IBPP1/443-276/12/AZb

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 6 marca 2012 r. (data wpływu 8 marca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 maja 2012 r. (data wpływu 29 maja 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych darowizny udziału w prawach i obowiązkach wspólnika spółki jawnej na rzecz córki Wnioskodawcy - jest prawidłowe.

W dniu 8 marca 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych darowizny udziału w prawach i obowiązkach wspólnika spółki jawnej na rzecz córki Wnioskodawcy.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 25 maja 2012 r. (data wpływu 29 maja 2012 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 18 maja 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca był wspólnikiem Spółki Jawnej, w której posiadał udziały w prawach i obowiązkach. Wnioskodawca wycofał się z prowadzenia działalności gospodarczej i w związku z tym na mocy umowy darowizny z dnia 31 grudnia 2011 r. przeniósł ogół praw i obowiązków w Spółce na rzecz córki, stosownie do treści art. 10 Kodeksu Spółek Handlowych. Przeniesienie ogółu praw i obowiązków w Spółce nastąpiło jak wspomniano na podstawie umowy darowizny. Na mocy tej umowy oraz podjętej następnie uchwały Wnioskodawca wystąpił ze Spółki, a w jego miejsce weszła córka. Córka weszła w te same prawa i obowiązki jakie posiada Wnioskodawca, przejmując dokładnie jej status prawny. Zatem, na córkę Wnioskodawcy przeszły wszystkie prawa i wewnętrzne obowiązki wynikające z umowy spółki, jak i zobowiązania wobec osób trzecich z tytułu uczestnictwa w Spółce z solidarną odpowiedzialnością Wnioskodawcy jako ustępującego wspólnika, stosownie do treści art. 10 § 3 k.s.h. Umowa darowizny nie była zawarta w formie aktu notarialnego mimo, że Spółka posiada nieruchomość, albowiem wspólnikowi nie służy udział rzeczowy w poszczególnych składnikach majątku będącego własnością Spółki, w tym także nieruchomościach, a zamiana składu osobowego nie stanowi zmiany umowy Spółki.

Z uzupełnienia wniosku z dnia 25 maja 2012 r. wynika, że Wnioskodawca został zarejestrowany jako vatowiec, wspólnik spółki jawnej A. - w zakresie nowo prowadzonej działalności gospodarczej dnia 1 stycznia 2002 r.

Wnioskodawca uczestniczył w zarządzaniu Spółką jawną, której udziały były przedmiotem darowizny na rzecz córki.

Wnioskodawca nie prowadził/prowadzi działalności maklerskiej i brokerskiej, tak więc wydanie udziałów w spółce nie było dokonane w ramach takiej działalności.

Posiadanie przez Wnioskodawcę udziałów nie było bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Specyfiką istnienia spółki jawnej jest okoliczność, iż posiada ona swoją podmiotowość prawną, tak więc to spółka prowadziła działalność gospodarczą i to działalność zarobkowa spółki podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, Wnioskodawca nie prowadził więc działalności gospodarczej "w ramach posiadanych w spółce udziałów". Jednocześnie Wnioskodawca "kontrolował" spółkę jedynie w ten sposób, że posiadając w niej udziały posiadał również wszelkie prawa i obowiązki wynikające z przynależności do spółki, w tym do podziału zysków i strat oraz wszelkie prawa wynikające z umowy i stosunków wewnętrznych spółki. Tak więc Wnioskodawca nie prowadził działalności gospodarczej w oparciu o posiadane udziały oraz nie wykonywał w ramach działalności gospodarczej (spółki) czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca nie prowadzi/prowadził działalności gospodarczej, w ramach której zajmuje/zajmował się obrotem udziałami w spółkach zależnych lub działalności w zakresie zarządzania udziałami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy darowizna udziału w spółce jawnej prowadzi do konsekwencji w podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawiony stan faktyczny nie prowadzi do konsekwencji w podatku od towarów i usług albowiem zbycie udziałów w spółce jawnej nie jest objęte przedmiotowo ustawą o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT pod pojęciem towarów rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Ze wskazanych regulacji wynika, iż zbycie udziałów nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ponieważ udział jako zbywalne prawo majątkowe, nie stanowi towaru w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy.

