IBPP1/443-1437/11/BM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 września 2011 r. (data wpływu 14 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie udokumentowania fakturą VAT odszkodowania za przejęcie z mocy prawa:

* 64 nieruchomości zabudowanych i działek nr 917/32, nr 918/32, nr 655/53, nr 2577/50, nr 2580/50 oraz nieruchomości niezabudowanych - jest prawidłowe,

* działki nr 2518/47 - jest nieprawidłowe.

W dniu 14 września 2011 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie udokumentowania fakturą VAT opodatkowania odszkodowania za przejęcie z mocy prawa nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Prezydent Miasta, decyzją Wojewody zobowiązany zostanie do wypłaty odszkodowania z tytułu przejęcia na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości objętych decyzją Wojewody z dnia 30 września 2009 r. zezwalającą na realizację inwestycji drogowej pn. "...". Na mocy decyzji z dnia 30 września 2009 r. nieruchomości stanowiące własność Gminy T. z mocy prawa stały się własnością Skarbu Państwa. Podstawą do ustalenia odszkodowań stosownie do art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) jest wartość nieruchomości ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego, którą określa się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

Wyceny przedmiotowych nieruchomości zgodnie z tymi wymogami dokonał rzeczoznawca majątkowy w operatach szacunkowych sporządzonych w dniu 25 listopada 2010 r. W operatach tych uwzględnione zostały uwarunkowania prawne, merytoryczne i formalne oraz stan nieruchomości na dzień 30 września 2009 r. Operaty określają wartość rynkową prawa własności działek oraz wartości budowli - elementów składowych gruntów w postaci dróg asfaltowych, chodników i innych budowli. Nieruchomości gminne przejęte z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa w głównej mierze stanowią grunty zabudowane, na których znajdują się budowle takie jak: chodniki, utwardzone drogi asfaltowe i utwardzone skarpy stanowiące pasy zieleni przy pasach drogowych. Pozostałe nieruchomości nie zawierają elementów składowych oraz żadnych budowli i urządzeń - porośnięte są trawą. Decyzją nr 4/2009 Wojewody z dnia 30 września 2009 r. zezwalającą na realizację inwestycji drogowej pn. "..." objętych zostało 70 działek zabudowanych i 28 działek niezabudowanych. Zestawienie działek wraz z podaniem daty zakończenia budowy oraz symbolami PKOB wszystkich wymienionych we wniosku budowli załączone zostało w formie tabelarycznej. Wymienione we wniosku obiekty (chodniki, utwardzone drogi asfaltowe i utwardzone skarpy stanowiące pasy zieleni przy pasach drogowych) wchodzą w skład pasa drogowego drogi krajowej nr 1 i 86 oraz następujących ulic: C., Z., O., Al. N., F., S., P., Al. P., F., S., J. i T. i były w momencie wywłaszczenia budowlami w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 3 i 3a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 Nr 156 poz. 1118 z późn. zm.).

Ww. obiekty (chodniki, utwardzone drogi asfaltowe i utwardzone skarpy stanowiące pasy zieleni przy pasach drogowych) nie znajdują się na jednej działce. Zajętość działek przedstawiona została w zestawieniu tabelarycznym. Przedmiotowe obiekty (chodniki, utwardzone drogi asfaltowe i utwardzone skarpy stanowiące pasy zieleni przy pasach drogowych) są trwale związane z gruntem.

Na działkach nr 2567/67 i nr 818/271 usytuowane są rowy melioracyjne. Rowy melioracyjne nie zostały wymienione jako obiekty budowlane w art. 3 pkt 3 ustawy - Prawo budowlane w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675) wchodzącą w życie z dniem 17 lipca 2010 r. Obiekty te, jako urządzenia wodne, zostały zdefiniowane w art. 9 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.).

