IBPP1/443-1160/13/LSz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 27 listopada 2013 r. (data wpływu 2 grudnia 2013 r.), uzupełnionym pismem z 24 lutego 2014 r. (data wpływu 28 lutego 2014 r.) oraz pismem z 10 marca 2014 r. (data wpływu 11 marca 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży:

* 1/3 udziału w nieruchomościach i rzeczach ruchomych oraz wyrobach tytoniowych i udziału w budynku mieszkalnym otrzymanych w spadku, w przypadku niekontynuowania przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej zmarłego - jest prawidłowe,

* alkoholu i paliwa otrzymanych w spadku, w przypadku niekontynuowania przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej zmarłego - jest nieprawidłowe,

* stacji paliw łącznie z paliwem i alkoholem jako przedsiębiorstwa stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy o VAT w przypadku niekontynuowania przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej zmarłego - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 grudnia 2013 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży 1/3 udziału w spadku w przypadku niekontynuowania działalności gospodarczej zamarłego.

Wniosek został uzupełniony pismem z 24 lutego 2014 r. (data wpływu 28 lutego 2014 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu Nr IBPP1/443-1160/13/LSz z 18 lutego 2014 r. oraz pismem z 10 marca 2014 r. (data wpływu 11 marca 2014 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu Nr IBPP1/443-1160/13/LSz z 4 marca 2014 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spadkobiercą w 1/3 spadku po zmarłym ojcu. Do masy spadkowej wchodzi stacja paliw, w której spadkodawca prowadził działalność gospodarczą na podstawie stosownych koncesji tj. grunt z budynkami, środki trwałe - maszyny i urządzenia i pozostałe środki trwałe zapasy towarów tj. paliwo, wyroby tytoniowe, alkohol i pozostałe oraz dom mieszkalny nie figurujący w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez spadkodawcę.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca odpowiedział na pytanie tut. organu "Czy Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, jeżeli tak to z jakiego tytułu i od kiedy...", że "Nie".

W odpowiedzi na pytanie "Czy zmarły był podatnikiem podatku VAT..." Wnioskodawca odpowiedział, że "Tak".

Na pytanie tut. organu "Czy Wnioskodawca przejął wszystkie prawa i obowiązki zmarłego wynikające z prowadzonej przez zmarłego działalności gospodarczej..." Wnioskodawca odpowiedział, że "Tak wraz z pozostałymi spadkobiercami".

Na pytanie tut. organu "Czy Wnioskodawca (spadkobierca), który jest następcą prawnym zmarłego będzie kontynuować prowadzoną przez spadkodawcę działalność gospodarczą z wykorzystaniem składników majątkowych wskazanych we wniosku..." Wnioskodawca odpowiedział, że "...rozważa się sprzedaż 1/3 spadku po zmarłym ojcu".

W odpowiedzi na pytanie "Jak należy rozumieć stwierdzenie zawarte przez Wnioskodawcę w pytaniu, "Czy sprzedaż stacji paliw jako przedsiębiorstwa...".Czy zatem należy rozumieć, że składniki majątkowe wskazane we wniosku, które są przedmiotem spadku spełniają warunki zawarte w art. 55¹ Kodeksu Cywilnego pozwalające uznać je za przedsiębiorstwo w rozumieniu tego przepisu..." Wnioskodawca odpowiedział, że "Składniki majątkowe wskazane we wniosku, które stanowią spadek w postaci stacji paliw spełniają warunki określone w art. 55¹ Kodeksu Cywilnego pozwalające uznać je za przedsiębiorstwo w rozumieniu tego przepisu. Budynek mieszkalny z gruntem nie spełnia warunków ar. 55¹ k.c.". Wnioskodawca jest spadkobiercą 1/3 spadku.

Przedmiotem spadku jest:

* Stacja Paliw, w skład której wchodzą budynki, budowle, grunt, maszyny i urządzenia i pozostałe środki trwałe które były wykorzystywane w działalności stacji paliw a także towary m.in. paliwa, alkohol, papierosy i inne. Spadkodawca posiadał koncesje na paliwo i alkohol. Przedmiotem działalności gospodarczej spadkodawcy był obrót paliwami, sprzedaż alkoholu, papierosów i innych towarów. Wobec powyższego stacja paliw stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

* budynek mieszkalny wraz z gruntem który stanowił majątek prywatny spadkodawcy (nie figuruje w ewidencji działalności gospodarczej i nie był wykorzystywany w działalności gospodarczej przez spadkodawcę).

