IBPBII/2/415-942/11/ŁCz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 sierpnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 17 sierpnia 2011 r.), uzupełnionym w dniach 6 września 2011 r. i 11 października 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży akcji - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 sierpnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży akcji.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismami z dnia 29 sierpnia 2011 r. i 29 września 2011 r. Znak: IBPB II/2/415-942/11/ŁCz wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnień dokonano w dniach 6 września 2011 r. oraz 11 października 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 20 lipca 2011 r. wnioskodawczyni złożyła na stronie internetowej domu maklerskiego dyspozycję sprzedaży 100 akcji pracowniczych. W czasie dokonywania tej operacji w związku z gwałtowną burza, wystąpiły przerwy w zasilaniu i pracy systemu. Wnioskodawczyni próbowała przerwać dokonywanie czynności, ale nie było to możliwe. Gdy operacja sprzedaży dobiegła końca okazało się, że zamiast zamierzonej ilości akcji wnioskodawczyni sprzedała wszystkie posiadane akcje, czyli 2 800 sztuk. Mimo natychmiastowej interwencji w banku, operacji nie udało się wycofać ani anulować. Pomyłka spowodowała, że wnioskodawczyni sprzedała całość akcji. Z uwagi na to, że sprzedaż dokonała się przez przypadek, bez zamiaru, ani zarobku, następnego dnia, czyli 21 lipca 2011 r. wnioskodawczyni odkupiła wszystkie akcje tj. 2 800 sztuk.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawczyni,

Sprzedaż akcji, a co za tym idzie, uzyskanie przychodu w jej przypadku nie odbyło się. Sprzedane akcje wnioskodawczyni od razu odkupiła, nie zarabiając na tej transakcji. Wręcz przeciwnie - wnioskodawczyni zapłaciła dwa razy prowizję: od sprzedaży i od kupna akcji. W opinii wnioskodawczyni skoro nie uzyskała dochodu, to nie powinna płacić podatku. W Polsce podatkiem dochodowym objęte są uzyskane przez podatnika dochody w danym roku podatkowym. Jako, że wnioskodawczyni nie uzyskała takiego dochodu ze sprzedaży przez pomyłkę akcji, ponieważ zaraz dokonała ich odkupienia wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że nie musi płacić podatku, a naliczony automatycznie naliczony przez dom maklerski powinien zostać umorzony w całości.

Zgodnie z art. 67 § 1 w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika, a za taki wnioskodawczyni uważa swój przypadek, może ona liczyć na umorzenie podatku w całości. Właściwym organem w sprawie umorzenia zobowiązania podatkowego jest właściwy urząd skarbowy.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c).

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z:

W świetle art. 5a pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych - oznacza to papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538). Papierami wartościowymi są w rozumieniu tej ustawy m.in. akcje.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni w dniu 20 lipca 2011 r. złożyła na stronie internetowej domu maklerskiego dyspozycję sprzedaży 100 akcji pracowniczych, jednakże w wyniku przerwy w pracy systemu spowodowanej burzą zamiast zamierzonej ilości akcji wnioskodawczyni sprzedała wszystkie posiadane akcje, czyli 2 800 sztuk. Mimo natychmiastowej interwencji w banku, operacji nie udało się wycofać ani anulować. Pomyłka spowodowała, że wnioskodawczyni sprzedała całość akcji. Z uwagi na to, że sprzedaż dokonała się przez przypadek, następnego dnia, czyli 21 lipca 2011 r. wnioskodawczyni odkupiła wszystkie akcje tj. 2 800 sztuk. Od obu dokonanych czynności biuro maklerskie pobrało prowizję.

Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Powyższa zasada może zostać wyłączona przepisem szczególnym (np. art. 155 § 2 k.c., zgodnie z którym jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku lub rzeczy przyszłe, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienia posiadania rzeczy).

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.), umowa zobowiązująca do przeniesienia zdematerializowanych papierów wartościowych przenosi te papiery z chwilą dokonania odpowiedniego zapisu na rachunku papierów wartościowych.

Przywołany powyżej przepis art. 7 ust. 2 ustawy jest przepisem szczególnym wobec art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego. Statuuje on wyjątek od proklamowanej w art. 155 § 1 Kodeksu ogólnej zasady podwójnego skutku czynności prawnych zobowiązujących.

Wobec powyższego, z brzmienia cyt. przepisu art. 7 ust. 2 można wysnuć wniosek, iż prawo własności papierów wartościowych przechodzi w momencie dokonania zapisu na inwestycyjnym rachunku papierów wartościowych podatnika/inwestora. Generalnie każda zmiana właściciela rodzi skutki podatkowe.

