IBPP1/443-1687/11/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 listopada 2011 r. (data wpływu 17 listopada 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 13 lutego 2012 r. (data wpływu 15 lutego 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia czy wpłaty na pokrycie kosztów wykonania przyłączy nieruchomości do głównej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, dokonywane przez mieszkańców gminy powinny być opodatkowane podatkiem VAT - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 listopada 2011 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia czy wpłaty na pokrycie kosztów wykonania przyłączy nieruchomości do głównej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, dokonywane przez mieszkańców gminy powinny być opodatkowane podatkiem VAT.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 13 lutego 2012 r. (data wpływu 15 lutego 2012 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 6 lutego 2012 r. znak: IBPP1/443-1687/11/MS.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca wraz z innymi gminami na Ż. w celu zrealizowania zadania własnego jakim jest budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej utworzył związek międzygminny i wykonanie budowy tych sieci zostało powierzone Związkowi Międzygminnemu ds. Ekologii w Ż. na podstawie art. 64 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). Związek ten działa w oparciu o statut. Od momentu zatwierdzenia statutu związek przejmuje powierzone zadanie gminy jak własne, natomiast gmina traci prawo do wykonywania tego zadania.

Pomiędzy Związkiem Międzygminnym ds. Ekologii w Ż., a Wnioskodawcą zostało podpisane porozumienie 30 lipca 2007 r. Porozumienie stwierdza, że Wnioskodawca będzie współfinansował budowę sieci wodociągowej i kanalizacyjnej wraz z przyłączami na podstawie przeprowadzonej kalkulacji kosztów. Związek wystawia noty obciążeniowe, których odbiorcą jest Wnioskodawca, tytułem składki na finansowanie udziału własnego. Noty obciążeniowe nie zawierają podatku VAT. Zgodnie z § 4 pkt 5 Porozumienia w sprawie współdziałania w wykonywaniu części kanalizacji sanitarnej i wodociągowej wraz z przyłączami domowymi nie wchodzącej w zakres Projektu pn. "...." zawartego pomiędzy Związkiem Międzygminnym ds. Ekologii w Ż. a Wnioskodawcą, Wnioskodawca ma zapewnić uzyskanie zgody od mieszkańców na wykonanie, przez Wykonawcę wskazanego przez Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż., robót na terenie posesji mieszkańców, za pomocą zawarcia stosownych umów bądź też innych czynności prawnych z właścicielami nieruchomości, na których będzie realizowane zadanie budowy przykanalików i przyłączy. Wnioskodawca od grudnia 2008 r. zawiera umowy z mieszkańcami jako pośrednik pomiędzy mieszkańcem, a wykonawcą. Warunkiem wejścia wykonawcy na teren posesji i podłączenia nieruchomości do głównej sieci jest wpłata zaliczki dokonana przez mieszkańca, która jest pokryciem kosztów wykonania przyłącza. Każdy mieszkaniec gminy wpłaca taką samą kwotę zaliczki za przyłącze. Zawieranie umów przez mieszkańców jest dobrowolne. Wpłaty za wykonanie przyłącza mieszkaniec, który podpisał umowę, dokonuje do kasy lub na konto Wnioskodawcy.

