IBPP1/443-1127/08/PK - Warunki jakie musi spełniać wierzytelność, aby można było potrącić z niej zobowiązania podatkowe podatnika.
Pismo z dnia 3 listopada 2008 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP1/443-1127/08/PK Warunki jakie musi spełniać wierzytelność, aby można było potrącić z niej zobowiązania podatkowe podatnika.
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 29 lipca 2008 r. (data wpływu 7 sierpnia 2008 r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 września 2008 r. (data wpływu 11 września 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie możliwości regulacji bieżących i przyszłych zobowiązań podatkowych z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności wobec Skarbu Państwa nabytej w drodze umowy cesji - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 7 sierpnia 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie możliwości regulacji bieżących i przyszłych zobowiązań podatkowych z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności wobec Skarbu Państwa nabytej w drodze umowy cesji. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 9 września 2008 r. będącym odpowiedzią na wezwanie tutejszego organu z dnia 29 sierpnia 2008 r. znak: IBPP1/443-1127/08/PK.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:
Wnioskodawca postanowił dokonać zakupu gwarantowanych przez Państwo Polskie bezspornych, wymagalnych, nieprzedawnionych, przenaszalnych wierzytelności Skarbu Państwa wobec Pana powstałych jako odszkodowania z tytułu praw z polisy dobrowolnego ubezpieczenia majątkowego z lipca 2001 r. (z późn. zm.), tzw. "Od błędów i niewłaściwych działań funkcjonariuszy publicznych", w której obowiązek świadczenia przejął Minister Sprawiedliwości. Wierzytelność Pana stanowi obecnie ofertę od sp. z o.o.
Fakty ustalone przez biegłego sądowego jako bezsporne i udowodnione wg standardu dowodowego Orzecznictwa Organów Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności stosowanej bezpośrednio i na zasadach ex proprio vigore "bez uzasadnionych wątpliwości":
Pan jest wierzycielem Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Finansów właściwego dla zobowiązań Państwa Polskiego i ma uprawnione oczekiwania realizacji bezspornych, nieprzedawnionych, wymagalnych, przenaszalnych wierzytelności od Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Finansów właściwego dla zobowiązań Państwa Polskiego.
Podstawą prawną dla wierzytelności wskazanych w pkt 2 art. 1 stanowi umowa dobrowolnego ubezpieczenia majątkowego z lipca 2001 r. (z późn. zm.) tzw. "Od błędów i niewłaściwych działań funkcjonariuszy publicznych", w której Skarb Państwa reprezentowany przez Ministra Sprawiedliwości przejął obowiązek świadczenia. Ustalone w opinii prawnej wydanej przez zespół znakomitych prawników w konsultacji merytorycznej z prof. dr hab. Michałem Jaskólskim - Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Suma ubezpieczenia w umowie dobrowolnego ubezpieczenia majątkowego została ustalona na kwotę 100.000.000.000,00 zł (sto miliardów złotych).
Oznaczenie polisy ma postać: sygn. XXX Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Dla właściwego oznaczenia tej polisy istotne są również fakty w postaci: "Postanowienie Sadu Rejonowego dla m.st. Warszawy Wydział III Cywilny z dnia 27 maja 2004 r., sygn. akt XXX o ustalenie obowiązku odszkodowawczego i ochronę dóbr osobistych w zakresie roszczenia majątkowego na 10 bln. zł ""Prywatne akty oskarżenia o zniewagę (art. 216 k.k.) - art. 487 k.p.k. przeciwko Ministrowi Sprawiedliwości i Ministrowi Skarbu, wraz z powództwami cywilnymi i w trybie art. 62 k.p.k. o zasądzenie bardzo znacznej kwoty (po 10 bln. zł) z dnia 20 listopada 2004 r. - złożone do Sadu Okręgowego w Koninie dnia 23 listopada 2004 r."
Fakty ustalone jako bezsporne i udowodnione wobec Ministra Finansów:
Pan we właściwej procedurze zarejestrował w Ministerstwie Finansów w maju i w lipcu 2007 r. część swojego mienia w kwocie 10.000.000.000.000,00 zł (dziesięciu bilionów złotych) na realizację swojej oferty handlowej, która aktualnie stanowi ofertę handlowa tworzonego holdingu kapitałowego C.
Rejestracja została dokonana w formie dwóch dokumentów złożonych listem poleconym:
Oświadczenie woli (art. 60 k.c.) numer O-XX-XX-XXX Pana z dnia 25 maja 2007 r. w przedmiocie zarejestrowania osobistego majątku obywatela Pana, który nie podlega opodatkowaniu, złożone zostaje wobec Ministra Finansów w osobie Pani (przesyłka polecona Nr XXX).
