IBPBII/2/415-379/14/ŁCz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 24 marca 2014 r. (data otrzymania 8 kwietnia 2014 r.), uzupełnionym 24 i 27 kwietnia 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży akcji - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 kwietnia 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży akcji.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 15 maja 2014 r. Znak: IBPB II/2/415-379/14/ŁCz wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 24 i 27 kwietnia 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Małżonek Wnioskodawcy zmarł 18 lipca 2012 r. Do chwili obecnej nie zostało wydane postanowienie sądowe o stwierdzeniu nabycia spadku, jak również nie został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia po zmarłym małżonku Wnioskodawcy. Małżonek Wnioskodawcy nie pozostawił testamentu, więc należy przyjąć, że jedynymi spadkobiercami ustawowymi jest Wnioskodawca oraz jego syn, co wynika z unormowań art. 924, art. 925 i art. 931 Kodeksu cywilnego.

W dniu 28 lipca 2011 r. małżonek Wnioskodawcy zawarł ze R. S.A. umowę przedwstępną, na podstawie której, zgodnie z pkt 2.1, strony zobowiązały się zawrzeć po 22 grudnia 2012 r., ale nie później niż do 30 czerwca 2013 r., umowę przyrzeczoną, na mocy której zbywca, tj. małżonek Wnioskodawcy, dokona zbycia na rzecz nabywcy, tj. R. S.A., wszystkich akcji objętych umową w stanie wolnym od jakichkolwiek obciążeń, a nabywca nabędzie od zbywcy akcje za cenę 18,00 zł za każdą akcję, to jest za łączną cenę 21 258,00 zł. W myśl pkt 2.2 tej umowy nabywca zobowiązał się do zapłaty zbywcy zaliczki na poczet umowy zbycia akcji w wysokości 21 258,00 zł w terminie 5 dni licząc od dnia zawarcia niniejszej umowy. Całość ceny ze sprzedaży akcji, w myśl pkt 2.2. umowy przedwstępnej z 28 lipca 2011 r., R. S.A. zapłaciła małżonkowi Wnioskodawcy w formie zaliczki w terminie 5 dni od podpisania umowy przedwstępnej. Wnioskodawca nie posiada jednak informacji w jaki sposób i dokładnie kiedy kwota ta została małżonkowi faktycznie zapłacona. Po śmierci małżonka R. S.A. nie wypłacała Wnioskodawcy, ani jego synowi żadnej należności z tytułu sprzedanych przez małżonka akcji. Dodatkowo, zgodnie z pkt 2.3. umowy w celu wykonania postanowień z punktu 2.1., zbywca udzielił nabywcy nieodwołalnego pełnomocnictwa do zawarcia umowy przyrzeczonej na warunkach wynikających z niniejszej umowy i zaliczenia całej wpłaconej zaliczki na poczet ceny zbycia akcji. Ustalono, że pełnomocnictwo, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, nie wygasa w przypadku śmierci zbywcy, a nabywca jest uprawniony do udzielania dalszych pełnomocnictw, jak i też zgodnie z art. 108 Kodeksu cywilnego jest uprawniony aby być drugą stroną czynności, której dokonywa w imieniu mocodawcy.

Niespełna rok po śmierci małżonka 6 czerwca 2013 r. została zawarta umowa sprzedaży akcji. Stronami tej umowy była spółka R. S.A. oraz (już nieżyjący) małżonek Wnioskodawcy, reprezentowany, z uwagi na udzielone w umowie przedwstępnej, nieodwołalne pełnomocnictwo. Na podstawie § 3 niniejszej umowy, przeniesienie własności akcji nastąpiło w dniu podpisania umowy.

Wnioskodawca otrzymał od R. S.A. informację PIT-8C o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów w roku 2013. Przedmiotowa informacja została wystawiona przez R. S.A. i opiewa na małżonka Wnioskodawcy. W informacji tej jako źródło przychodów zostało wskazane odpłatne zbycie papierów wartościowych. Wskazanego zbycia akcji dotyczą dwie umowy - tj. umowa przedwstępna zawarta 28 lipca 2011 r. oraz umowa przyrzeczona zawarta 6 czerwca 2013 r. Zawarcie tej drugiej umowy nastąpiło już po śmierci małżonka.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy, w jakim zakresie i od jakiego momentu obciążają Wnioskodawcę obowiązki podatkowe w związku z ww. umowami dotyczącymi sprzedaży akcji.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie obciąża go obowiązek podatkowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że ustawa z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym (Dz. U. poz. 1387) wprowadza zmiany do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.). W myśl art. 11 ustawy zmieniającej - ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2014 r., z wyjątkiem art. 4 ust. 2, który wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. W niniejszej sprawie sprzedaż akcji miała miejsce w 2013 r., dlatego uzasadnienie prawne interpretacji należało oprzeć na przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2013 r. W związku z tym - wobec Wnioskodawcy - nie mają zatem zastosowania zasady opodatkowania sprzedaży akcji obowiązujące od 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia poszczególne źródła przychodów. Źródłem takim są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c) (art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ww. ustawy - za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. należne choćby faktycznie nie zostały otrzymane przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych. W myśl art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. c, pkt 6, 7, 9 i 10, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

W zakresie definicji papierów wartościowych przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odsyłają do przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm.). Zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. a tej ustawy - akcje są zaliczane do papierów wartościowych.