Data zgonu 17 lipca 2013 r., składniki nabytego spadku nie byty do tej pory wykorzystywane przez spadkobierców w tym Wnioskodawcę. Rozważana jest sprzedaż Stacji Paliw przez wszystkich spadkobierców lub sprzedaż 1/3 spadku przez Wnioskodawcę.

Składniki nabytego spadku nie były i nie są przedmiotem najmu/dzierżawy przez Wnioskodawcę na rzecz osób trzecich. Stacja paliw została zamknięta podobnie budynek mieszkalny.

Spadkodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług wchodzących w skład spadku i spadkodawca wykorzystywał je do czynności opodatkowanych podatkiem VAT - dotyczy to składników majątkowych stacji paliw, budynek mieszkalny z gruntem nie był wykorzystywany do działalności gospodarczej.

Wnioskodawca jest w tym przypadku zainteresowany uzyskaniem interpretacji w przypadku niekontynuowania działalności gospodarczej zmarłego ojca.

W związku z powyższym zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowano w uzupełnieniu wniosku z 24 lutego 2014 r.):

1. Czy spadkobierca 1/3 spadku po zmarłym ojcu stacji paliw, w skład której wchodzą budynki, budowle, grunt, maszyny i urządzenia oraz pozostałe środki trwałe które były przedmiotem działalności gospodarczej spadkodawcy oraz paliwo, alkohol, wyroby tytoniowe, pozostałe towary i 1/3 spadku budynku mieszkalnego z gruntem, który stanowił własność prywatną spadkodawcy może sprzedać bez rejestracji działalności gospodarczej.

2. Czy wystąpi VAT od sprzedaży 1/3 spadku po zmarłym ojcu tj. składników majątku nabytych w drodze spadku nieruchomości, rzeczy ruchomych, paliwa, alkoholu, wyrobów tytoniowych, które były przedmiotem prowadzenia działalności gospodarczej przez spadkodawcę oraz budynku mieszkalnego i gruntu pod tym budynkiem, który stanowił własność prywatną.

3. Czy sprzedaż stacji paliw nabytej po zmarłym ojcu jako 1/3 spadku łącznie z paliwem i alkoholem w formie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego będzie podlegać podatkowi od towarów usług.

Zdaniem Wnioskodawcy (stanowiska ostatecznie sformułowano w uzupełnieniu wniosku z 24 lutego 2014 r.),

Ad. 1 Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z poz. zm.), art. 2 działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Podobnie art. 15 ust. 2 Ustawy o podatku od towarów i usług określa. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jedną zatem z istotnych cech działalności gospodarczej jest to, że ma ona charakter ciągły, nie zakłada podejmowania pewnej aktywności tylko jednorazowo. W związku z tym spadkobierca może sprzedać składniki majątku nabyte w drodze spadku bądź udział w nabytym spadku bez zakładania działalności gospodarczej. W tym zakresie czynność spadkobiercy ma charakter jednorazowy, a zatem nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej, która z założenia ma charakter ciągły.

Wątpliwość nasuwa sprzedaż towarów, którymi obrót jest w jakiejś mierze reglamentowany i może być wykonywany w ramach otrzymanych koncesji tj. paliwo i alkohol.

Zgodnie z przepisami ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1356 z późn. zm. - u.w.t.p.a.) art. 18 sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży może być prowadzona tylko na podstawie zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza bądź prezydenta miasta właściwego ze względu na lokalizację punktu sprzedaży, zwanego dalej "organem zezwalającym". Zezwolenie na sprzedaż alkoholu jest wydawane na podstawie pisemnego wniosku przedsiębiorcy. Zgodnie z przepisami tej ustawy warunkiem prowadzenia sprzedaży napojów alkoholowych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży jest m.in.:

* posiadanie zezwolenia, o którym mowa wyżej,

* wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie objętym zezwoleniem tylko przez przedsiębiorcę w nim oznaczonego i wyłącznie w miejscu wymienionym w zezwoleniu.

Przepisy Art. 18/4/ u.w.t.p.a. stanowią że sprzedać napoje alkoholowe może także wyjątkowo przedsiębiorca, którego zezwolenie wygasło z określonych przyczyn, wówczas może on uzyskać specjalne jednorazowe zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych.

