkowej, prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej (dalej także "Spółka"), ukonstytuowanej na mocy przepisów Kodeksu cywilnego w trakcie trwania ich związku małżeńskiego. Przedmiotem działalności przedsiębiorstwa małżonków jest przede wszystkim produkcja pozostałych gotowych wyrobów metalowych (PKD 25.99 Z), takich jak klatki dla ptaków, gryzoni, kotów itp. W skład przedsiębiorstwa wchodzą m.in. maszyny i urządzenia niezbędne w procesie produkcji, środki transportu w postaci samochodów osobowych, wartości niematerialne i prawne, materiały oraz gotowe do sprzedaży wyroby. Spółka zatrudnia ponadto pracowników oraz osoby wykonujące powierzone im czynności w ramach umów cywilnoprawnych, a także posiada status czynnego podatnika VAT.

Małżonkowie zamierzają w przyszłości przekazać na mocy zawartej pomiędzy nimi pisemnej umowy darowizny z podpisami notarialnie poświadczonymi majątek Spółki na wyłączną własność jednego z małżonków, w celu umożliwienia mu dalszego, samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie tożsamym z działalnością Spółki.

Zgodnie z opisem wskazanym w pierwotnie złożonym formularzu ORD-IN (poz. 68) wnioskująca o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego Spółka Cywilna jest czynnym podatnikiem VAT. Status ten Wnioskodawca posiada począwszy od lipca 1993 r. w związku z obowiązkiem rejestracji w zakresie podatku od towarów i usług - jako podatnik VAT czynny.

Kolejność zdarzeń będzie następująca: K. D. i J. D., działający jako wspólnicy Spółki Cywilnej A., dokonają darowizny przedsiębiorstwa Spółki w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego na rzecz jednego ze wspólników. W kolejnym etapie nastąpi likwidacja Spółki Cywilnej.

W pierwotnie złożonym wniosku utożsamiono sformułowanie "darowizna majątku Spółki" z "darowizną przedsiębiorstwa Spółki". Niemniej jednak intencją Wnioskodawcy jest przeniesienie własności przedsiębiorstwa Spółki na rzecz jednego ze wspólników.

W ramach darowizny przedsiębiorstwa Spółki na rzecz jednego ze wspólników - na podstawie art. 231 Kodeksu pracy - nowemu pracodawcy przekazani zostaną pracownicy zatrudniani dotychczas przez Spółkę.

Produkcja odbywa się w pomieszczeniach użytkowanych przez Spółkę w ramach umowy najmu zawartej z właścicielem nieruchomości o parametrach umożliwiających wykorzystanie maszyn i urządzeń w procesie produkcji. Z chwilą dokonania darowizny przedsiębiorstwa Spółki - na podstawie umowy cesji praw i obowiązków wynikających z umowy najmu (za zgodą wynajmującego) - otrzymujący w darowiźnie przedsiębiorstwo wspólnik wstąpi także w prawa i obowiązki najemcy przedmiotowych pomieszczeń.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy darowizna majątku Spółki cywilnej małżonków na rzecz jednego z nich dokonana na podstawie pisemnej umowy darowizny z podpisami notarialnie poświadczonymi skutkować będzie niepodleganiem tego rodzaju czynności podatkowi od towarów i usług w myśl art. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 - "dalej ustawa o podatku od towarów i usług").

Zdaniem Wnioskodawcy, aktywa trwałe, obrotowe oraz zatrudniani przez wnioskującą o wydanie interpretacji indywidualnej Spółkę cywilną pracownicy i zleceniobiorcy stanowią przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 (1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm. - dalej także "k.c."), który to przepis definiuje przedsiębiorstwo jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej.

Powołany wyżej akt prawny określa także otwarty katalog elementów składowych przedsiębiorstwa, takich, jak:

Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa małżonków pozostają ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów.

Mając zatem na uwadze sprecyzowaną powyżej definicję przedsiębiorstwa, stwierdzić należy, iż treść czynności prawnej polegającej na dokonaniu przez małżonków pozostających w stosunku spółki cywilnej przewłaszczenia ich majątku wykorzystywanego w ramach spółki na mocy umowy darowizny, spełnia warunki przedmiotowe zakreślone treścią art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W kontekście zaś czynności mogących być przedmiotem prawnie skutecznej umowy podkreślić należy, iż majątek spółki osobowej funkcjonującej w ramach norm legalnych ustanowionych mocą Kodeksu cywilnego stanowi odrębną od małżeńskiej majątkową współwłasność łączną, a co za tym idzie może być jako zespół składników materialnych i niematerialnych przedmiotem czynności prawnej w postaci nieodpłatnego zbycia. Jako że majątek Spółki nie obejmuje nieruchomości, dla skuteczności dokonania darowizny przedsiębiorstwa w świetle art. 75 (1) k.c. wystarczające jest zawarcie umowy w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Zbyte w ten sposób przedsiębiorstwo zachowa funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi jego składnikami, w taki sposób, że przekazana jednemu małżonkowi masa będzie służyć kontynuowaniu dotychczasowej działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 powołanej ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Stosownie bowiem do art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Wyłączenie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług ww. transakcji jest konsekwencją postanowień art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1 z późn. zm.), który stanowi, iż w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu. Polskie przepisy VAT osiągają więc dozwolony przez dyrektywę skutek - tj. uznanie, że przeniesienie majątku przedsiębiorstwa na inny podmiot nie jest dostawą, poprzez regulację zawartą w art. 6 ustawy o VAT.

