IBPBII/2/4511-384/15/ŁCz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 17 marca 2015 r. (data otrzymania 24 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku - jest prawidłowe.

W dniu 24 marca 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 4 kwietnia 2009 r. Wnioskodawca wniósł o zmianę postanowienia z 9 września 1998 r. o stwierdzeniu nabycia spadku po dziadku zmarłym 30 sierpnia 1994 r. Zmiana wynikła z faktu, że odnalazł się testament, w którym Wnioskodawca został wskazany jako jedyny spadkobierca. Wcześniej małżonek i syn zmarłego odziedziczyli ustawowo spadek po nim. Postanowieniem Sądu Rejonowego z 21 lutego 2011 r. Wnioskodawca nabył w całości z dobrodziejstwem inwentarza spadek obejmujący nieruchomość. Sprawa o zmianę postanowienia toczyła się prawie dwa lata. Zamiarem Wnioskodawcy jest sprzedaż wyżej wspomnianej nieruchomości w roku bieżącym, tj. w czerwcu 2015 r., w związku z koniecznością spłaty zachowku. W związku z tym Wnioskodawca pragnie wyjaśnić istniejące wątpliwości jak w jego przypadku należy interpretować obowiązujące przepisy o podatku dochodowym.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości i praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, to fakt ten należy wykazać w zeznaniu podatkowym jako źródło przychodów i odprowadzić od tego podatek do urzędu skarbowego. W ustawie tej nie jest jednoznacznie określony termin "nabycie".

Natomiast zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego:

* art. 922 § 1 - prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej,

* art. 924 - spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy,

* art. 925 - spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Z powyższych przepisów wynika, że Wnioskodawca nabył spadek po zmarłym dziadku z dniem jego śmierci a mianowicie 30 sierpnia 1994 r., a więc, gdy Wnioskodawca skończył 5 lat, a zgodnie z art. 927 § 2 - jednakże dziecko w chwili otwarcia spadku już poczęte może być spadkobiercą jeżeli urodzi się żywe.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytania.

Czy przy określaniu daty nabycia spadku decydująca powinna być data otwarcia spadku, który otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, czy decydująca powinna być data wydania postanowienia Sądu z 9 września 1998 r., w której Sąd Rejonowy postanowieniem z 21 lutego 2011 r. zmienił tylko stwierdzenie nabycia spadku na osobę Wnioskodawcy. Czy okres 5 lat od nabycia spadku winien być liczony z chwilą oficjalnego odczytania testamentu, co miało miejsce w czerwcu 2009 r. Czy w związku z powyższym wnioskiem okres 5 lat od nabycia nieruchomości już upłynął i obowiązek podatkowy nie powinien Wnioskodawcy objąć.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku braku odpowiednich regulacji co do terminu "nabycie" i różnych możliwości interpretacji przepisu prawa podatkowego, trzeba kierować się przepisami Kodeksu cywilnego traktującymi o spadkach. Z przytoczonych wcześniej przez Wnioskodawcę przepisów wynika, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. W przypadku Wnioskodawcy oznacza to, że spadek wraz z nieruchomością nabył już 30 sierpnia 1994 r., a zatem odpłatne zbycie tej nieruchomości w roku bieżącym nie powinno podlegać opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a - c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z powyższego przepisu wynika, że w przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment nabycia tej nieruchomości. Sprzedaż nieruchomości stanowi zawsze źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, jeżeli ma miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Z wniosku wynika, że Wnioskodawca w spadku po zmarłym w 1994 r. dziadku nabył nieruchomość. Do rozstrzygnięcia pozostaje, z jaką datą nastąpiło to nabycie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciem "nabycia w drodze spadku", dlatego w tym wypadku należy posiłkować się normami prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) - prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego - spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Istotnym zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy. Następstwo prawne po osobie zmarłej ma zatem charakter sukcesji uniwersalnej, gdyż spadkobierca na mocy jednego zdarzenia, jakim jest otwarcie spadku, wstępuje w ogół praw i obowiązków osoby zmarłej (spadkodawcy). Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego) i ma znaczenie jedynie deklaratoryjne. Sąd stwierdza w nim fakt nabycia spadku na wniosek osoby mającej w tym interes. Dzień uprawomocnienia się postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku jest obojętny z punktu widzenia ustalenia momentu nabycia nieruchomości. W opisanej we wniosku sytuacji postanowienie Sądu w żadnym wypadku nie miało charakteru konstytutywnego. Deklaratoryjny charakter postanowienia sądu stwierdzającego prawa do spadku nigdy nie był przedmiotem wątpliwości ani doktryny, ani judykatury. Jak wskazuje Komentarz do Kodeksu cywilnego pod red. dr Konrada Osajdy, 2014 r., wyd. C.H. Beck, wyd. 9 "Prawo polskie, przyjmując zasadę oparcia dziedziczenia na konstrukcji sukcesji uniwersalnej, przyjęło także zasadę nabycia spadku przez spadkobierców z mocy prawa w chwili śmierci spadkodawcy. Nie jest więc możliwe nabycie spadku, które następowałoby w innym momencie niż jego otwarcie. Od tej reguły nie może wprowadzić wyjątków ani wola potencjalnego spadkodawcy, ani też wola potencjalnego spadkobiercy."

Podsumowując, datą nabycia nieruchomości nie jest data uprawomocnienia się postanowienia Sądu z 21 lutego 2011 r., ale dzień śmierci spadkodawcy, tj. 30 sierpnia 1994 r. Bieg pięcioletniego terminu rozpoczął się więc z końcem 1994 r. i upłynął z końcem 1999 r. W związku z powyższym faktem odpłatne zbycie w czerwcu 2015 r. nieruchomości nabytej w drodze spadku 30 sierpnia 1994 r. nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

W tym miejscu wskazać jednak należy, że błędnie Wnioskodawca powołuje się na treść art. 927 § 2 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, że dziecko w chwili otwarcia spadku już poczęte może być spadkobiercą, jeśli urodzi się żywe. Norma ta obejmuje te wszystkie przypadki, kiedy w chwili śmierci spadkodawcy jeszcze nie doszło do narodzin dziecka, które miałoby być spadkobiercą, ale dziecko to było w chwili śmierci spadkodawcy już poczęte. Jeśli takie dziecko urodzi się żywe, będzie mogło być uznane za spadkobiercę - ustawowego lub testamentowego. Tymczasem w rozpatrywanej sprawie taka sytuacja w ogóle nie miała miejsca, gdyż w chwili śmierci dziadka Wnioskodawca miał 5 lat, nie był więc dzieckiem jeszcze nie narodzonym, lecz już poczętym. W chwili śmierci dziadka Wnioskodawca był małoletnim, który nie miał wprawdzie zdolności do czynności prawnych, ale miał zdolność prawną, a więc mógł być podmiotem praw i obowiązków. Zgodnie z art. 8 Kodeksu cywilnego - każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną. Oznacza to, że nie ma przeszkód, aby do spadku powołać dziecko małoletnie, bo takim był Wnioskodawca w chwili otwarcia spadku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.