IBPBII/2/415-602/11/CJS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 2 marca 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 5 maja 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu udostępniania kapitału - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 maja 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu udostępniania kapitału.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca ma miejsce stałego zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wobec czego podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W dniu 20 stycznia 2011 r. została zawarta umowa pośrednictwa finansowego pomiędzy wnioskodawcą a znaną na polskim rynku firmą (dalej określana jako Pośrednik), zajmującą się pośrednictwem w udzielaniu pożyczek gotówkowych. Przedmiotem wspomnianej umowy jest świadczenie usług pośrednictwa finansowego na rzecz wnioskodawcy (dalej określany jako Pożyczkodawca).

Na podstawie zawartej umowy Pośrednik jest zobowiązany do:

* poszukiwania Pożyczkobiorców (tj. każda osoba fizyczna uzyskująca pożyczkę gotówkową za pośrednictwem Pośrednika, ze środków wpłaconych przez Pośrednika do kasy Pośrednika lub na rachunek bankowy Pośrednika),

* udzielenia pożyczki gotówkowej Pożyczkobiorcy, w przypadku znalezienia go przez Pośrednika

* postawienia do dyspozycji Pożyczkodawcy całej kwoty pożyczki wraz z jego wynagrodzeniem - w przypadku spłacenia przez Pożyczkobiorcę kwoty pożyczki w kasie Pośrednika lub na jego rachunek bankowy oraz wybrania przez Pożyczkodawcę udzielenia konkretnej kwoty pożyczki i konkretnego terminu zwrotu pożyczki

* udzielenia następnych pożyczek - w przypadku spłacenia przez Pożyczkobiorcę kwoty pożyczki w kasie Pośrednika lub na jego rachunek bankowy oraz wybrania przez Pożyczkodawcę udzielania pożyczek bez konkretnej kwoty pożyczki i konkretnego terminu zwrotu pożyczki.

Z tytułu udzielenia pożyczki gotówkowej za pośrednictwem Pośrednika, przysługuje wnioskodawcy jako (Pożyczkodawcy) od Pożyczkobiorcy wynagrodzenie w wysokości 5% od kwoty udzielonej pożyczki gotówkowej. Wspomniane wynagrodzenie jest pobierane od Pożyczkobiorcy przez Pośrednika i stawiane wnioskodawcy do dyspozycji w terminie zwrotu pożyczki przez Pożyczkobiorcę. Finalnie wynagrodzenie to jest przelewane na indywidualny wniosek wnioskodawcy na jego osobiste konto w banku.

Ponadto, zgodnie z postanowieniami umowy, wnioskodawca udziela Pośrednikowi pełnomocnictwa do reprezentowania go wobec Pożyczkobiorcy, jak również do podpisywania w jego imieniu umowy pożyczki z Pożyczkobiorcą. Oprócz tego, Pośrednik jest upoważniony do pobierania od Pożyczkobiorcy wynagrodzenia za udzielenie pożyczki.

Reasumując, mechanizm działania przedmiotowej umowy wygląda następująco - wnioskodawca jako Pożyczkodawca udziela pożyczek Pożyczkobiorcom w oparciu o umowy pożyczki podpisane przez Pośrednika (działającego w imieniu wnioskodawcy). Kwoty przeznaczone na udzielanie pożyczek wnioskodawca wpłaca na rachunek bankowy lub do kasy Pośrednika, on poszukuje Pożyczkobiorców, spłata udzielonej pożyczki gotówkowej następuje poprzez wpłatę pieniędzy przez Pożyczkobiorcę na rachunek bankowy lub do kasy Pośrednika. Wraz ze spłatą pożyczki Pośrednik pobiera wynagrodzenie od Pożyczkobiorcy z tytułu udzielonej pożyczki w kwocie 5% od kwoty udzielonej pożyczki, następnie Pośrednik pozostawia wnioskodawcy do dyspozycji całą kwotę pożyczki wraz z jego wynagrodzeniem. Wynagrodzenie to jest przelewane na indywidualny wniosek wnioskodawcy na jego konto w ciągu 7 dni od złożenia takiej dyspozycji. W przeciwnym wypadku środki te są przeznaczane na dalsze pożyczki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przychód otrzymany z tytułu opisanej umowy, określony w niej jako wynagrodzenie (stanowiący 5% od kwoty udzielonej pożyczki gotówkowej), będzie stanowił przychód z tytułu odsetek od pożyczki, mimo iż wypłata wynagrodzenia odbywa się poprzez Pośrednika.

Czy przychód z tytułu odsetek od pożyczki udzielonej osobie fizycznej nie prowadzącej działalność gospodarczej będzie podlegało opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 30a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawcy, wynagrodzenie przewidziane w przedmiotowej umowie, stanowiące równowartość 5% od kwoty udzielonej pożyczki, będzie pochodziło od Pożyczkobiorcy z tytułu udzielenia pożyczki gotówkowej za pośrednictwem Pośrednika.

Kodeks cywilny posługuję się pojęciem "odsetki", jednak nigdzie nie została zawarta definicja pojęcia odsetek. W literaturze jak i w doktrynie najczęściej rozumie się pod pojęciem "odsetek" - wynagrodzenie za korzystanie z cudzych pieniędzy (albo też innych zamiennych rzeczy ruchomych) lub za obracanie własnymi pieniędzmi w cudzym interesie. Są to odsetki zwykłe zwane także odsetkami kapitałowymi, mające charakter kredytowy. Od tego rodzaju odsetek odróżnia literatura odsetki za opóźnienie w wykonaniu zobowiązania pieniężnego (art. 481 § 1), które można traktować jako quasi-odszkodowanie, odszkodowanie ryczałtowe czy też swoistą represję cywilną, za nieterminowe wykonywanie zobowiązań.

