IBPP1/443-1112/11/AZb

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 czerwca 2011 r. (data wpływu 1 lipca 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 września 2011 r. (data wpływu 28 września 2011 r.) oraz pismem z dnia 26 września 2011 r. (data wpływu 30 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących dowóz pracowników do i z pracy oraz opodatkowania podatkiem VAT nieodpłatnego dowozu do i z pracy pracowników - jest prawidłowe.

W dniu 1 lipca 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących dowóz pracowników do i z pracy oraz opodatkowania podatkiem VAT nieodpłatnego dowozu do i z pracy pracowników.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 20 września 2011 r. (data wpływu 28 września 2011 r.) oraz pismem z dnia 26 września 2011 r. (data wpływu 30 września 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (Spółka) zapewnia pracownikom nieodpłatnie przejazd do i z pracy na podstawie wewnętrznych przepisów - Zarządzenia nr 9/95 Dyrektora Zakładu z dnia 20 maja 1995 r. czyli przepisów wydanych w okresie istnienia zakładu budżetowego, a obowiązującego w Spółce na podstawie Zarządzenia nr 2/2000 Prezesa z dnia 1 lipca 2000 r. Dowóz pracowników do i z pracy wynika z braku funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego w godzinach rozpoczynania lub kończenia pracy przez np. kierowców autobusów czy też motorniczych tramwajów. Ostatni autobus zjeżdża do zajezdni o godzinie 23:56, a pierwszy wyjazd autobusu na trasę ma miejsce o godzinie 4:05, przy czym kierowca w celu przygotowania pojazdu musi podjąć pracę już o godzinie 3:50 (tzw. czas obsługi codziennej).

Ponadto zmiany służb są dokonywane w różnych punktach miasta. Jednocześnie dowóz pracowników do pracy pozwala na zmniejszenie ryzyka nie wyjechania lub opóźnienia kursu np. autobusu na linię z powodu spóźnień pracowniczych w okresach zimowych. Usługi dowozu do i z pracy pracowników wykonuje zewnętrzna firma przewozowa, która za wykonaną usługę wystawia faktury VAT. Rozliczenie z firmą przewozową - jej wynagrodzenie uzależnione jest od trasy (trasa PPW) razy stawka za 1 dzień, np. PPW-2: 30 kursów w miesiącu razy 180 zł netto za kurs (dzień). Spółka od otrzymanych faktur dokonuje odliczenia podatku VAT naliczonego, ponieważ dowóz pracowników służy do celów związanych z jej działalnością gospodarczą polegającą na sprzedaży usług opodatkowanych oraz nie nalicza podatku należnego.

Wydatki te służą do prawidłowego funkcjonowania Spółki.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wyjaśnia, że organizacja dowozu pracowników do i z pracy wynika miedzy innymi z faktu, iż Spółka jest przedsiębiorstwem użyteczności publicznej i wykonuje zadania własne Gminy Miasta, polegające na zapewnieniu mieszkańcom Miasta i okolicznych gmin transportu publicznego do prący, szkół, itp. Pracownicy Wnioskodawcy - kierowcy autobusów lub motorniczowie tramwajów - nie mogą skorzystać z transportu publicznego, gdyż to oni właśnie go świadczą, a muszą dojechać do pracy, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie prowadzonej przez Spółkę działalności. To właśnie transport publiczny ma za zadanie zapewnić pasażerom dojazd do i z pracy lub szkoły w odpowiednim czasie, zgodnie z rozkładem jazdy. Aby to zadanie zrealizować, organizacja pracy w Spółce wymaga dojechania pracownika np. do zajezdni o godzinie 23.56 lub 3.50. Pracownik nie ma możliwości skorzystania z innego środka publicznego aby dojechać do pracy na czas. To właśnie dowóz pracownika do i z pracy pozwala na wykonywanie przez pracowników zadań służbowych w godzinach, w których nie mogą oni skorzystać z innych środków transportu publicznego, a nie posiadają własnych środków transportu. Większość dowożonych pracowników jest spoza miasta.

Mając na uwadze powyższe, wydatki ponoszone przez Spółkę niewątpliwie służą zapewnieniu prawidłowego funkcjonowania prowadzonej przez Spółkę działalności, a mianowicie odpowiedniej jakości świadczonych usług, charakteru tych usług, czasu rozpoczynania świadczenia usług transportu publicznego wymuszanego przez rynek (pasażera). Co więcej, korzyści gospodarcze i korzyści pracodawcy z tego tytułu są większe, niż korzyści pracownika. Celem działalności Spółki określonym w akcie założycielskim jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców Gminy dotyczącej lokalnej komunikacji zbiorowej w zakresie przewozu osób, zwierząt i bagażu środkami komunikacji miejskiej, zaś zapewnienie dowozu pracownikom do i z pracy pozwala na prawidłową realizację ww. celu.

