IBPBII/2/415-33/09/JT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 6 stycznia 2009 r. (data wpływu do tut. BKIP 12 stycznia 2009 r.), uzupełnionym w dniu 25 lutego 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 stycznia 2009 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

Wniosek ten nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 13 lutego 2009 r. wezwano do jego uzupełnienia. Uzupełnienie wpłynęło w dniu 25 lutego 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 1996 r. wnioskodawczyni wraz z małżonkiem na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej oraz rodzicami wnioskodawczyni nabyła prawo we współwłasności nieruchomości stanowiącej działkę o pow. 0,0091 ha zabudowaną budynkiem użytkowym. Udziały w tej nieruchomości posiadała wnioskodawczyni oraz jej mąż w wysokości #189;. Pozostały udział należał do rodziców wnioskodawczyni.

W dniu 12 sierpnia 2005 r. została zniesiona ustawowa wspólnota majątkowa, w wyniku czego wnioskodawczyni otrzymała majątek o wartości 467 500,00 zł, w skład którego weszły:

* udział wynoszący #189; w przedmiotowej nieruchomości,

* meble i wyposażenie mieszkania,

* 15 udziałów, o wartości łącznej 7 500,00 zł w spółce z o.o.,

* inna nieruchomość.

Mąż wnioskodawczyni otrzymał majątek o wartości 40 000,00 zł tj. samochód Toyota Corolla oraz tytułem częściowego wyrównania majątku kwotę 70 000,00 zł, którą wnioskodawczyni zobowiązała się zapłacić mężowi (i zapłaciła) w terminie jednego roku.

Całkowita wartość podzielonego majątku wspólnego wynosiła 507 500,00 zł.

Małżonkowie złożyli wspólne oświadczenie, że podział majątku jest zupełny.

W dniu 30 grudnia 2008 r. przedmiotowa działka o pow. 0,0091 ha, zabudowana budynkiem użytkowym została sprzedana za kwotę 420 000,00 zł.

Udział wnioskodawczyni w tej działce w chwili sprzedaży wynosił 50%

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zniesienie ustawowego ustroju majątkowego (małżeńska wspólnota majątkowa) i przyznanie wyłącznych praw do nieruchomości w wyniku podziału majątku wspólnego należy uznać za tożsame z nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przyznanie praw do wyłącznego dysponowania nieruchomością w wyniku zniesienia ustawowej małżeńskiej wspólnoty majątkowej nie jest tożsame z nabyciem nieruchomości, gdyż dalej pozostała jej właścicielem a jedynie nastąpiło zniesienie ograniczenia praw.

Rzeczywiste nabycie przez wnioskodawczynię nieruchomości nastąpiło w 1996 r. i w związku z tym przychód uzyskany w 2008 r. związany ze zbyciem nieruchomości nie podlega opodatkowaniu w oparciu o art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z przekroczeniem pięcioletniego okresu od daty nabycia.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 m.in.:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588 z późn. zm.) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r. co ma miejsce w niniejszej sprawie.

W myśl art. 28 ust. 2 ww. ustawy, podatek od przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Podatek ten jest płatny bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika. Powyższa zasada nie ma zastosowania do podatników, którzy stosownie do art. 28 ust. 2a w tym samym terminie złożą oświadczenie, że przychód uzyskany ze sprzedaży przeznaczą na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub lit. e) ww. ustawy.

Na postawie art. 6 ust. 1 ww. ustawy małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.

Powyższa zasada ma również zastosowanie do uzyskanych przez małżonków przychodów ze sprzedaży rzeczy lub praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1994 r. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 ust. 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy ustawy powstaje wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich. Jest to ich majątek wspólny. Wyłączyć lub zmodyfikować powyższą zasadę mogą sami małżonkowie zawierając w formie aktu notarialnego umowę majątkową małżeńską, która może polegać na umownym rozszerzeniu lub ograniczeniu majątku wspólnego, albo wprowadzeniu rozdzielności majątkowej.

