IBPBII/2/415-310/12/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 lutego 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 23 lutego 2012 r.), uzupełnionym w dniu 17 kwietnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodu uzyskanego ze sprzedaży udziału w nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 23 lutego 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodu uzyskanego ze sprzedaży udziału w nieruchomości.

W związku z brakami formalnymi wniosku, pismem z dnia 4 kwietnia 2012 r. Znak: IBPB II/2/415-310/12/MM wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 17 kwietnia 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W 2011 r. wnioskodawczyni na podstawie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku nabyła 1/2 spadku, który obejmował zabudowaną nieruchomość. Na podstawie umowy sprzedaży zawartej w 2012 r. dokonała zbycia przypadającego jej udziału w nieruchomości. Z tytułu zbycia nieruchomości przed upływem pięciu lat od końca roku, w którym nieruchomość została nabyta powstał obowiązek podatkowy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia udziału w nieruchomości. Wnioskodawczyni postanowiła skorzystać ze zwolnienia podatkowego wynikającego z zapisów art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na podstawie którego, jeżeli uzyskany przychód zostanie w ciągu 2 lat przeznaczony na szeroko rozumiane cele mieszkaniowe, w tym nabycie mieszkania, nie będzie zachodziła konieczność uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat od jej nabycia, gdyż wnioskodawczyni nie będzie wzbogacona, a cele mieszkaniowe zostaną zrealizowane.

W uzupełnieniu wniosku wnioskodawczyni wskazała, iż spadkodawca zmarł dnia 24 maja 2011 r. Sprzedana nieruchomość wchodziła w skład masy spadkowej po zmarłym, którą z mocy ustawy odziedziczyła wraz z siostrą. W przedmiotowej sytuacji córka, z którą wnioskodawczyni zamierza nabyć lokal mieszkalny, nie należała do kręgu spadkobierców, jak również nie była współwłaścicielką sprzedanej nieruchomości z jakiegokolwiek innego tytułu.

Udziały, jakie współwłaściciele planują objąć w lokalu mieszkalnym wynoszą:

* 1/3 części wnioskodawczyni,

* 1/3 części córka wnioskodawczyni,

* 1/3 części mąż wnioskodawczyni.

W lokalu, który zamierzają nabyć mieszkać będzie zarówno wnioskodawczyni jak również pozostali współwłaściciele, tj. córka i mąż wnioskodawczyni, z tym że zamieszkiwanie wnioskodawczyni i jej męża w przedmiotowym mieszkaniu będzie miało charakter sezonowy (głównie okres zimowy), podyktowany głównie względami finansowo-ekonomicznymi, gdyż koszty utrzymania, ogrzewanie oraz opłaty eksploatacyjne w nabywanej nieruchomości będą znacząco niższe, niż ponoszone przez małżonków obecnie w aktualnym miejscu ich zamieszkania.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nabycie nieruchomości - lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym na terenie RP - w ciągu dwóch lat od daty zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadkobrania przez wnioskodawczynię na współwłasność z jej córką będzie spełniało przesłanki skorzystania ze zwolnienia podatkowego wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku gdy całość przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży nieruchomości nabytej ze spadkobrania zostanie przekazana na ten cel mieszkaniowy.

Zdaniem wnioskodawczyni, środki finansowe stanowiące przychód uzyskany z tytułu zbycia nieruchomości przez wnioskodawczynię będą wydatkowane na własny cel mieszkaniowy, który zostanie osiągnięty przez zakup lokalu mieszkalnego na współwłasność z córką, z tym samym wnioskodawczyni nie będzie już wzbogacona poprzez wydatkowanie całości kwoty przychodu na własny cel mieszkaniowy, a przesłanki wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będą spełnione.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Zatem w przypadku sprzedaży m.in. udziału w nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment jego nabycia.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że w dniu 24 maja 2011 r. w zmarł spadkobierca, po którym wnioskodawczyni odziedziczyła 1/2 spadku obejmującego zabudowaną nieruchomość. W 2012 r. wnioskodawczyni dokonała sprzedaży przypadającego jej udziału w przedmiotowej nieruchomości.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych.

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

Tak więc istotnym z punktu widzenia prawa jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy. Z uwagi zatem na fakt, iż wnioskodawczyni udział w przedmiotowej nieruchomości nabyła w dniu 24 maja 2011 r., jego sprzedaż w 2012 r. stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.

Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) zmieniono bowiem m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r.

I tak zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r. od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł (art. 30e ust. 5 ww. ustawy).

Zgodnie z zasadą wynikającą z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Stosownie do przepisu art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6d ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Zgodnie z art. 30e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

Natomiast w przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Należy wyjaśnić, iż powyższe zwolnienie obejmować będzie taką część dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia.

