IBPBII/2/415-699/13/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 1 lipca 2013 r. (data wpływu do tut. Biura 3 lipca 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu zakwalifikowania i opodatkowania przychodu pracowników z realizacji opcji oraz braku obowiązków wnioskodawcy jako płatnika do obliczenia, pobrania i wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy - jest prawidłowe.

W dniu 3 lipca 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu zakwalifikowania i opodatkowania przychodu pracowników z realizacji opcji oraz braku obowiązków wnioskodawcy jako płatnika do obliczenia, pobrania i wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy.

We wskazanym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Właścicielem 100% udziałów spółki z o.o. (wnioskodawcy) jest spółka H. Spółka H. zawarła z częścią pracowników wnioskodawcy kontrakt opcyjny, na mocy którego pracownikom przyznano opcje na akcje H. Opcje dają prawo zakupu akcji H. po preferencyjnej cenie. Z uwagi na zmianę właściciela H. zachodzi konieczność wcześniejszej realizacji opcji.

Realizacja może być dokonana na dwa sposoby:

W przypadku wybrania przez pracownika sposobu nr 2 wypłata zostanie dokonana ze środków wnioskodawcy, który następnie obciąży nimi H. Ostatecznie koszty programu - uczestnictwa pracowników wnioskodawcy w programie opcyjnym - będzie ponosić H. Rozliczenie za pośrednictwem wnioskodawcy jest podyktowane względami organizacyjnymi.

Wnioskodawca nie ma wpływu na wybór pracowników uprawnionych do uczestnictwa w koncernowym programie opcyjnym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy rozliczenie opcji rodzi po stronie pracowników powstanie przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361), od którego wnioskodawca powinien obliczyć, pobrać i wpłacić zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 31 i 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawcy, niezależnie od przyjętego sposobu rozliczenia opcji po stronie pracowników nie powstanie przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od którego wnioskodawca powinien obliczyć, pobrać i wpłacić zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 31 i 38 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń i świadczeń częściowo odpłatnych.

Jak wskazuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych "w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. nie wskazano co prawda wprost i wyraźnie, że definiuje on przychód ze stosunku pracy pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem, ale wynika to z absolutnie oczywistego, milczącego założenia, że adresat normy zawartej w tym przepisie jest świadomy faktu, iż o stosunku pracy można mówić tylko w relacji pracodawca - pracownik" (tak WSA w Warszawie w wyroku z dnia 8 grudnia 2010 r., III SA/Wa 2675/10). W sytuacji gdy przychód pracownika pochodzić będzie z udziału w programie opcyjnym prowadzonym przez spółkę H., a nie przez będącą pracodawcą spółkę (wnioskodawcę), to ten przychód nie stanowi przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W opinii wnioskodawcy przychód pracowników stanowić będzie przychód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. b ww. ustawy, który jest rozliczany przez podatników samodzielnie tj. bez pośrednictwa płatnika. W konsekwencji realizacja opcji nie będzie rodzić po stronie wnioskodawcy obowiązków płatnika określonych w art. 31 i 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Prezentowane stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych np. w wyrokach NSA z dnia 18 stycznia 2013 r. (sygn. akt II FSK 1063/11) i z dnia 27 kwietnia 2011 r. (sygn. akt II FSK 1410/10).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy jednym ze źródeł przychodów są m.in. kapitały pieniężne. Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających. Przychód określony powyżej powstaje w momencie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, o czym stanowi art. 17 ust. 1b ustawy.

Przez pochodne instrumenty finansowe zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 13 ww. ustawy, rozumie się instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384).

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy - instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

Przepisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi nie zawierają definicji legalnej opcji. Przewidują jedynie, że m.in. opcje kupna/sprzedaży instrumentów finansowych, opcje na stopy procentowe, opcje walutowe, opcje na takie opcje, stanowią instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi (zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Z kolei, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 149, poz. 1674) instrument pochodny - instrument finansowy, to taki, którego:

Cechą pochodnych instrumentów finansowych jest zatem fakt, że ich wartość uzależniona jest od wartości instrumentów bazowych, czyli np. wartości akcji, obligacji, wartości indeksu giełdowego itp.

