IBPBII/2/415-931/13/MMa

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 23 maja 2013 r. (data wpływu do tut. Biura 20 września 2013 r.), uzupełnionym w dniu 25 listopada 2013 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży lokalu mieszkalnego:

* w części dotyczącej ustalenia daty jego nabycia oraz możliwości skorzystania z ulgi meldunkowej - jest nieprawidłowe,

* w części dotyczącej możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodu przeznaczonego na własne cele mieszkaniowe - jest prawidłowe.

W dniu 20 września 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży lokalu mieszkalnego.

W związku ze stwierdzonymi brakami formalnymi, pismem z dnia 15 listopada 2013 r. Znak: IBPBII/2/415-931/13/MMa, wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 25 listopada 2013 r.

We wskazanym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 17 września 2007 r. wnioskodawca wraz z małżonkiem przekształcił spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. W dacie ww. przekształcenia spółdzielni przysługiwało prawo wieczystego użytkowania gruntu, na którym był wzniesiony budynek, w którym był położony lokal mieszkalny wnioskodawcy. W 2009 r. małżonkowie spisali umowę u notariusza o ustanowienie odrębnej własności lokalu i przeniesieniu własności lokalu. Wnioskodawca był zameldowany w lokalu mieszkalnym od dnia 18 listopada 1986 r. do stycznia 2013 r., tj. do momentu sprzedaży mieszkania.

Mieszkanie małżonkowie sprzedali w dniu 17 stycznia 2013 r. za kwotę 178.400 zł.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytania:

Czy w tej sytuacji wnioskodawca ma prawo skorzystać z ulgi meldunkowej.

Jeśli nie to czy wnioskodawca może skorzystać ze zwolnienia z zapłaty podatku (minęło 5 lat od wykupu ze spółdzielni) rozliczając podatek dochodowy od osób fizycznych w 2014 r.

Czy wnioskodawca może skorzystać z ulgi meldunkowej (PIT-39) w razie konieczności płacenia podatku.

Zdaniem wnioskodawcy, ma prawo skorzystać z ulgi meldunkowej. W opinii wnioskodawcy może skorzystać ze zwolnienia z zapłaty podatku, ponieważ minęło 5 lat od wykupu ze spółdzielni. W razie konieczności płacenia podatku, wnioskodawca może skorzystać z ulgi mieszkaniowej (PIT-39) rozliczając podatek dochodowy od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości lub praw przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub praw nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W rozpatrywanej sprawie niezbędne jest zatem ustalenie momentu nabycia prawa własności do lokalu mieszkalnego, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy.

Moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określony jest zgodnie z normami prawa cywilnego. Stosownie do art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

W przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego właścicielem mieszkania i zarządzającym jest spółdzielnia mieszkaniowa. Stosownie do art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustawy (Dz. U. Nr 125, poz. 873 z późn. zm.), która weszła w życie z dniem 31 lipca 2007 r. spółdzielnia mieszkaniowa nie może ustanawiać spółdzielczych własnościowych praw do lokali, ani praw do miejsc postojowych położonych w budynkach wybudowanych na gruncie, do którego spółdzielni przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego.

Jednakże stosownie do art. 7 ust. 2 tej ustawy, do dnia 31 grudnia 2010 r. na pisemne żądanie członka spółdzielni, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego położonego w budynku wybudowanym na gruncie, do którego spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę o przekształcenie przysługującego mu prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu po dokonaniu przez niego:

Aby zatem mówić, że po dniu 30 lipca 2007 r. doszło skutecznie do nabycia przez członka spółdzielni spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, spółdzielnia musiałaby to prawo ustanowić w trybie art. 7 ust. 2 powołanej wyżej ustawy zmieniającej. W przypadkach, kiedy z mocy art. 7 ust. 1 ustawy zmieniającej spółdzielnia nie mogła ustanowić spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, należało stosować art. 12 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu obowiązującym od dnia 31 lipca 2007 r.

Zgodnie z tym przepisem na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

W myśl art. 12 ust. 11 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w ww. brzmieniu, spółdzielnia mieszkaniowa zawiera umowę, o której mowa w ust. 1, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała sama budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni. W tych dwóch przypadkach jak wynika z przepisu 3 miesięczny termin nie jest obligatoryjny.