Sposób opodatkowania dochodów ze zbycia akcji określa art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zgodnie z którym - od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia m.in. papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Dochodem, o którym mowa w art. 30b ust. 1 tej ustawy podatkowej jest - zgodnie z ust. 2 pkt 1 tego artykułu - różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14. Przy czym - w myśl art. 30b ust. 4 ww. ustawy - przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli odpłatne zbycie papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej. Dochodów, o których mowa zgodnie z art. 30b ust. 5 ustawy nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.

Na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy). W tym samym terminie dokonuje się też wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2).

A zatem podstawa opodatkowania w podatku dochodowym występuje tylko wtedy, gdy cena sprzedanej akcji przewyższa koszt jej nabycia, jeśli taki został poniesiony przez podatnika osiągającego przychód.

Z powyższego wynika zatem, że podatnikiem w przypadku zbycia akcji jest zbywca akcji i to on ma obowiązek złożyć zeznanie o wysokości dochodu osiągniętego z takiego zbycia.

W cytowanym przepisie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ww. ustawy użyto wyrażenia odpłatne "zbycie", zatem aby powstał obowiązek podatkowy z tego tytułu, musi nastąpić przeniesienie prawa własności do udziałów. Jednym ze sposobów odpłatnego przeniesienia prawa własności do udziałów jest ich sprzedaż.

Sprzedaż w rozumieniu cywilnoprawnym ma charakter umowy wzajemnej, do której odnosi się wyrażona w art. 488 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) zasada jednoczesnego wykonania świadczeń, tj. przeniesienia własności rzeczy lub praw i zapłacenia sprzedawcy ceny. Jednakże przepis ten przewiduje również wyjątki, z których najważniejsze znaczenie ma umowa pomiędzy stronami, albowiem w granicach zasady swobody umów ustanowionej w art. 3531 Kodeksu cywilnego strony mogą ustalić, że przed zawarciem definitywnej umowy sprzedaży kupujący może zapłacić część lub całość ceny.

Przyjęcie przez sprzedawcę ceny (zaliczki, zadatku) określonej z tytułu sprzedaży następuje na podstawie umowy przedwstępnej, zobowiązującej do przeniesienia własności. W umowie przedwstępnej jedna lub obie strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości oznaczonej umowy, którą Kodeks cywilny w art. 389 określa mianem umowy przyrzeczonej.

Umowa przedwstępna ma jedynie charakter czysto zobowiązaniowy bez skutku w postaci zbycia prawa. Prawo własności do momentu podpisania umowy właściwej pozostaje przy dotychczasowym właścicielu, a u przyszłego nabywcy pojawia się wyłącznie roszczenie o zawarcie umowy przyrzeczonej w terminie wynikającym z podpisanej umowy przedwstępnej. Zatem zawarcie umowy przedwstępnej nie powoduje skutków podatkowych, ponieważ jest ona jedynie zobowiązaniem do przeniesienia własności udziałów w określonym terminie.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że małżonek Wnioskodawcy zmarł 18 lipca 2012 r. Przed śmiercią w dniu 28 lipca 2011 r. małżonek Wnioskodawcy zawarł ze R. S.A. umowę przedwstępną, na podstawie której strony zobowiązały się zawrzeć po 22 grudnia 2012 r., ale nie później niż do 30 czerwca 2013 r., umowę przyrzeczoną, na mocy której zbywca, tj. małżonek Wnioskodawcy, dokona zbycia na rzecz nabywcy, tj. R. S.A., akcji za cenę 21 258,00 zł. W celu wykonania postanowień umowy zbywca udzielił nabywcy nieodwołalnego pełnomocnictwa do zawarcia umowy przyrzeczonej na warunkach wynikających z niniejszej umowy i zaliczenia całej wpłaconej zaliczki na poczet ceny zbycia akcji. Postanowiono, że pełnomocnictwo, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, nie wygasa w przypadku śmierci zbywcy. W dniu 6 czerwca 2013 r. została zawarta umowa sprzedaży akcji. Stronami tej umowy była spółka R. S.A. oraz (już nieżyjący) małżonek Wnioskodawcy, reprezentowany, z uwagi na udzielone w umowie przedwstępnej nieodwołalne pełnomocnictwo. Przeniesienie własności akcji nastąpiło w dniu podpisania umowy. Wnioskodawca otrzymał od R. S.A. informację PIT-8C za 2013 r. Przedmiotowa informacja została wystawiona przez R. S.A. i opiewa na małżonka Wnioskodawcy.