Stosownie do art. 8. ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Należy zaznaczyć, iż czynności są opodatkowane podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy wykonywane są przez podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, działającego w takim charakterze w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, w myśl ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Tak więc, nie każda czynność dokonana przez podmiot, mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku VAT nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem za działalność rodzącą obowiązki w podatku VAT, należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Mimo powoływania przez ustawodawcę, m.in. w cytowanym art. 8 oraz art. 15 ustawy, pojęcia wartości niematerialnych i materialnych, ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera jego legalnej definicji, tj. definicji ustalającej w sposób wiążący rozumienie tego pojęcia na użytek powyższej ustawy.

Udziałem w spółce jawnej jest ogół praw i obowiązków wspólnika. Chodzi tu zarówno o prawa i obowiązki majątkowe, np.: prawo do podziału i wypłaty zysku, prawo do odsetek od udziału, prawo do wypłaty udziału w razie wystąpienia ze spółki, obowiązek wniesienia wkładu, obowiązek uczestniczenia w stratach, jak i o prawa i obowiązki niemajątkowe, np.: prawo do reprezentowania spółki, prawo do prowadzenia jej spraw, prawo do zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki, prawo do przeglądania ksiąg i dokumentów spółki, prawo do wypowiedzenia umowy spółki, prawo żądania rozwiązania spółki, obowiązek prowadzenia spraw spółki, obowiązek lojalności.

Zgodnie z art. 10 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi.

Natomiast w myśl art. 10 § 3 ww. ustawy, w przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca był wspólnikiem Spółki Jawnej, w której posiadał udziały w prawach i obowiązkach. Wnioskodawca wycofał się z prowadzenia działalności gospodarczej i w związku z tym na mocy umowy darowizny z dnia 31 grudnia 2011 r. przeniósł ogół praw i obowiązków w Spółce na rzecz córki, stosownie do treści art. 10 Kodeksu Spółek Handlowych. Przeniesienie ogółu praw i obowiązków w Spółce nastąpiło jak wspomniano na podstawie umowy darowizny. Na mocy tej umowy oraz podjętej następnie uchwały Wnioskodawca wystąpił ze Spółki, a w jego miejsce weszła córka. Córka weszła w te same prawa i obowiązki jakie posiada Wnioskodawca, przejmując dokładnie jej status prawny. Zatem, na córkę Wnioskodawcy przeszły wszystkie prawa i wewnętrzne obowiązki wynikające z umowy spółki, jak i zobowiązania wobec osób trzecich z tytułu uczestnictwa w Spółce z solidarną odpowiedzialnością Wnioskodawcy jako ustępującego wspólnika, stosownie do treści art. 10 § 3 k.s.h. Umowa darowizny nie była zawarta w formie aktu notarialnego mimo, że Spółka posiada nieruchomość, albowiem wspólnikowi nie służy udział rzeczowy w poszczególnych składnikach majątku będącego własnością Spółki, w tym także nieruchomościach, a zamiana składu osobowego nie stanowi zmiany umowy Spółki.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą skutków podatkowych powstałych w podatku od towarów i usług w związku z dokonaniem darowizny udziału w spółce jawnej na rzecz córki.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE. Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem.

Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania papierów wartościowych wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

Dotyczy to sytuacji gdy:

* posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada,

* sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,

* posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, iż w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi to czynność samego nabycia/sprzedaży akcji czy udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy VAT. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy.

W orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Polysar (C-60/90) stwierdzono, iż spółka holdingowa może uzyskać status podatnika, jeżeli jest ona pośrednio lub bezpośrednio zaangażowana w zarządzanie spółkami, w których posiada udziały, z wyłączeniem czynności, które wykonuje w związku z pełnieniem funkcji właścicielskich.

Wskazówki dotyczące znaczenia sformułowania "usługi zarządcze wykraczające poza prawa i obowiązki wynikające z posiadania udziałów" zawarł Trybunał Sprawiedliwości UE w kolejnych orzeczeniach w sprawie C-142/99 pomiędzy Floridienne SA i Berginvest SA a Państwem Belgijskim, jak również w sprawie C-16/00 pomiędzy Cibo Participations SA a Directeur régional des impôts du Nord-Pas-de-Calais (Francja). Zdaniem Trybunału zaangażowanie w usługi zarządcze będzie stanowiło działalność gospodarczą, o ile oznacza ono wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu (usługi o charakterze administracyjnym, finansowym, handlowym lub technicznym).