Ze względu na fakt, iż Wnioskodawca nie ma prawa ani obowiązku, od dnia podpisania statutu przez związek (na mocy ustawy o samorządzie gminnym oddał prawo i obowiązki wykonywania zadania Związkowi Międzygminnemu ds. Ekologii), wykonywać zadania jakim jest budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej wraz z przyłączami do nieruchomości na terenie Wnioskodawcy, to wpłaty mieszkańców w całości jako kwoty brutto są przekazywane na rzecz związku jako pokrycie kosztów tych przyłączy. Wpłaty są planowane w budżecie po stronie dochodów i po stronie wydatków w kwocie brutto. Fakt pobierania od mieszkańców opłat na pokrycie kosztów realizacji tej inwestycji (przyłącza) uzasadniony jest uprawnieniem jakie Wnioskodawca otrzymał od związku w porozumieniu. Pobrane kwoty przez Wnioskodawcę od mieszkańców w całości w budżecie Wnioskodawcy są przeznaczone na pokrycie not otrzymanych od związku i jest to pośrednictwo Wnioskodawcy w przekazaniu tych wpłat od mieszkańców do Związku. Rozliczenie każdego przyłącza dokonuje Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż. i to związek zna wartość wykonanej usługi. Wnioskodawca boryka się z rozliczeniem każdego mieszkańca, aby możliwe było wejście na teren jego nieruchomości i podłączenie do sieci kanalizacyjnej. Wnioskodawca nie płaci podatku od towarów i usług z tytułu wpłaconych przez mieszkańców zaliczek będących pokryciem kosztów wykonania przyłącza przez wykonawcę wskazanego przez związek. Wnioskodawca nie może wykonać żadnego przyłącza, nie ponosi kosztów bezpośrednio, nie może skalkulować sam kosztów, a więc przekazuje całą kwotę związkowi, który ponosi bezpośrednie koszty, otrzymuje fakturę od wykonawcy przyłączy do nieruchomości. Związek wykonuje zadanie, zna koszty faktycznie wykonanych przyłączy, następuje obrót gospodarczy: wykonane przyłącze, którego następstwem jest faktura wystawiona przez konkretnego wykonawcę na odbiorcę, którym jest Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż. Wnioskodawca jest wyłączony z obrotu gospodarczego w tej sytuacji. Jeśli Wnioskodawca musiałby zapłacić podatek VAT należny od wpłat mieszkańców, to powinien mieć możliwość odliczenia podatku naliczonego, jednak przekazał zadanie związkowi i nie może stawać jako podmiot odpowiedzialny za jego realizację także w sytuacji powstałych zobowiązań wynikłych podczas jego realizacji.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 13 lutego 2012 r. Wnioskodawca stwierdził, że jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym od 1 kwietnia 1996 r. z tytułu czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych tj. umów najmu, dzierżawy. Umowy cywilnoprawne, zawarte z mieszkańcami w sprawie kanalizacji nie były brane pod uwagę zgłoszenia rejestracyjnego VAT. Czynności wynikające z postanowień umowy o przyłącze kanalizacyjne wykonuje Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż., a nie Wnioskodawca. Zgodnie z treścią art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, jednostka samorządu terytorialnego (gmina) jest uznawana za podatnika podatku VAT, w ramach czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Należy jednak podkreślić, że w tym przypadku nie dochodzi do wykonywania żadnych czynności ze strony Wnioskodawcy w ramach zawartych umów cywilnoprawnych w sprawie kanalizacji. Wnioskodawca traci prawo do wykonywania tego zadania od momentu zatwierdzenia statutu Związku Międzygminnego ds. Ekologii w Ż. na podstawie art. 64 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż. działa w oparciu o taki statut i w ramach porozumień zawartymi z gminami należącymi do związku. Wnioskodawca jest jedną z gmin, która jest uczestnikiem tego Związku.

Przyłącza wykonywane były i są na podstawie porozumienia z dnia 3 października 2007 r. pomiędzy Wnioskodawcą, a Związkiem Międzygminnym ds. Ekologii w Ż. Wykonujący czynności (Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż.) zobowiązuje Wnioskodawcę do zapewnienia poprzez zawarcie stosownych umów z właścicielami nieruchomości, na których będzie realizowane zadanie, zgody na wykonanie przez Wykonawcę (firma wykonująca przyłącze) wskazanego przez Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż. robót w postaci budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej wraz z przykanalikami i przyłączami. Wnioskodawca zawiera umowy z mieszkańcami na mocy ww. porozumienia, w których mieszkańcy wyrażają zgodę na wykonanie przyłącza nieruchomości do sieci kanalizacyjnej lub wodociągowej. Wnioskodawca przekazuje inwestorowi (Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż.) wykonanie na rzecz dysponującego nieruchomością - przyłącza nieruchomości do sieci. Wnioskodawca uzyskuje więc zgodę na wejście na teren posesji i wykonanie przyłącza dla Związku Międzygminnego ds. Ekologii w Ż.

Stroną zawartych umów związanych z wykonaniem przyłączy kanalizacyjnych przez Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż. jest Wnioskodawca i dysponujący nieruchomością. W ramach tej umowy dysponujący nieruchomością wyraża zgodę na wykonanie przyłącza wpłacając kwotę 1.500 zł. Wnioskodawcy - jako pośrednikowi przy załatwianiu tych formalności, które Wnioskodawca przekazuje na konto bankowe Związkowi Międzygminnemu ds. Ekologii w Ż.