W myśl przepisu art. 922 § 1 i § 2 ustawy - Kodeks cywilny - przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Na spadek składa się ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swej istoty mogą przejść na jego następców prawnych. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Stosownie do art. 924 Kodeksu cywilnego - spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. W myśl art. 925 Kodeksu - spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Natomiast sąd postanowieniem stwierdza jedynie fakt nabycia spadku przez spadkobiercę. Oznacza to, że dniem nabycia przez Wnioskodawcę spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Odnosząc się zatem do zawartej przez małżonka Wnioskodawcy przedwstępnej umowy sprzedaży oraz twierdzenia Wnioskodawcy, że nie obciąża go obowiązek podatkowy, zauważyć należy, że aby powstał obowiązek podatkowy w podatku dochodowym z tytułu sprzedaży akcji musi nastąpić ich odpłatne zbycie czyli zawarcie umowy sprzedaży i przeniesienie prawa własności do przedmiotu transakcji na nabywającego. Samo zawarcie przez małżonka Wnioskodawcy przedwstępnej umowy sprzedaży nie spowodowało skutków podatkowych, gdyż w tej sytuacji nie możemy mówić o przeniesieniu własności akcji, a jedynie o zobowiązaniu do takiego przeniesienia w określonym terminie. Powyższej okoliczności nie zmienia fakt przyjęcia przez małżonka Wnioskodawcy na podstawie umowy przedwstępnej zaliczki w wysokości ceny sprzedaży. Była to jedynie przedwstępna umowa a sprzedaż nastąpiła dopiero w momencie zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży akcji.

Wnioskodawca wskazał we wniosku, że w umowie przedwstępnej zgodnie z pkt 2.3. w celu wykonania postanowień z punktu 2.1. zbywca - małżonek Wnioskodawcy udzielił nabywcy nieodwołalnego pełnomocnictwa do zawarcia przyrzeczonej umowy na warunkach wynikających z umowy i zaliczenia całej wypłaconej zaliczki na poczet ceny zbycia akcji. Ustalono, że pełnomocnictwo, o którym mowa powyżej, nie wygasa w przypadku śmierci zbywcy, a nabywca jest uprawniony do udzielania dalszych pełnomocnictw jak i, zgodnie z art. 108 Kodeksu cywilnego, jest upoważniony aby być drugą stroną czynności, której dokona w imieniu mocodawcy.

Należy wyjaśnić, że zgodnie z art. 101 § 2 Kodeksu cywilnego - umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

Przepis ten zezwala mocodawcy na zastrzeżenie w treści pełnomocnictwa, iż umocowanie nie wygaśnie wraz z jego śmiercią. Zastrzeżenie to nie jest jednak bezwarunkowe. Jest ono skuteczne tylko wtedy gdy wprowadzono je z przyczyn uzasadniających treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że przedmiotem postępowania w sprawie wydania interpretacji indywidualnej nie może być ocena wartości pełnomocnictwa udzielonego przez małżonka Wnioskodawcy. Tut. Organ nie ma uprawnień aby dokonywać takiej oceny. Wobec tego informuje się, że w przypadku gdy udzielone pełnomocnictwo wygasło ze śmiercią małżonka Wnioskodawcy przychód ze zbycia akcji w dniu 6 czerwca 2013 r. jest przychodem spadkobierców, którzy z chwilą śmierci małżonka Wnioskodawcy stali się właścicielami zbytych akcji. Skoro umowa przedwstępna nie powoduje przejścia prawa własności na nabywcę, to małżonek Wnioskodawcy nie przestał być właścicielem akcji, gdyż nie dokonał ich odpłatnego zbycia. W rezultacie Wnioskodawca 18 lipca 2012 r. nabył w spadku po zmarłym małżonku akcje, które pierwotnie przysługiwały małżonkowi i stanowiły przedmiot przedwstępnej umowy sprzedaży. Fakt, że wypłata kwoty z tytułu zbycia akcji miała miejsce przed śmiercią małżonka Wnioskodawcy pozostaje bez znaczenia dla opodatkowania. W tym przypadku Wnioskodawca winien dokonać rozliczenia z dochodu osiągniętego ze zbycia akcji i złożyć zeznanie PIT-38 w swoim imieniu. Natomiast w przypadku gdy pełnomocnictwo nie wygasło ze śmiercią małżonka Wnioskodawcy i sprzedaży dokonano w imieniu zmarłego małżonka podkreślenia wymaga fakt, że z chwilą śmierci podatnika jego obowiązek dokonania określonych czynności ustaje - brak jest bowiem podmiotu zobowiązanego do określonego działania. Nie oznacza to jednak, że zobowiązanie podatkowe małżonka Wnioskodawcy z tytułu zbycia akcji zostało umorzone lub w jakikolwiek inny sposób wygasło. Zgodnie bowiem z art. 97 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) - spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Powyższe przepisy zakładają zatem sukcesję majątkowych praw i obowiązków, czyli ich przejście na spadkobierców. Dlatego skutkiem śmierci podatnika w zakresie prawa podatkowego jest sukcesja prawna w dziedzinie opodatkowania tzn. przejęcie przez spadkobierców podatnika - podatkowych praw i obowiązków majątkowych, a także w określonych sytuacjach praw niemajątkowych.

Odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podatkowe oparta jest na przepisach Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej - do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe. Stosownie do treści art. 98 § 2 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej przepisy § 1 stosuje się również do odpowiedzialności spadkobierców za zaległości podatkowe w tym również za zaległości, o których mowa w art. 52 § 1 oraz odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy.

Stosownie do przepisów Kodeksu cywilnego - spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste - spadkobierca odpowiada za długi spadkowe całym swoim majątkiem); przyjąć spadek z ograniczeniem odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza - spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości stanu czynnego spadku ustalonego w inwentarzu); odrzucić spadek (spadkobierca jest traktowany, jakby nie dożył otwarcia spadku). Złożenie jednego z powyższych oświadczeń powinno nastąpić w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku (art. 1015 k.c.). Z kolei na podstawie art. 1030 Kodeksu cywilnego - do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Od chwili przyjęcia spadku ponosi odpowiedzialność za te długi z całego swego majątku. Zakres odpowiedzialności nie jest przy tym w żadnym stopniu uzależniony od tego czy spadkobierca do odpowiedzialności za długi spadkowe poczuwa się, czy też nie.

Wobec powyższego zakres odpowiedzialności spadkobierców zależy od sposobu przyjęcia spadku przez spadkobierców bądź od odrzucenia spadku oraz wysokości udziałów jakie posiadają w spadku.

Fakt, że w opisanej sprawie nie zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe po zmarłym małżonku nie przesądza o braku odpowiedzialności po stronie spadkobierców za zobowiązanie podatkowe zmarłego małżonka. Wnioskodawca w ciągu 6 miesięcy nie odrzucił spadku po zmarłym małżonku, a więc przyjął spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi, odpowiada zatem za długi spadkowe całym swoim majątkiem a więc (co Wnioskodawca sam wskazuje w opisie stanu faktycznego) jest traktowana jak ustawowy spadkobierca. Brak przeprowadzonego postępowania spadkowego nie chroni jednak Wnioskodawcy od jakiejkolwiek odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe zmarłego spadkodawcy. O wszczęcie postępowania spadkowego może wystąpić każda osoba, która ma interes prawny w uzyskaniu stwierdzenia nabycia spadku co wcale nie oznacza, że to uprawnienie przysługuje jedynie spadkobiercom. Otóż z tego uprawnienia może skorzystać także wierzyciel spadkodawcy. Powyższe znajduje potwierdzenie w przepisie art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego - Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Respektując powyższe uregulowania - stosownie do art. 104 § 1-3 Ordynacji podatkowej - jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.

Na tej podstawie zgodnie z art. 104 § 2 ww. ustawy - w sytuacji, gdy spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w § 1, zawiadamia organ podatkowy o wysokości poniesionych wydatków. Po upływie wskazanego powyżej terminu na postawie art. 104 § 3 ww. ustawy, organ podatkowy doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.

Tym samym w przypadku, gdy podatnik - spadkodawca, zmarł organ podatkowy korzysta z posiadanych informacji.

W oparciu o te informacje organ zawiadamia spadkobierców o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.

Od tej chwili spadkobiercy mają prawo do zawiadomienia organu podatkowego w ciągu 30 dni o wysokości poniesionych przez spadkodawcę wydatków, z tytułu ulg lub odliczeń.

Na tej podstawie organ podatkowy po upływie terminu określonego w art. 104 § 2 ww. ustawy (30 dni), doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.

W świetle powyższych przepisów w przypadku śmierci podatnika, zobowiązanie podatkowe związane z uzyskanym dochodem ustala właściwy miejscowo dla zmarłego naczelnik urzędu skarbowego, a ewentualnym podatkiem dochodowym od osób fizycznych zostają obciążeni spadkobiercy zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz odpowiedzialności za długi spadkowe.

Spadkobiercy podatnika nie mają obowiązku składania deklaracji za zmarłego, natomiast ich odpowiedzialność będzie wynikać z doręczonej im przez organ podatkowy decyzji.

Mając na uwadze powyższe stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie do powyższego syn Wnioskodawcy (drugi spadkobierca) chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinien wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie i uiścić stosowną opłatę.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.