Dochód zwolniony należy zatem obliczyć według następującego wzoru:

W

dochód zwolniony = D x --

P

gdzie:

D - dochód ze sprzedaży udziału w nieruchomości,

W - wydatki poniesione na cele mieszkaniowe,

P - przychód ze sprzedaży udziału w nieruchomości.

W sytuacji gdy przychód ze sprzedaży udziału w nieruchomości zostanie w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, to wówczas uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Stosownie do art. 21 ust. 28 za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uważa się wydatków poniesionych na:

- przeznaczonych na cele rekreacyjne.

Zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Są one przywilejem, z których podatnik ma prawo, a nie obowiązek skorzystania. Wydatkowanie środków ze sprzedaży nieruchomości na realizację własnych celów mieszkaniowych podobnie jak wszystkie ulgi i zwolnienia jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji RP stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą.

Z wniosku wynika, że środki finansowe uzyskane ze sprzedaży udziału w nieruchomości wnioskodawczyni zamierza przeznaczyć na zakup lokalu mieszkalnego na współwłasność z mężem i córką. Udział wnioskodawczyni w przedmiotowym lokalu wyniesie 1/3. Zamieszkiwać w przedmiotowym mieszkaniu będą wszyscy współwłaściciele, przy czym wnioskodawczyni z mężem w przedmiotowym mieszkaniu będzie przebywać sezonowo - głównie w okresie zimowym, z uwagi na fakt, iż koszty utrzymania nowego mieszkania będą niższe niż koszty utrzymania ich aktualnego miejsce zamieszkania.

Z treści przepisu art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ww. ustawy wynika, że jednym z celów mieszkaniowych jest nabycie udziału w lokalu mieszkalnym. Nie ma zatem przeszkód aby wnioskodawczyni uzyskany przychód przeznaczyła na nabycie na współwłasność z mężem i córką lokalu mieszkalnego. Ponadto w obowiązującym stanie prawnym ustawodawca nie zastrzegł, że własne cele mieszkaniowe podatnika ograniczać się muszą do posiadania tylko jednego lokalu mieszkalnego. Nie ma więc znaczenia, że wnioskodawczyni w ciągu roku będzie przebywać w dwóch lokalach, o ile faktycznie w każdym z nich będzie mieszkać i tym samym realizować własne cele mieszkaniowe.

Należy jednak zauważyć, że udział wnioskodawczyni w przedmiotowym lokalu wyniesie 1/3 więc co do zasady w takim udziale winna uczestniczyć w kosztach jego nabycia. Koszty nabycia udziału 2/3 w lokalu mieszkalnym obciążają pozostałych współwłaścicieli. Wnioskodawczyni może oczywiście przeznaczyć na zakup lokalu mieszkalnego z pozostałymi współwłaścicielami kwotę przekraczającą 1/3 ceny nabycia, a więc przekraczającą wielkość jej udziału w nieruchomości. Jednakże wielkość udziału wnioskodawczyni we współwłasności przedmiotowego lokalu będzie determinowała wysokość wydatków, które mogą zostać odliczone jako poniesione na własne cele mieszkaniowe. Sprzeczne z celem zwolnienia jest bowiem odliczanie wydatków bez względu na posiadany udział we współwłasności. Oznaczałoby to bowiem, że odliczone będą wydatki, które finansowałyby realizację cudzych potrzeb mieszkaniowych, czyli potrzeb pozostałych współwłaścicieli. Jako wydatki na własny cel mieszkaniowy wnioskodawczyni będzie mogła odliczyć 1/3 z kwoty wydatków na nabycie całego lokalu mieszkalnego tj. kwotę odpowiednią do udziału jaki nabędzie.

Reasumując, prawidłowe jest stanowisko wnioskodawczyni, zgodnie z którym nabycie przez wnioskodawczynię udziału w lokalu mieszkalnym będzie realizacją własnego celu mieszkaniowego. Przy czym istotne jest aby wnioskodawczyni w nabytym mieszkaniu faktycznie realizowała swój cel mieszkaniowy. Z treści zwolnienia jasno wynika bowiem, że samo nabycie na własność nieruchomości nie przesądza jeszcze o prawie do zwolnienia. Konieczne jest aby podatnik dzięki nowej nieruchomości faktycznie swój cel mieszkaniowy realizował. Wysokość wydatków jakie mogą być uwzględnione do obliczenia dochodu zwolnionego będzie ograniczona do wysokości udziału jaki wnioskodawczyni nabędzie w lokalu mieszkalnym na wyłączną własność lub w ramach ustawowej wspólności małżeńskiej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.