IBPP1/443-378/08/JP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia z dnia 25 lutego 2008 r. (data wpływu 3 marca 2008 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 maja 2008 r. (data wpływu 26 maja 2008 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT zbycia udziału w nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 marca 2008 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie w zakresie opodatkowania podatkiem VAT zbycia udziału w nieruchomości. Wniosek ten został uzupełniony pismem z dnia 20 maja 2008 r. (data wpływu 26 maja 2008 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 12 maja 2008 r. znak: IBPP1/443-378/08/JP.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni na podstawie spadkobrania po zmarłym w dniu 11 sierpnia 2003 r. ojcu stała się współwłaścicielem #188; części prawa użytkowania wieczystego działki nr 21/16 w obrębie 257, położonej w X przy ul. X, na której realizowana była inwestycja budowlana pod postacią budynku usługowo - handlowego. Współwłaścicielem w #189; części przed śmiercią ojca była matka Wnioskodawczyni. Rodzice do chwili śmierci ojca Wnioskodawczyni wspólnie prowadzili działalność gospodarczą i budowa obiektu była ich wspólnym biznesowym zamierzeniem. Wnioskodawczyni nie była nigdy wspólnikiem rodziców w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Podatnikiem podatku od towarów i usług była wyłącznie matka Wnioskodawczyni, która korzystała z możliwości odliczenia podatku naliczonego w ramach prowadzonej inwestycji. Budowa ww. obiektu rozpoczęła się w 1999 r. i nie została do chwili obecnej zakończona. W trakcie sprzedaży dziennik budowy został przekazany osobie kupującej, gdyż budynek stanowił obiekt w budowie i nigdy nie został oddany do użytku. Swój udział w nieruchomości Wnioskodawczyni zbyła na mocy umowy sprzedaży z dnia 6 listopada 2007 r. Od 2005 r. Wnioskodawczyni prowadzi własną działalność gospodarczą pod postacią gabinetu lekarskiego i nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Nie ma tym samym możliwości odliczania podatku naliczonego.

Ponadto, jak wskazano w piśmie z dnia 20 maja 2008 r. Wnioskodawczyni nie wykorzystywała działki w latach 2003 - 2007, gdyż w tym czasie kończyła studia medyczne, następnie odbywała staż podyplomowy, a od grudnia 2005 r. prowadzi działalność gospodarczą w gabinecie przy ul. X 1 w X.

Działka, a właściwie budynek położony w obrębie działki, była przedmiotem najmu, z którego Wnioskodawczyni nie czerpała żadnych pożytków, całość czynszu była przekazywana przez matkę Wnioskodawczyni na pokrycie spłaty kredytu hipotecznego zaciągniętego na początku inwestycji. Następnie czynsz ten był przekazany do Urzędu Skarbowego celem pokrycia zobowiązań matki Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni nie jest rolnikiem ryczałtowym.

Działka w momencie sprzedaży nie była zabudowana innym budynkiem. Budynek całkowicie pokrywa powierzchnię zabudowy działki.

Według miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego działka jest całkowicie budowlana.

Wnioskodawczyni aktualnie nie posiada innych nieruchomości przeznaczonych w przyszłości do sprzedaży.

W kwietniu 2008 r. Wnioskodawczyni wspólnie z matką dokonała sprzedaży domu jednorodzinnego wraz z działką, z której Wnioskodawczyni przypadła #188; części na podstawie spadkobrania po zmarłym ojcu.

Z tytułu dokonanej sprzedaży został uiszczony należny podatek VAT do Urzędu Skarbowego w J.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytanie:

Czy w opisanym stanie faktycznym zaistniał obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy w opisanym powyżej stanie faktycznym nie powstał obowiązek zapłaty podatku VAT od zbycia udziału w nieruchomości na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 oraz art. 43 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju. Definicję towaru zawiera art. 2 pkt 6 ustawy, z którego wynika, że towarami są również budynki i budowle lub ich części, a także grunty. W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z cyt. wyżej przepisu wynika, że istotą dostawy towarów jest przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W treści art. 7 ust. 1 ww. ustawy mowa jest bowiem o tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nią jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawa własności" lecz jako własność ekonomiczną.

