IBPBII/2/415-854/10/NG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 23 lipca 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 23 lipca 2010 r.), uzupełnionym w dniach 29 września i 5 października 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nabycia w drodze dziedziczenia środków pieniężnych zgromadzonych na lokacie bankowej oraz jednostek uczestnictwa w otwartych funduszach inwestycyjnych - jest prawidłowe.

W dniu 23 lipca 2010 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nabycia w drodze dziedziczenia środków pieniężnych zgromadzonych na lokacie bankowej oraz jednostek uczestnictwa w otwartych funduszach inwestycyjnych.

W związku z brakami formalnymi, pismem z dnia 17 września 2010 r. Znak: IBPBII/1/436-169/10/AŻ; IBPB II/2/415-854/10/NG; wezwano do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniach 29 września oraz 5 października 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni wraz z matką są jedynymi spadkobiercami po zmarłym w dniu 30 maja 2010 r. ojcu wnioskodawczyni.

W skład masy spadkowej wchodziły m.in. środki pieniężne zgromadzone w banku oraz jednostki uczestnictwa w otwartych funduszach inwestycyjnych.

Wnioskodawczyni z Towarzystw Inwestycyjnych otrzymała informację, iż całość środków zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych otwartych (niezależnie od wygenerowanej straty czy zysku) będzie obciążona 19% podatkiem od zysków kapitałowych, czyli jeżeli przykładowo wartość rejestru opiewa na kwotę 100.000 zł, to z tytułu dziedziczenia jednostek uczestnictwa zapłaci 19% podatku od zysków kapitałowych, czyli 19.000 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Dlaczego inne są uregulowania prawne w zakresie obowiązku podatkowego w momencie dziedziczenia dla:

* odziedziczonych jednostek uczestnictwa,

* jednostek uczestnictwa nabytych na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci,

* odziedziczonych środków na lokatach bankowych,

* nabytych na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci praw do wkładu oszczędnościowego,

skoro zarówno środki zgromadzone w banku, jak i jednostki uczestnictwa podlegają dziedziczeniu.

Zdaniem wnioskodawczyni, zgodnie z art. 83 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych jednostki uczestnictwa podlegają dziedziczeniu, co prowadzi do wniosku, że w kwestiach podatkowych w przypadku śmierci powinna mieć zastosowanie ustawa o podatku od spadków i darowizn.

Z kolei art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi o tym, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawczyni zauważa, iż występuje tutaj całkowite wykluczenie stosowania całej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w tym podatku od zysków kapitałowych), a nie tylko poszczególnych jej paragrafów. W związku z tym, jeżeli w przypadku dziedziczenia jednostek uczestnictwa ma zastosowanie ustawa o podatku od spadków i darowizn, to nie ma w ogóle zastosowania ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nabywanie jednostek uczestnictwa jest alternatywą lokowania pieniędzy w odniesieniu do lokat bankowych. Lokata bankowa w momencie wypłaty środków przez właściciela obciążona jest 19% podatkiem od zysków kapitałowych. W momencie śmierci właściciela lokata bankowa podlega dziedziczeniu przez spadkobierców i automatycznie w kwestii podatkowej "przechodzi" z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym podatek od zysków kapitałowych nie jest pobierany, a rozliczenie z fiskusem pozostaje w ramach ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawczyni uważa, że według zapisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku od spadków i darowizn brak jest zapisu wskazującego na odmienne regulacje prawne w odniesieniu do dziedziczenia jednostek uczestnictwa.

Artykuł 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, iż podatkowi podlega również nabywanie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek śmierci. Według Słownika ortograficznego języka polskiego Muza 2001, 2005 T. Karpowicz "również" jest partykułą zaliczającą do większego zbioru wyróżniony przez nią element i oznajmująca, że można o nim powiedzieć to samo, co o pozostałych elementach tego zbioru. Tym "większym zbiorem" w omawianym przypadku są jednostki uczestnictwa i lokaty bankowe, które podlegają dziedziczeniu (art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy od podatku od spadków i darowizn), a art. 1 ust. 2 wskazał obowiązek podatkowy również w odniesieniu do szczególnego zapisu, jakim jest składana w bankach i w towarzystwach funduszy inwestycyjnych dyspozycja na wypadek śmierci. Skoro tak, to błędna jest interpretacja, że w przypadku odziedziczenia jednostek uczestnictwa od całości pobierane jest 19% podatku od zysków kapitałowych od aktualnej wartości rejestru, a w przypadku nabycia jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci podatek od zysków kapitałowych nie występuje, gdyż w tym momencie obowiązuje ustawa o podatku od spadków i darowizn. Poprawna interpretacja jest taka, że w przypadku odziedziczenia jednostek uczestnictwa nie ma zastosowania ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (a więc również podatek od zysków kapitałowych) tylko ustawa o podatku od spadków i darowizn, co dotyczy również nabycia jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci. Taka interpretacja funkcjonuje przecież w odniesieniu do odziedziczonych środków na lokatach bankowych, jak również do nabytych praw do lokat bankowych na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci.

