IBPP1/443-322/08/JP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Jawnej X, przedstawione we wniosku z dnia 21 lutego 2008 r. (data wpływu 25 lutego 2008 r.), uzupełnionym pismami z dnia 5 maja 2008 r. (data wpływu 7 maja 2008 r.) oraz z dnia 12 maja 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT od odstępnego - jest prawidłowe.

W dniu 25 lutego 2008 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT od odstępnego. Wniosek ten został uzupełniony pismem z dnia 5 maja 2008 r. (data wpływu 7 maja 2008 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu znak: IBPP1/443-322/08/JP; IBPB1/415-175/08/BK z dnia 22 kwietnia 2008 r. oraz pismem z dnia 12 maja 2008 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie wynajmu lokali użytkowych, prowadzi księgi rachunkowe.

W 2007 r. Wnioskodawca zawarł umowę najmu z firmą Y sp. z o.o., zobowiązując się wynająć jej lokal użytkowy na działalność handlową w budowanym przez siebie budynku w Z.

W 2008 r. Wnioskodawca dostał propozycję od innej firmy najmu tego samego lokalu, ale na dużo korzystniejszych dla siebie warunkach.

W wyniku zawartego porozumienia firma Y sp. z o.o. zgodziła się odstąpić od zawartej umowy, w zamian za wynagrodzenie, nazwane "odstępnym", zgodnie z art. 396 kodeksu cywilnego. Kwota odstępnego została ustalona w wysokości poniesionych przez firmę Y nakładów, związanych z zawartą umową. Na podstawie podpisanej ugody firma Y sp. z o.o. wystawiła fakturę VAT na kwotę odstępnego naliczając podatek VAT. W 2008 r. Wnioskodawca zawarł nową umowę najmu z innym najemcą, ale na dużo korzystniejszych dla siebie warunkach.

Jak wskazano w uzupełnieniu z dnia 5 maja 2008 r. umowa najmu z firmą Y sp. z o.o. zawiera klauzulę o zapłacie kary umownej w wysokości 500.000 zł, w przypadku przekazania lokalu przez Wnioskodawcę osobie trzeciej. W wyniku porozumienia stron firma Y odstąpiła od tego zapisu i obie strony ustaliły kwotę odstępnego w wysokości 63.000 zł. Budynek, którego część (lokal handlowy o powierzchni 350 m ²) jest przedmiotem tej umowy najmu, jest w trakcie budowy i stanowi środek trwały w budowie Wnioskodawcy.

Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od dnia 3 stycznia 2005 r., a od dnia 23 stycznia 2007 r. uległa przekształceniu ze spółki cywilnej w spółkę jawną.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytanie:

Czy Spółka Jawna ma prawo odliczyć VAT naliczony od zapłaconego odstępnego.

Zdaniem Wnioskodawcy podatek VAT naliczony od kwoty odstępnego i udokumentowany fakturą VAT podlega odliczeniu zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. W myśl art. 86 ust. 2 ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7:

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest zatem bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Ustawodawca stworzył podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.

Na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego. Ograniczenie to nie dotyczy jednakże, zgodnie z przepisem art. 88 ust. 3 ustawy o VAT, następujących sytuacji:

* wydatków związanych z nabyciem towarów i usług, o których mowa w art. 87 ust. 3, oraz z nabyciem gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów,

* wydatków związanych z nabyciem towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych niepodlegających amortyzacji, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, jeżeli fakt ten pozostaje w ścisłym związku ze zwolnieniem od tego podatku,

* wydatków związanych z dostawą towarów oraz świadczeniem usług w przypadkach określonych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, jeżeli czynności te zostały opodatkowane,

* podatku od importu towarów oraz od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów stanowiących wkłady niepieniężne (aporty) do spółek handlowych,

* wydatków na nabycie towarów celem oddania ich w odpłatne używanie na podstawie umów leasingu, jeżeli zgodnie z przepisami o podatku dochodowym odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający,

* nabycia towarów przez komisanta na rzecz komitenta w wykonaniu umowy komisu,

* nabycia towarów przez komisanta od komitenta w ramach umowy komisu,

* podatku od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w przypadku, o którym mowa w art. 11.

