IBPBII/2/415-358/12/CJS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 lutego 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 2 marca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania odsetek od poręczenia majątkowego wypłacanych przez sąd:

* w części dotyczącej odsetek wypłacanych nierezydentowi - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej odsetek wypłacanych rezydentowi - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 marca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania odsetek od poręczenia majątkowego wypłacanych przez sąd.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 8 lutego 2012 r. wnioskodawca wypłacił odsetki od poręczenia majątkowego osobie fizycznej niemającej miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lecz zamieszkującej według oświadczenia podatkowego w Anglii. W zaistniałej sytuacji wnioskodawca jako płatnik naliczył podatek od ww. odsetek w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu i podatek ten odprowadzi zgodnie z art. 42 ust. 1 i 2 do 20-go następnego miesiąca (20 marzec 2012 r.) na rachunek urzędu skarbowego właściwego w sprawie opodatkowania osób zagranicznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy we wskazanej sytuacji sąd jako płatnik prawidłowo naliczył podatek (ryczałt 20%) z odsetek od poręczenia majątkowego stanowiącego własność osoby fizycznej zamieszkującej za granicą oraz prawidłowo wystawi druk IFT-1R oraz PIT-8AR, czy w tym przypadku zachodzi konieczność opodatkowania przedmiotowych odsetek.

Zdaniem wnioskodawcy, sąd jako płatnik z uwagi na fakt nie dysponowania certyfikatem rezydencij osoby, której przekazano odsetki, nie ma podstaw do zastosowania obniżonej stawki podatkowej lub całkowitego zaniechania na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej z Anglią. Odsetki przekazane zostały na rachunek bankowy w Polsce, który wskazany został w oświadczeniu podatkowym ww. osoby. Po zakończeniu roku podatkowego wnioskodawca wystawi i przekaże informację podatkową o wysokości naliczonych odsetek IFT-1R oraz PIT-8AR w sprawie poboru podatku zryczałtowanego. Nadto zachodzi wątpliwość odnośnie opodatkowania odsetek wypłacanych nierezydentowi, skoro przychodów z tytułu odsetek dla osób zamieszkujących na terytorium RP zdaniem sądu nie opodatkowujemy. Według wnioskodawcy od rezydenta podatku się nie pobiera zgodnie z art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a informacją podatkową po zakończeniu roku podatkowego jest druk PIT-8C.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 2a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 3 ust. 2b ustawy, za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

Na podkreślenie zasługuje fakt, że powyższy katalog nie jest katalogiem zamkniętym. Tak więc ustawodawca dopuszcza istnienie także innych dochodów (przychodów), które należy uznać za osiągnięte na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Za dochody osiągnięte na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznać należy również dochody nie osiągnięte w wyniku czynności dokonywanych na terytorium Polski, a mające swoje źródło w Polsce, jak np. dochody z odsetek od poręczenia majątkowego uzyskane przez osoby nie mające w Polsce miejsca zamieszkania.

Stosownie do treści art. 4a ww. ustawy przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zasada ograniczonego obowiązku podatkowego stanowi, że Polska, na terytorium której znajduje się źródło uzyskiwania przychodów, ma suwerenne prawo do opodatkowania podmiotów nie będących jej rezydentami podatkowymi w zakresie dochodów uzyskiwanych z takiego źródła. Podmioty podlegające ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce zobowiązane są do opodatkowania jedynie tych dochodów, których źródło położone jest na terytorium Polski i nie są w Polsce opodatkowane z tytułu dochodów, których źródło jest położone za granicą. Warunkiem posiadania w Polsce statusu podmiotu o ograniczonym obowiązku podatkowym jest brak miejsca zamieszkania na terytorium Polski.

Przytoczony przepis nakłada ograniczony obowiązek podatkowy na osoby fizyczne, które nie mają w Polsce miejsca zamieszkania.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Sąd będący wnioskodawcą, w dniu 8 lutego 2012 r. wypłacił odsetki od poręczenia majątkowego osobie fizycznej niemającej miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z wniosku wynika również, że Sąd jako płatnik nie dysponuje certyfikatem rezydencji tej osoby wobec czego pobrał od przedmiotowych odsetek 20% zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych.

Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 241, poz. 1616) stosownie do § 21 ust. 1 oprocentowanie sum depozytowych oraz sum na zlecenie, stanowiących własność osób fizycznych, prawnych i innych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, powiększa ich wartość, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.

Poręczenie majątkowe w postaci pieniędzy jest środkiem zapobiegawczym, stosowanym w postępowaniu karnym zgodnie z art. 266 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.). Kwota poręczenia wpłacana jest przez oskarżonego lub inną osobę wskazaną przez Sąd w postępowaniu, na oprocentowany bankowy rachunek pomocniczy Sądu. Natomiast zgodnie z art. 269 k.p.k. z chwilą ustania poręczenia majątkowego przedmiot poręczenia zwraca się osobie wpłacającej.

Przy czym poręczenia majątkowego nie można uznać za formę oszczędzania, przechowywania lub inwestowania środków pieniężnych, albowiem celem ustanowienia poręczenia jest zabezpieczenie prawidłowego toku prowadzonego postępowania, a nie uzyskanie korzyści ekonomicznych przez wpłacającego. A zatem Sądu jako wnioskodawcy nie można uznać za podmiot uprawniony do prowadzenia jakichkolwiek form oszczędzania czy inwestowania środków pieniężnych osób fizycznych.

Z uwagi na powyższe odsetki od poręczeń majątkowych nie stanowią dla wpłacającego przychodu z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 oraz art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym, ponieważ nie powstały w związku z gromadzeniem przez podatnika środków pieniężnych na rachunku osobistym lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów.