Koncepcja ta została powtórzona w orzeczeniu C-102/00 pomiędzy Welthgrove BV a Staatssecretaris van Financiën (Holandia), w którym Trybunał Sprawiedliwości UE zajął stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu podmiotami zależnymi należy traktować jako działalność gospodarczą w rozumieniu artykułu 4 (2) VI Dyrektywy jedynie w takim zakresie, w jakim obejmuje ona transakcje opodatkowane VAT na podstawie artykułu 2 VI Dyrektywy.

W świetle przytoczonych wyżej wyroków TS UE stwierdzić należy, iż nie każde uczestnictwo w zarządzie przedsiębiorstwa pozwala na uznanie zarządzania za działalność gospodarczą, lecz tylko takie, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu.

Jak wskazał Wnioskodawca w treści wniosku, uczestniczył w zarządzaniu Spółką jawną, której udziały były przedmiotem darowizny na rzecz córki.

Wnioskodawca nie prowadził/prowadzi działalności maklerskiej i brokerskiej, tak więc wydanie udziałów w spółce nie było dokonane w ramach takiej działalności.

Posiadanie przez Wnioskodawcę udziałów nie było bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Wnioskodawca wyjaśnił, że specyfiką istnienia spółki jawnej jest okoliczność, iż posiada ona swoją podmiotowość prawną, tak więc to spółka prowadziła działalność gospodarczą i to działalność zarobkowa spółki podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, Wnioskodawca nie prowadził więc działalności gospodarczej "w ramach posiadanych w spółce udziałów". Jednocześnie Wnioskodawca "kontrolował" spółkę jedynie w ten sposób, że posiadając w niej udziały posiadał również wszelkie prawa i obowiązki wynikające z przynależności do spółki, w tym do podziału zysków i strat oraz wszelkie prawa wynikające z umowy i stosunków wewnętrznych spółki. Tak więc Wnioskodawca nie prowadził działalności gospodarczej w oparciu o posiadane udziały oraz nie wykonywał w ramach działalności gospodarczej (spółki) czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca nie prowadzi/prowadził działalności gospodarczej, w ramach której zajmuje/zajmował się obrotem udziałami w spółkach zależnych lub działalności w zakresie zarządzania udziałami.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających na uznanie, że darowiznę udziałów w spółce jawnej zaliczyć należy do płaszczyzny zawodowej Wnioskodawcy. Wprawdzie Wnioskodawca uczestniczył w zarządzaniu Spółką jawną, której udziały były przedmiotem darowizny na rzecz córki, jednak nie prowadził działalności gospodarczej w oparciu o posiadane udziały oraz nie wykonywał w ramach działalności gospodarczej (spółki) czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zaś "kontrola" spółki polegała jedynie na tym, że posiadając w niej udziały Wnioskodawca posiadał również wszelkie prawa i obowiązki wynikające z przynależności do spółki, w tym do podziału zysków i strat oraz wszelkie prawa wynikające z umowy i stosunków wewnętrznych spółki.

Z powyższego nie wynika zatem, aby darowizna udziałów w spółce jawnej na rzecz córki miała charakter zarobkowy i powtarzalny tj. wykonywany z zamiarem nadania mu stałego charakteru, zaś Wnioskodawca w odniesieniu do tych czynności stał się podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Mając zatem na uwadze powołane wyżej przepisy oraz orzecznictwo TSUE jak również przedstawiony stan faktyczny należy uznać, iż darowizna udziału w prawach i obowiązkach Wnioskodawcy (wspólnika spółki jawnej) na rzecz córki, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, natomiast Wnioskodawca nie uzyska statusu podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT w odniesieniu do tej czynności.

Tak więc czynność darowania przez Wnioskodawcę udziału w spółce jawnej stanowi czynność niepodlegającą przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Zaznaczyć należy, iż w pozostałym zakresie objętym wnioskiem zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.