IBPBII/2/415-473/14/MW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 25 marca 2014 r. (data otrzymania 26 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania zwrotu wydatków w związku z rozwiązaniem umowy nienazwanej zbliżonej treścią do umowy dożywocia - jest prawidłowe.

W dniu 26 marca 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania zwrotu wydatków w związku z rozwiązaniem umowy nienazwanej zbliżonej treścią do umowy dożywocia.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 12 maja 2008 r. Wnioskodawca nabył w drodze umowy nienazwanej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, w zamian za co zobowiązał się zapewnić zbywcy (dalej: dożywotniczka) dożywotnie utrzymanie polegające na przyjęciu jej jako domownika, dostarczeniu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, odpowiedniej pomocy i pielęgnowaniu w chorobie oraz sprawieniu jej własnym kosztem pogrzebu odpowiadającego miejscowym zwyczajom, ponadto ustanowił na jej rzecz prawo dożywotniego użytkowania mieszkania. Umowa ta co do treści odpowiada świadczeniom określonym w art. 908 Kodeksu cywilnego, lecz ze względu na fakt, że przedmiotem zbycia nie jest nieruchomość a spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego (ograniczone prawo rzeczowe) nie jest to umowa dożywocia, a umowa nienazwana.

Przez cały okres trwania umowy do dnia złożenia wniosku Wnioskodawca regulował wszelkie opłaty związane z użytkowaniem mieszkania przez dożywotniczkę, ponadto przeprowadził remont mieszkania polegający na wymianie instalacji elektrycznej w całym mieszkaniu, położeniu paneli na podłogach i gładzi gipsowych na ścianach wraz z malowaniem w trzech pokojach, położeniu płytek podłogowych, tynku na ścianach wraz z pomalowaniem przedpokoju, obłożeniu parapetów marmolitem, wymianie wszystkich drzwi (6 sztuk), w tym wejściowych, umeblowaniu pokoi, montażu szafy przesuwnej w przedpokoju.

Strony postanowiły, że w lipcu 2014 r. rozwiążą umowę nienazwaną na zasadzie swobody umów. W ten sposób nabyte przez Wnioskodawcę spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego przejdzie na dożywotniczkę, a dożywotniczka zwróci Wnioskodawcy kwotę 26.500 zł, stanowiącą część poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków na remont mieszkania i część poniesionych wydatków na regulowanie opłat mieszkaniowych związanych z użytkowaniem mieszkania przez dożywotniczkę (proporcjonalna, przypadająca na dożywotniczkę część poniesionych od maja 2008 r. kosztów dostarczenia do mieszkania gazu, prądu, opłat czynszowych).

W związku z powyższym zdarzeniem zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku rozwiązania umowy i przeniesienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego z powrotem na dożywotniczkę, a w związku z tą czynnością zwrotu Wnioskodawcy przez dożywotniczkę kosztów remontu mieszkania wraz z kosztami poniesionych na jej rzecz świadczeń wynikających z rozwiązanej umowy, tj. kosztów zużytego przez dożywotniczkę gazu, prądu, opłat czynszowych, Wnioskodawca zobowiązany będzie do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od otrzymanej kwoty zwrotu kosztów.

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota 26.500 zł nie będzie stanowić jego przychodu, bowiem jest ona wyłącznie zwrotem poniesionych przez niego nakładów remontowych oraz kosztów utrzymania dożywotniczki. Zwrot wydatkowanych przez Wnioskodawcę kosztów następuje wyłącznie jako skutek rozwiązania poprzednio zawartej umowy i związanego z tym obowiązku zwrotu świadczeń wzajemnych otrzymanych przez strony i wzbogacenia strony, nie jest zaś bezpośrednio związany z przeniesieniem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu za jakąkolwiek odpłatnością, nie powoduje też po stronie Wnioskodawcy powstania jakiejkolwiek korzyści. Zdaniem Wnioskodawcy, uzyskana kwota nie stanowi więc przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 9 ust. 1 tej ustawy. W odniesieniu do Wnioskodawcy nie powstanie więc obowiązek podatkowy w tym zakresie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy - źródłem przychodów są"inne źródła".

Z ogólnej definicji przychodów, zawartej w art. 11 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika, że - przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Definicja ta, dla potrzeb opodatkowania dochodów uzyskiwanych z innych źródeł została uzupełniona w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy, który stanowi, że - za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności" wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zgodnie z treścią art. 494 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) - strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy; może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że 12 maja 2008 r. Wnioskodawca nabył w drodze umowy nienazwanej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Umowa ta co do treści odpowiada świadczeniom określonym w art. 908 Kodeksu cywilnego, lecz ze względu na fakt, że przedmiotem zbycia nie była nieruchomość a spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego (ograniczone prawo rzeczowe) nie jest to umowa dożywocia, a umowa nienazwana. Przez cały okres trwania umowy do dnia złożenia wniosku Wnioskodawca regulował wszelkie opłaty związane z użytkowaniem mieszkania przez dożywotniczkę, ponadto przeprowadził remont mieszkania. Strony postanowiły, że w lipcu 2014 r. rozwiążą umowę nienazwaną na zasadzie swobody umów. W ten sposób nabyte przez Wnioskodawcę spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego przejdzie na dożywotniczkę, a dożywotniczka zwróci Wnioskodawcy kwotę 26.500 zł, stanowiącą część poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków na remont mieszkania i część poniesionych wydatków na regulowanie opłat mieszkaniowych związanych z użytkowaniem mieszkania przez dożywotniczkę (proporcjonalna, przypadająca na dożywotniczkę część poniesionych od maja 2008 r. kosztów dostarczenia do mieszkania gazu, prądu, opłat czynszowych).

Z przywołanych powyżej przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe. Do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się kwot uzyskanych z tytułu różnego rodzaju zwrotów własnych nakładów poczynionych za inny podmiot, pod warunkiem, że ów zwrot rzeczywiście odpowiada kwocie uprzednio poniesionych kosztów.

Z treści wniosku wynika, że w wyniku rozwiązania umowy nienazwanej Wnioskodawca otrzyma kwotę 26.500 zł, stanowiącą część poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków na remont mieszkania i część poniesionych wydatków na regulowanie opłat mieszkaniowych związanych z użytkowaniem mieszkania przez dożywotniczkę.

Podkreślić należy, że - jak już wskazano powyżej - aby zwrot poniesionych wydatków (nakładów) nie rodził skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot ten musi odpowiadać kwocie uprzednio poniesionych kosztów. Należy wskazać, że to na podatniku spoczywa ciężar udowodnienia poniesionych wydatków. Poniesione wydatki, koszty powinny być udokumentowane rzetelnymi i wiarygodnymi dowodami. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje ściśle określonego sposobu dokumentowania poniesionego wydatku. To do organu podatkowego - urzędu skarbowego - należeć będzie ocena, czy poniesione wydatki (koszty) zostały w wystarczający sposób udowodnione i udokumentowane.

Podsumowując należy stwierdzić, że jeżeli w istocie kwota 26.500 zł nie będzie przekraczać wartości poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków związanych z zawartą umową nienazwaną, zbliżoną w treści do umowy dożywocia, to po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przy czym jak wyżej wskazano wydatki te powinny być przez Wnioskodawcę udokumentowane rzetelnymi i wiarygodnymi dowodami (np. fakturami, rachunkami).

Stanowisko Wnioskodawcy należało zatem uznać za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.