Podsumowując, jeżeli spółdzielni przysługiwało prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowany był budynek, to spółdzielnia zobowiązana była przenieść na członka prawo odrębnej własności czyli prawo do lokalu wraz z udziałem w gruncie. Nie miała natomiast prawa, w świetle obowiązujących w 2007 r. przepisów ustanawiać spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

W rozpatrywanej sprawie, mimo że spółdzielni mieszkaniowej w momencie przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługiwało, jak wskazał wnioskodawca, prawo użytkowania wieczystego gruntu, spółdzielnia nie przeniosła na rzecz wnioskodawcy prawa odrębnej własności lokalu, lecz ustanowiła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Spółdzielnia postąpiła zatem niezgodnie z art. 7 ust. 1 i 2 powoływanej ustawy zmieniającej a dokonana przez nią czynność nie była skuteczna. Spółdzielnia nie miała bowiem uprawnień do przekształcenia lokatorskiego prawa do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Skoro spółdzielni przysługiwało prawo wieczystego użytkowania gruntu, na którym znajdował się budynek, to nie miała prawa ustanowić spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, a wnioskodawca w świetle prawa nie mógł skutecznie nabyć spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem wnioskodawcy, że prawo własności do przedmiotowego lokalu nabył w dniu 19 września 2007 r. a tym samym do momentu jego sprzedaży w 2013 r. upłynęło 5 lat, gdyż w świetle prawa czynność ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w 2007 r. nie mogła być skuteczna. Spółdzielnia dysponując prawem użytkowania wieczystego nie miała prawa ustanowić na rzecz wnioskodawcy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu a wnioskodawca nie mógł w opisanych okolicznościach takiego prawa skutecznie nabyć. Tym samym do 2009 r. czyli do dnia kiedy została spisana umowa notarialna o ustanowieniu odrębnej własności lokalu i przeniesieniu własności lokalu na wnioskodawcę, wnioskodawcy nie przysługiwało prawo własności do przedmiotowego lokalu.

Podsumowując, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w świetle przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego było nieskuteczne, a to oznacza, że prawo własności wnioskodawca nabył dopiero, gdy zostało ustanowione na jego rzecz prawo odrębnej własności lokalu, tj. w 2009 r. Zatem sprzedaż mieszkania przez wnioskodawcę w dniu 17 stycznia 2013 r. została dokonana przed upływem terminu 5 lat, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na powyższe wyjaśnienia przychód ten podlegał opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. bowiem ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością), np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, uważa się udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Natomiast w przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Zatem w odniesieniu do dochodu ze sprzedaży lokalu mieszkalnego wnioskodawca może skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania jeżeli spełni wszystkie warunki tego zwolnienia i poniesie wydatki na własne cele mieszkaniowe.

Dochód zwolniony należy obliczyć według następującego wzoru:

dochód zwolniony = D x W/P

gdzie:

D - dochód ze sprzedaży,

W - wydatki poniesione na cele mieszkaniowe,

P - przychód ze sprzedaży.

Cele mieszkaniowe, których sfinansowanie przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uprawnia do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania, wymienione zostały w art. 21 ust. 25 cytowanej ustawy.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ww. ustawy, za wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

- w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem ust. 29 i 30.

W myśl art. 21 ust. 26 ww. ustawy przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

Ponadto zgodnie z art. 21 ust. 28 ww. ustawy za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uważa się wydatków poniesionych na:

- przeznaczonych na cele rekreacyjne.

Mając zatem na uwadze powyżej cytowane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że w przypadku gdy wnioskodawca przychód uzyskany ze sprzedaży mieszkania w ustawowym terminie przeznaczy na realizację własnych celów mieszkaniowych, przychód ten w tej części jaka faktycznie zostanie wydatkowana na własne cele mieszkaniowe wymienione w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie mógł korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy. W tym miejscu wskazać należy, że wnioskodawca chcąc skorzystać z ww. zwolnienia, przychód ten powinien wydatkować na własne cele mieszkaniowe najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r.

Końcowo należy zaznaczyć, że skoro wnioskodawca nabył mieszkanie w 2009 r., to przychód uzyskany ze sprzedaży tego lokalu mieszkalnego nie może korzystać ze zwolnienia na podstawie tzw. ulgi meldunkowej. Katalog zwolnień zawarty w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r. nie przewidywał możliwości zwolnienia przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości lub praw na podstawie tzw. ulgi meldunkowej. Z ulgi tej mogli skorzystać wyłącznie podatnicy, którzy dokonali nabycia m.in. lokalu mieszkalnego w latach 2007-2008 r., tj. w okresie obowiązywania ww. ulgi. Zatem jak wskazano powyżej, skoro nabycia odrębnej własności lokalu wnioskodawca dokonał skutecznie w 2009 r. nie ma podstaw prawnych aby ubiegać się o prawo do skorzystania ze zwolnienia na podstawie tzw. ulgi meldunkowej.

Tym samym stanowiska wnioskodawcy nie można było uznać w całości za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.