Stosownie do treści art. 7 ust. 4 ww. ustawy dokonanie zapisu na rachunku papierów wartościowych na podstawie umowy, o której mowa w ust. 2, następuje po dokonaniu zarejestrowania przeniesienia papierów wartościowych pomiędzy odpowiednimi kontami depozytowymi, o których mowa w art. 57 ust. 1 pkt 1. (prowadzonymi przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych). Stany na rachunkach papierów wartościowych prowadzonych przez uczestników powinny być zgodne ze stanem na odpowiednim koncie depozytowym prowadzonym w Krajowym Depozycie. (art. 57 ust. 2 ww. ustawy)

W świetle powyższego należy zauważyć, że w wyniku dokonanej przez wnioskodawczynię czynności doszło do sprzedaży posiadanych przez wnioskodawczynię akcji. Należy w tym miejscu zauważyć, iż należy odróżnić dwie czynności prawne, które miały miejsce w przedmiotowej sprawie. Pierwszą czynnością było dokonanie sprzedaży akcji w dniu 20 lipca 2011 r. za pośrednictwem strony internetowej domu maklerskiego i z tą czynnością wiążą się skutki podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych. Od czynności sprzedaży akcji należy odróżnić drugą z czynności, którą dokonała wnioskodawczyni, a mianowicie zakup akcji w dniu 21 lipca 2011 r. Obu powyższych czynności nie należy utożsamiać. W podatku dochodowym skutki podatkowe wiązane są z dokonaniem odpłatnego zbycia akcji, a więc z czynnością sprzedaży akcji w dniu 20 lipca 2011 r. To że wnioskodawczyni w dniu następnym po dniu dokonania odpłatnego zbycia odkupiła akcje nie ma - w świetle regulacji przywołanych w przedmiotowej ustawie - znaczenia, albowiem dla organów podatkowych nie jest istotne co wnioskodawczyni uczyni z uzyskanymi środkami pieniężnymi - istotnym jest fakt sprzedaży, bo to on skutkuje powstaniem przychodu. Jeżeli wnioskodawczyni dokonała ponownego zakupu akcji to jest to indywidualna decyzja i będzie miała znaczenie dla ustalenia kosztów uzyskania przychodów ze zbycia w przyszłości kupionych 21 lipca 2011 r. akcji, natomiast dla ustalenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia akcji z dnia 20 lipca 2011 r. nie ma to znaczenia.

Zbycie akcji za pośrednictwem biura maklerskiego należy zakwalifikować, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako przychody z kapitałów pieniężnych.

Sposób opodatkowania tychże dochodów określa art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia m.in. papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

W myśl art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych (w tym akcji) jest różnica pomiędzy przychodami z tego zbycia a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 - osiągnięta w roku podatkowym.

Przepis art. 30b ust. 5 ww. ustawy stanowi, iż dochodów ze zbycia papierów wartościowych (akcji) nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (na zasadach ogólnych według skali podatkowej) oraz w art. 30c (tzw. podatek liniowy z działalności gospodarczej).

Na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 cyt. ustawy). W tym samym terminie dokonuje się też wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy).

Aby móc zrealizować ten obowiązek, podatnik winien dysponować stosownymi informacjami dotyczącymi uzyskanych przychodów i poniesionych tytułem ich uzyskania kosztów. Zgromadzenie tych danych powinno następować w oparciu o informacje roczne sporządzane i wysyłane podatnikowi przez podmioty - dom maklerski, za pośrednictwem których uzyskuje on te dochody. Obowiązek sporządzania takich informacji został przewidziany w art. 39 ust. 3 wymienionej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej są obowiązane w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-8C).

Jednocześnie zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych ustaw (Dz. U. Nr 202, poz. 1956 z późn. zm.) przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się do opodatkowania dochodów (strat) uzyskanych po dniu 31 grudnia 2003 r., z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, o których mowa w art. 52 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r., pod warunkiem, że papiery te zostały nabyte przed dniem 1 stycznia 2004 r.

Przepis zaś wyżej powołanego art. 52 pkt 1 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r., stanowi, iż zwalnia się od podatku dochodowego w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2003 r., dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, które są dopuszczone do publicznego obrotu papierami wartościowymi, nabytych na podstawie publicznej oferty lub na giełdzie papierów wartościowych albo w regulowanym pozagiełdowym wtórnym obrocie publicznym albo na podstawie zezwolenia udzielonego w trybie art. 92 lub 93 przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi (Dz. U. Nr 118, poz. 754 z późn. zm.) - przy czym zwolnienie nie ma zastosowania, jeżeli sprzedaż tych papierów wartościowych jest przedmiotem działalności gospodarczej.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów art. 52 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy zmieniającej z dnia 12 listopada 2003 r., dochody ze sprzedaży akcji korzystają ze zwolnienia, jeśli równocześnie zostały spełnione następujące warunki:

W świetle powyższego, dla oceny, czy sprzedaż ww. akcji korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie wyżej powołanych przepisów istotne jest nie tylko to, czy akcje te zostały nabyte przed dniem 1 stycznia 2004 r. Data nabycia akcji jest tylko jednym z warunków zwolnienia, lecz nie jest warunkiem jedynym. Znaczenie ma także tryb nabycia akcji będących przedmiotem sprzedaży i okoliczność, czy akcje zostały dopuszczone do publicznego obrotu papierami wartościowymi.

