IBPBII/2/415-523/12/MMa

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 30 marca 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 4 kwietnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu ustalenia kosztów uzyskania przychodu z tytułu sprzedaży akcji - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 kwietnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu ustalenia kosztów uzyskania przychodu z tytułu sprzedaży akcji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca będąc pracownikiem banku X S.A. zakupił wraz z żoną w 1992 r. akcje tego banku z nowej emisji za kwotę 1.230 zł, co stanowiło wówczas 4,19 krotność przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Po fuzji X S.A. i bankiem Y, akcje wnioskodawcy i jego żony zostały zamienione na akcje połączonego banku. W 2011 r. małżonkowie zbyli posiadane akcje za kwotę 5.399,55 zł, co stanowi 1,56 przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Przeciętne wynagrodzenie (według danych ZUS) w latach 1992 - 2011 wzrosło 11,58 razy.

Według danych GUS wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych, w rachunku narastającym, w latach 1992-2011 wynosił 574,14%.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Jakim wskaźnikiem należy zaktualizować wartość zakupionych w 1992 r. akcji do warunków 2011 r., w celu właściwego określenia kosztów uzyskania przychodów ze sprzedaży tych akcji.

Zdaniem wnioskodawcy, podatek dochodowy powinien być płacony od realnie osiągniętych dochodów. W opinii wnioskodawcy realnie osiągnięte dochody można ustalić tylko wtedy, jeżeli zarówno przychody jak i koszty ich uzyskania ustalone są w warunkach porównywalnych. Jest zatem logiczne, że wydatki poniesione wiele lat wcześniej, dla uzyskania przychodów w latach następnych, powinny być uaktualnione na dzień (rok) uzyskania przychodów. Zasada aktualizacji kosztów i przychodów jest między innymi naczelną zasadą ustalania realnych wynagrodzeń do obliczenia wysokości emerytur i obliczania efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych. W przypadku obliczania dochodów osób fizycznych, stanowiących podstawę do obliczenia podatku dochodowego powinien być wskaźnik cen i usług konsumpcyjnych, gdyż uzyskane dochody służą tym właśnie celom. Zastosowanie wskaźnika wzrostu wynagrodzeń byłoby korzystniejsze, jednak w tym przypadku wydaje się mało uzasadnione.

Niezastosowanie żadnego wskaźnika do zaktualizowania kosztów uzyskania przychodów ze sprzedaży akcji (nabytych w celu wspomagania "finansów domowych" w okresie emeryckim, a więc nabywanych ze znacznym wyprzedzeniem w stosunku do czasu ich sprzedaży) prowadziłoby zdaniem wnioskodawcy do absurdalnego płacenia podatku od fikcyjnego dochodu, a ściślej mówiąc od straty na sprzedaży akcji.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) źródłem przychodów są m.in. kapitały pieniężne. Natomiast w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy wskazano, iż za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

Zgodnie z art. 5a pkt 11 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych - oznacza to papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm.). Pod pojęciem tym mieszczą się m.in. akcje.

Na podstawie art. 30b ust. 1 ww. ustawy od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14, osiągnięta w roku podatkowym.

Powyższy przepis w sposób jednoznaczny określa zasady ustalania dochodu opodatkowanego zgodnie z art. 30b ust. 1 ww. ustawy.

Przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa m.in. w art. 17 ust. 1 pkt 6, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19 (art. 17 ust. 2 ww. ustawy). W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Zatem przychodem z odpłatnego zbycia akcji jest ich wartość wyrażona w cenie zbywanych akcji, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia, o ile odpowiada ona wartości rynkowej.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży akcji uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością).

Odnosząc się natomiast do kwestii kosztów uzyskania przychodów zauważyć należy, iż ustawodawca różnicuje sposób ich ustalania w zależności od tego czy papiery wartościowe lub udziały w spółkach mających osobowość prawną zostały nabyte lub objęte w zamian za pieniądze czy też w zamian za wkład niepieniężny.

W przypadku nabycia akcji za środki pieniężne zastosowanie znajdzie przepis art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy. Zgodnie z jego treścią, nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodu wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy jasno wynika, że od przychodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych odliczyć można wydatki poniesione na ich nabycie, ale dopiero w momencie uzyskania przychodu ze zbycia tych papierów wartościowych.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca wraz z żoną 1992 r. nabył akcje banku X S.A. Po fuzji banku X S.A. z bankiem Y akcje małżonków zostały zamienione na akcje banku połączonego. Wnioskodawca wraz z żoną w 2011 r. zbył posiadane akcje.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy w kontekście zapytania ujętego w przedmiotowym wniosku stwierdzić należy, że przychód jaki wnioskodawca uzyskał ze sprzedaży papierów wartościowych, opodatkowany na podstawie cytowanego wyżej art. 30b ww. ustawy, może być pomniejszony jedynie o koszty wymienione w tym przepisie, czyli koszty związane z nabyciem papierów wartościowych.

Wskazać należy że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w sposób jednoznaczny wskazują co stanowi koszt uzyskania przychodu w przypadku zbycia papierów wartościowych jak i ten koszt należy ustalić. Ani cytowany art. 23 ust. 1 pkt 38, ani żaden inny przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie posługuje się przy ustalaniu dochodów pojęciem "warunków porównywalnych". W celu uzyskania "warunków porównywalnych" wnioskodawca proponuje zastosowanie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych do ceny akcji z dnia ich nabycia w stosunku do warunków obowiązujących w dniu sprzedaży. Argumentacja taka jest nie do przyjęcia w obowiązującym stanie prawnym. Jak już wskazano powyżej dochodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14, osiągnięta w roku podatkowym. Przepisy te nie dają podstaw do ustalenia kosztów uzyskania przychodu w oparciu o proponowany wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych celem "urealnienia" wartości akcji z dnia nabycia do warunków panujących w 2011 r. Prowadziłoby to w konsekwencji do nieuzasadnionego obniżenia dochodu poprzez podnoszenie kosztów uzyskania przychodów w stosunku do faktycznie poniesionych kosztów w dniu nabycia akcji. Tego rodzaju podwyższenie byłoby dopuszczalne jedynie wówczas, gdyby przewidział je w ustawie ustawodawca. W ustawie brak jest jednak przepisu, który dopuściłby stosowanie jakiegokolwiek wskaźnika do corocznego podwyższania wydatków poniesionych uprzednio na nabycie akcji.

Nieprawdą jest również, jak twierdzi wnioskodawca, aby w przypadku nieaktualizowania przychodu płacenie podatku dochodowego od sprzedaży akcji prowadziło do naliczania podatku od fikcyjnego dochodu a konkretnie od straty na sprzedaży akcji. Strata nie powstanie, jeżeli faktycznie poniesiony w dacie nabycia akcji wydatek nie przekroczy przychodu ze sprzedaży akcji. Chodzi przy tym o wydatek rzeczywiście poniesiony, a nie podwyższony o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, gdyż prawo do takiego podwyższenia nie zostało podatnikowi przyznane w ustawie.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla wnioskodawcy. Stosownie do powyższego żona wnioskodawcy chcąc uzyskać interpretację indywidualną winna wystąpić z odrębnym zapytaniem i uiścić stosowną opłatę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.