Nie ma żadnych szczególnych przepisów, które umożliwiałyby dokonanie sprzedaży napojów alkoholowych przez spadkobierców (następców prawnych) zmarłego przedsiębiorcy (osoby fizycznej), który miał stosowne zezwolenie.

Podobnie uregulowania dotyczą sprzedaży paliw - Zgodnie z przepisami ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1059 z późn. zm. - pr.en). Zgodnie z Art. 32 Rozdział 5 pr.en. uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej m.in. w zakresie obrotu paliwami lub energią. Tak więc powyższe przepisy zastrzegają, że po pierwsze wymagane jest tutaj wykonywanie działalności gospodarczej, a z kolei dodatkowo konieczna jest koncesja.

Niema także żadnych szczególnych uregulowań prawnych odnoszących się do możliwości sprzedaży tych towarów - poza działalnością i bez koncesji - przez spadkobierców zmarłego podatnika osoby fizycznej, który miał stosowną koncesję.

Zdaniem Wnioskodawcy w świetle w.wym. przepisów sprzedaż 1/3 udziału nieruchomości i rzeczy ruchomych pozostałych po działalności, a także wyrobów tytoniowych może nastąpić bez zakładania działalności gospodarczej, natomiast sprzedaż alkoholu i paliw powinna następować w ramach działalności gospodarczej.

Ad. 2

W związku z tym, że sprzedaż alkoholu i paliwa powinna mieć miejsce w ramach działalności gospodarczej, ponadto są to wyroby akcyzowe przy obrocie których nie można korzystać ze zwolnień z VAT art. 113 ust. 13 pkt 1b, to sprzedaż alkoholu i paliwa nabytego jako spadek w wysokości 1/3, o których mowa będzie zdaniem Wnioskodawcy podlegać obowiązkowi podatkowemu z tytułu podatku od towarów i usług.

Sprzedaż nieruchomości i rzeczy ruchomych będących przedmiotem działalności gospodarczej prowadzonej przez spadkodawcę polegającej na obrocie paliwami jak również sprzedaż budynku mieszkalnego z gruntem nie będą podlegać podatkowi od towarów i usług bowiem transakcja o charakterze prywatnym nie stanowi przedmiotu opodatkowania i jest transakcją jednorazową i nie spełnia warunków art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Czynność zbycia nieruchomości, rzeczy ruchomych, towarów za wyjątkiem paliwa i alkoholu zbywanych oddzielnie nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług albowiem będzie to sprzedaż jednorazowa i to przez podmiot nie będący podatnikiem podatku od towarów i usług. Jest to transakcja stanowiąca czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Sprzedaż majątku prywatnego nabytego w wyniku spadku po zmarłym ojcu przez osobę fizyczną nie stanowi działalności gospodarczej i nie jest wykonywana w sposób ciągły.

Z brzmienia art. 15 ust. 1 i ust. 2 Ustawy o VAT wynika jednoznacznie, że warunkiem niezbędnym do uznania danego podmiotu za podatnika Vat jest ustalenie że działa niezależnie jako producent, handlowiec, usługodawca - pozyskujący zasoby naturalne, rolnik czy wykonujący wolny zawód. Warunki te nie są spełnione przy sprzedaży przez spadkobiercę 1/3 spadku.

Ad. 3

Sprzedaż stacji paliw jako całości - zorganizowanego przedsiębiorstwa łącznie z paliwem i alkoholem nie będzie podlegała podatkowi od towarów i usług stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się w zakresie opodatkowania sprzedaży:

* 1/3 udziału w nieruchomościach i rzeczach ruchomych oraz wyrobach tytoniowych i udziału w budynku mieszkalnym otrzymanych w spadku, w przypadku niekontynuowania przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej zmarłego - za prawidłowe,

* alkoholu i paliwa otrzymanych w spadku, w przypadku niekontynuowania przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej zmarłego-za nieprawidłowe,

* stacji paliw łącznie z paliwem i alkoholem jako przedsiębiorstwa stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy o VAT w przypadku niekontynuowania przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej zmarłego - za nieprawidłowe.