Zgodnie z zawartą umową pomiędzy Wnioskodawcą a Dysponującym nieruchomością, Dysponujący nieruchomością wyraża zgodę na wykonanie przyłącza nieruchomości do sieci kanalizacyjnej, na warunkach określonych w umowie i zobowiązuje się do wpłaty zaliczkowo kwoty 1.500,00 PLN (słownie: jeden tysiąc pięćset złotych 00/100) na poczet kosztów realizowanego przyłącza. Koszty realizowanego przyłącza bezpośrednio ponosi Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż., a wpłaty pobierane w ramach zawartych umów przez Wnioskodawcę przekazywane są na rzecz realizowanego projektu do Związku Międzygminnego. Dysponujący nieruchomością oświadcza, iż w celu realizacji niniejszej umowy wyraża zgodę na wejście na jego nieruchomość bez odszkodowania, pod warunkiem przywrócenia terenu do stanu pierwotnego. W wyniku realizacji umowy przyłącze kanalizacyjne zostanie wykonane kompleksowo przez wykonawcę wskazanego przez Związek. Wnioskodawca nie wykonuje żadnych czynności w związku z przyłączami do nieruchomości, nie dostarcza towaru, nie wykonuje usług, jedynie uzyskuje zgodę dysponującego nieruchomością na wejście w teren i na wykonanie przyłącza dla Związku Międzygminnego ds. Ekologii w Ż.

W umowie nie określono kto zostanie w przyszłości właścicielem przyłącza. Można wnioskować, że właścicielem przyłącza jest Dysponujący nieruchomością ponieważ umowa stanowi, że na podstawie postanowień art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków koszty budowy przyłącza obciążają Dysponującego nieruchomością. Jednak Dysponujący nieruchomością ponosi koszty w wysokości 1.500 zł, a faktyczny koszt jest rozliczany przez Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż. Wnioskodawca jest pośrednikiem w przekazaniu zaliczek od dysponującego nieruchomością do Związku Międzygminnego ds. Ekologii w Ż.

Wnioskodawca w umowie określa, że Dysponujący nieruchomością, jeśli zażąda potwierdzenia dokonania wpłaty, otrzyma od Wnioskodawcy wyłącznie notę z tytułu wpłaty zaliczki na poczet kosztów realizowanego przyłącza. Wnioskodawca nie świadczy usługi, nie może wystawić faktury.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wpłaty, będące jedynie pokryciem kosztów wykonania przyłączy, których pośrednikiem w przekazaniu do Związku Międzygminnego ds. Ekologii w Ż. jest Wnioskodawca, dokonywane przez mieszkańców gminy na budowę przyłączy nieruchomości do głównej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej powinien opodatkować dodatkowo podatkiem VAT Wnioskodawca.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie płacił on i nie płaci podatku VAT od wpłat mieszkańców, ponieważ nie ma prawa wykonywać zadania, które mocą ustawy o samorządzie gminnym przechodzi na związek, a ułatwia tylko dotarcie do mieszkańców. Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma on obowiązku zapłaty podatku na podstawie zawartych w ten sposób umów cywilnoprawnych z mieszkańcami. Związek powinien naliczyć podatek należny od faktycznie zrealizowanego obrotu gospodarczego, a nie Wnioskodawca od wpłat mieszkańców, stanowiących zapłatę za wykonaną usługę przekazanych Związkowi Międzygminnemu ds. Ekologii w Ż., tym samym Wnioskodawca nie uczestniczy w zaistniałym obrocie gospodarczym. Jeśli Wnioskodawca miałby zapłacić podatek VAT od wpłat mieszkańców, to może zdarzyć się, że wartość wykonanych usług przewyższa wartość wpłat mieszkańców o znaczną kwotę i wówczas urząd skarbowy od wpłat mieszkańców otrzyma podatek w mniejszej wysokości, niż powinien być zapłacony od wykonanych usług, a związek otrzyma zwrot podatku naliczonego od wyższej wartości, ponieważ wartość realnego przyłącza była większa. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Wnioskodawca przekazał uprawnienia wynikające z realizacji całego zadania związkowi, nie świadczy usługi, nie wydaje towaru, ponieważ nie ma do tego prawa.