W niniejszej sprawie kwestią wymagającą interpretacji jest ustalenie istnienia lub nieistnienia podstaw do zastosowania przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowiącego, iż przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w art. 6 ustawy o VAT nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem "transakcji zbycia". Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa obejmuje wszelkie czynności, w ramach których, następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności, jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aport).

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 tej ustawy obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej jak już stwierdzono nie definiują pojęcia "przedsiębiorstwo", należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo stanowi zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, który obejmuje w szczególności:

Ustawodawca w ww. przepisie wskazał, jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład kompleksu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, czyli przedsiębiorstwa, które może być przedmiotem czynności prawnej. Nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, by bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca (małżonkowie, między którymi panuje ustrój wspólności majątkowej) prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, ukonstytuowanej na mocy przepisów Kodeksu cywilnego. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest przede wszystkim produkcja pozostałych gotowych wyrobów metalowych (PKD 25.99 Z), takich jak klatki dla ptaków, gryzoni, kotów itp. W skład przedsiębiorstwa Wnioskodawcy wchodzą m.in. maszyny i urządzenia niezbędne w procesie produkcji, środki transportu w postaci samochodów osobowych, wartości niematerialne i prawne, materiały oraz gotowe do sprzedaży wyroby. Wnioskodawca zatrudnia ponadto pracowników oraz osoby wykonujące powierzone im czynności w ramach umów cywilnoprawnych, a także posiada status czynnego podatnika VAT.

Małżonkowie zamierzają w przyszłości przekazać na mocy zawartej pomiędzy nimi pisemnej umowy darowizny z podpisami notarialnie poświadczonymi majątek Spółki na wyłączną własność jednego z małżonków, w celu umożliwienia mu dalszego, samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie tożsamym z działalnością Spółki.

W pierwotnie złożonym wniosku utożsamiono sformułowanie "darowizna majątku Spółki" z "darowizną przedsiębiorstwa Spółki". Niemniej jednak intencją Wnioskodawcy jest przeniesienie własności przedsiębiorstwa Spółki na rzecz jednego ze wspólników.

Kolejność zdarzeń będzie następująca: K. D. i J. D., działający jako wspólnicy Spółki Cywilnej A., dokonają darowizny przedsiębiorstwa Spółki w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego na rzecz jednego ze wspólników. W kolejnym etapie nastąpi likwidacja Spółki Cywilnej.

W ramach darowizny przedsiębiorstwa Spółki na rzecz jednego ze wspólników - na podstawie art. 231 Kodeksu pracy - nowemu pracodawcy przekazani zostaną pracownicy zatrudniani dotychczas przez Spółkę.

Dodatkowo Wnioskodawca stwierdza, że produkcja odbywa się w pomieszczeniach użytkowanych przez Spółkę w ramach umowy najmu zawartej z właścicielem nieruchomości o parametrach umożliwiających wykorzystanie maszyn i urządzeń w procesie produkcji. Z chwilą dokonania darowizny przedsiębiorstwa Spółki - na podstawie umowy cesji praw i obowiązków wynikających z umowy najmu (za zgodą wynajmującego) - otrzymujący w darowiźnie przedsiębiorstwo wspólnik wstąpi także w prawa i obowiązki najemcy przedmiotowych pomieszczeń.

Zatem z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca (spółka cywilna) zamierza przekazać (w formie darowizny) w całości majątek spółki do prowadzonej jednoosobowo przez wspólnika firmy. Przedmiotem zbycia jak stwierdził Wnioskodawca będzie całe przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego 1 Kodeksu cywilnego składników>. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że w ramach darowizny przedsiębiorstwa Spółki na rzecz jednego ze wspólników - na podstawie art. 231 Kodeksu pracy - nowemu pracodawcy przekazani zostaną pracownicy zatrudniani dotychczas przez Wnioskodawcę oraz, że podmiot przejmujący przedsiębiorstwo wstąpi także w prawa i obowiązki najemcy nieruchomości w których dotychczas prowadzona jest działalność Wnioskodawcy. W konsekwencji powyższego zakres prowadzonej działalności gospodarczej będzie niezmienny, ponieważ wspólnik Wnioskodawcy dalej będzie prowadził działalność gospodarczą w tym samym zakresie.

Mając na uwadze opisane we wniosku zdarzenie przyszłe oraz treść powołanych przepisów stwierdzić należy, iż jeżeli przedmiotem zbycia będzie - jak wskazał Wnioskodawca - przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ ustawy - Kodeks cywilny, to czynność ta nie będzie podlegała, zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o VAT, przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że darowizna przedsiębiorstwa spółki cywilnej na rzecz jednego z jej wspólników nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT należało uznać za prawidłowe.

Należy jednocześnie podkreślić, że analiza przedmiotu umów cywilnoprawnych nie mieści się w ramach określonych przepisem art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego. W związku z powyższym Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny, czy przekazywany majątek stanowi przedsiębiorstwo, o którym mowa w powołanych wyżej przepisach art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczyć zatem należy, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.