Niemniej, po zapoznaniu się z wyrokami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie sygn. akt II SA/Lu 76/08 z dnia 6 maja 2008 r. i I SA/Lu 502/09 z dnia 2 lipca 2010 r., Wnioskodawca informuje, że z uwagi na to, iż lista budowli wymieniona w prawie budowlanym ma charakter przykładowy, należy przeprowadzić ocenę, czy dany obiekt posiada cechy wspólne z wymienionymi w przepisie przykładami, czy do powstawania obiektu zastosowano technikę, która mieści się w pojęciu robót budowlanych, czy obiekt został wykonany z materiałów, które uznać można za wyroby budowlane, jak również należy bezwzględnie ustalić, jaki jest cel powstania obiektu.

Ustawa o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych rozszerzając listę przykładowych budowli, wskazaną w art. 3 pkt 3 ustawy - Prawo budowlane o obiekt liniowy, równocześnie wprowadziła w art. 3 pkt 3a definicję tego pojęcia. Jako obiekt liniowy określono obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość. W wymienionych obiektach został wymieniony kanał. Kanał jest także zdefiniowany jako urządzenie wodne w ustawie - Prawo wodne.

Reasumując, analiza ww. przepisów skłania do zakwalifikowania rowów do obiektów budowlanych w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego z uwagi na posiadanie wspólnych cech tj. długość, cel i funkcję rowów i kanału. Zgodnie z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych, należy je zakwalifikować do grupy obiektów inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej nie sklasyfikowanych pod symbolem PKOB 2420. Wnioskodawca informuje również, że tut. Urząd nie posiada żadnej dokumentacji technicznej z okresu budowy i przekazania tych obiektów do użytkowania. Nie jest też znana Wnioskodawcy jednostka która je wybudowała. Tutejszy Organ utrzymuje te urządzenia po przekształceniach ustrojowych państwa od 1990 r. W tym czasie na terenie ww. działek, na rowach były prowadzone prace związane z bieżącą konserwacją (koszenie trawy, odmulanie, hakowanie).

Zważywszy na fakt, iż rowy melioracyjne są integralnym elementem wyposażenia technicznego drogi, są elementem niezbędnym i ściśle związanym z drogą jako infrastruktura towarzysząca, dlatego można uznać iż rowy te są trwale z gruntem związane. Nigdy też nie doszło do pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 Nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Na powyższe rowy nie były ponoszone wydatki na ich ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, przekraczające 30% wartości początkowej tych obiektów, a od ponoszonych wydatków nie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług oraz § 13 ust. 1 pkt 12 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.). Budowle znajdujące się w pasie drogowym nie były przedmiotem najmu ani dzierżawy, nie były wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Klasyfikacja gruntów wynikająca z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nieruchomości lub ich rodzaj wg studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta przedstawiona została w zestawieniu tabelarycznym. Odszkodowanie, o którym mowa we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, będzie jedynym wynagrodzeniem należnym Gminie Miasta T. z tytułu wywłaszczenia.

Działki i budowle objęte przedmiotowym wnioskiem nie były przedmiotem najmu lub dzierżawy, z wyłączeniem działek nr 1033/20, nr 1039/20, nr 917/32, nr 918/32, nr 2577/50, nr 2580/50 i nr 2596/87.

Działki nr 1033/20, nr 1039/20, nr 918/32 i nr 917/32 w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanowiły własność Gminy Miasta, ale oddane były w użytkowanie wieczyste. Odszkodowanie należne Gminie Miasta będzie równe różnicy prawa własności tych działek i prawa ich użytkowania wieczystego. Budynki i urządzenia, będące częścią składową nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste, stanowią własność użytkownika wieczystego. Działka nr 938/20, z której wydzielona została działka nr 1033/20, oddana została w użytkowanie wieczyste w dniu 17 września 1998 r., a działki nr 727/20 i nr 1016, z których wydzielona została działka nr 1039/20 w dniu 3 listopada 1993 r. Działki nr 917/32 i nr 918/32 oddane zostały w użytkowanie wieczyste w dniu 10 marca 1993 r. Użytkowanie wieczyste ustanowione na przedmiotowych działkach wygasło z dniem 12 sierpnia 2010 r.

