IBPBII/2/415-916/10/MW - Ocena prawidłowości wykorzystania środków z kasy mieszkaniowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 sierpnia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 24 sierpnia 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie prawidłowości wykorzystania środków z kasy mieszkaniowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 24 sierpnia 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie prawidłowości wykorzystania środków z kasy mieszkaniowej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej.

Dnia 27 grudnia 2001 r. zawarła umowę o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności, według zasad określonych w ustawie z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.) (dalej odpowiednio: Kasa mieszkaniowa oraz Ustawa o popieraniu budownictwa).

Wnioskodawczyni na podstawie art. 27a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2001 r. Nr 134, poz. 1509 z późn. zm.) (dalej: Ustawa Zmieniająca), dokonywała odliczenia od podatku, w granicach określonych tymi przepisami.

Okres oszczędzania w Kasie mieszkaniowej pierwotnie wynosił 96 miesięcy, tj. do końca listopada 2009 r. Pierwotna umowa została w lutym 2010 r. przedłużona aneksem do końca 2014 r. Wnioskodawczyni nie otrzymała jeszcze z Kasy mieszkaniowej środków zgromadzonych na rachunku oszczędnosciowo-kredytowym, otrzyma je dopiero w 2010 r. lub innym roku, w którym złoży dyspozycję wycofania środków.

Wnioskodawczyni zawarła w 2008 r. związek małżeński. Przed zawarciem związku małżeńskiego zarówno wnioskodawczyni jak i jej mąż byli stanu wolnego, nie pozostawali też wcześniej w innych związkach małżeńskich. Mąż przed zawarciem związku małżeńskiego był jedynym właścicielem domu jednorodzinnego (dalej: Dom) posadowionego na działce budowlanej, której również był jedynym właścicielem (dalej: Działka). Obecnie Działka i Dom stanowią majątek odrębny męża, nie objęty małżeńską wspólnością majątkową wnioskodawczyni i jej męża. Mąż wnioskodawczyni nie dokonywał odliczeń od podatku dochodowego z tytułu oszczędzania w Kasie mieszkaniowej. Mąż wnioskodawczyni przed zawarciem związku małżeńskiego z wnioskodawczynią zaciągnął kredyt na budowę Domu (dalej: Kredyt Męża). W drodze aneksu do umowy Kredytu Męża bank pozwolił przeznaczyć część transzy na spłatę kredytu zaciągniętego na zakup Działki.

Przez większość okresu oszczędzania w kasie mieszkaniowej wnioskodawczyni była stanu wolnego i sama oszczędzała w kasie mieszkaniowej. W 2008 r. wnioskodawczyni zawarła związek małżeński i nadal oszczędzała w Kasie mieszkaniowej. W 2010 r. wnioskodawczyni dopisała męża do umowy o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności.

Obecnie wnioskodawczyni zamierza przystąpić do długu kredytowego męża, zaciągniętego na budowę Domu, zaś mąż wnioskodawczyni zamierza darować wnioskodawczyni udział we własności Domu.

Wnioskodawczyni będzie mieszkać w Domu wraz z mężem. Wnioskodawczyni nie ma tytułu prawnego do korzystania z żadnego innego lokalu czy budynku mieszkalnego w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, wnioskodawczyni będzie zaspokajać własne potrzeby mieszkaniowe mieszkając w Domu, tak samo jak jej mąż.

Po nabyciu udziału we własności Domu wnioskodawczyni wraz z mężem zamierzają wydatkować oszczędności zgromadzone w Kasie mieszkaniowej oraz kredyt preferencyjny uzyskany w ramach umowy o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym Kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności na spłatę Kredytu Męża. Kwota ta nie przekroczy kwoty, jaką mąż i wnioskodawczyni zobowiązani będą spłacić z tytułu Kredytu Męża pomniejszonego o kwotę przeznaczoną na spłatę kredytu zaciągniętego na Działkę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz Ustawy Zmieniającej przeznaczenie środków zgromadzonych w ramach systematycznego oszczędzania w ramach umowy o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności (tzw. "Kasa mieszkaniowa") oraz kredytu preferencyjnego uzyskanego w ramach umowy o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności na spłatę Kredytu Męża zaciągniętego na budowę Domu, w sytuacji, gdy przed przeznaczeniem środków wnioskodawczyni stanie się współwłaścicielką Domu wraz z mężem w drodze dokonania przez męża darowizny na rzecz wnioskodawczyni udziału we własności Domu oraz dodatkowo przed wydatkowaniem środków wnioskodawczyni przystąpi do Kredytu Męża, zaciągniętego przez meża na budowę Domu, nie spowoduje u wnioskodawczyni obowiązku doliczenia do dochodu (przychodu) lub podatku należnego za 2010 r. kwot podatku odliczonych poprzednio z tytułu systematycznego oszczędzania na rachunku oszczędnościowo-kredytowym prowadzonym przez Kasę mieszkaniową.