Zgodnie natomiast z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty (art. 2 pkt 6 ustawy). Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się w myśl art. 8 ust. 1 ustawy każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

Z powyższego wynika, zatem, że przez usługę należy rozumieć każde mające odpłatny charakter świadczenie, wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie stanowi dostawy towarów. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od okonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym uznać należy, iż pojęcie świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Zatem przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się też jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności.

W związku z powyższym jeżeli zaniechanie pewnych czynności za "wynagrodzeniem" przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Ponadto podkreślić należy, iż w rozumieniu ww. ustawy zobowiązanie się do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, należy uznać, że świadczenie usług wówczas odbywa się głównie w ramach stosunków obligacyjnych.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Mając powyższe na uwadze, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za wynagrodzenie, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego. Opodatkowaniu podlegają bowiem tylko te czynności, które przyczyniają się bezpośrednio do uzyskania korzyści przez wypłacającego.

W przedmiotowej sprawie na podstawie zgodnego oświadczenia stron (za porozumieniem stron) odstąpiono od umowy najmu lokalu w zamian za wypłacenie przez Wnioskodawcę odstępnego w wysokości 63.000 zł.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie wynajmu lokali użytkowych, prowadzi księgi rachunkowe.

W 2007 r. Wnioskodawca zawarł umowę najmu z firmą Y sp. z o.o., zobowiązując się wynająć jej lokal użytkowy na działalność handlową w budowanym przez siebie budynku w Z.

W 2008 r. Wnioskodawca dostał propozycję od innej firmy najmu tego samego lokalu, ale na dużo korzystniejszych dla siebie warunkach.

W wyniku zawartego porozumienia firma Y sp. z o.o. zgodziła się odstąpić od zawartej umowy, w zamian za wynagrodzenie, nazwane "odstępnym", zgodnie z art. 396 kodeksu cywilnego. Kwota odstępnego została ustalona w wysokości poniesionych przez firmę Y nakładów, związanych z zawartą umową. Na podstawie podpisanej ugody firma Y sp. z o.o. wystawiła fakturę VAT na kwotę odstępnego naliczając podatek VAT. W 2008 r. Wnioskodawca zawarł nową umowę najmu z innym najemcą, ale na dużo korzystniejszych dla siebie warunkach.

Jak wskazano w uzupełnieniu z dnia 5 maja 2008 r. umowa najmu z firmą Y sp. z o.o. zawiera klauzulę o zapłacie kary umownej w wysokości 500.000 zł, w przypadku przekazania lokalu przez Wnioskodawcę osobie trzeciej. W wyniku porozumienia stron firma Y odstąpiła od tego zapisu i obie strony ustaliły kwotę odstępnego w wysokości 63.000 zł. Budynek, którego część (lokal handlowy o powierzchni 350 m ²) jest przedmiotem tej umowy najmu, jest w trakcie budowy i stanowi środek trwały w budowie Wnioskodawcy.

Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od dnia 3 stycznia 2005 r., a od dnia 23 stycznia 2007 r. uległa przekształceniu ze spółki cywilnej w spółkę jawną.

W związku z powyższym wypłata odstępnego stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług i jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polegającej na zobowiązaniu się najemcy do wypłaty świadczenia pieniężnego w zamian za odstąpienie od umowy najmu. Tym samym cytowany wyżej przepis art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT nie ogranicza prawa Wnioskodawcy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego, w związku z otrzymaniem od kontrahenta faktury dokumentującej wypłatę odstępnego.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż Spółka ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury otrzymanej od Y Sp. z o.o. z tytułu wypłaty odstępnego, o ile wydatek ten związany jest ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT i można zaliczyć go do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym a także nie zachodzą inne wyłączenia, o których mowa w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.

Nadmienia się, że w dniu 21 maja 2008 r. została wydana interpretacja znak: IBPB1/415-175/08/BK, z której wynika, że Spółka ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kwotę zapłaconego odstępnego.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w przedmiotowym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Dyrektor tut. Izby Skarbowej zaznacza także, że organ podatkowy nie dokonuje oceny załączonych do akt sprawy dokumentów, a interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego dokonuje wyłącznie w odniesieniu do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę w treści wniosku, co wynika wprost z przepisu art. 14b § 1, 2 i 3 ustawy - Ordynacja podatkowa.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.