Za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste właściciel (Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego) pobiera opłaty - opłatę pierwszą w wysokości od 15 - 25% ceny nieruchomości płatną jednorazowo, najpóźniej do dnia zawarcia umowy notarialnej i opłaty roczne, ustalane procentowo od ceny i celu na jaki nieruchomość gruntowa została oddana, w wysokości od 0,3 proc. do 3 proc. Termin płatności opłat rocznych upływa z końcem marca każdego roku. Z dniem obowiązywania ustawy z dnia 1 maja 2004 r., o podatku od towarów i usług, podatkiem VAT zostały obciążone grunty, których sprzedaż do tej pory była z niego zwolniona. Opodatkowane zostało również oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste, za wyjątkiem nieruchomości przeznaczonych na cele rolnicze, dla których czynność ta jest zwolniona z podatku VAT.

Za wyżej opisane nieruchomości oddane w użytkowanie wieczyste Gmina Miasta T. do dnia 12 sierpnia 2011 r. naliczała opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, do których naliczany został podatek VAT. Działki nr 2577/50, nr 2580/50 i nr 2596/87 w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanowiły własność Wnioskodawcy, ale nieodpłatnie oddane były w użytkowanie Rodzinnych Ogrodów Działkowych. Działki nr 2577/50 i nr 2580/50 są zabudowane, jednakże zgodnie art. 15 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. Nr 169, poz. 1419 z późn. zm.), urządzenia, budynki i budowle rodzinnego ogrodu działkowego przeznaczone do wspólnego korzystania przez użytkujących działki i służące do zapewnienia funkcjonowania ogrodu stanowią własność Polskiego Związku Działkowców, a nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działce, wykonane lub nabyte ze środków finansowych użytkownika działki, stanowią jego własność. Zatem odszkodowanie należne Wnioskodawcy będzie równe różnicy prawa własność tych działek i prawa ich użytkowania bez uwzględnienia budynków, budowli i urządzeń znajdujących się na ww. działkach. Działka nr 1509/87, z której wydzielona została działka nr 2596/87, oddana została w użytkowanie Polskiemu Związkowi Działkowców w dniu 27 października 1983 r. Działki nr 2109/50, nr 2110/50, nr 1004/52 i nr 999/67, z których wydzielone zostały działki nr 2577/50 i nr 2580/50 oddane zostały w użytkowanie Polskiemu Związkowi Działkowców w dniu 27 października 1979 r.

Na działce nr 655/53 znajduje się ciepłociąg, który nie stanowi własności gminnej, lecz przedsiębiorstwa, które zajmuje się przesyłem energii cieplnej.

Zestawienie działek wraz z podaniem daty zakończenia budowy oraz symbolami PKOB wszystkich wymienionych we wniosku budowli, załączone zostało w formie tabelarycznej do niniejszego pisma.

Ponadto Wnioskodawca informuje, iż w stosunku do działek objętych przedmiotowym wnioskiem, nie nastąpiło pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług.

Gminie w stosunku do wskazanych we wniosku budowli, nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Gmina nie ponosiła wydatków na ulepszenie budowli wskazanych we wniosku, z wyjątkiem działek będących w pasie drogowym ul. S i ul. P.

Budowle położone w pasie ul. S. ulepszane były w 2000 r. zgodnie z art. 7 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). Prezydent Miasta T., jako organ administracji publicznej zobowiązany jest do zaspokajania zbiorowych potrzeb, którymi są między innymi sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Działki przejęte od Gminy Miasta T. na rzecz Skarbu Państwa, położone przy ul. S. i ul. P., zajęte były pod drogę publiczną.