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwana dalej ustawą o VAT, nie precyzuje wprost skutków prawnych związanych ze śmiercią podatnika podatku od towarów i usług, jednakże śmierć podatnika jest jedną z form zakończenia bytu prawnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, a więc również zakończeniem występowania podmiotu w obrocie gospodarczym w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Podatnikami, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r., działalność gospodarcza, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o VAT, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W zakresie prawa unijnego, z mocy art. 9 ust. 1 ww. Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347, s. 1 z późn. zm.), "Działalność gospodarcza" obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta zarówno w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, jak i art. 9 ust. 1 ww. Dyrektywy ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnika" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Natomiast zgodnie z art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Zatem, byt prawny podatnika - osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy ustaje z chwilą śmierci.

Organy podatkowe uzyskują informację o śmierci podatnika na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1314 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o NIP.

W myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, NIP nadany podatnikowi nie przechodzi na następcę prawnego, z wyjątkiem:

Zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o NIP, w przypadku zgonu lub ustania bytu prawnego podatnika, nadany NIP wygasa, z wyjątkiem przypadków wymienionych w ust. 1 i 1a.

Tym samym w przypadku zgonu podatnika - osoby fizycznej decyzja o nadaniu podatnikowi numeru identyfikacji podatkowej (NIP) wygasa z mocy prawa oraz ustaje byt prawny podatnika.

Stosownie do art. 922 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej Kodeksu - Spadki. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Podkreślić należy, że prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego nie należą do spadku. Ich sukcesja jest możliwa jedynie na podstawie i w granicach przepisów cyt. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.).

Kwestię sukcesji podatkowej reguluje przede wszystkim art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej zgodnie z którym, spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

W myśl art. 97 § 2 Ordynacji podatkowej jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

Z powyższego wynika, że spadkobiercy nie wstępują w prawa i obowiązki spadkodawcy wynikające z przepisów prawa podatkowego, lecz przejmują z mocy prawa wszelkie prawa i obowiązki o charakterze majątkowym, a prawa niemajątkowe pod warunkiem kontynuacji działalności prowadzonej uprzednio przez spadkodawcę.

Stosownie do art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej, do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu lub odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

Przepis art. 924 ww. ustawy - Kodeks cywilny przesądza, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Wskazać jednocześnie należy, że zgodnie z art. 669 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 101), Sąd spadku wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi.

W związku z powyższym, do czasu postanowienia o nabyciu spadku oraz dokonania działu spadku, majątek jakim jest przedsiębiorstwo stanowi masę spadkową, a zarząd majątkiem spadkowym sprawują spadkobiercy, chyba że został ustanowiony wykonawca testamentu, kurator spadku lub dozór. W przypadku zapisania w testamencie spadku jednej osobie, nabywa ona spadek z chwilą otwarcia spadku, a więc z chwilą śmierci spadkodawcy.

W sytuacji, gdy działalność ma być kontynuowana przez następcę prawnego ma on obowiązek zarejestrowania się jako odrębny podmiot gospodarczy, gdyż przepisy ustawy o NIP, nie przewidują możliwości kontynuowania działalności z wykorzystaniem numeru identyfikacji podatkowej zmarłego podatnika, który prowadził działalność jednoosobowo.

Należy podkreślić, że sukcesją w przypadku spadkobierców objęte są jedynie te majątkowe prawa i obowiązki, które wynikają z przepisów prawa podatkowego. Będzie to więc np. prawo do zapłaty podatku w odroczonym terminie płatności albo też jego zapłaty w ratach, uprawnienie do zwrotu nadpłaty, prawo zwrotu podatku lub różnicy podatku naliczonego, czy też prawo rozliczenia straty, czy do ulgi podatkowej. W zakresie obowiązków o charakterze majątkowym będzie to przede wszystkim obowiązek zapłaty podatku czy zaległości podatkowej, a także innych należności z nią zrównanych.

Prawa o charakterze niemajątkowym podlegają sukcesji jedynie wtedy, gdy na podstawie przepisów prawa podatkowego przysługiwały spadkodawcy, były związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, a spadkobierca dalej tę działalność będzie prowadził. Będą to przede wszystkim różnego rodzaju prawa procesowe (np. do korekty deklaracji, do złożenia odwołania). Należy zaznaczyć, że na spadkobierców przechodzą tylko obowiązki spadkodawcy, które miał on jako podatnik, i tylko te, które są związane z realizacją obowiązków wynikających z ustaw regulujących kwestie podatkowe.