Ta umowa cywilnoprawna tylko ułatwia prawdziwemu inwestorowi - Związkowi Międzygminnemu ds. Ekologii w Ż. realizację zadania. Jeśli Wnioskodawca nie ma prawa wykonywać zadania, a jedynie na mocy porozumienia "toruje" drogę dla wykonawcy, to pośredniczy, ale nie uczestniczy w tym obrocie gospodarczym. Wnioskodawca nie występuje w tym zdarzeniu jako usługodawca. Wnioskodawca oraz Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż. są podatnikami podatku od towarów i usług, przy czym zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji, których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Wnioskodawca zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) realizuje zadanie własne, więc nie jest uznawany jako podatnik podatku VAT zaspokajając zbiorowe potrzeb wspólnoty realizując zadanie budowy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych. Zgodnie z art. 64 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym wszelkie prawa i obowiązki gmin, w tym Wnioskodawcy, uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku. Zadania przekazane przez gminy stają się zadaniami własnymi związku, ze wszystkimi tego prawnymi implikacjami (por. art. 65 ustawy samorządowej). Gminy nie odpowiadają również za ich realizację wobec osób trzecich swoim majątkiem. Jednocześnie gminy, które przekazują zadania, tracą prawo do jego wykonania.

Wnioskodawca współfinansuje zadanie, pn.: "...", które realizowane jest przez inwestora - Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż., a które dofinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu "....". Zadanie budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej było i jest realizowane wraz z przyłączami na terenach wiejskich. Aby zrealizować w pełni cel budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, Wnioskodawca zawiera umowy pośrednictwa cywilnoprawnego z mieszkańcami, na przekazanie pieniędzy od mieszkańców Związkowi Międzygminnemu ds. Ekologii w Ż. Wpłaty dokonywane przez mieszkańców są traktowane jako pokrycie kosztów tego przyłącza, jest to niejako refundacja kosztów. Warunkiem wykonania przyłącza jest dokonanie zapłaty kwoty wskazanej w umowie. Związek międzygminny wybiera firmę będącą wykonawcą i wykonuje przyłącza do nieruchomości na terenie Wnioskodawcy. Faktury obejmujące koszty wykonania sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz przyłącza wykonawca wystawia na nabywcę jakim jest Związek Międzygminny i Związek Międzygminny ma możliwość odliczenia podatku VAT naliczonego. Jeśli związek odlicza podatek naliczony od faktur otrzymanych od wykonawcy za przyłącze kanalizacyjne, to powinien zapłacić podatek należny z tytułu sprzedaży przyłączy mieszkańcom, bo to mieszkaniec jest końcowym nabywcą i zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.) osoba ubiegająca się o przyłącze do sieci zapewnia na własny koszt realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego. Wnioskodawca nie wykonuje usług w związku z realizacją powyższego przepisu, ponieważ nie ma do tego prawa, nie wydaje towaru, nie zna też momentu wykonania przyłączy, a tym samym momentu obowiązku podatkowego, gmina przekazuje kwoty w pełnej wysokości wpłacone przez ostatecznych nabywców (mieszkańców), a niejednokrotnie dopłaca do rzeczywistych kosztów wykonanego przyłącza z własnego budżetu na rzecz związku, który wykonuje wszelkie czynności wynikające z realizacji przyłączy, sprzedaży dokonuje więc związek. Przypuszczać można, że dzięki wpłatom mieszkańców Wnioskodawca obniża swoje koszty. Nic bardziej mylnego. Niejednokrotnie przyłącze do budynku jest dużo bardziej kosztowne niż wpłata właściciela nieruchomości. Gdyby związek wziął na swoje barki zawieranie umów z mieszkańcami i rozliczał się sam z mieszkańcami przysporzyłoby to jeszcze więcej kosztów związanych z obsługą. To związek realizuje zadanie, które przekazał mu Wnioskodawca i Wnioskodawca nie może ponosić odpowiedzialności za zobowiązania, nawet podatkowe, wynikłe z tego tytułu. Wnioskodawca nie świadczy żadnych usług przy realizacji zadania.

