IBPP1/443-1268/11/AW - Możliwość opodatkowania podatkiem od towarów i usług zniesienia przez gminę współwłasności nieruchomości poprzez zbycie udziału w gruncie na rzecz osób fizycznych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 lipca 2011 r. (data wpływu 3 sierpnia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 listopada 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności zniesienia współwłasności nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 3 sierpnia 2011 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności zniesienia współwłasności nieruchomości.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 2 listopada 2011 r.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Niezabudowana działka oznaczona jako dz. 914/8 o pow. 846 m ² stanowi współwłasność:

Gmina zamierza znieść współwłasność działki 914/8 poprzez zbycie własnego udziału wynoszącego 4/6 części, na rzecz trzech osób fizycznych będących współwłaścicielami pozostałego udziału wynoszącego 2/6 części. W wyniku zniesienia współwłasności, osoby fizyczne - po nabyciu od Gminy jej udziału - staną się współwłaścicielami ww. działki w całości.

Dla potrzeb sprawy wykonany został operat szacunkowy, w którym rzeczoznawca określił wartość przewidzianego do zbycia na rzecz osób fizycznych, stanowiącego wartość Gminy udziału w dz. 914/8 o pow. 846 m ^2, wynoszącego 4/6 części - na kwotę 94.188,00 zł netto, przy czym wartość całej opisanej działki ustalona została na kwotę 141.282,00 zł netto.

Zniesienie współwłasności działki 914/8 pomiędzy Gminą i trzema osobami fizycznymi będzie się wiązało z zapłatą przez te osoby fizyczne na rzecz Gminy kwoty 94.188,00 zł netto, stanowiącej wartość zbywanego w tym postępowaniu przez Gminę udziału w ww. działce, wynoszącego 4/6 części.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, Gmina ma obowiązek powiększyć należną z tytułu zbycia (obrotu) kwotę netto związaną ze zbywaną nieruchomością, o podatek VAT w obowiązującej wysokości (obecnie 23%).

Wniosek uzupełniono o informację, że niezabudowana działka oznaczona jako dz. 914/8 o pow. 846 m ² usytuowana jest w terenie, dla którego obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z planem, działka 914/8 przeznaczona jest pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku zniesienia współwłasności niezabudowanej nieruchomości pomiędzy Gminą i osobami fizycznymi, polegającego na zbyciu przez Gminę na rzecz tych osób posiadanego udziału w gruncie, taka operacja podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a jeśli podlega, to czy obowiązujący obecnie 23% podatek VAT winien zostać naliczony wyłącznie od kwoty stanowiącej wartość zbywanego przez Gminę udziału w działce 914/8, wynoszącego 4/6 części, tj. od kwoty 94.188,00 zł, czy też podatek VAT winien zostać naliczony od wartości całej działki dz. 914/8, tj. od kwoty 141.282,00 zł.

Zdaniem Wnioskodawcy, przy zniesieniu współwłasności niezabudowanej działki 914/8, polegającym na zbyciu przez Gminę udziału wynoszącego 4/6 części na rzecz osób fizycznych (które są współwłaścicielami pozostałej części udziału 2/6), obowiązujący obecnie 23% podatek VAT winien zostać naliczony wyłącznie od kwoty stanowiącej wartość zbywanego przez Gminę udziału w działce 914/8, wynoszącego 4/6 części, tj. od kwoty 94.188,00 zł. Kwota brutto należna do zapłaty przez osoby fizyczne na rzecz gminy wyniosłaby więc łącznie 115.851,24 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 tej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast, według art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Towarami, w świetle art. 2 pkt 6 powołanej ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347 s. 1 z późn. zm.). Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Gmina jest współwłaścicielem udziału w działce wynoszącym 4/6 części. Pozostałymi współwłaścicielami są trzy osoby fizyczne posiadające łącznie 2/6 części udziału. Gmina zamierza znieść współwłasność działki poprzez zbycie własnego udziału, wynoszącego 4/6 części, na rzecz trzech osób fizycznych będących współwłaścicielami pozostałego udziału wynoszącego 2/6 części. W wyniku zniesienia współwłasności, osoby fizyczne - po nabyciu od Gminy jej udziału - staną się współwłaścicielami ww. działki w całości.