Z opisu sprawy wynika, że ojciec Wnioskodawcy, który był podatnikiem VAT prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą zmarł 17 lipca 2013 r. Wnioskodawca - spadkobierca w 1/3 spadku po zmarłym ojcu - przejął wraz z pozostałymi spadkobiercami wszystkie prawa i obowiązki zmarłego wynikające z prowadzonej przez zmarłego działalności gospodarczej. Do masy spadkowej weszła stacja paliw, w której spadkodawca prowadził działalność gospodarczą na podstawie stosownych koncesji tj. grunt z budynkami, środki trwałe - maszyny i urządzenia i pozostałe środki trwałe zapasy towarów tj. paliwo, wyroby tytoniowe, alkohol i pozostałe oraz dom mieszkalny nie figurujący w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez spadkodawcę. Składniki majątkowe wskazane we wniosku, które stanowią spadek w postaci stacji paliw jako całość spełniają warunki określone w art. 55¹ Kodeksu Cywilnego pozwalające uznać je za przedsiębiorstwo w rozumieniu tego przepisu. Budynek mieszkalny z gruntem nie spełnia warunków ar. 55¹ k.c.

Wnioskodawca (spadkobierca), który jest następcą prawnym zmarłego nie będzie kontynuować prowadzonej przez spadkodawcę działalności gospodarczej z wykorzystaniem składników majątkowych wskazanych we wniosku. Składniki nabytego spadku nie były do tej pory wykorzystywane przez Wnioskodawcę i nie były i nie są przedmiotem najmu/dzierżawy przez Wnioskodawcę na rzecz osób trzecich. Stacja paliw została zamknięta podobnie budynek mieszkalny. Wnioskodawca nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Jak wskazano wyżej regulacje ustawy o VAT, nie precyzują wprost skutków prawnych związanych ze śmiercią podatnika podatku od towarów i usług. Jednakże śmierć podatnika jest jedną z form zakończenia bytu prawnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, a więc również zakończeniem występowania podmiotu w obrocie gospodarczym w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Przepis art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, stanowi, że w przypadku zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego, opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów.

W myśl art. 96 ust. 6 i ust. 7 ustawy o VAT, jeżeli podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, jest on zobowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego; zgłoszenie to stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT. Zgłoszenia o zaprzestaniu działalności w wyniku śmierci podatnika dokonuje jego następca prawny.

Na podstawie delegacji ustawowej, zawartej w art. 98 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, Minister Finansów w drodze rozporządzenia z dnia 5 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 55, poz. 539 z późn. zm.) określił wzór zgłoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stanowiący załącznik nr 4 do rozporządzenia. Dokument ten w ww. rozporządzeniu został oznaczony jako VAT-Z.

Z regulacji zawartej w ww. art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej dotyczącej sukcesji w zakresie prawa podatkowego wynika, że spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Ich sukcesja jest możliwa jedynie na podstawie i w granicach przepisów Ordynacji podatkowej. Zarówno prawa jak i obowiązki aby mogły być nabyte przez spadkobiercę, muszą nie tylko wynikać z przepisów prawa podatkowego ale również przynależeć do konkretnej osoby - spadkodawcy. Na spadkobierców przechodzą tylko te obowiązki spadkodawcy, które miał on jako podatnik i tylko te związane z realizacją obowiązków, wynikających z ustaw regulujących kwestie podatków. Jednocześnie nie można mówić o sukcesji prawa, którego spadkodawca nie nabył. Wejście spadkobiercy na podstawie art. 97 Ordynacji podatkowej w prawa i obowiązki podatnika (spadkodawcy) - nie uzasadnia utożsamiania go z podatnikiem.

Zatem dla rozstrzygnięcia zagadnienia będącego przedmiotem wniosku istotne znaczenie ma ustalenie charakteru prawa bądź obowiązku, które wynikają z przepisów ustaw podatkowych, a przechodzących na spadkobierców podatnika.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii, o czym stanowi art. 2 pkt 6 ww. ustawy.

Problematyka współwłasności została uregulowana w przepisach ww. ustawy - Kodeks cywilny.