Budowle położone w pasie drogi ul. P. ulepszane były w 2007 r. Wartość nakładów poczynionych w ramach ich ulepszenia w stosunku do działki nr 1678/15 (ul. P) nie przekracza 30% wartości nieruchomości, natomiast dla działki nr 2536/16 (ul. P.) wartość nakładów poczynionych w ramach ich ulepszenia przekracza 30% wartości nieruchomości.

Gminie od poniesionych wydatków na ulepszenie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na podstawie art. 15 ust. 6 i art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów usług oraz § 13 ust. 1 pkt 12 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.) oraz art. 7 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym. Prezydent Miasta decyzjami Wojewody z dnia 3 sierpnia 2011 r., które uprawomocniły się w dniu 22 sierpnia 2011 r. i 23 sierpnia 2011 r., zobowiązany został do wypłaty odszkodowania z tytułu przejęcia na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości objętych decyzją Wojewody z dnia 30 września 2009 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Na obecnym etapie Wojewoda systematycznie wydaje decyzje ustalające wysokość odszkodowania za działki Gminne. Na dzień dzisiejszy wydane zostały 32 decyzje, z czego 13 stało się ostatecznymi w dniach 22 sierpnia 2011 r. i 23 sierpnia 2011 r., a 19 decyzji wydanych w dniu 22 sierpnia 2011 r. i 23 sierpnia 2011 r. stanie się ostatecznymi odpowiednio w dniu 8 września 2011 r. i 12 września 2011 r.

Kwoty odszkodowań określone w decyzjach z dnia 3 sierpnia 2011 r. zostały przekazane z rachunku bankowego wydatków Gminy Miasta T. na rachunek dochodów Gminy Miasta T. W związku z powyższym wystawiono faktury VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10a oraz art. 29 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług.

Termin wypłaty odszkodowań, określonych w decyzjach z dnia 22 sierpnia 2011 r. i 23 sierpnia 2011 r., mija odpowiednio w dniach 23 września 2011 r. i 27 września 2011 r.

Wnioskodawca zaznaczył, iż dla 20 działek decyzje ustalające wysokość odszkodowań nie zostały jeszcze wydane. Niemniej jednak tryb postępowania będzie taki sam, jak wydanych już decyzji.

Zgodnie z art. 19 ust. 5 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.) w granicach miast na prawach powiatu zarządcą dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta. Do jego zadań należy budowa, przebudowa, remont utrzymanie i ochrona dróg publicznych, dla których jest zarządcą drogi. Stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych koszty nabycia nieruchomości pod drogi, w tym odszkodowania, finansowane są na podstawie przepisów o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego, przepisów o drogach publicznych, przepisów o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym. Na mocy art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (Dz. U. Nr 267, poz. 2251 z późn. zm.) w granicach miast na prawach powiatu zadania w zakresie finansowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami publicznymi, finansowane są z budżetów tych miast. Przedmiotem dostawy są zabudowane, jak i niezabudowane nieruchomości gruntowe, a zatem obowiązek podatkowy z tytułu dostawy powstaje według zasad określonych w art. 19 ust. 1 i 4 ustawy o VAT. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 19 ust. 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jednocześnie w ust. 4 powołanego przepisu zaznaczono, że w przypadku, gdy dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Natomiast zgodnie z § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.), w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Ponadto w myśl art. 106 ust. 1 ww. ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, ust. 4 i ust. 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W przypadku, gdy decyzje o odszkodowanie staną się ostateczne, kwoty odszkodowań za działki gminne przekazane zostaną z rachunku bankowego - wydatkowego Gminy na rachunek dochodów nieopodatkowanych Gminy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy podlegają udokumentowaniu fakturami VAT ww. odszkodowania w przypadku nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych.