Podatek naliczony z faktur od zewnętrznej firmy przewozowej świadczącej usługi dowozu pracowników do i z pracy służy działalności opodatkowanej - publicznej.

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny - zaświadczenie z dnia 14 stycznia 2010 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

W związku z powyższym stanem faktycznym, Wnioskodawca prosi o wyjaśnienie czy:

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka ma prawo do odliczenia podatku VAT wykazanego w fakturach za przewóz pracowników do i z pracy, gdyż na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Powyższe znajduje również uzasadnienie w wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 października 1997 r. sygn. akt C-258/95. Transport z miejsca zamieszkania pracowników do pracy i z pracy do miejsca zamieszkania zapewniany pracownikowi nieodpłatnie przez Spółkę służy do celów związanych z jej działalnością gospodarczą. Jednocześnie zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Transport ten wykonywany jest z powodu trudności w znalezieniu innych odpowiednich środków transportu umożliwiających wykonywanie tym pracownikom pracę kierowcy, a tym samym wykonywania działalności przez pracodawcę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Kwestie dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały uregulowane w Dziale IX ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., a od dnia 26 sierpnia 2011 r. tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r.) kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Powyższe regulacje wskazują, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca stworzył więc podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Na podstawie art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 2 ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r.) za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r.) w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca zapewnia pracownikom nieodpłatnie przejazd do i z pracy na podstawie wewnętrznych przepisów obowiązujących w Spółce. Usługi dowozu do i z pracy pracowników wykonuje zewnętrzna firma przewozowa, która za wykonaną usługę wystawia faktury VAT. Spółka od otrzymanych faktur dokonuje odliczenia podatku VAT naliczonego, ponieważ dowóz pracowników służy do celów związanych z jej działalnością gospodarczą polegającą na sprzedaży usług opodatkowanych.

Podatek naliczony z faktur od zewnętrznej firmy przewozowej świadczącej usługi dowozu pracowników do i z pracy służy działalności opodatkowanej - publicznej.

Biorąc pod uwagę przytoczone wyżej przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przedstawiony stan faktyczny opisany we wniosku stwierdzić należy, iż jeżeli usługi dowozu pracowników do i z pracy związane są z wykonywaniem przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych podatkiem VAT, wówczas spełnione zostały wymogi wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących dowóz pracowników do i z pracy w zakresie, w jakim wydatki te są związane z czynnościami opodatkowanymi, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.

Odnosząc się natomiast do kwestii dotyczącej opodatkowania nieodpłatnego przekazania usług dowozu pracowników do i z pracy należy zauważyć, iż transport świadczony nieodpłatnie przez pracodawcę na rzecz pracowników, pomiędzy ich miejscem zamieszkania a miejscem pracy, służy co do zasady, celom prywatnym pracowników. Decyzja wyboru środka transportu (lub lokalizacji zamieszkania) leży bowiem w gestii pracowników, a udostępnienie im dodatkowej możliwości dojazdu do pracy służy jedynie ich osobistym potrzebom. Powyższe ma jednak zastosowanie, gdy pracownik może korzystać z innej formy transportu.

Jednakże mając na uwadze określone okoliczności, takie jak utrudnienia w znalezieniu innego odpowiedniego środka transportu oraz charakter pracy (zmienność miejsca lub czasu pracy), wymogi przedsiębiorstwa czynią koniecznym dla pracodawcy zapewnienie pracownikom transportu. Istnieją bowiem sytuacje, kiedy usługi transportowe świadczone bezpośrednio przez pracodawcę lub nabyte od podmiotu trzeciego, świadczącego tego rodzaju usługi, są jedyną możliwością dowozu pracowników do pracy. Wówczas, usługi te służą de facto, celom prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej, a osobiste cele i korzyści pracowników mają w takim przypadku znacznie drugorzędne w stosunku do korzyści pracodawcy (korzyści gospodarczych).

Zatem, w sytuacji, gdy charakter prowadzonej działalności gospodarczej wymusza na pracodawcy zapewnienie transportu pracownikom "do" lub "z" miejsca pracy, bądź też przy zmianie miejsca wykonywania pracy występują trudności w zapewnieniu innych odpowiednich środków transportu, a jedynym, racjonalnym sposobem transportu pracowników jest transport zapewniony przez pracodawcę, wówczas uznać można, że usługi te wykonywane są jedynie na potrzeby związane z prowadzoną działalnością (jeśli pracownicy nie mogą dotrzeć do miejsca pracy, przedsiębiorstwo nie może działać). Przy czym, nie ma tu znaczenia fakt, czy pracodawca przewozi pracowników własnym pojazdem, czy też zleca to innemu podmiotowi.

