IBPBII/2/415-86/14/HS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 21 stycznia 2014 r. (data otrzymania 29 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku - jest prawidłowe.

W dniu 29 stycznia 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 9 lutego 2012 r. zmarł małżonek Wnioskodawcy, który był właścicielem udziału wynoszącego 1/2 we własności nieruchomości lokalowej o powierzchni 44,00 m^2. Właścicielem pozostałej części (również 1/2 udziału w tej nieruchomości) jest siostra zmarłego. Wskazaną nieruchomość małżonek Wnioskodawcy wraz z siostrą nabyli w 2005 r. w wyniku dziedziczenia po swojej matce. Stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym małżonku nastąpiło na mocy aktu poświadczenia dziedziczenia z 22 sierpnia 2013 r. Spadek po zmarłym na podstawie ustawy nabył wprost Wnioskodawca i siostra spadkodawcy w udziale wynoszącym po 1/2. W wyniku tego nabycia Wnioskodawca stał się współwłaścicielem wskazanej nieruchomości w udziale wynoszącym 1/4, a siostra zmarłego - w udziale wynoszącym 3/4. Nabycie współwłasności w drodze spadku zostało we właściwym terminie zgłoszone naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego, który zaświadczeniem potwierdził zwolnienie z podatku od spadków i darowizn w zakresie nabytych praw. W chwili obecnej spadkobiercy chcą dokonać podziału spadku i znieść współwłasność w ten sposób, że siostra spadkodawcy nabędzie na wyłączną własność całą nieruchomość, natomiast Wnioskodawca otrzyma tytułem spłaty kwotę stanowiącą równowartość swojego udziału w nieruchomości. Zniesienie współwłasności ma nastąpić przed notariuszem.

W związku z powyższym zdarzeniem przyszłym zadano następujące pytanie:

Czy w wyżej opisanej sytuacji dokonując notarialnego działu spadku kwotę otrzymaną tytułem spłaty należy traktować jako przychód podlegający opodatkowaniu zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy też jest to przychód podlegający przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, a tym samym - stosownie do treści art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym jako przychód ze zbycia nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawcy, w rozpatrywanej sprawie znajduje zastosowanie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Fakt nabycia spadku, a tym samym pewnej masy majątkowej, podlega reżimowi ustawy o podatku od spadków i darowizn. Podatek z tytułu nabycia praw w drodze dziedziczenia ustalany i nakładany jest w myśl tej ustawy. Dokonanie działu spadku między spadkobiercami jest naturalną konsekwencją nabycia spadku i jedynym sposobem na wyjście ze stanu współwłasności. Nawet gdyby przyjąć, że mamy do czynienia z odpłatnym działem, opodatkowanie kwoty spłaty podatkiem dochodowym oznaczałoby podwójne opodatkowanie tego samego przychodu. W opinii Wnioskodawcy, podkreślenia wymaga, że w niniejszej sprawie wysokość spłaty ma odpowiadać wartości udziału Wnioskodawcy w spadku, a tym samym nie dochodzi w wyniku tej czynności do dalszego przysporzenia. Wnioskodawca nadmienia, że w tej sprawie zasięgał informacji w Krajowej Infolinii Podatkowej uzyskując potwierdzenie zasadności swojego stanowiska.

Na poparcie swego stanowiska Wnioskodawca przywołuje interpretacje wydane przez:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 22 sierpnia 2013 r. Znak: IPTPB2/415-405/13-2/KKu,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 2 października 2013 r. Znak; ITPB2/415-713/13/IL,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 27 sierpnia 2013 r. Znak: ITPB2/415-714/13/k.k.,

* Dyrektora Izby Skarbowej Bydgoszczy z 6 września 2013 r. Znak: ITPB2/415-621/I 3/MN oraz

wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 9 listopada 2011. sygn. akt I SA/Łd 1173/11.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis cytowanego art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw do dnia sprzedaży upłynęło 5 lat, sprzedaż nie podlega w ogóle opodatkowaniu. Przy czym pod pojęciem "odpłatnego zbycia" należy rozumieć każde zdarzenie i każdą czynność prawną, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości lub praw (lub udziału w nich) za wynagrodzeniem.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121) - spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego - jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Z kolei w myśl art. 210 tej ustawy - każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Zgodnie z art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego - zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, poprzez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebraniu temu prawu cech wspólności.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że w spadku po małżonku Wnioskodawca nabył udział wynoszący 1/2 w udziale 1/2 jaki przysługiwał spadkodawcy w nieruchomości. Spadkobiercy (Wnioskodawca i siostra zmarłego) zamierzają dokonać notarialnie działu spadku i zniesienia współwłasność w ten sposób, że siostra spadkodawcy nabędzie na wyłączną własność całą nieruchomość, natomiast Wnioskodawca otrzyma tytułem spłaty kwotę stanowiącą równowartość jego udziału w nieruchomości.

Okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość, następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia udziału w nieruchomości. Jeżeli bowiem rzeczywiście otrzymana przez Wnioskodawcę w wyniku zawartej w przyszłości umowy, której celem będzie dział spadku, kwota będzie ekwiwalentna do posiadanego udziału w spadku, to otrzymanie tej kwoty nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym istotne znaczenie będzie miała okoliczność, że spłata nie przekroczy wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego, a czynność prawna zostanie dokonana wyłącznie między spadkobiercami.

W konsekwencji na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu otrzymania spłaty w zamian za odziedziczony po zmarłym małżonku udział w nieruchomości.

Stanowisko Wnioskodawcy uznaje się za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do kwestii dotyczącej zastosowania wyłączenia wynikającego z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podlega nieodpłatne nabycie majątku na podstawie tytułów w nim wymienionych. Wśród nich nie został wymieniony dział spadku, w rezultacie otrzymana przez Wnioskodawcę spłata nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a w konsekwencji wyłączenie, o którym mowa nie może mieć w niniejszej sprawie zastosowania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.