Zdaniem Wnioskodawcy: zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Przez towary zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług rozumie się rzeczy oraz ich części, a przez dostawę towarów w myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. W przytoczonym zdarzeniu miało miejsce przeniesienie z mocy prawa własności nieruchomości niezabudowanych jak i zabudowanych budowlami. Za przejęte z mocy prawa nieruchomości należy się odszkodowanie, które w części zostało ustalone poprzez wydanie decyzji Wojewody. W stosunku do budowli wskazanych we wniosku, Gminie od nabytych nieruchomości oraz od poniesionych wydatków na ulepszenie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na podstawie art. 15 ust. 6 i art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz § 13 ust. 1 pkt 12 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz art. 7 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie z wyżej przytoczonymi przepisami, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Należy jednak zaznaczyć, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług za podatnika nie uznaje się organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 12 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządy terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Gmina nie ponosiła wydatków na ulepszenie budowli wskazanych we wniosku, z wyjątkiem działek będących w pasie drogowym ul. S i ul. P. Działki i budowle objęte przedmiotowym wnioskiem nie były przedmiotem najmu lub dzierżawy, z wyłączeniem działek nr 1033/20, nr 1039/20, nr 917/32, nr 918/32, nr 2577/50, 2580/50 i nr 2596/87, które były własnością Gminy, ale oddane zostały w użytkowanie wieczyste bądź użytkowanie. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a w związku z art. 29 ust. 5 ustawy o VAT przedmiotowa dostawa nieruchomości zabudowanych, z wyłączeniem działek nr 917/32, nr 918/32, nr 655/53, nr 2577/50 i 2580/50, na których nakłady nie były ponoszone przez Gminę T. i nakłady te nie stanowiły jej własności, podlegać będzie zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT.

Artykuł 43 ust. 1 pkt 10a stanowi, że zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

Zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku dostawy budynków i budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. W przypadku nieruchomości niezabudowanych, dostawa towaru powinna zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości. W przedmiotowej sprawie decyzja zezwalająca na realizacje inwestycji drogowej stała się ostateczna 12 sierpnia 2010 r., a odszkodowanie zostanie ustalone w najbliższym czasie poprzez wydanie przez Wojewodę stosownych decyzji. Obowiązek podatkowy w omawianym przypadku powstanie z chwilą otrzymania zapłaty, zgodnie z § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, który mówi, że w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Na podstawie decyzji Wojewody z dnia 30 września 2009 r. zezwalającej na realizację inwestycji drogowej pn. "..." nieruchomości gminne stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa. Na mocy art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (Dz. U. Nr 267, poz. 2251 z późn. zm.) w granicach miast na prawach powiatu zadania w zakresie finansowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami publicznymi, finansowane są z budżetów tych miast.

Zdaniem Gminy przeniesienie z mocy prawa nieruchomości zabudowanych budowlami, podlegać będzie zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 43 pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług w powiązaniu z art. 29 ust. 5 ustawy o VAT. Natomiast działki zabudowane nr 917/32, 918/32, nr 655/53, nr 2577/50 i nr 2580/50 oraz nieruchomości niezabudowane podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki 23%.

W związku z powyższym zostaną wystawione faktury VAT, gdzie dla dostawy nieruchomości zabudowanych zastosowane będzie zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT na mocy art. 43 pkt 10 i 10a oraz art. 29 ust. 5 ustawy o VAT. Natomiast faktury obejmujące dostawę nieruchomości niezabudowanych objęte zostaną podstawową stawką podatkową. Sprzedawcą i nabywcą nieruchomości będzie Gmina, płatnikiem zaś będzie Prezydent Miasta.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie udokumentowania fakturą VAT odszkodowania za przejęcie z mocy prawa:

* nieruchomości zabudowanych i działek nr 917/32, nr 918/32, nr 655/53, nr 2577/50, nr 2580/50 oraz działek niezabudowanych - uznaje się za prawidłowe,

* działki nr 2518/47 - uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r.).