Oświadczenie woli (art. 60 k.c.) numer O-XXX-XX-XXX Pana z dnia 10 lipca 2007 r. w przedmiocie otwarcia z dniem 25 maja 2007 r. limitu wierzytelności od Skarbu Państwa powstałych na bazie umowy z lipca 2001 r. ubezpieczenia, w której Skarb Państwa Minister Sprawiedliwości przejął obowiązek świadczenia, czyli wierzytelności powstałych jako odszkodowania należne Panu Stosuje się dowód "bez uzasadnionych wątpliwości". Limit zostaje otwarty dla realizacji oferty (zał. 1) Pana Skierowane i złożone dnia 16 lipca 2007 r. do Ministra Finansów (przesyłka polecona Nr 6180).
Przedmiotowa wierzytelność jest w pełni wymagalna, zgodna co do zasady, jak i co do wysokości, bezsporna, bez wad prawnych, nie jest zajęta w postępowaniu zabezpieczającym, egzekucyjnym, sądowym lub administracyjnym, nie jest obciążona ograniczonym prawem rzeczowym na rzecz osób trzecich.
Nie jest przedawniona oraz jest przenaszalna.
Minister Finansów właściwy dla zobowiązań Państwa Polskiego nie posiada w dniu zawarcia niniejszej wstępnej umowy zarzutu potrącenia przeciwko Panu i C.
Pan i Cedent nie złożyli żadnych oświadczeń oraz nie zawarł z Dłużnikiem (Skarbem Państwa) żadnej umowy zmniejszającej w jakichkolwiek sposób wartość wierzytelności lub powodującej zmianę terminu płatności, lub uzależniającej wymagalność wierzytelności od spełnienia się jakiegokolwiek warunku.
wierzytelność nie jest objęta postępowaniem układowym.
Pan i Cedent nie dokonali w umowie z Dłużnikiem (Skarbem Państwa) zapisu na Sąd Polubowny, ani też nie wyłączył możliwości przelewu wynikającej z niej roszczeń.
Pan i Cedent nie rozłożyli spłaty wierzytelności na raty w taki sposób, że częściowo stała się niewymagalna.
Wierzytelność może być w dniu zawarcia umowy przedmiotem skutecznego przelewu bez potrzeby wyrażania zgody przez osobę trzecią oraz spełnienia warunku lub upływu terminu.
Minister Finansów właściwy dla zobowiązań Państwa Polskiego nie prowadzi postępowania upadłościowego i likwidacyjnego.
Minister Finansów właściwy dla zobowiązań Państwa Polskiego do postępowań określonych w pkt 11 art. 2 nie przygotowuje się.
Przedmiotowi przelewu nie sprzeciwiają się przepisy ustawy, zastrzeżenia umowne lub właściwości zobowiązania.
Gwarancję skuteczności przelewu wierzytelności stanowi ustawodawstwo polskie i przepisy Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności stosowanej bezpośrednio i ex.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy po nabyciu wierzytelności w drodze "umowy cesji wierzytelności od Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Finansów właściwego dla zobowiązań Państwa Polskiego" Wnioskodawca jest uprawniony do regulacji swoich bieżących i przyszłych zobowiązań podatkowych z tytułu deklaracji PIT-4, CIT -2, VAT-7 w oparciu o art. 64 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa tj. w drodze potrącenia z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności?
Zdaniem Wnioskodawcy kompensata wierzytelności, czyli potrącenie, następuje wówczas, gdy dwie strony są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami. W wyniku kompensaty nie dochodzić będzie do spełnienia świadczeń Wnioskodawcy i Skarbu Państwa, lecz do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Każdy z wierzycieli zostaje zwolniony ze swego zobowiązania do wysokości wartości mniejszej, po czym pozostała część należności pozostanie do uregulowania. Potrącenie następować będzie na wniosek podatnika. Zdaniem Wnioskodawcy przedstawione przez spółkę - posiadającą nieograniczone prawo do przekazywania i przenoszenia przedmiotowej wierzytelności - dokumenty i fakty wskazują na możliwość zakupu ww. wierzytelności celem późniejszej spłaty zobowiązań podatkowych w drodze kompensaty wzajemnej w oparciu o art. 64 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 64 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) zobowiązania podatkowe oraz zaległości podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa podlegają, na wniosek podatnika, potrąceniu z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa z tytułu:
prawomocnego wyr. sądowego wydanego na podstawie art. 417 lub 419 Kodeksu cywilnego;
prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w art. 417 lub 419 Kodeksu cywilnego;
nabycia przez Skarb Państwa nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami;
odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, uzyskanego na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego;
odszkodowania uzyskanego na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz bytu Państwa Polskiego;
odszkodowania orzeczonego w decyzji organu administracji rządowej.
Na marginesie należy zauważyć, że ww. art. 419 Kodeksu cywilnego został uchylony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1692), która weszła w życie z dniem 1 września 2004 r.