Zdaniem wnioskodawczyni, zgodnie z art. 4 ust. 3 Ustawy Zmieniającej z dnia 21 listopada 2001 r. podatnikom, którzy zawarli umowę o Kasę Mieszkaniową według zasad określonych w Ustawie o popieraniu budownictwa i przed dniem 1 stycznia 2002 r. nabyli prawo do odliczenia od podatku wydatków poniesionych na cel określony w art. 27a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r., przysługuje, na zasadach określonych w tej ustawie, prawo do odliczania od podatku dalszych kwot wpłaconych oszczędności na kontynuację systematycznego gromadzenia oszczędności wyłącznie na tym samym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w tym samym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, poniesionych od dnia 1 stycznia 2002 r., do upływu określonego przed dniem 1 stycznia 2002 r. terminu systematycznego gromadzenia oszczędności, wynikającego z umowy o Kasę mieszkaniową.

Natomiast zgodnie z art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2001 r., jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od dochodu (przychodu) lub podatku z tytułu wydatków poniesionych na cele określone w ust. 1 pkt 1 i 2 tego przepisu, czyli m.in. systematycznie gromadził oszczędności wyłącznie na jednym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w jednym banku prowadzącym kasę mieszkaniową według zasad określonych w odrębnych przepisach, a następnie:

Zgodnie zaś z obowiązującym od 24 kwietnia 2001 r. art. 8 ust. 1 i 2 Ustawy o popieraniu budownictwa:

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że przeznaczenie środków zgromadzonych w ramach systematycznego oszczędzania w ramach umowy o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności (tzw. "Kasa mieszkaniowa") oraz kredytu preferencyjnego uzyskanego w ramach umowy o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności na spłatę Kredytu Męża zaciągniętego na budowę Domu, w sytuacji, gdy przed przeznaczeniem środków wnioskodawczyni stanie się współwłaścicielką Domu wraz z mężem w drodze darowizny udziału we własności Domu oraz po przystąpieniu wnioskodawczyni do Kredytu Męża, nie spowoduje u wnioskodawczyni obowiązku doliczenia do dochodu (przychodu) lub podatku należnego za 2010 r. kwot podatku odliczonych poprzednio z tytułu systematycznego oszczędzania na rachunku oszczędnościowo-kredytowym prowadzonym przez Kasę mieszkaniową.

Wykładnia literalna przepisu art. 27a ust. 13 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu na dzień 31 grudnia 2001 r. wskazuje, że w sytuacji, gdy wycofane oszczędności z Kasy mieszkaniowej, po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania, zostaną wydatkowane przez podatnika na cele mieszkaniowe, w tym samym roku podatkowym co ich wycofanie, podatnik nie jest obowiązany "zwrócić" ulgi podatkowej w zeznaniu podatkowym i nie musi doliczać do dochodu (przychodu) lub podatku należnego za rok, w którym zaistniały te okoliczności kwot poprzednio odliczonych z tego tytułu.

Z treści art. 6 ust. 1 Ustawy Zmieniającej wynika, że przepis art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r., ma zastosowanie do wymienionych w nim zdarzeń powstałych po dniu 1 stycznia 2002 r., a więc do sytuacji wnioskodawczyni.