Pojęcie dostawy towarów ustawodawca zdefiniował w art. 7 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z tym przepisem pod pojęciem tym należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

W świetle cytowanych powyżej przepisów, w sytuacji przedstawionej we wniosku ma miejsce dostawa towarów (gruntów) w zamian za odszkodowanie, a zatem czynność do której wprost odnosi się art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT - w tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 cyt. ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Od zasady tej ustawa przewiduje jednak pewne wyjątki. Na podstawie bowiem art. 15 ust. 6 cyt. ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W przypadku wywłaszczenia nieruchomości na cele budowy lub poszerzenia dróg w roli organu władzy publicznej wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej występuje organ dokonujący wywłaszczenia. Organem tym może być wojewoda lub starosta (na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm. i ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych - tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) dokonujący wywłaszczenia w imieniu Skarbu Państwa. Czynność wykonywana przez organy dokonujące wywłaszczenia nie stanowi dostawy towaru, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podmiotem, który realizuje dostawę jest dotychczasowy właściciel nieruchomości, czyli w tym przypadku - Wnioskodawca. Zbywając nieruchomość dokonuje przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej prawa własności towaru w zamian za odszkodowanie. Wykonuje zatem czynność, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. wyżej ustawy, występując w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Ani organ władzy publicznej (wójt, burmistrz, prezydent) ani urząd obsługujący ten organ wydając nieruchomość za odszkodowaniem nie może skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy. Zarówno bowiem organy władzy publicznej, jak i urzędy obsługujące te organy nie są uznawane za podatników w zakresie czynności, które mieszczą się w ramach zadań, dla realizacji których zostały one powołane, dodatkowo pod warunkiem, iż czynności te nie są wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W przypadku wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem nie są realizowane zadania, dla realizacji których organy te zostały powołane.

Wskazać również należy, iż na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl art. 12 ust. 4 cyt. ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

Stosownie do § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 1392 z późn. zm.) w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Z wniosku wynika, że Prezydent Miasta T., decyzją Wojewody Ś. zobowiązany zostanie do wypłaty odszkodowania z tytułu przejęcia na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości objętych decyzją Wojewody Ś. z dnia 30 września 2009 r. zezwalającą na realizację inwestycji drogowej pn. "...". Na mocy decyzji z dnia 30 września 2009 r. nieruchomości stanowiące własność Gminy T. z mocy prawa stały się własnością Skarbu Państwa.

Tak więc w przedmiotowej sytuacji przeniesienie z mocy prawa własności działek w zamian za odszkodowanie przez podatnika podatku VAT w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT stanowi odpłatną dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

W wydanej dla Wnioskodawcy interpretacji znak IBPP1/443-1436/11/BM stwierdzono, że dostawa 64 działek zabudowanych dokonana w formie wywłaszczenia za odszkodowaniem korzysta ze zwolnienia od podatku VAT. Natomiast dostawa działek nr 2536/16, nr 917/32, nr 918/32, nr 2577/50, nr 2580/50, nr 655/53 i nr 2518/47 oraz 28 działek niezabudowanych, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, według stawki podstawowej w wysokości 23%.

Stosownie do art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Ponadto, podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury (art. 106 ust. 4 ustawy).

Szczegółowe zasady wystawiania faktur reguluje obowiązujące od dnia 1 kwietnia 2011 r. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360)

Stosownie do § 4 ust. 1 ww. rozporządzenia, zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT".

Zgodnie z § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

W myśl § 5 ust. 7 ww. rozporządzenia, w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy, poza danymi określonymi w ust. 1 pkt 5, wskazuje się również:

Przepis § 9 ust. 1 ww. rozporządzenia stanowi, iż fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem § 10-12.

Zgodnie z § 10 ust. 1 ww. rozporządzenia jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Natomiast zgodnie z § 10 ust. 3 rozporządzenia fakturę wystawia się również nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi każdą kolejną część należności (zaliczkę, przedpłatę, zadatek lub ratę).