Reasumując, należy stwierdzić, iż w przypadku zawarcia umowy sprzedaży akcji powstaje przychód z tytułu zbycia akcji. Bez znaczenia w tym wypadku jest to, że wnioskodawczyni dokonała następnego dnia odkupienia akcji. Jednakże jeśli wnioskodawczyni spełnia przesłanki wskazane w art. 52 pkt 1 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r. może skorzystać ze zwolnienia uzyskanego przychodu z tytułu sprzedaży akcji pracowniczych.

Tym samym stanowisko wnioskodawczyni, że sprzedaż akcji w jej przypadku, nie rodzi powstania przychodu do opodatkowania, należy uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do sytuacji opisanej w złożonym wniosku ORD-IN należy równocześnie stwierdzić, iż skutki podatkowe wystąpią tylko wówczas gdy dyspozycja sprzedaży spowoduje rozliczenie transakcji w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych. Jeżeli natomiast w istocie nie nastąpi zmiana w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych stanowiąca potwierdzenie sprzedaży, to nie można mówić, iż miał miejsce fakt odpłatnego zbycia papierów wartościowych skutkujący powstaniem przychodu z tego tytułu. Jeśli doszło w istocie do sprzedaży akcji, dom maklerski w wykonaniu obowiązku, o którym mowa w art. 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie miał obowiązek wystawienia informacji PIT-8C za rok podatkowy i ujęcia w nim przychodów pomniejszonych o koszty uzyskania przychodów dotyczących przeprowadzonych transakcji za jego pośrednictwem.

Zauważyć nadto należy, że Organ nie interpretuje przepisów regulujących Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych - nie są to bowiem przepisy prawa podatkowego.

Należy ponadto po wtóre odnieść się, mając na względzie wcześniejsze wezwania kierowane w sprawie do wnioskodawczyni, do stwierdzenia z pisma z dnia 14 sierpnia 2011 r., iż wnioskodawczyni zwraca się do Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego w imieniu Ministra Finansów o "zgodę na anulowanie podatku należnego do zapłaty za 2011 r. z tytułu sprzedaży akcji". Podkreślić raz jeszcze należy, że interpretacja indywidualna, do wydawania której uprawniony jest Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów służy wyłącznie wyjaśnieniu wnioskodawczyni jakie skutki w świetle prawa podatkowego rodzi dokonana przez wnioskodawcę czynność - w niniejszej sprawie zbycie akcji.

Zgodnie z przepisem art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, wyłącznie pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Interpretacja indywidualna nie ma zatem celu ani mocy "anulowania podatku należnego", takich kompetencji nie ma bowiem upoważniony do jej wydania Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach. Mało tego, zgoda na "anulowanie podatku należnego", o którą wnioskodawczyni wnosi, w ogóle nie została przewidziana w przepisach podatkowych.

Odnosząc się natomiast do pytań wnioskodawczyni zadanych w uzupełnieniu wniosku stwierdzić należy, iż ustawodawca nie przewidział żadnych szczególnych przywilejów czy zwolnień w przypadku, gdy podatnik omyłkowo dokonuje sprzedaży akcji.

Nadmienić należy, że przepisy Ordynacji podatkowej przewidują w art. 67a § 1, że organ podatkowy, którym jest Naczelnik właściwego dla podatnika urzędu skarbowego, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

Ustawodawca w ww. przepisie pozostawił do wyłącznej kompetencji właściwego organu podatkowego (Naczelnika urzędu skarbowego) ocenę, czy okoliczności faktyczne konkretnej sprawy przemawiają za udzieleniem ulgi w spłacie zobowiązania podatkowego. Organ podatkowy dysponuje więc pewnym zakresem swobody w wykładni pojęć "ważny interes podatnika" i "interes publiczny". W razie stwierdzenia, że dany przypadek mieści się hipotezie normy art. 67a § 1 pkt 1 może zastosować ulgę w spłacie zobowiązania podatkowego po złożeniu stosownego wniosku.

Zgodnie z § 15 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz. U. Nr 165, poz. 1371 z późn. zm.) naczelnik urzędu skarbowego jest organem właściwym m.in. w zakresie odraczania terminu płatności oraz rozkładania na raty zapłaty podatku, umarzania w całości lub w części zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę.

Wobec tego, w przypadku pozostawania w trudnej sytuacji materialnej czy życiowej można zwrócić się z wnioskiem do właściwego urzędu skarbowego. Postępowanie w takiej sprawie zostanie zakończone wydaniem stosownej decyzji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawczynię i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.