IBPBII/2/415-742/13/ŁCz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 lipca 2013 r. (data wpływu do tut. Biura 15 lipca 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży składników majątkowych nabytych w drodze spadku i działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 15 lipca 2013 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży składników majątkowych nabytych w drodze spadku i działu spadku.

We wskazanym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 30 lipca 2001 r. zmarła matka wnioskodawcy, a spadek po niej zgodnie z postanowieniem Sądu z dnia 17 listopada 2004 r. nabył, na podstawie testamentu notarialnego z dnia 18 maja 1998 r., wnioskodawca - w udziale wynoszącym 5013/10000 części i siostra wnioskodawcy - w udziale wynoszącym 4987/10000 części.

W dniu 5 maja 2009 r. wnioskodawca zawarł z siostrą umowę o dział spadku. Umowa została zawarta bez spłat i dopłat. Łączna wartość przedmiotów działu spadku została określona na kwotę 1 000 000,00 zł. W wyniku działu spadku wnioskodawca podzielił się z siostrą składnikami majątkowymi wchodzącymi w skład spadku po matce w ten sposób, że wnioskodawca otrzymał składniki majątkowe o wartości 550 000,00 zł, natomiast siostra otrzymała składniki majątkowe o wartości 450 000,00 zł.

W dniu 26 maja 2013 r. wnioskodawca zawarł umowę sprzedaży, na podstawie której sprzedał część składników majątkowych, które pierwotnie wchodziły w skład spadku po zmarłej matce (a które później stanowiły przedmiot dokonanego z siostrą działu spadku), tj. sprzedał nieruchomości składające się z działki nr 164/4 o pow. 0,0946 ha za cenę 180 000,00 zł oraz udział wynoszący 1/8 części w nieruchomościach stanowiących działki nr 316 o pow. 0,0083 ha, nr 164/5 o pow. 0,0111 ha i nr 165/1 o pow. 0,0306 ha, za cenę w kwocie 4 400,00 zł, tj. za łączną cenę 184 400,00 zł.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy na skutek sprzedaży w 2013 r. części składników majątkowych odziedziczonych przez wnioskodawcę w spadku po zmarłej matce (a później dokonanego działu spadku) jest zobowiązany zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych tylko od tej części majątku, którą nabył ponad udział w spadku po zmarłej matce, natomiast od części, która odpowiada jego udziałowi w spadku po zmarłej matce nie jest zobowiązany zapłacić podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, jeśli zbycie nastąpi przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W myśl przepisów art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że dniem nabycia spadku przez wnioskodawcę jest data śmierci matki (spadkodawcy) tj. 30 lipca 2001 r.

Zgodnie z art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Z instytucją działu spadku mamy więc do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom.

Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, że dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Dział spadku jest więc czynnością wtórną do nabycia spadku, nie można nabyć własności rzeczy tylko i wyłącznie w drodze działu spadku, bez nabycia spadku.

Za datę nabycia nieruchomości, w przypadku gdy była ona przedmiotem działu spadku, uważa się datę, w której dokonano przeniesienia własności nieruchomości na nowego właściciela. Jeżeli w wyniku działu spadku udział w nieruchomości zwiększa się, tj. przekracza udział nabyty uprzednio w spadku, to data działu spadku będzie również datą nabycia tej części nieruchomości, o którą zwiększył się udział w niej po dokonaniu działu spadku. Zatem nabycie w wyniku działu spadku części majątku spadkowego, który należał do innych spadkobierców, tj. otrzymanie z tego majątku udziałów przekraczających pierwotny udział spadkowy stanowi nabycie w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

W wyniku dokonania w 2009 r. działu spadku wnioskodawca otrzymał składniki majątkowe o wartości 550 000,00 zł. Udział jaki odziedziczył w spadku po matce to 5013/10000 części. Należy uwzględnić, że wartość wszystkich składników jakie wchodziły w skład spadku po zmarłej matce wynosił 1 000 000,00 zł, wartość należnego wnioskodawcy udziału wynosi 501 300,00 zł a wartość składników, które otrzymał w wyniku działu spadku wynosi 550 000,00 zł. Wynika z tego, że wnioskodawca nabył ponad pierwotny udział w spadku składniki majątkowe o wartości 48 700,00 zł. W związku z tym za datę nabycia składników majątkowych o wartości, która odpowiada pierwotnemu udziałowi wnioskodawcy w spadku należy uznać 2001 r. tj. rok śmierci matki wnioskodawcy, natomiast za datę nabycia składników majątkowych o wartości, która przekracza pierwotny udział wnioskodawcy w spadku tj. składników majątkowych o wartości 48 700,00 zł można uznać 2009 r., w którym dokonał działu spadku.

Z powyższej analizy wynika, że wartość majątku jaka przypadła wnioskodawcy po dziale spadku przewyższa o 48 700,00 zł wartość udziału jaki przysługiwał mu w całej masie spadkowej. Z tak dokonanego działu spadku nabył część przewyższającą wartość udziału nabytego w spadku, w związku z tym należy przyjąć, że w tej części nabycie nastąpiło w 2009 r. W związku z tym za datę nabycia przez wnioskodawcę nieruchomości wchodzących wcześniej w skład spadku po zmarłej matce (a będących później przedmiotem działu spadku), tj. między innymi działki nr 164/4 o pow. 0,0946 ha oraz udziału wynoszącego 1/8 części w nieruchomościach stanowiących działki nr 316 o pow. 0,0083 ha, nr 164/5 o pow. 0,0111 ha, nr 165/1 o pow. 0,0306 ha, należy co do części traktować datę śmierci matki wnioskodawcy, a więc 2001 r., a co do części nabytej ponad udział, który miał wcześniej w spadku po zmarłej matce - rok dokonania działu spadku, a więc rok 2009.

W dniu 26 marca 2013 r. wnioskodawca zawarł umowę sprzedaży, na podstawie której sprzedał część odziedziczonych po matce składników majątkowych (które były również przedmiotem dokonanego działu spadku) za cenę w łącznej kwocie 184 400,00 zł.

Gdyby wnioskodawca sprzedawał wszystkie składniki odziedziczone po matce tj. składniki o wartości 550 000,00 zł, to zapłaciłaby podatek dochodowy od wartości ponad udział przysługujący mu w spadku po matce tj. od wartości 48 700,00 zł. Ponieważ wnioskodawca sprzedał tylko część składników po zmarłej matce tj. składniki o wartości 184 400,00 zł, to obowiązek zapłaty podatku powstanie w części proporcjonalnej według stosunku w jakim pozostaje wartość, od której należy zapłacić podatek (48 700,00 zł) do ogólnej wartości wszystkich składników majątkowych nabytych wskutek dziedziczenia po zmarłej matce (550 000,00 zł).

Należy zatem stwierdzić, że w rozpatrywanej sytuacji w części, w której nabycie nieruchomości nastąpiło z dniem śmierci spadkodawcy, tj. w 2001 r., pięcioletni okres, określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, upłynął z końcem 2006 r.

Natomiast w tej części, w której nabycie nieruchomości nastąpiło z dniem dokonania działu spadku tj. 2009 r., zbycie w 2013 r. powoduje obowiązek zapłaty podatku.

Wnioskodawca nadmienił ponadto, że działki wchodzące w skład spadku po matce był zmuszony sprzedać, gdyż zgodnie z wyrokiem Sądu został zobowiązany zapłacić zachowek. Ponadto poniósł koszty komornika w związku z egzekwowaniem zachowku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.