IBPP1/443-1105/12/AL

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku, który wpłynął do tut. organu 15 października 2012 r., uzupełnionego pismem, które wpłynęło do tut. organu 6 stycznia 2013 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej zwolnienia z podatku od towarów i usług realizowanego treningu umiejętności psychospołecznych i konsultacji indywidualnych - jest prawidłowe.

W dniu 15 października 2012 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej zwolnienia z podatku od towarów i usług realizowanego treningu umiejętności psychospołecznych.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem, który wpłynął do tut. organu 6 stycznia 2013 r., będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 24 grudnia 2012 r. znak: IBPP1/443- 1105/12/AL.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą min. na świadczeniu usług dla Ośrodków Pomocy Społecznej, realizujących zadania finansowane ze środków unijnych w ramach POKL. Nie jest jednostką objętą systemem oświaty, nie posiada akredytacji. Na zlecenie Ośrodka Pomocy Społecznej w ramach POKL osoba posiadająca dyplom ukończenia psychologii przeprowadziła trening umiejętności psychospołecznych dla wskazanych podopiecznych OPS oraz konsultacje indywidualne w zależności od ich potrzeb. Celem treningu było zwiększenie motywacji do działania i zaufanie we własne siły. Zajęcia zostały przeprowadzone w formie ćwiczeniowej mającej na celu lepsze poznanie siebie, swych słabości oraz mocnych i słabych stron, nabycie umiejętności komunikacji oraz swobody w relacjach z innymi ludźmi, oraz nabycie umiejętności radzenia sobie ze stresem. Opisane działania miały na celu doprowadzenie do zwiększenia pewności siebie, co ma mieć wpływ na podejmowane przez uczestników decyzje w tym na poruszanie się uczestników po rynku pracy.

W uzupełnieniu, które wpłynęło do tut. organu w dniu 6 stycznia 2013 r. Wnioskodawca poinformował, że:

I. Nie posiada dyplomu psychologa, nie posiada wykształcenia w tym kierunku. Na zlecenie Wnioskodawcy (umowa), osoba posiadająca dyplom psychologa przeprowadziła dla podopiecznych OPS trening umiejętności psychospołecznych oraz konsultacje indywidualne. Osoba ta - Psycholog, nie jest odrębnym podatnikiem podatku od towarów i usług posługującym się odrębnym numerem NIP.

II.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opisana usługa podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenie opisanej usługi nie podlega zwolnieniu z podatku VAT, ponieważ nie mieści się w zakresie usługi kształcenia zawodowego i przekwalifikowania, które w Rozporządzeniu wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. definiowane jest jako nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 tej ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z brzmieniem art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem art. 41 ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 146a pkt 1 ww. ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienia od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów:

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi świadczone przez:

- oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane.

Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy, zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26:

- oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Wskazane przepisy w zakresie usług medycznych stanowią implementację do polskiego porządku prawnego przepisów art. 132 ust. 1 lit. b i c) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodnie z którymi zwolnieniu od podatku przez państwa członkowskie podlegają opieka szpitalna i medyczna oraz ściśle z nimi związane czynności podejmowane przez podmioty prawa publicznego lub, na warunkach socjalnych porównywalnych do stosowanych w odniesieniu do instytucji prawa publicznego, przez szpitale, ośrodki medyczne i diagnostyczne oraz inne odpowiednio uznane placówki o podobnym charakterze, a także świadczenie opieki medycznej w ramach zawodów medycznych i paramedycznych, określonych przez zainteresowane państwa członkowskie

Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE wskazuje, że pojęcia dotyczące zwolnień należy interpretować w sposób ścisły, ponieważ zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika.

Jeśli chodzi w szczególności o zwolnienie przewidziane w art. 132 Dyrektywy, to z orzecznictwa wynika, że pojęcie "opieka medyczna" dotyczy świadczeń medycznych, które służą diagnozie, opiece oraz, w miarę możliwości, leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia. Cel usługi medycznej określa, czy powinna ona korzystać ze zwolnienia; jeżeli z kontekstu wynika, że jej głównym celem nie jest ochrona, utrzymanie bądź przywrócenie zdrowia, lecz inny cel, to wówczas zwolnienie nie będzie miało zastosowania. Innymi słowy aby podlegać zwolnieniu świadczenie powinno mieć cel terapeutyczny, tym samym liczy się nie charakter usługi, ale jej cel.

Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy obejmuje więc jedynie takie usługi profilaktyczne, które mieszczą się w zakresie opieki medycznej. Jak zauważył Rzecznik Generalny w sprawie przez Trybunałem Sprawiedliwości UE C-262/08 profilaktyczne usługi medyczne służą oddaleniu, uniknięciu lub zapobieżeniu chorobom, urazom lub problemom zdrowotnym bądź do wykrywania stadiów ukrytych lub początkowych w celu umożliwienia wczesnego leczenia. A contrario świadczenie, które nie zmierza do oddalenia, uniknięcia lub zapobieżenia zaburzenia zdrowia bądź do wykrycia takiego zaburzenia w ukrytym lub początkowym stadium, nie jest profilaktycznym świadczeniem medycznym.

Jak wynika z przedstawionego opisu sprawy świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie są usługami w zakresie opieki medycznej, nie służą ani profilaktyce ani zachowaniu czy ratowaniu zdrowia.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż usługi polegające na treningu umiejętności psychospołecznych i usługi indywidualnych konsultacji nie mieszczą się w zakresie usług opieki medycznej, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o VAT, nie są zatem objęte zwolnieniem określonym w tym przepisie.

W zakresie natomiast usług edukacyjnych wskazane przepisy również stanowią implementację prawa unijnego, gdyż w świetle art. 132 ust. 1 lit. i Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej z dnia 28 listopada 2006 r. (Dz. U. UE L 347, str. 1 z późn. zm.), zwolnione jest kształcenie dzieci lub młodzieży, kształcenie powszechne lub wyższe, kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie.

Cytowany przepis umiejscowiony został w rozdziale 2 tego aktu, zatytułowanym "Zwolnienia dotyczące określonych czynności wykonywanych w interesie publicznym", co oznacza, iż usługi szkoleniowe na gruncie Dyrektywy VAT podlegają zwolnieniu od podatku wyłącznie, gdy są wykonywane w interesie publicznym, tzn. wypełniają obowiązki, jakie ciążą na danym państwie wobec jego obywateli. W żadnym przepisie Dyrektywy nie została jednak wskazana definicja "interesu publicznego", nie zostały również określone podmioty, które mogą działać "w interesie publicznym". Oznacza to, że zarówno komercyjne przedsiębiorstwa jaki i niekomercyjne organizacje mogą prowadzić działalność z zakresu "interesu publicznego".

Wskazać należy - co wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej - że zakres zwolnień przewidzianych w Dyrektywie nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Czynności zwolnione zgodnie z Dyrektywą stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a ich ujednolicona interpretacja ma służyć unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku od wartości dodanej w poszczególnych państwach członkowskich. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem "pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 Szóstej Dyrektywy powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika" (wyrok TSUE z dnia 19 listopada 2009 r. C-461/08 w sprawie Don Bosco Onroerend Goed BV).

Ponadto należy zaznaczyć, iż od dnia 1 lipca 2011 r. obowiązuje rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L 77, str. 1), które wiąże wszystkie państwa członkowskie i jest stosowane bezpośrednio. Oznacza to, iż jego przepisy z dniem 1 lipca 2011 r. stały się częścią porządku prawnego, obowiązującego na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, bez konieczności ich implementacji w drodze ustawy. Rozporządzenie Rady nr 282/2011 przyjęte zostało w celu jednolitego stosowania przez wszystkie państwa członkowskie systemu podatku od wartości dodanej, opartego na postanowieniach ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. W myśl postanowień art. 44 tego rozporządzenia, usługi w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania świadczone na warunkach określonych w art. 132 ust. 1 lit. i obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady, obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, tak samo jak nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania nie ma znaczenia do tego celu.

W okresie od dnia 1 lipca 2006 r. do 30 czerwca 2011 r., tożsame uregulowanie powyższej kwestii było zawarte w art. 14 rozporządzenia Rady (WE) nr 1777/2005 z dnia 17 października 2005 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 77/388/EWG w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L 288, str. 1).

Analizując powołaną wyżej regulację art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług należy zauważyć, że warunkiem zwolnienia od podatku usług w zakresie kształcenia jest spełnienie przesłanki o charakterze podmiotowym odnoszącej się do usługodawcy, który musi być jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty. Z kolei, aby móc skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie ust. 1 pkt 29 powyższego artykułu, szkolenia muszą obejmować nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z konkretną branżą, czy zawodem lub muszą mieć na celu uzyskanie, czy uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Dodatkowo należy spełnić jeden ze wskazanych poniżej warunków, tj.:

* formy i zasady tych szkoleń muszą wynikać z odrębnych od podatkowych aktów prawnych,

* na świadczone szkolenia uzyskano akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty,

* szkolenia muszą być finansowane w całości ze środków publicznych.