Zniesienie współwłasności działki 914/8 pomiędzy Gminą i trzema osobami fizycznymi będzie się wiązało z zapłatą przez te osoby fizyczne na rzecz Gminy kwoty 94.188,00 zł netto, stanowiącej wartość zbywanego w tym postępowaniu przez Gminę udziału w ww. działce, wynoszącego 4/6 części.

Ponadto z wniosku wynika, że przedmiotowa działka jest terenem przeznaczonym pod zabudowę, lecz niezabudowanym.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego, własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Udział we współwłasności, w aspekcie regulacji zawartych w przepisach Kodeksu cywilnego, wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej (także w stosunku do pozostałych współwłaścicieli) i jest określony odpowiednim ułamkiem. Każdy ze współwłaścicieli - stosownie do art. 198 Kodeksu cywilnego - może swym udziałem swobodnie rozporządzać, bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Wyjątki wynikać mogą jedynie z przepisów prawa. Zatem w zakresie pojęcia towarów jako budynków, budowli i ich części jak również gruntów mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej.

Zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Na mocy art. 211 ww. ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Stosownie do art. 212 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

Przytoczone regulacje jednoznacznie wskazują, że ustawodawca przyznał każdemu ze współwłaścicieli roszczenie o zniesienie współwłasności. Zaspokojenie tego żądania może nastąpić w trybie umownego zniesienia współwłasności lub na drodze orzeczenia sądowego. Żaden ze współwłaścicieli nie może zaś skutecznie sprzeciwiać się zniesieniu współwłasności. W przypadku, gdy na skutek zniesienia współwłasności poprzez podział rzeczy wspólnej powstaje różnica między wartością udziału a wartością rzeczy nabytej na własność, sąd może zasądzić wyrównanie udziałów w formie dopłaty pieniężnej.

Przenosząc powyższe na grunt ustawy o podatku od towarów i usług należy stwierdzić, że jeśli w związku ze zniesieniem współwłasności nieruchomości ma miejsce wydanie nieruchomości w zamian za świadczenie pieniężne, mamy do czynienia z dostawą towarów zdefiniowaną w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku, w związku ze zniesieniem współwłasności nieruchomości, współwłaściciele, których obecny udział wynosi 2/6 części, nabędą na własność rzecz o wartości większej niż dotychczas posiadany udział. Różnicę pomiędzy wysokością udziału w rzeczy, a wartością rzeczy nabytej na własność, współwłaściciele mają obowiązek uiszczenia na rzecz Gminy (Wnioskodawcy).

Mając na uwadze powyższą analizę przepisów należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie w odniesieniu do różnicy pomiędzy wartością udziału w rzeczy a wartością rzeczy nabytej na własność następuje dostawa towarów, która na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Stosownie do art. 29 ust. 2 tej ustawy, w przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze.

Według art. 29 ust. 4 ww. ustawy, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Z opisu sprawy wynika, iż trzy osoby fizyczne (posiadające obecnie 2/6 udziałów w działce) przekazują Gminie (posiadającej obecnie 4/6 udziałów w działce) kwotę będącą równowartością 4/6 części wartości działki, natomiast Gmina przekazuje tym osobom 4/6 należących do niej udziałów w działce. Wartości udziałów są ustalone przez rzeczoznawcę i są kwotami netto.

Biorąc pod uwagę opis zdarzenia przyszłego oraz powołane wyżej przepisy, w przedmiotowej sprawie kwotę należną z tytułu dostawy towarów stanowi różnica pomiędzy wartością nieruchomości nabytej na własność, a wartością udziału w nieruchomości.

Kwota ta, zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, stanowi podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Ponieważ - jak wynika z wniosku - działka stanowi teren niezabudowany, lecz przeznaczony pod zabudowę, nie można w przypadku jej dostawy zastosować zwolnienia od podatku przewidzianego w powołanym wyżej art. 43 ust. 1 pkt 9, bowiem przepis ten zwalnia od podatku jedynie tereny niezabudowane inne niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Ponadto, do opisanego we wniosku przekazania, nie ma zastosowania żaden inny przepis prawa podatkowego umożliwiający opodatkowanie tej czynności stawką inną niż wynikająca z przepisu art. 41 ust. 1 ustawy o VAT. Oznacza to, że opisana dostawa opodatkowana będzie 23% stawka podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczyć należy, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego bądź zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.