W rozpatrywanej sprawie decyzją nr 4/2009 Wojewody z dnia 30 września 2009 r. zezwalającą na realizację inwestycji drogowej pn. "..." objęte zostały nieruchomości Wnioskodawcy. Prezydent Miasta decyzjami Wojewody z dnia 3 sierpnia 2011 r., które uprawomocniły się w dniu 22 sierpnia 2011 r. i 23 sierpnia 2011 r., zobowiązany został do wypłaty odszkodowania z tytułu przejęcia na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości objętych decyzją Wojewody z dnia 30 września 2009 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Na obecnym etapie Wojewoda systematycznie wydaje decyzje ustalające wysokość odszkodowania za działki Gminne. Wydane zostały 32 decyzje, z czego 13 stało się ostatecznych w dniach 22 sierpnia 2011 r. i 23 sierpnia 2011 r., a 19 decyzji wydanych w dniu 22 sierpnia 2011 r. i 23 sierpnia 2011 r. stanie się ostatecznymi odpowiednio w dniu 8 września 2011 r. i 12 września 2011 r.

Termin wypłaty odszkodowań, określonych w decyzjach z dnia 22 sierpnia 2011 r. i 23 sierpnia 2011 r., mija odpowiednio w dniach 23 września 2011 r. i 27 września 2011 r.

Kwoty odszkodowań określone w decyzjach z dnia 3 sierpnia 2011 r. zostały przekazane z rachunku bankowego wydatków Gminy Miasta na rachunek dochodów Gminy Miasta. W związku z powyższym wystawiono faktury VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10a oraz art. 29 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca zaznaczył, iż dla 20 działek decyzje ustalające wysokość odszkodowań nie zostały jeszcze wydane. Niemniej jednak tryb postępowania będzie taki sam, jak wydanych już decyzji.

W świetle powyższego, w przedmiotowej sprawie dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT należy uznać za dokonaną z momentem uprawomocnienia się decyzji ustalającej wysokość odszkodowania, bowiem dopiero z chwilą przyznania odszkodowania i ustalenia jego ostatecznej wysokości czynność ta nabiera odpłatnego charakteru.

Odnosząc zatem przedstawione zdarzenie przyszłe do powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że Wnioskodawca będzie obowiązany wystawić fakturę nie później niż 7 dnia od dnia uprawomocnienia się decyzji o ustaleniu wysokości odszkodowania, przy czym w przypadku działek nr 2518/47, nr 917/32, nr 918/32, nr 2577/50, nr 2580/50, nr 655/53 oraz 28 działek niezabudowanych stawka podatku wynosi 23%, natomiast 64 działki zabudowane korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy wskazane we wniosku, że zostaną wystawione faktury VAT, gdzie dla dostawy 64 nieruchomości zabudowanych zastosowane będzie zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT natomiast faktury obejmujące dostawę działek nr 917/32, nr 918/32, nr 655/53, nr 2577/50, nr 2580/50 oraz nieruchomości niezabudowanych objęte zostaną podstawową stawką podatkową, należało uznać za prawidłowe. Natomiast stanowisko Wnioskodawcy w zakresie wystawienia faktury VAT ze zwolnieniem z opodatkowania podatkiem VAT dla dostawy nieruchomości nr 2518/47 należało uznać za nieprawidłowe, bowiem dostawa ta powinna być udokumentowana fakturą VAT z wykazanym podatkiem VAT w wysokości 23%.

Zauważyć należy, iż przedmiotem niniejszej interpretacji nie była kwestia ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z przeniesieniem z nakazu organu władzy w zamian za odszkodowanie ww. działek, bowiem Wnioskodawca nie sformułował pytania jak również własnego stanowiska w tym zakresie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Ponadto zaznacza się, że kwestia dotycząca opodatkowania odszkodowania za przejęcie z mocy prawa nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych zostanie rozstrzygnięta w odrębnej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.