Na podstawie art. 195 tej ustawy, własność tej samej rzeczy może także przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Stosownie do art. 196 § 1 ww. ustawy, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W myśl art. 198 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem, bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Z powyższych przepisów wynika, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Nie zmienia to w niczym istoty własności rzeczy. Współwłasność cechuje: jedność przedmiotu, wielość podmiotów i niepodzielność wspólnego prawa. Te cechy współwłasności rzeczy, a zwłaszcza jedność przedmiotu i niepodzielność wspólnego prawa oznaczają, że każdy ze współwłaścicieli nie ma wyłącznego prawa do fizycznie wydzielonej części rzeczy, natomiast każdy z nich ma prawo do całej rzeczy. Ułamek we współwłasności ułamkowej wyznacza jedynie zakres obowiązków oraz uprawnień współwłaściciela w stosunkach zewnętrznych i wewnętrznych wobec innych współwłaścicieli. Posiadanie udziału nie ogranicza jednak w korzystaniu i rozporządzaniu całą rzeczą, z uwzględnieniem zasad należytego zarządu. Fakt, że udział w rzeczy może być przedmiotem obrotu, nie oznacza, że w przypadku nabycia udziału nie nabywa się jednocześnie prawa do rozporządzania rzeczą (całą) jak właściciel. Zbycie udziału nie jest wyłącznie rozporządzeniem prawem. Zbycie udziału jest przeniesieniem własności rzeczy w części przysługującej właścicielowi.

W świetle powyższego nie można rozpatrywać prawa własności do rzeczy w oderwaniu od samej rzeczy. Nie ma żadnego znaczenia, czy prawo majątkowe do rzeczy jest towarem czy nim nie jest. Istotne staje się jedynie to, czy wskutek nabycia tego prawa majątkowego (pełnej własności lub udziału) nabywca może rozporządzać rzeczą jak właściciel. A ten warunek zostaje bezwzględnie spełniony w przypadku nabycia udziału w rzeczy, bowiem nawet jeśli nabywca nabywa tylko udział w rzeczy, to prawo to daje mu możliwość rozporządzania rzeczą jak właściciel.

Z powyższego należy wywodzić, że każdy ze spadkobierców może dysponować otrzymanym spadkiem tylko w takiej wysokości, jaką cześć tego spadku otrzymał. Również obowiązki jakie przypadają na nabywającego spadek, uzależnione są od udziału jaki posiada w otrzymanym majątku.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że jeśli osoba fizyczna nieprowadząca regularnej, czy zorganizowanej działalności gospodarczej dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu ww. art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Z wniosku wynika, że po śmierci ojca Wnioskodawca (prawny spadkobierca 1/3 spadku) zamierza dokonać sprzedaży otrzymanej masy spadkowej. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, nie jest podatnikiem podatku VAT i nie zamierza również kontynuować działalności prowadzonej przez zmarłego. Otrzymany spadek nie był wykorzystywany do działalności po śmierci ojca przez Wnioskodawcę.

Mając na względzie powyższe oraz powołane przepisy prawa wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując sprzedaży udziału w wysokości 1/3 opisanych elementów masy spadkowej Wnioskodawca wystąpi w charakterze podatnika.

Wnioskodawca nie prowadzi bowiem działalności gospodarczej i nie zamierza również kontynuować działalności prowadzonej przez zmarłego ojca a przedmiotowe nieruchomości, środki trwałe oraz zapasy towarów Wnioskodawca nie nabył jako handlowiec, tylko w drodze spadku.

Zatem dokonując dostawy wymienionych elementów masy spadkowej Wnioskodawca będzie korzystał z przysługującego mu prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, co nie będzie wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Okoliczność ta pozbawia Wnioskodawcę cech podatnika VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a dostawę elementów masy spadkowej - cech czynności opodatkowanej, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Tym samym należy zauważyć, że planowana dostawa w wysokości 1/3 spadku w postaci stacji paliw, tj. gruntu z budynkami, środków trwałych (maszyn i urządzeń i pozostałych środków trwałych) oraz zapasów towarów (paliw, wyrobów tytoniowych, alkoholu i pozostałych) oraz domu mieszkalnego nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest normatywnych przesłanek, aby uznać Wnioskodawcę za podatnika tego podatku.

Tym samym Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku dokonać zgłoszenia rejestracyjnego o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Podsumowując należy stwierdzić, że Wnioskodawca, jako spadkobierca po zmarłym ojcu, który nie będzie kontynuował działalności gospodarczej zmarłego, nie będzie zobowiązany do zarejestrowania działalności gospodarczej jako podatnik podatku VAT oraz opodatkowania nabytych w drodze spadku składników majątkowych.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że sprzedaż 1/3 udziału nieruchomości i rzeczy ruchomych pozostałych po działalności, a także wyrobów tytoniowych oraz udziału w domu mieszkalnym może nastąpić bez zakładania działalności gospodarczej należało uznać za prawidłowe. Natomiast za nieprawidłowe należało uznać stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym sprzedaż alkoholu i paliwa powinna mieć miejsce w ramach działalności gospodarczej.