Z przywołanych wyżej przepisów oraz z przedstawionego opisu zdarzenia zaistniałego należy stwierdzić, iż pomiędzy otrzymywaną przez Wnioskodawcę płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego tej płatności tj. mieszkańca Gminy lub innego podmiotu, nie zachodzi bezpośredni związek, bowiem Wnioskodawca nie wykonuje żadnego świadczenia w zamian za tą płatność. Świadczenie, tj. wykonie przyłącza, na rzecz dokonującego płatności wykonuje Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż. za pomocą wskazanego wykonawcy. Związek wystawia dla Wnioskodawcy notę obciążeniową za każdy kwartał, tytułem składki na finansowanie przez Wnioskodawcę udziału własnego danej fazy projektu. W nocie nie występuje podatek VAT i Wnioskodawca nie ma informacji jaka kwota była przeznaczona na budowę przyłączy mieszkańców (nie może więc zgodnie z zasadą, jako podmiot do tego uprawniony, faktycznie zrealizowanego obrotu gospodarczego, dokonać odliczenia podatku naliczonego). Zgodnie z zaistniałym stanem Wnioskodawca nie mógłby w żaden sposób odzyskać podatku zapłaconego pomimo, iż występuje w obrocie jako pośrednik pomiędzy mieszkańcem, a Związkiem Międzygminnym. Jeśli Wnioskodawca w imieniu mieszkańca odprowadzi należny podatek do urzędu skarbowego, to jako pośrednik nie może odliczyć podatku naliczonego, a otrzyma go Związek Międzygminny. Zostaje zachwiana zasada równego traktowania w tym złożonym pośrednictwie świadczenia usług, która wynika z art. 32 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.). Zgodnie z brzmieniem art. 32 ust. 2 nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny, a w tej sytuacji Wnioskodawca będzie dyskryminowany w obrocie podatkiem VAT, ponieważ Wnioskodawca musiałaby zapłacić podatek od wpłat nie mając możliwości odliczenia podatku naliczonego. Wnioskodawca pobiera opłaty od mieszkańców, ponieważ łatwiej jest dotrzeć w ten sposób do każdego mieszkańca i przekazuje je związkowi. Związek nie informuje Wnioskodawcy w wystawionych notach ile zostało wykonanych przyłączy w danej składce jaką wpłaca Wnioskodawca, ponieważ to na Związku Międzygminnym ds. Ekologii w Ż. spoczywa obowiązek rozliczenia wykonanych przyłączy. Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż., dzięki otrzymanej fakturze wystawionej przez wykonawcę przyłącza, zna wartość i ilość wykonanych przyłączy do nieruchomości. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Związek zna moment powstania obowiązku podatkowego dzięki otrzymanym fakturom od wykonawcy, a z drugiej strony otrzymuje od Wnioskodawcy, zawarte w składkach przez nią przekazanych, wpłaty mieszkańców w wartości brutto. Może rozliczać podatek naliczony i należny. Skoro Wnioskodawca został pozbawiony prawa odliczenia podatku naliczonego, to nie powinien być zobowiązany i poczuwać się do obowiązku zapłaty podatku należnego. Wnioskodawca przekazując zadanie związkowi przekazuje mu wszystkie prawa i obowiązki wynikające z jego realizacji. Jeśli więc pobierana wpłata od mieszkańca podlega opodatkowaniu, to wszelkie obowiązki z tego tytułu przejmuje ten podmiot (Związek Międzygminny ds. Ekologii), który otrzymał wszelkie prawa i obowiązki wynikające z realizacji tego zadania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zatem przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Jednocześnie zgodnie z art. 30 ust. 3 ustawy o VAT, w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku. Natomiast w myśl art. 8 ust. 2a ww. ustawy, obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2011 r., w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336 z późn. zm.) zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799 z późn. zm.) zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 246, poz. 1649 z późn. zm.) zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Natomiast zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.) zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z zawartego we wniosku opisu stanu faktycznego, Wnioskodawca wraz z innymi gminami na Żywiecczyźnie w celu zrealizowania zadania własnego jakim jest budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej utworzył związek międzygminny i wykonanie budowy tych sieci zostało powierzone Związkowi Międzygminnemu ds. Ekologii w Ż. na podstawie art. 64 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). Związek ten działa w oparciu o statut. Od momentu zatwierdzenia statutu związek przejmuje powierzone zadanie gminy jak własne, natomiast gmina traci prawo do wykonywania tego zadania.