Zgodnie zaś z art. 8 ust. 2 Ustawy o popieraniu budownictwa wynika, że po przystąpieniu przez wnioskodawczynię do Kredytu Męża, zaciągniętego na budowę Domu, spłata tego kredytu mieści się w definicji celów mieszkaniowych, o których mowa w art. 27a ust. 13 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu na dzień 31 grudnia 2001 r. Przepis nie definiuje bowiem, kto powinien zaciągnąć kredyt na budowę Domu, może więc być to mąż wnioskodawczyni zwłaszcza, że mąż wnioskodawczyni jest obecnie współuprawniony z Kasy mieszkaniowej. Spłata zaś nastąpi po przystąpieniu wnioskodawczyni do długu kredytowego męża, zaciągniętego na budowę Domu. Dom zaś, na budowę którego mąż wnioskodawczyni zaciągnął kredyt, będzie służył zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych wnioskodawczyni i jej męża. Kwoty zaś wydatkowane przez wnioskodawczynię z Kasy mieszkaniowej i kredytu z Kasy mieszkaniowej nie będą zaś przeznaczone na spłatę kredytu zaciągniętego na kupno Działki.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 134, poz. 1509) podatnikom, którzy zawarli umowę o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności, według zasad określonych w przepisach o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, i przed dniem 1 stycznia 2002 r. nabyli prawo do odliczenia od podatku wydatków poniesionych na cel określony w art. 27a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r., przysługuje, na zasadach określonych w tej ustawie, prawo do odliczania od podatku dalszych kwot wpłaconych oszczędności na kontynuację systematycznego gromadzenia oszczędności wyłącznie na tym samym rachunku oszczędnościowo - kredytowym i w tym samym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, poniesionych od dnia 1 stycznia 2002 r., do upływu określonego przed dniem 1 stycznia 2002 r. terminu systematycznego gromadzenia oszczędności, wynikającego z umowy o kredyt kontraktowy.

W świetle powyższego, prawo do odliczeń od podatku na zasadach praw nabytych przysługuje wyłącznie tym podatnikom, którzy będąc posiadaczem rachunku oszczędnościowo-kredytowego w banku prowadzącym kasę mieszkaniową pierwszych wpłat na ten rachunek dokonali przed 1 stycznia 2002 r.

Jednocześnie stosownie do postanowień art. 6 ww. ustawy zmieniającej moc obowiązującą zachował art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r.

Zgodnie z art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2001 r., jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od dochodu (przychodu) lub podatku z tytułu wydatków związanych z oszczędzaniem w kasie mieszkaniowej, a następnie:

Wykładnia literalna tego przepisu wskazuje, że w sytuacji gdy wycofane oszczędności z kasy mieszkaniowej, po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania zostaną wydatkowane przez podatnika na cele mieszkaniowe, w tym samym roku podatkowym co ich wycofanie, podatnik nie jest obowiązany "zwrócić" ulgi podatkowej w zeznaniu podatkowym i nie musi doliczać do dochodu (przychodu) lub podatku należnego za rok, w którym zaistniały te okoliczności kwot poprzednio odliczonych z tego tytułu.

Katalog wydatków, dotyczących celów mieszkaniowych, na które podatnik może przeznaczyć wycofane z kasy mieszkaniowej oszczędności precyzuje ustawa z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez zawarcie umowy o kredyt kontraktowy osoba fizyczna zobowiązuje się do systematycznego gromadzenia oszczędności w kasie mieszkaniowej przez czas oznaczony, a bank prowadzący kasę mieszkaniową - do przechowywania oszczędności i udzielenia po upływie tego okresu, z zastrzeżeniem art. 12 i 13, długoterminowego kredytu na cele mieszkaniowe.

Stosownie do art. 8 ust. 2 tej ustawy celami mieszkaniowymi są służące zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy:

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 27 grudnia 2001 r. wnioskodawczyni zawarła z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową umowę o kredyt kontraktowy. W umowie tej zobowiązała się do systematycznego gromadzenia oszczędności z przeznaczeniem ich na cele mieszkaniowe, przez okres 96 miesięcy, tj. do końca listopada 2009 r. Jednakże w lutym 2010 r. pierwotna umowa oszczędzania w kasie została przedłużona aneksem do końca 2014 r. W międzyczasie, tj. w 2008 r. wnioskodawczyni zawarła związek małżeński i nadal gromadziła oszczędności w kasie mieszkaniowej. W 2010 r. wnioskodawczyni dopisała męża do umowy o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności. Mąż wnioskodawczyni zamierza darować wnioskodawczyni udział we własności domu stanowiącego jego majątek odrębny, na budowę którego przez zawarciem związku małżeńskiego zaciągnął kredyt, natomiast wnioskodawczyni zamierza przystąpić do długu kredytowego męża. Następnie małżonkowie zamierzają wydatkować zgromadzone w kasie oszczędności na spłatę tego kredytu.