Odnośnie natomiast kwestii opodatkowania sprzedaży stacji paliw jako całości - zorganizowanego przedsiębiorstwa łącznie z paliwem i alkoholem to należy mieć na uwadze art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa - art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Pojęcie "transakcji zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji "przedsiębiorstwa". Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją "przedsiębiorstwa" sformułowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121).

Według art. 55¹ Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Definicja ta określa przedsiębiorstwo w sensie przedmiotowym. Przy czym, powyższe wyliczenie jest katalogiem otwartym, więc wymienione elementy składowe przedsiębiorstwa mają jedynie charakter przykładowy. Jednakże sformułowanie przepisu tworzy domniemanie prawne, w myśl którego przedsiębiorstwo obejmuje każdy składnik zespołu, a zatem wszelkie dobra materialne i niematerialne podlegające ochronie prawnej i służące wykonywaniu celów gospodarczych.

Należy tu wskazać również art. 552 Kodeksu cywilnego, którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zatem przedsiębiorstwem jest taki zespół składników materialnych i niematerialnych, który jest zorganizowany i wyposażony w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa, funkcjonującym jako podmiot w obrocie gospodarczym, w którym decydującą rolę odgrywają więzi funkcjonalne i organizacyjne. Ponadto nie można traktować jako przedsiębiorstwo wyodrębnionej gospodarczo części będącej zespołem składników materialnych i niematerialnych, jeżeli nie będzie obejmować ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności.

Okolicznością determinującą możliwość uznania określonego zespołu składników niematerialnych i materialnych za przedsiębiorstwo jest takie ich zorganizowanie, żeby wspomniany zespół mógł służyć do prowadzenia działalności gospodarczej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza zbyć udział w przedsiębiorstwie w rozumieniu art. 55¹ k.c., które będzie obejmować stację paliw, tj. grunt z budynkiem wraz z paliwem i alkoholem. Wymienione składniki Wnioskodawca otrzymał w drodze spadku.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że zbycie opisanej we wniosku stacji paliw wraz z paliwem i alkoholem będącej przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 55¹ k.c. nabytej w drodze dziedziczenia przez Wnioskodawcę nie będzie podlegać opodatkowaniu z uwagi na fakt, że jak wspomniano wyżej Wnioskodawca będzie korzystać z przysługującego mu prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, co nie będzie wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Zatem w przypadku gdy Wnioskodawca nie będzie kontynuował działalności gospodarczej po zmarłym ojcu nie nabędzie cech podatnika podatku VAT, tym samym wyprzedaż składników otrzymanego spadku czy to w całości czy w częściach jako wyprzedaż majątku osobistego niezwiązanego z żadną działalnością gospodarczą, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Tak więc żadne przepisy ustawy o VAT, w tym art. 6 nie będą miały zastosowania.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, że sprzedaż stacji paliw jako całości nie będzie podlegała podatkowi od towarów i usług stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, należało uznać za nieprawidłowe.

Ponadto należy wskazać, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stosownie do art. 3 pkt 2 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa, przez przepisy prawa podatkowego rozumie się przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Zatem tut. organ wydaje wyłącznie na podstawie konkretnych przepisów prawa podatkowego w zakresie przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego.

Zatem przepisy ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne wskazane przez Wnioskodawcę w stanowisku nie mogą być przedmiotem interpretacji.

Niniejsza interpretacja, zgodnie ze wskazaniem Wnioskodawcy w części E wniosku ORD-IN, dotyczy wyłącznie obowiązków podatkowych na gruncie ustawy o VAT, tym samym nie dotyczy ewentualnych innych obowiązków ciążących na Wnioskodawcy na podstawie innych ustaw.

Końcowo wskazuje się, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Mając na uwadze fakt, że stroną wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest Wnioskodawca, jako współwłaściciel otrzymanej masy spadkowej, zaznacza się, że niniejsza interpretacja nie ma mocy wiążącej dla pozostałych spadkobierców, którzy chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinni wystąpić z odrębnymi wnioskami o jej udzielenie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

W pozostałym zakresie objętym wnioskiem zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.