Przepisy prawa cywilnego nie przewidują generalnego obowiązku płacenia odsetek. Każdorazowo więc musi istnieć określona podstawa do ich naliczania, ponieważ odsetki nie mogą wynikać ze zwyczaju. Wobec tego należy zauważyć, iż suma odsetek zależy każdorazowo - od wysokości stopy procentowej, wielkości długu głównego oraz czasu trwania tego długu lub czasu opóźnienia w jego uregulowaniu. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.

Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od uzyskanych przychodów z odsetek od pożyczek udzielanych osobie fizycznej nie prowadzącej działalności, przez osobę fizyczną, której przedmiotem działalności gospodarczej nie jest udzielanie pożyczek, podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Dla powyższej regulacji bez znaczenia pozostaje kto wypłaca wynagrodzenie od udzielonej pożyczki oraz czy jest to wynagrodzenie określone w umowie jako odsetki od udzielonej pożyczki czy też właśnie jako wynagrodzenie za udzielenie pożyczki, jeśli tylko dana umowa spełnia warunki przewidziane w Kodeksie cywilnym dla umowy pożyczki tj. zawarte w art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego. Ten artykuł stanowi, iż dający pożyczkę zobowiązuję się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Wobec czego pożyczka udzielona za pośrednictwem Pośrednika będzie spełniała ten warunek i należy ją traktować jako umowę pożyczki.

Wynagrodzenie za korzystanie z pieniędzy wnioskodawcy zostanie pobrane przez Pośrednika i to on wypłaci wnioskodawcy wspomniane wynagrodzenie, co pozostaje bez znaczenia dla istoty umowy pożyczki i opodatkowania otrzymanego dochodu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 ww. ustawy).

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy odrębnym źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Za przychody z kapitałów pieniężnych, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, uważa się odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą.

Stosownie do treści art. 30a ust. 1 pkt 3 ww. ustawy od uzyskanych przychodów z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą, pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy.

W myśl art. 30a ust. 6 ww. ustawy zryczałtowany podatek, o którym mowa m.in. w ust. 1 pkt 3, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1, 2 i 4, ust. 5a i 5d.

Dochodów (przychodów), o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (art. 30a ust. 7 ww. ustawy).

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych m.in. z tytułu określonego w art. 30a ust. 1 (art. 41 ust. 4 ww. ustawy).

W świetle powyższego uznać należy, iż przychód jaki wnioskodawca otrzyma z tytułu udostępnienia swojego kapitału firmie zajmującej się działalnością gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek, stanowi przychód określony w art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. przychód z tytułu odsetek od innych form inwestowania. Przekazanie kapitału ww. firmie jest bowiem formą inwestycji tego kapitału, w wyniku której wnioskodawca uzyskuje wynagrodzenie. W świetle zaś prawa cywilnego pod pojęciem odsetek rozumie się wynagrodzenie za korzystanie z cudzych pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku. Wynagrodzenie otrzymane za pośrednictwem firmy zajmującej się udzielaniem pożyczek jest zatem świadczeniem o charakterze odsetek z tytułu inwestowania kapitału przez wnioskodawcę. Tym samym przychód jaki wnioskodawca otrzyma nie stanowi przychodu ze źródła określonego w art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. przychodu z odsetek od pożyczek. Nie jest bowiem bez znaczenia kto wypłaca wynagrodzenie z tytułu korzystania z kapitału.

W tym miejscu wyjaśnić należy, iż jeżeli firma jest podmiotem wskazanym w art. 41 ust. 1 ww. ustawy, tj. osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, osobą prawną (jej jednostką organizacyjną) lub jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej to jego obowiązkiem, wynikającym z powołanego wyżej art. 41 ust. 4 ww. ustawy, jest pobranie zryczałtowanego podatku dochodowego z tytułu ww. odsetek.

Jeżeli natomiast firma nie jest wyżej wskazanym podmiotem, wówczas wnioskodawca zobowiązany będzie do wykazania przedmiotowego zryczałtowanego podatku dochodowego z odsetek, w zeznaniu rocznym składanym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym uzyska przychód z tychże odsetek.

Zgodnie bowiem z art. 45 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

W myśl art. 45 ust. 1a ww. ustawy, w terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z:

Natomiast art. 45 ust. 3b stanowi, iż w zeznaniu, o którym mowa w ust. 1 lub ust. 1a, wykazuje się należny podatek dochodowy, o którym mowa w art. 29-30a, jeżeli podatek ten nie został pobrany przez płatnika.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż w sytuacji, gdy ww. 19% zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu odsetek nie zostanie pobrany przez płatnika, wnioskodawca winien wykazać go w zeznaniu rocznym PIT-36 (poz. 195), PIT-36L (poz. 61), PIT- 38 (poz. 38) lub PIT-39 (poz. 31) w zależności od tego jakiego rodzaju dochody, oprócz dochodów z przedmiotowych odsetek, uzyskał w danym roku podatkowym.

Mając powyższe na uwadze stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.