Zgodnie z art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Jednakże jak wynika z § 2 powyższego przepisu, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z takim żądaniem tylko w wypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji. Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym (art. 43 § 3 Kodeksu). Z powyższego wynika, że udziały w majątku wspólnym małżonków są równe i jedynie sąd, na żądanie któregokolwiek z małżonków może ustalić nierówne udziały w majątku wspólnym. Ustalenie nierównych udziałów zawsze ma charakter wyjątkowy, co podkreślił wielokrotnie Sąd Najwyższy. Orzeczenie sądu o określeniu nierównych udziałów w majątku wspólnym ma przy tym charakter konstytutywny. Tak więc co do zasady, w chwili ustania majątkowej wspólności ustawowej małżonków, ich udziały w majątku wspólnym są równe.

Aby zlikwidować wspólność majątku nabytego w czasie trwania wspólności małżeńskiej, oprócz umowy o ustanowieniu rozdzielności majątkowej konieczne jest jeszcze dokonanie podziału majątku dorobkowego bądź dokonanie takiego podziału na drodze sądowej.

Za datę nabycia nieruchomości, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku sprzedaży nieruchomości, która przypada danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy zatem przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego, ale tylko wówczas, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki przysługuje małżonkowi w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli wartość otrzymanej przez małżonka nieruchomości przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości, która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego małżeńskiego. Powyższe stanowisko jest zgodne z istniejącą praktyka orzeczniczą.

Jak wynika z przedstawionego i uzupełnionego stanu faktycznego w wyniku podziału majątku dorobkowego małżonków, wnioskodawczyni stała się jedynym właścicielem #189; udziału we współwłasności nieruchomości, na której znajduje się budynek użytkowy. Ponadto wnioskodawczyni w wyniku tego podziału otrzymała inne składniki majątku dorobkowego, których łączna wartość wynosiła 467 500,00 zł a także została zobowiązana do spłaty tytułem częściowego wyrównania na rzecz małżonka kwoty 70 000,00 zł. Wartość podzielonego majątku dorobkowego, jak podaje wnioskodawczyni wynosiła 507 500,00 zł.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności (działu spadku, podziału majątku wspólnego) jest nabyciem tych rzeczy. Nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

* jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Zatem, na podstawie przedstawionego stanu faktycznego oraz powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, iż w wyniku zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej, podział majątku nie nastąpił w sposób ekwiwalentny gdyż mąż wnioskodawczyni otrzymał w wyniku podziału majątek o wartości nieporównywalnie niższej do majątku otrzymanego przez wnioskodawczynię. Należy również podkreślić, że majątek otrzymany przez wnioskodawczynię przekracza wartość udziału jaki przysługiwał jej w majątku dorobkowym małżeńskim.

Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku zbycia nieruchomości, pięcioletni okres wynikający z treści art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych liczony będzie w następujący sposób:

* dla udziału jaki przysługiwał ustawowo wnioskodawczyni w majątku dorobkowym małżeńskim (1/2) - od daty nabycia w czasie trwania wspólności majątkowej. W tej części podatek dochodowy od sprzedaży nieruchomości nie wystąpi, jako że od końca roku w którym nastąpiło nabycie (1996 r.) upłynęło 5 lat i w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sprzedaż ta nie stanowi źródła przychodu do opodatkowania.

* dla udziału, który otrzymała wnioskodawczyni w wyniku podziału majątku dorobkowego ponad udział jaki przysługiwał jej ustawowo w majątku dorobkowym małżeńskim (1/2 należąca uprzednio do męża) - od daty dokonania podziału majątku wspólnego a więc od końca 2005 r. Od tej części przy sprzedaży nieruchomości, jako że nastąpiła przed upływem 5 lat od końca roku, w którym miało miejsce nabycie, należny jest podatek dochodowy w wysokości 10% przychodu ponad udział ustawowy zgodnie z art. 28 ust. 2 ww. ustawy.

Jednakże zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub e) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu do końca 2006 r. zwalnia się od opodatkowania przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a:

Zatem jeżeli wnioskodawczyni wydatkuje środki uzyskane ze sprzedaży przedmiotowego udziału w nieruchomości (w części podlegającej opodatkowaniu) w okresie dwóch lat od daty sprzedaży na cele wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) będzie zwolniona z opodatkowania również w tej części przychodu ze sprzedaży udziału w przedmiotowej nieruchomości.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.