Sposób opodatkowania odsetek innych niż wymienione w art. 30a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje art. 29 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy stanowiąc, iż podatek dochodowy od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby, o których mowa w art. 3 ust. 2a (tekst jedn.: osoby posiadające w RP ograniczony obowiązek podatkowy) przychodów m.in. z tytułu odsetek - pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu. Jednocześnie w myśl ust. 2 powołanego art. 29 przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska z tym, że zastosowanie stawki podatku wynikającej z umowy jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

Z porównania art. 29 i art. 30a ww. ustawy wynika, że art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 29 w zakresie opodatkowania odsetek, ponieważ, o ile w art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym ustawodawca posłużył się ogólnym pojęciem "odsetki", o tyle w art. 30a przewidział szczególny sposób opodatkowania niektórych rodzajów tychże odsetek m.in. z odsetek i dyskonta od papierów wartościowych, z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą.

Mając na uwadze powyższe przepisy, w myśl art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek dochodowy od uzyskanych przychodów z odsetek od poręczenia majątkowego pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% uzyskanego przychodu w sytuacji, kiedy podatnikiem jest osoba posiadająca ograniczony obowiązek podatkowy.

W związku z powyższym, uwzględniając okoliczności przedstawione we wniosku oraz przytoczone przepisy prawa w sytuacji, gdy osoba fizyczna, której wnioskodawca wypłacił odsetki od poręczenia majatkowego nie posiada certyfikatu rezydencji, to stosownie do art. 29 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, wnioskodawca jako płatnik jest zobowiązany pobrać zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 20% przychodu i przekazać, zgodnie z art. 42 ust. 1 wyżej powołanej ustawy podatkowej, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zryczałtowany podatek - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby płatnika, przesyłając deklaracje według ustalonego wzoru (PIT-8AR) zgodnie z art. 42 ust. 1a w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym w którym nastąpiła wypłata odsetek. Ponadto stosownie do art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy, do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, płatnik jest zobowiązany przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych - imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru (IFT-1/IFT-1R), również gdy płatnik w roku podatkowym sporządzał i przekazywał informacje w trybie przewidzianym w ust. 4.

Reasumując stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie z uwagi na brak przedstawienia przez osobę fizyczną (nierezydenta) certyfikatu rezydencji wnioskodawca nie miał podstaw prawnych do zastosowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, wobec czego przy wypłacie odsetek od poręczenia majątkowego osobie nie mającej miejsca zamieszkania w Polsce prawidłowo pobrał 20% zryczałtowany podatek dochodowy stosownie do treści art. 29 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

W tej części stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Odrębnego przeanalizowania wymaga natomiast kwestia opodatkowania odsetek wypłacanych od poręczenia majątkowego osobie fizycznej posiadającej miejsce zamieszkania w Polsce.

W przepisie art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wśród źródeł przychodów wymienione zostały kapitały pieniężne i prawa majątkowe.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą.

Jak była już mowa wcześniej, poręczenia majątkowego nie można uznać za formę oszczędzania, przechowywania lub inwestowania środków pieniężnych, albowiem celem ustanowienia poręczenia jest zabezpieczenie prawidłowego toku prowadzonego postępowania, a nie uzyskanie korzyści ekonomicznych przez wpłacającego. Z uwagi na powyższe odsetki od poręczeń majątkowych nie stanowią dla wpłacającego przychodu z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 oraz art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym.

Należy jednak zaznaczyć, iż przedmiotowe odsetki stanowią przychód z innych źródeł, mieszczą się bowiem w otwartym katalogu tych przychodów, zawartym w art. 20 ust. 1 powołanej ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 20 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w cytowanym przepisie sformułowania "w szczególności" oznacza, że wyliczenie zawarte w przepisie jest jedynie wyliczeniem przykładowym. Tym samym przychodami z innych źródeł mogą być inne jeszcze przychody niż wymienione w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Wobec tego kwoty odsetek od sum depozytowych stanowią przychody z innych źródeł. Z kolei w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zostało zawarte zwolnienie obejmujące tego rodzaju przychody. Tym samym kwoty przedmiotowych odsetek wbrew twierdzeniu wnioskodawcy podlegają opodatkowaniu.

W myśl art. 42a cyt. wyżej ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT- 8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

W związku z powyższym, w sytuacji, gdy wnioskodawca dokonywałby wypłaty odsetek od poręczenia majątkowego osobie fizycznej mającej miejsce zamieszkania w Polsce byłby zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C i przekazania jej podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu. Tym samym brak obowiązku pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych przez płatnika nie przesądza o tym, że tak uzyskany przez rezydenta przychód podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie powołanego przez wnioskodawcę art. 21 ustawy.

Raz jeszcze należy podkreślić, że przychód uzyskany z tytułu wypłaty odsetek od poręczenia majątkowego osobie fizycznej mającej miejsce zamieszkania w Polsce podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Na płatniku ciąży jedynie obowiązek wystawienia deklaracji PIT-8C, przy braku obowiązku poboru i wpłaty podatku dochodowego z tego tytułu. Obowiązek ten jest przesunięty na podatnika w ten sposób, że to on w zeznaniu rocznym wykazuje przychód z tytułu wypłaconych przez Sąd odsetek od poręczenia majątkowego jako przychodu z innych źródeł i opodatkowuje go według skali podatkowej.

A zatem twierdzenie wnioskodawcy, że odsetki wypłacone osobie fizycznej mającej miejsce zamieszkania w Polsce nie podlegają opodatkowaniu należało uznać za bezzasadne.

Dlatego też w tej części stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.