Pod rozwagę wnioskodawczyni poddaje jeszcze jeden argument. Na przełomie 2009 r. i 2010 r. skończyła się polisa w funduszu i trzeba było podjąć decyzję o kolejnej inwestycji, która w związku ze zdiagnozowaniem choroby zabezpieczałaby spadkobierców. Pracownik funduszu zaproponował fundusz inwestycyjny otwarty, nie informując o konsekwencjach podatkowych dla spadkobierców. Gdyby ojciec wnioskodawczyni wiedział, że jednostki uczestnictwa odziedziczone po nim w całości będą podlegały opodatkowaniu 19% podatkiem od zysków kapitałowych, w przeciwieństwie do lokat, to nigdy nie zdecydowałby się na fundusz inwestycyjny otwarty, tylko całość środków ulokowałby na lokacie.

Dlatego wnioskodawczyni uważa, że interpretacja przedstawiona przez fundusz, jest błędną interpretacją. Wskazuje też na to - zdaniem wnioskodawczyni - art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej, który mówi, że spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Obecnie próbuje się zdaniem wnioskodawczyni narzucać 19% podatku od zysków kapitałowych od całości rejestru, a wnioskodawczyni uważa, że powyższa interpretacja nie ma podstaw prawnych, bo całkowicie pomija się ustawę o podatku od spadków i darowizn, chociaż jednostki uczestnictwa podlegają dziedziczeniu.

Podsumowując wnioskodawczyni uważa, że zarówno środki pieniężne zgromadzone w banku, jak i jednostki uczestnictwa - będące przedmiotem dziedziczenia, w tym również nabyte na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci prawa do wkładu oszczędnościowego i jednostki uczestnictwa, podlegają tylko i wyłącznie pod przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie skutków w podatku dochodowym od osób fizycznych nabycia środków pieniężnych i jednostek uczestnictwa. W zakresie podatku od spadków i darowizn wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje, iż przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem dziedziczenia. Dyspozycją powyższego przepisu objęte są zatem również środki pieniężne zgromadzone na lokacie bankowej.

Stosownie natomiast do art. 1 ust. 2 ww. ustawy, podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Mając na względzie powyższe, stwierdzić należy, iż ponieważ do nabycia przez wnioskodawczynię w drodze dziedziczenia środków pieniężnych zgromadzonych w banku oraz jednostek uczestnictwa w otwartych funduszach inwestycyjnych zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, to w odniesieniu do takiego stanu faktycznego nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że nabycie przez wnioskodawczynię w drodze dziedziczenia przedmiotowych środków pieniężnych zgromadzonych w banku oraz jednostek uczestnictwa w otwartych funduszach inwestycyjnych nie podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Dodatkowo należy wyjaśnić, że ta sama zasada odnosi się do nabycia praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz do nabycia jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego na wypadek jego śmierci. Ponieważ nabycie ww. praw i jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie podlega ono opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Mając powyższe na uwadze, należy uznać za prawidłowe stanowisko wnioskodawczyni, że zarówno środki pieniężne zgromadzone w banku, jak i jednostki uczestnictwa będące przedmiotem dziedziczenia oraz nabyte na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci prawa do wkładu oszczędnościowego i jednostki uczestnictwa, podlegając w momencie nabycia pod przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn wykluczają możliwość opodatkowania tego nabycia 19% podatkiem dochodowym od zysków kapitałowych.

Powyższe wprost wynika z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na koniec organ podatkowy nadmienia jedynie, iż nabycia jednostek uczestnictwa w drodze dziedziczenia czy też na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci nie można utożsamiać z późniejszym ewentualnym złożeniem funduszowi inwestycyjnemu zlecenia odkupienia tych jednostek od spadkobiercy, albo od osoby nabywającej na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci. O ile bowiem w momencie dziedziczenia lub nabycia na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci środków pieniężnych i jednostek uczestnictwa nie powstaje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych, o tyle przepisu art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 1 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy o spadkach i darowiznach nie można zastosować w momencie odkupienia jednostek uczestnictwa przez fundusz. Czym innym jest bowiem samo nabycie tych jednostek w drodze dziedziczenia lub na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci, a czym innym późniejsze złożenie do wykupu. Ponieważ jednak wnioskodawczyni nie sformułowała zapytania w zakresie skutków podatkowych złożenia jednostek uczestnictwa do wykupu przez fundusz, kwestia ta pozostaje poza zakresem interpretacji indywidualnej, gdyż organowi podatkowemu nie wolno wykraczać poza zakres zapytania sformułowanego we wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.