Ponadto pomiędzy Związkiem Międzygminnym ds. Ekologii w Ż, a Wnioskodawcą zostało podpisane 30 lipca 2007 r. Porozumienie. Porozumienie stwierdza, że Wnioskodawca będzie współfinansował budowę sieci wodociągowej i kanalizacyjnej wraz z przyłączami na podstawie przeprowadzonej kalkulacji kosztów. Związek wystawia noty obciążeniowe, których odbiorcą jest Wnioskodawca, tytułem składki na finansowanie udziału własnego. Noty obciążeniowe nie zawierają podatku VAT. Zgodnie z § 4 pkt 5 Porozumienia w sprawie współdziałania w wykonywaniu części kanalizacji sanitarnej i wodociągowej wraz z przyłączami domowymi nie wchodzącej w zakres Projektu pn. "...." zawartego pomiędzy Związkiem Międzygminnym ds. Ekologii w Ż. a Wnioskodawcą, Wnioskodawca ma zapewnić uzyskanie zgody od mieszkańców na wykonanie, przez Wykonawcę wskazanego przez Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż, robót na terenie posesji mieszkańców, za pomocą zawarcia stosownych umów bądź też innych czynności prawnych z właścicielami nieruchomości, na których będzie realizowane zadanie budowy przykanalików i przyłączy. Wnioskodawca od grudnia 2008 r. zawiera umowy z mieszkańcami jako pośrednik pomiędzy mieszkańcem, a wykonawcą. Warunkiem wejścia wykonawcy na teren posesji i podłączenia nieruchomości do głównej sieci jest wpłata zaliczki dokonana przez mieszkańca, która jest pokryciem kosztów wykonania przyłącza. Każdy mieszkaniec gminy wpłaca taką samą kwotę zaliczki za przyłącze. Zawieranie umów przez mieszkańców jest dobrowolne. Wpłaty za wykonanie przyłącza mieszkaniec, który podpisał umowę, dokonuje do kasy lub na konto Wnioskodawcy. Ze względu na fakt, iż Wnioskodawca nie ma prawa ani obowiązku, od dnia podpisania statutu przez związek (na mocy ustawy o samorządzie gminnym oddała prawo i obowiązki wykonywania zadania Związkowi Międzygminnemu ds. Ekologii), wykonywać zadania jakim jest budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej wraz z przyłączami do nieruchomości na terenie Wnioskodawcy, to wpłaty mieszkańców w całości jako kwoty brutto są przekazywane na rzecz związku jako pokrycie kosztów tych przyłączy. Wpłaty są planowane w budżecie po stronie dochodów i po stronie wydatków w kwocie brutto. Fakt pobierania od mieszkańców opłat na pokrycie kosztów realizacji tej inwestycji (przyłącza) uzasadniony jest uprawnieniem jakie Wnioskodawca otrzymał od związku w porozumieniu. Pobrane kwoty przez Wnioskodawcę od mieszkańców w całości w budżecie Wnioskodawcy są przeznaczone na pokrycie not otrzymanych od związku i jest to pośrednictwo Wnioskodawcy w przekazaniu tych wpłat od mieszkańców do Związku.

Dodatkowo z pisma z dnia 13 lutego 2012 r. wynika, że stroną zawartych umów związanych z wykonaniem przyłączy kanalizacyjnych przez Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż. jest Wnioskodawca i dysponujący nieruchomością. W ramach tej umowy dysponujący nieruchomością wyraża zgodę na wykonanie przyłącza wpłacając kwotę 1.500 zł. Wnioskodawcy - jako pośrednikowi przy załatwianiu tych formalności, które Wnioskodawca przekazuje na konto bankowe Związkowi Międzygminnemu ds. Ekologii w Ż.

W umowie nie określono kto zostanie w przyszłości właścicielem przyłącza. Wnioskodawca w umowie określa, że Dysponujący nieruchomością, jeśli zażąda potwierdzenia dokonania wpłaty, otrzyma od Wnioskodawcy wyłącznie notę z tytułu wpłaty zaliczki na poczet kosztów realizowanego przyłącza.

Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do kwestii, czy dokonywane wpłaty dotyczące kosztów współfinansowania przez mieszkańców Gminy kosztów budowy przyłączy do sieci kanalizacyjnej i wodociągowej, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Uwzględniając powyższe, wskazać należy, że stosownie do treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Artykuł 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.) stwierdza że, zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Na podstawie art. 15 ust. 1 tej ustawy, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych.

Natomiast osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zapewnia, zgodnie z przepisem art. 15 ust. 2 ww. ustawy, na własny koszt realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego.

Z powołanych wyżej przepisów wynika zatem, że gmina w ramach zadań własnych zobowiązana jest do zapewnienia budowy urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, czyli tzw. sieci rozprowadzających. Nie jest natomiast zobowiązana do realizacji budowy przyłączy do sieci, gdyż powyższe zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci.