W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że opcja jest pochodnym instrumentem finansowym, dającym posiadaczowi prawo do zawarcia transakcji określonym instrumentem bazowym (a wiec do kupna lub sprzedaży akcji, walut, indeksów giełdowych itd.) w przyszłym terminie, po z góry określonej cenie.

Źródłem powstania opcji jest kontrakt opcyjny, będący umową, w której jedna strona zobowiązuje się, na żądanie drugiej strony, do kupna lub sprzedaży w określonym momencie w przyszłości oznaczonej liczby akcji po z góry ustalonej cenie albo do dokonania rozliczenia pieniężnego, gdzie nie ma miejsca faktyczna dostawa instrumentu bazowego a jedynie realizacja kwoty pieniężnej odpowiadającej wartości tego instrumentu. Wartość jest zależna od wartości instrumentu bazowego, nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków początkowych albo wartość tych wydatków jest niska, rozliczenie nastąpi w przyszłości.

Innymi słowy, realizacja praw wynikających z opcji może nastąpić poprzez wybór jednego z dwóch następujących wariantów:

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że realizacja opcji może być dokonana na dwa sposoby:

Wątpliwość wnioskodawcy budzi kwestia, czy rozliczenie opcji rodzi po stronie pracowników powstanie przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od którego wnioskodawca powinien obliczyć, pobrać i wpłacić zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 31 i 38 ww. ustawy.

W związku z powyższą regulacją prawną wskazać należy, że jeżeli przyznane pracownikom wnioskodawcy opcje na akcje H. stanowią instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, a zatem spełniają definicję pochodnego instrumentu finansowego w rozumieniu art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to przychody uzyskane przez pracowników wnioskodawcy z realizacji tych opcji należy zakwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 i art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku zatem zrealizowania przez pracowników wnioskodawcy opcji #61485; niezależnie od przyjętego sposobu rozliczenia opcji (tekst jedn.: zarówno poprzez zakup akcji, jak i poprzez otrzymanie przez pracownika od wystawcy opcji kwoty rozliczenia w gotówce) #61485; czyli praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, powstanie przychód, który należy zakwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym przychód ten nie będzie stanowił dla pracowników wnioskodawcy (uczestników programu opcyjnego prowadzonego przez spółkę H.) przychodu ze stosunku pracy, a na wnioskodawcy (spółce z o.o.) nie będą ciążyły obowiązki obliczenia, pobrania i wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 31 i 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl bowiem art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Natomiast stosownie do treści art. 30b ust. 2 pkt 3 ww. ustawy, dochodem z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a.

Zatem to na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 w związku z art. 30b ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W tym samym terminie podatnik jest zobowiązany do wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Oznacza to, że do rozliczenia przychodu z tytułu realizacji opcji, w tym złożenia zeznania i zapłaty podatku, zobowiązani będą wyłącznie pracownicy wnioskodawcy, których opcje zostaną zrealizowane. W tym zakresie na wnioskodawcy nie ciążą obowiązki płatnika określone w art. 31 i 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie jednak z art. 39 ust. 3 ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych #61485; imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, sporządzone według ustalonego wzoru.

Obowiązek sporządzenia ww. informacji spoczywa na podmiotach, które dokonują wypłaty świadczeń stanowiących dla podatnika dochody kapitałowe lub podmiotów za pośrednictwem, których podatnik uzyskuje dochody, o których mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli m.in. dochody z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych.

Tym samym stanowisko wnioskodawcy, że niezależnie od przyjętego sposobu rozliczenia opcji po stronie pracowników nie powstanie przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od którego wnioskodawca powinien obliczyć, pobrać i wpłacić zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 31 i 38 ww. ustawy uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.