W przedmiotowej sprawie należy powołać się także na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 16 października 1997 r., wydany w sprawie C-258/95 pomiędzy Juliusz Fillibeck Söhne GmbH CO.KG a Finanzamt Neustadt (Niemcy).

Trybunał rozważał, czy bezpłatny dowóz pracowników na teren przedsiębiorstwa stanowi świadczenie usług za wynagrodzeniem w rozumieniu artykułu 6 (2) (b) Szóstej Dyrektywy. Trybunał wskazał, że w większości sytuacji usługi transportowe świadczone nieodpłatnie na rzecz pracowników podlegają regulacjom artykułu 6 (2) (b). Decyzja wyboru środka transportu (lub lokalizacji zamieszkania) leży bowiem w gestii pracowników, a udostępnienie im dodatkowej możliwości dojazdu do pracy służy jedynie ich potrzebom osobistym. Istnieją jednak sytuacje, w których usługi transportowe świadczone przez pracodawcę są jedyną możliwością dowozu pracowników do miejsca pracy (co miało miejsce w przedmiotowej sprawie). Wówczas, takie usługi służą celom prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej, a osobiste korzyści uzyskiwane przez pracowników mają znaczenie drugorzędne w stosunku do korzyści gospodarczych. Innymi słowy, w przypadku gdy charakter prowadzonej działalności wymusza na pracodawcy zapewnienie transportu jego pracownikom do lub z miejsca pracy, uważa się, że usługi przewozu wykonywane są jedynie na potrzeby związane z prowadzoną działalnością. Artykuł 6 (2) (b) nie ma wówczas zastosowania.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca zapewnia pracownikom nieodpłatnie przejazd do i z pracy, co wynika z braku funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego w godzinach rozpoczynania lub kończenia pracy przez np. kierowców autobusów czy też motorniczych tramwajów. Ostatni autobus zjeżdża do zajezdni o godzinie 23:56, a pierwszy wyjazd autobusu na trasę ma miejsce o godzinie 4:05, przy czym kierowca w celu przygotowania pojazdu musi podjąć pracę już o godzinie 3:50 (tzw. czas obsługi codziennej).

Ponadto zmiany służb są dokonywane w różnych punktach miasta. Jednocześnie dowóz pracowników do pracy pozwala na zmniejszenie ryzyka nie wyjechania lub opóźnienia kursu np. autobusu na linię z powodu spóźnień pracowniczych w okresach zimowych. Usługi dowozu do i z pracy pracowników wykonuje zewnętrzna firma przewozowa, która za wykonaną usługę wystawia faktury VAT. Wydatki te służą do prawidłowego funkcjonowania Spółki.

Wnioskodawca zaznacza, że pracownicy Spółki - kierowcy autobusów lub motorniczowie tramwajów - nie mogą skorzystać z transportu publicznego, gdyż to oni właśnie go świadczą, a muszą dojechać do pracy, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie prowadzonej przez Spółkę działalności. To właśnie dowóz pracownika do i z pracy pozwala na wykonywanie przez pracowników zadań służbowych w godzinach, w których nie mogą oni skorzystać z innych środków transportu publicznego, a nie posiadają własnych środków transportu. Większość dowożonych pracowników jest spoza miasta.

Jak stwierdził Wnioskodawca, wydatki ponoszone przez Spółkę niewątpliwie służą zapewnieniu prawidłowego funkcjonowania prowadzonej przez Spółkę działalności, a mianowicie odpowiedniej jakości świadczonych usług, charakteru tych usług, czasu rozpoczynania świadczenia usług transportu publicznego wymuszanego przez rynek (pasażera). Co więcej, korzyści gospodarcze i korzyści pracodawcy z tego tytułu są większe, niż korzyści pracownika. Celem działalności Spółki określonym w akcie założycielskim jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców Gminy dotyczącej lokalnej komunikacji zbiorowej w zakresie przewozu osób, zwierząt i bagażu środkami komunikacji miejskiej, zaś zapewnienie dowozu pracownikom do i z pracy pozwala na prawidłową realizację ww. celu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, iż skoro - jak wskazał Wnioskodawca - zapewnienie przez Spółkę nieodpłatnego przewozu pracowników do i z pracy służy prawidłowemu funkcjonowaniu prowadzonej przez Spółkę działalności i właściwemu wykonywaniu przez pracowników zadań służbowych, zaś korzyści gospodarcze i korzyści pracodawcy w związku z dowozem pracowników są większe, niż korzyści pracownika, tym samym uznać należy, iż w przedmiotowej sprawie usługi przewozu pracowników wykonywane są na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą przez podatnika.

Wobec powyższego uregulowanie wynikające z art. 8 ust. 2 ustawy nie znajduje zastosowania w niniejszej sprawie. Dlatego też usługa przewozu pracowników do i z pracy, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedmiotowym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, iż analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Wnioskodawcę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.