Ponadto ww. przepisy, zgodnie z art. 64 § 2 ww. ustawy, stosuje się również do wzajemnych, bezspornych i wymagalnych wierzytelności podatnika wobec państwowych jednostek budżetowych z tytułu robót budowlanych, dostaw lub usług wykonanych przez niego w trybie przepisów o zamówieniach publicznych, pod warunkiem że potrącenie dokonywane jest przez tego podatnika i z tej wierzytelności.
Na wniosek podatnika wierzytelności z tytułów wymienionych w § 1 i 2 mogą być również zaliczane na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych (art. 64 § 4 Ordynacji podatkowej).
W myśl art. 64 § 5 pkt 1 Ordynacji podatkowej potrącenie następuje z dniem złożenia wniosku, który został uwzględniony.
Zgodnie z art. 417 § 1 i § 2 ustawy - Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.
W myśl art. 419 Kodeksu cywilnego, obowiązującego do 31 sierpnia 2004 r. w wypadku gdy Skarb Państwa nie ponosi według przepisów niniejszego tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody przez Skarb Państwa, jeżeli doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia albo utracił żywiciela, a z okoliczności, zwłaszcza ze względu na niezdolność poszkodowanego do pracy albo ze względu na jego ciężkie położenie materialne, wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.
Z powyższego wynika, iż potrąceniu podlegają podatki, zaległości podatkowe i odsetki za zwłokę. Istnieje zatem możliwość dokonania potrącenia kwoty podatku przed terminem jego płatności, jak również po upływie tego terminu - zaległości podatkowej wraz z przypadającymi od niej odsetkami. Istnieje możliwość dokonania potrącenia także wobec nabywców wierzytelności, z wyłączeniem potrącenia na warunkach określonych w § 2 omawianego przepisu.
Wzajemność wierzytelności istnieje wówczas, gdy obie strony są względem siebie jednocześnie wierzycielami i dłużnikami. Podatnik jest dłużnikiem Skarbu Państwa z tytułu ciążących na nim podatków i zaległości, a jednocześnie Skarb Państwa jest dłużnikiem podatnika z tytułów wyliczonych w komentowanym przepisie.
Potrącenie może być dokonane na wniosek podatnika lub z urzędu. Jeżeli wniosek podatnika spełnia wymogi ustawowe, potrącenie następuje wyłącznie na jego podstawie. Jest to więc w istocie czynność jednostronna. Podlega jednak kontroli organu podatkowego, który wydaje postanowienie w sprawie potrącenia (art. 273 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej), a w razie stwierdzenia niedopuszczalności potrącenia wydaje, po przeprowadzeniu postępowania podatkowego, decyzję o odmowie potrącenia.
Podatki mogą być potrącone z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności podatnika. W przepisie art. 64 § 1 ordynacji podatkowej zawarte jest zamknięte wyliczenie przysługujących podatnikowi wierzytelności wobec Skarbu Państwa. Potrącenie może być dokonane jedynie z tytułu:
prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 k.c. Przepis ten normuje odpowiedzialność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego lub innej osoby prawnej wykonującej władzę publiczną za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie;
prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 419 k.c. Przepis ten normuje odpowiedzialność Skarbu Państwa w zakresie możliwości żądania całkowitego lub częściowego naprawienia przez Skarb Państwa, który nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza, szkody polegającej na uszkodzeniu ciała, rozstroju zdrowia lub utracie żywiciela, jeżeli wymagają tego okoliczności i zasady współżycia społecznego.
prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w art. 417 lub 419 k.c.;
nabycia przez Skarb Państwa nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenie nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami. Szczegółowe kwestie z tym związane są uregulowane w art. 112 i n. ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.);
odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, uzyskanego na podstawie przepisów kodeksu postępowania karnego. Odszkodowania tego typu są uregulowane w art. 552-559 k.p.k.;
odszkodowania uzyskanego na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz bytu Państwa Polskiego. Odszkodowania te są uregulowane w ustawie z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późn. zm.);
odszkodowania orzeczonego w decyzji organu administracji rządowej. Zasady orzekania w tych sprawach reguluje art. 260-261 ordynacji podatkowej i art. 160 kodeksu postępowania administracyjnego.
Z wniosku wynika, iż Wnioskodawca ma zamiar nabyć wierzytelności w drodze "umowy cesji wierzytelności od Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Finansów właściwego dla zobowiązań Państwa Polskiego". Jak podaje Wnioskodawca przedmiotowa wierzytelność powstała z tytułu przejęcia przez Skarb Państwa zobowiązań powstałych jako odszkodowania z tytułu praw z polisy dobrowolnego ubezpieczenia majątkowego z lipca 2001 r. (z późn. zm.), tzw. "Od błędów i niewłaściwych działań funkcjonariuszy publicznych". Należy zatem zauważyć, że ww. wierzytelność nie powstała z tytułu okoliczności wymienionych w art. 64 § 1 Ordynacji podatkowej, a zatem nie jest to wierzytelność, która może podlegać wzajemnemu potrąceniu na podstawie tego przepisu.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania niniejszej interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.