W konsekwencji powyższego Wnioskodawca zawiera umowy cywilnoprawne z właścicielami nieruchomości na budowę przedmiotowych przyłączy. Z wniosku wynika, że z zawartych umów pomiędzy Wnioskodawcą a Dysponującym nieruchomością wynika, że Dysponujący nieruchomością wyraża zgodę na wykonanie przyłącza nieruchomości do sieci kanalizacyjnej, na warunkach określonych w umowie i zobowiązuje się do wpłaty zaliczkowo kwoty 1.500,00 PLN na rzecz Wnioskodawcy. Należności wynikające z zawartych umów cywilnoprawnych stanowią przychód Wnioskodawcy.

Z powyższego wynika zatem, iż wpłaty dokonywane przez mieszkańców stanowią zapłatę za budowę przyłączy do sieci kanalizacyjnych, których koszt zobowiązana jest ponieść osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

Mając na uwadze cytowane przepisy oraz przedstawiony opis stanu faktycznego należy stwierdzić, iż pomiędzy otrzymywaną przez Wnioskodawcę płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego tej płatności tj. mieszkańca Gminy lub innego podmiotu, zachodzi związek bezpośredni, bowiem płatność następuje w zamian za to świadczenie tj. wykonanie przyłącza.

Z powyższego wynika bowiem, iż pomiędzy podmiotem prawa publicznego (Wnioskodawcą) a mieszkańcami gminy, wystąpi świadczenie wzajemne, gdyż Wnioskodawca pośrednio (w ramach Związku Międzygminnego ds. Ekologii utworzonego z innymi gminami) zobowiązał się do realizacji inwestycji w zakresie budowy sieci kanalizacyjnych wraz z przyłączami, pod warunkiem podpisania umowy cywilnoprawnej oraz regulowania należności wynikających z zawartej umowy.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie występuje usługodawca (Wnioskodawca), który wykonuje usługi na rzecz innego podmiotu (mieszkańców gminy).

Natomiast przekazywane na rzecz Wnioskodawcy wpłaty pieniężne przez mieszkańców z tytułu budowy przyłączy do sieci kanalizacyjnynej stanowią zatem zapłatę za świadczenie usług.

Przy czym wskazać należy, że Wnioskodawca zobowiązał się, w wyniku zawarcia w dniu 30 lipca 2007 r. Porozumienia ze Związkiem Międzygminnym ds. Ekologii w Ż., do zawarcia stosownych umów z właścicielami nieruchomości celem uzyskania zgody na budowę przykanalików i przyłączy do sieci kanalizacyjnej. Wnioskodawca zadania tego się podjął i zawarł odpowiednie umowy z właścicielami nieruchomości.

Zatem biorąc również pod uwagę brzmienie powołanych wyżej przepisów art. 30 ust. 3 oraz art. 8 ust. 2a ustawy o VAT należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę wbrew stanowisku przedstawionemu we wniosku wypełniają znamiona definicji "świadczenia usług" zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług. Mimo że Wnioskodawca nie świadczy usług w zakresie budowy przykanalików i przyłączy do sieci kanalizacyjnej, to uczestniczy w świadczeniu tych usług, które zostały mu powierzone w związku z zawartym w dniu 30 lipca 2007 r. Porozumieniem ze Związkiem Międzygminnym ds. Ekologii w Ż.

W konsekwencji, skoro będące przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia czynności polegające na budowie przyłączy do sieci kanalizacyjnej i pobieraniu opłat z tytułu świadczenia tych czynności realizowane są na podstawie umów cywilnoprawnych uznać należy, że Wnioskodawca nie działa w tym zakresie jako organ władzy publicznej lub urząd obsługujący organ władzy publicznej i tym samym przewidziane w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług wyłączenie z kategorii podatników nie znajduje w przedmiotowej sprawie zastosowania.

Ponadto, okoliczność zawarcia umów cywilnoprawnych wyłącza również możliwość skorzystania z przywołanych zwolnień przewidzianych dla jednostek samorządu terytorialnego określonych w § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r., § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r., § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. oraz § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. wydanych w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Przekazywane na rzecz Gminy wpłaty pieniężne przez mieszkańców z tytułu budowy sieci kanalizacyjnych i wodociągowych stanowią zatem zapłatę za świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Przedmiotem niniejszej interpretacji nie była kwestia opodatkowania czynności wykonywanych przez Związek Międzygminny ds. Ekologii w Ż. na rzecz Wnioskodawcy.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Ponadto, w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, iż analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Wnioskodawcę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.