W tym znaczeniu własność ekonomiczna to sytuacja, w której z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W każdym razie w przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów. Czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. "Dostawa towarów" nie ogranicza się więc wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. Należy więc uznać, że dostawa towarów powinna podlegać ocenie przede wszystkim z punktu widzenia swoich aspektów ekonomicznych, mniejsze zaś znaczenie mają jej skutki o charakterze cywilnoprawnym, występujące na gruncie prawa prywatnego. Oderwanie pojęcia "dostawa towarów" od skutków cywilnoprawnych powstających na gruncie prawa prywatnego od ekonomicznych aspektów transakcji pozwala także na opodatkowanie czynności mających za przedmiot przeniesienie towarów, które to czynności byłyby nieważne (przede wszystkim z uwagi na zachowanie niewłaściwej formy) czy też nieskuteczne na gruncie prawa cywilnego. W tym stanie rzeczy nie mają decydującego znaczenia dla opodatkowania dostawy gruntów podstawy cywilnoprawne danej transakcji, tj. czy podstawą danej dostawy gruntu są roszczenia cywilnoprawne, o których mowa w art. 231 Kodeksu cywilnego, czy też umowa sprzedaży, umowa zamiany, darowizny itp.

Odnosząc się do kwalifikacji czynności, których przedmiotem jest wieczyste użytkowanie gruntów zauważyć należy, iż grunty są w rozumieniu ustawy VAT towarem. Z przepisów regulujących to prawo rzeczowe wynika, że w granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać (art. 233 k.c.). Ma on zatem prawo rozporządzania gruntem jak właściciel. W świetle powyższego za taką własność ekonomiczną uznać należy właśnie prawo wieczystego użytkowania gruntów.

Zaś zawierając umowę zbycia prawa użytkowania wieczystego gruntu strony tej umowy faktycznie zmierzają do przeniesienia władztwa wynikającego z prawa wieczystego użytkowania nad gruntem. Z uwagi zatem na cechy użytkowania wieczystego i faktyczną treść czynności związanych z jego zbyciem, należy potraktować tę czynność jako dostawę towarów, niezależnie od tego czy podstawą zbycia tego prawa jest umowa sprzedaży czy roszczenia o których mowa w art. 231 Kodeksu cywilnego, albowiem nabycie prawa do korzystania z gruntu przez użytkownika wieczystego z ekonomicznego punktu widzenia jest zbliżone do prawa własności.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przy czym, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w cytowanej ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia "częstotliwości", przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności. O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania czynności (rok, dwa czy pięć lat) ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności. Dlatego też, w każdym przypadku należy indywidualnie rozstrzygnąć, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było dokonywanie tej czynności wielokrotnie.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Z przedstawionych przepisów wynika więc, że jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży ze swojego majątku prywatnego nieruchomości gruntowej (zbycia udziału w prawie wieczystego użytkowania), a czynność ta wykonywana jest jednorazowo, w warunkach wskazujących, iż działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie okoliczności będące przyczyną zbycia udziału w nieruchomości, nie wskazują, iż miałaby ona być czyniona z zamiarem jej wykonania w sposób częstotliwy. Przedmiotem sprzedaży jest bowiem zbycie nabytego w drodze spadku po zmarłym ojcu udziału w prawie wieczystego użytkowania nieruchomości oraz znajdującego się na tym gruncie budynku w budowie. Ponadto Wnioskodawca nie posiada innych nieruchomości przeznaczonych w przyszłości do sprzedaży, nie jest rolnikiem ryczałtowym, prowadzi działalność gospodarczą w formie gabinetu lekarskiego.

Zatem w ocenie tut. organu zbycie części prawa wieczystego użytkowania nieruchomości jednemu nabywcy, stanowiące czynność jednorazową, wykonywaną w okolicznościach niewskazujących na zamiar wykonywania częstotliwie, nie mieści się w definicji działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług - w tej transakcji Wnioskodawczyni nie będzie występowała jako podatnik podatku od towarów i usług wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Tym samym zbycie części prawa wieczystego użytkowania nieruchomości nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.