Z powyższego wynika, że wnioskodawczyni środki zgromadzone w kasie oszczędności przeznaczy na spłatę kredytu zaciągniętego przez męża, do którego zamierza obecnie przystąpić. Zgodnie z ww. art. 8 ust. 2 pkt 4 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego celem mieszkaniowym, służącym zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy jest spłata kredytu bankowego zaciągniętego na cele wymienione w pkt 1-3, czyli m.in. na nabycie, budowę, przebudowę, rozbudowę lub nadbudowę domu albo lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość. Kredytobiorca, aby więc zachować uprawnienia do ulgi musi oszczędności wycofane z kasy mieszkaniowej przeznaczyć na spłatę kredytu, który zaciągnął w celu budowy domu.

Tymczasem z wniosku wynika, że to mąż wnioskodawczyni zaciągnął kredyt, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 4 ww. ustawy i to mąż wnioskodawczyni zaspokajał własne cele mieszkaniowe, budując dom za środki z kredytu. Faktu tego nie zmienia okoliczność, iż wnioskodawczyni otrzyma udział w wybudowanym budynku mieszkalnym pod tytułem darmym oraz że przystąpi ona do długu kredytowego męża. Przystąpienie do długu kredytowego męża nie jest bowiem równoznaczne z zaciągnięciem przez wnioskodawczynię kredytu na budowę domu. Idea przedmiotowego odliczenia polegała bowiem na tym, że ustawodawca miał na uwadze zaspokajanie własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy, co wprost wynika z przepisów. Za własne zaspokajanie potrzeb uznał spłatę kredytu bankowego zaciągniętego m.in. na nabycie i budowę domu, ale nie cudzego domu, lecz własnego domu kredytobiorcy. Nie może zatem ostać się wnioskowanie, jakoby nie było istotne kto ma zaciągnąć ów kredyt, z istoty zwolnienia wynika bowiem przecież, że kredyt ma zaciągnąć korzystający z ulgi kredytobiorca. Sprzeczne z logiką byłoby bowiem dowodzenie, że zachować prawo do ulgi można spłacając kredyt zaciągnięty przez kogokolwiek. Wnioskodawczyni przystępując do kredytu będzie również odpowiedzialna za jego spłatę co nie zmienia nadal faktu, że to nie ona kredyt zaciągnęła. Kredyt ten nie służy wybudowaniu przez nią domu, ani tym bardziej nabyciu udziału w nim, gdyż udział ten otrzyma za darmo, w drodze umowy darowizny od męża. Swoje potrzeby mieszkaniowe zaspokoi zatem za darmo, dzięki umowie z mężem. Wydatkując środki na spłatę kredytu, do którego przystąpi w istocie swej pomaga spłacać cudzy kredyt, bo kredyt zaciągnięty przez inną osobę, a nie nią samą na realizację swoich własnych potrzeb. Jej potrzeby mieszkaniowe zrealizuje jej mąż pod tytułem darmym a nie środki z kasy mieszkaniowej. Środki z kasy mieszkaniowej spłacą kredyt zaciągnięty przez męża, na realizację wyłącznie jego potrzeb mieszkaniowych, a nie potrzeb mieszkaniowych jego i żony. Kredyt zaciągnięty na budowę przedmiotowego budynku nie stanowi zatem celu mieszkaniowego wnioskodawczyni.

Reasumując, spłata kredytu zaciągniętego przez męża wnioskodawczyni nie stanowi celu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych wnioskodawczyni wymienionych w ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Przeznaczenie środków zgromadzonych w kasie mieszkaniowej na ww. cel spowoduje, iż wnioskodawczyni utraci prawo do ulgi z tytułu systematycznego oszczędzania i będzie zobowiązana w zeznaniu podatkowym za rok, w którym nastąpi wycofanie zgromadzonych środków, do doliczenia kwoty uprzednio odliczonych z tego tytułu. Bez znaczenia na gruncie przedmiotowej sprawy pozostaje fakt, iż wnioskodawczyni otrzyma w darowiźnie od męża udział w ww. nieruchomości, a także to, że przystąpi ona do długu kredytowego męża.

Stanowisko wnioskodawczyni uznano więc w tym zakresie za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.