Wnioskodawca wskazał, że nie jest jednostką objętą systemem oświaty, a także, że nie posiada akredytacji.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. na świadczeniu usług dla Ośrodka Pomocy Społecznej, realizujących zadania finansowane ze środków unijnych w ramach PKOL. Na zlecenie Wnioskodawcy (umowa), osoba posiadająca dyplom psychologa przeprowadziła dla podopiecznych OPS trening umiejętności psychospołecznych oraz konsultacje indywidualne. Osoba ta - Psycholog, nie jest odrębnym podatnikiem podatku od towarów i usług posługującym się odrębnym numerem NIP. W ramach realizowanych zleceń pod nazwą "treningi umiejętności psychospołecznych" zostaje przekazana wiedzy z zakresu komunikacji interpersonalnej, technik autoprezentacji, umiejętności panowania nad emocjami w sytuacjach konfliktowych, poznania pojęcia asertywności i prawidłowego stosowania w codziennych relacjach, jak również podstawy savoir-vivre. Z kolei w ramach konsultacji indywidualnych klient otrzymuje wiedzę praktyczną z zakresów ww. poprzez rozmowę i intensywne ćwiczenia. Zarówno trening umiejętności psychospołecznych jak również konsultacje indywidualne mają charakter szkoleniowy, element edukacyjny jest przeważający, natomiast w samej umowie z OPS nie jest napisane iż jest to umowa o świadczenie usług edukacyjnych. Usługi realizowane w ramach treningu umiejętności psychospołecznych oraz konsultacji indywidualnych nie odnoszą się do nauczania pozostającego w bezpośrednim związku z określonym zawodem. Są to usługi kształcenia w zakresie nabywania ogólnej wiedzy, która nie jest powiązana z żadnym z zawodów. Przedmiotowe usługi nie były realizowane na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, usługi te zostały w całości sfinansowane ze środków publicznych. Usługa wykonana została w ramach realizowanego przez OPS projektu systemowego w ramach POKL. W treningach umiejętności psychospołecznych oraz w konsultacjach indywidualnych biorą udział osoby wykluczone społecznie - tj. osoby bezrobotne i osoby pozostające bez zatrudnienia. Warsztaty z powyższego zakresu, jak i indywidualne konsultacje są jednym z pierwszych etapów, którym jest objęty uczestnik. Następnie osoby te uczestniczą w zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego. Zatem treningi umiejętności psychospołecznych, jak i indywidualne konsultacje mają otworzyć drogę aktywności zawodowej. Celem takich treningów jest wzmocnienie klienta w taki sposób, aby mógł pomimo długiego braku zatrudnienia na nowo odnaleźć się na obecnym rynku pracy. Nie jest to więc nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem a ma na celu uaktualnienie wiedzy która ma zostać wykorzystana do celów zawodowych.

Analizując przedstawione okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa podatkowego stwierdzić należy, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi w zakresie treningów umiejętności psychospołecznych oraz konsultacji indywidualnych nie korzystają ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT ponieważ jak sam Wnioskodawca wskazał, że nie jest jednostką objętą systemem oświaty.

Przedmiotowe szkolenia nie korzystają również ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT ponieważ nie został spełniony pierwszy z wymienionych warunków, koniecznych do zwolnienia z podatku VAT usług kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie są usługami kształcenia zawodowego ani też przekwalifikowania zawodowego. Jak bowiem wskazał Wnioskodawca usługi realizowane w ramach treningu umiejętności psychospołecznych oraz konsultacji indywidualnych nie odnoszą się do nauczania pozostającego w bezpośrednim związku z określonym zawodem. Są to usługi kształcenia w zakresie nabywania ogólnej wiedzy, która nie jest powiązana z żadnym z zawodów a ma na celu nabycie takich umiejętności jak: panowania nad emocjami w sytuacjach konfliktowych, poznania pojęcia asertywności i prawidłowego stosowania w codziennych relacjach, podstawy savoir-vivre. otrzymania wiedzy praktycznej z zakresów ww. poprzez rozmowę i intensywne ćwiczenia.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że świadczenie opisanej usługi nie podlega zwolnieniu z podatku VAT, ponieważ nie mieści się w zakresie usługi kształcenia zawodowego i przekwalifikowania, które w Rozporządzeniu wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. definiowane jest jako nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.